Βούλγαρης, Καρυστιάνη: Να χαραχτεί πλους που να βάζει αέρα στα πανιά του κόσμου
Αθήνα
Μερικοί δημοσιογράφοι περιμένουμε σε χώρο αναμονής των γραφείων της εταιρείας Feelgood για να μιλήσουμε με τους συντελεστές της Μικράς Αγγλίας.
Η Ιωάννα Καρυστιάνη περιμένει μαζί μας και μιλά για τα κρεμμύδια και τα λεμόνια της Άνδρου που κάποτε τα εμπορευόταν και σήμερα σαπίζουν, για τον «κύκλο Μαλταμπέ», για την Ελλάδα που της θυμίζει υποβρύχιο που γέρνει και για ταινίες, για αυτές που δεν προλαβαίνει να δει όσο διαρκούν τα γυρίσματα και η προώθηση της Μικράς Αγγλίας και για εκείνες που καταφέρνει να δει στην τηλεόραση.
Ο Παντελής Βούλγαρης τελειώνει τη συνέντευξή του και έρχεται να κάτσει μαζί μας, όσο η Ιωάννα Καρυστιάνη ετοιμάζεται για την επόμενη συνέντευξη. Θυμάται την Έλλη Λαμπέτη και την παράσταση «Παιδιά Ενός Κατώτερου Θεού» που είχαν ανεβάσει μαζί το 1981.
«Τότε δεν ήξερα ότι την παράσταση την επέλεξε γιατί είχε χάσει τη φωνή της» λέει ο κ. Βούλγαρης. «Θυμάμαι ήταν αδύναμη, φοβόμουν ότι δεν θα γίνει καν η παράσταση. Κάποια στιγμή έπαθε μία κρίση και μπήκε στο νοσοκομείο για αρκετό καιρό. Βγαίνοντας, ήμασταν στο ταξί, "Παντελή πάμε στο θέατρο" μου είπε. Ανέβηκε στο σανίδι, παραπάτησε λιγάκι, σταθεροποιήθηκε και είπε: "Πάμε πρόβα". Τότε ήταν που κατάλαβα ότι η παράσταση θα γινόταν» λέει.
Με αγωνία και ανυπομονησία περιμένει την έξοδο και την υποδοχή από το κοινό της Μικράς Αγγλίας. «Το σινεμά είναι αποστολή δημιουργική. Εμείς που κάνουμε σινεμά είμαστε ευτυχισμένοι άνθρωποι. Γιατί πέρα από αυτό που αγωνιζόμαστε να εκφράσουμε, είμαστε τυχεροί που ζούμε στιγμές σημαντικές. Δεν θα ξεχάσουμε στην Άνδρο τα χαρούμενα και ζωντανά πρόσωπα των ανθρώπων που συμμετείχαν στα γυρίσματα» λέει ο κ. Βούλγαρης αργότερα, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης.
«Το σινεμά είναι ένα συναρπαστικό, εντελώς παλαβό τσούρμο ανθρώπων που υπόκειται σε μαζική κατάθλιψη ή σε μαζικό ενθουσιασμό όταν κάτι στραβώνει ή πετυχαίνει και δίνει χαρά» λέει η Ιωάννα Καρυστιάνη, συγγραφέας της Μικράς Αγγλίας και σεναριογράφος της ταινίας.
«Είναι μια πολύ τονωτική εμπειρία και μία σχέση όχι μόνο με την τέχνη, αλλά και με τη ζωή. Έχει πολύ ενδιαφέρον το πλήθος, πώς αντιδρά, πώς συνεργάζεται, πώς βάζει κοινό στόχο, πώς μπορεί να συγχρονιστεί την κατάλληλη στιγμή για να πετύχει κάτι. Λατρεύω το γύρισμα. Είναι αποστολή επικίνδυνη» δηλώνει.
Της ζητώ να σχολιάσει τον χαρακτηρισμό «υποβρύχιο που γέρνει».
«Το διαπιστώνεις σε πολλές εκφράσεις της κοινωνικής δραστηριότητας ή της στάσης πολλών ανθρώπων, το βλέπεις στην παραίτησή τους, γι’ αυτό πιστεύω ότι πρέπει να χαραχτεί ένας πλους που να βάζει αέρα στα πανιά του κόσμου. Και λέω ότι τα βαπόρια και τα φορτία φτάνουν με ασφάλεια σε έναν λιμένα προορισμού, όταν οι καπετάνιοι και το πλήρωμα ξέρουν καλά τη δουλειά τους» μάς λέει, τονίζοντας ότι αυτό ισχύει και για την πολιτικοκοινωνική ζωή.
Ποια είναι, όμως, η ουσία και η δύναμη της ιστορίας της Μικράς Αγγλίας;
«Είναι τα ανθρώπινα πάθη, πώς εναρμονίζονται ή συγκρούονται με τις αυστηρές επιταγές μιας κλειστής κοινωνίας. Το κόστος που υπάρχει όταν η υποταγή είναι τυφλή, όταν προσκυνά με ευλάβεια κανόνες και νοοτροπίες που έχουν στενή συνάρτηση με το οικονομικό συμφέρον και με έναν καθωσπρεπισμό στη δημόσια παρουσία, παρά με τις πραγματικές ανάγκες της ανθρώπινης ύπαρξης. Αυτό πιστεύω ότι είναι σημαντικό. Τα συναισθήματα είναι πολύ σπουδαία» λέει η κ. Καρυστιάνη.
Για τον Παντελή Βούλγαρη «η ταινία εστιάζει το αίσθημά της πάνω σε γυναίκες που παλέψαν και αγαπήσανε. Η αγάπη είναι ευρύ συναίσθημα, δεν είναι εγωιστικό, δεν είναι μοναχικό».
Οι γυναίκες είναι πλάσματα που έχουν απασχολήσει κινηματογραφικά τον Παντελή Βούλγαρη στις περισσότερες από τις ταινίες του. Τι είναι εκείνο που κάνει τόσο γοητευτική την κινηματογράφησή τους;
«Νομίζω ότι οι γυναικείοι χαρακτήρες είναι ιδιαίτεροι γιατί είναι πιο ευάλωτοι, πιο εσωστρεφείς, πιο διφορούμενοι, πιο εκκρεμείς. Δεν μπορώ να το εξηγήσω, αλλά αγαπάω. Τις αγαπάω, με ενδιαφέρει να πλησιάσω στιγμές των γυναικείων προσώπων» λέει.
«Μπορώ να πω και μη με παρεξηγήσεις Παντελή, αυτό είναι εύσημο» παρεμβαίνει η κ. Καρυστιάνη, «ότι ο Παντελής σκηνοθετεί σαν γυναίκα τους γυναικείους χαρακτήρες. Υπερβαίνει τη στενότητα του φύλου και καταφέρνει να αποσπά πολύ καλές ερμηνείες».
«Τελικά κανείς δεν είναι τέλειος» απαντά ο κ. Βούλγαρης. Και η κ. Καρυστιάνη προχωρά σε άλλη μία κινηματογραφική αναφορά: «Όπως θα έλεγε και ο Μπίλι Γουάιλντερ (σ.σ. αναφέρεται στην τελευταία φράση της ταινίας Μερικοί το Προτιμούν Καυτό)».
* Η «Μικρά Αγγλία» θα προβάλλεται στις αίθουσες από την Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου. Διαβάστε το αφιέρωμα του in.gr για την ταινία
Αγγελική Στελλάκη
Η Ιωάννα Καρυστιάνη περιμένει μαζί μας και μιλά για τα κρεμμύδια και τα λεμόνια της Άνδρου που κάποτε τα εμπορευόταν και σήμερα σαπίζουν, για τον «κύκλο Μαλταμπέ», για την Ελλάδα που της θυμίζει υποβρύχιο που γέρνει και για ταινίες, για αυτές που δεν προλαβαίνει να δει όσο διαρκούν τα γυρίσματα και η προώθηση της Μικράς Αγγλίας και για εκείνες που καταφέρνει να δει στην τηλεόραση.
Ο Παντελής Βούλγαρης τελειώνει τη συνέντευξή του και έρχεται να κάτσει μαζί μας, όσο η Ιωάννα Καρυστιάνη ετοιμάζεται για την επόμενη συνέντευξη. Θυμάται την Έλλη Λαμπέτη και την παράσταση «Παιδιά Ενός Κατώτερου Θεού» που είχαν ανεβάσει μαζί το 1981.
«Τότε δεν ήξερα ότι την παράσταση την επέλεξε γιατί είχε χάσει τη φωνή της» λέει ο κ. Βούλγαρης. «Θυμάμαι ήταν αδύναμη, φοβόμουν ότι δεν θα γίνει καν η παράσταση. Κάποια στιγμή έπαθε μία κρίση και μπήκε στο νοσοκομείο για αρκετό καιρό. Βγαίνοντας, ήμασταν στο ταξί, "Παντελή πάμε στο θέατρο" μου είπε. Ανέβηκε στο σανίδι, παραπάτησε λιγάκι, σταθεροποιήθηκε και είπε: "Πάμε πρόβα". Τότε ήταν που κατάλαβα ότι η παράσταση θα γινόταν» λέει.
Με αγωνία και ανυπομονησία περιμένει την έξοδο και την υποδοχή από το κοινό της Μικράς Αγγλίας. «Το σινεμά είναι αποστολή δημιουργική. Εμείς που κάνουμε σινεμά είμαστε ευτυχισμένοι άνθρωποι. Γιατί πέρα από αυτό που αγωνιζόμαστε να εκφράσουμε, είμαστε τυχεροί που ζούμε στιγμές σημαντικές. Δεν θα ξεχάσουμε στην Άνδρο τα χαρούμενα και ζωντανά πρόσωπα των ανθρώπων που συμμετείχαν στα γυρίσματα» λέει ο κ. Βούλγαρης αργότερα, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης.
«Το σινεμά είναι ένα συναρπαστικό, εντελώς παλαβό τσούρμο ανθρώπων που υπόκειται σε μαζική κατάθλιψη ή σε μαζικό ενθουσιασμό όταν κάτι στραβώνει ή πετυχαίνει και δίνει χαρά» λέει η Ιωάννα Καρυστιάνη, συγγραφέας της Μικράς Αγγλίας και σεναριογράφος της ταινίας.
«Είναι μια πολύ τονωτική εμπειρία και μία σχέση όχι μόνο με την τέχνη, αλλά και με τη ζωή. Έχει πολύ ενδιαφέρον το πλήθος, πώς αντιδρά, πώς συνεργάζεται, πώς βάζει κοινό στόχο, πώς μπορεί να συγχρονιστεί την κατάλληλη στιγμή για να πετύχει κάτι. Λατρεύω το γύρισμα. Είναι αποστολή επικίνδυνη» δηλώνει.
Της ζητώ να σχολιάσει τον χαρακτηρισμό «υποβρύχιο που γέρνει».
«Το διαπιστώνεις σε πολλές εκφράσεις της κοινωνικής δραστηριότητας ή της στάσης πολλών ανθρώπων, το βλέπεις στην παραίτησή τους, γι’ αυτό πιστεύω ότι πρέπει να χαραχτεί ένας πλους που να βάζει αέρα στα πανιά του κόσμου. Και λέω ότι τα βαπόρια και τα φορτία φτάνουν με ασφάλεια σε έναν λιμένα προορισμού, όταν οι καπετάνιοι και το πλήρωμα ξέρουν καλά τη δουλειά τους» μάς λέει, τονίζοντας ότι αυτό ισχύει και για την πολιτικοκοινωνική ζωή.
Ποια είναι, όμως, η ουσία και η δύναμη της ιστορίας της Μικράς Αγγλίας;
«Είναι τα ανθρώπινα πάθη, πώς εναρμονίζονται ή συγκρούονται με τις αυστηρές επιταγές μιας κλειστής κοινωνίας. Το κόστος που υπάρχει όταν η υποταγή είναι τυφλή, όταν προσκυνά με ευλάβεια κανόνες και νοοτροπίες που έχουν στενή συνάρτηση με το οικονομικό συμφέρον και με έναν καθωσπρεπισμό στη δημόσια παρουσία, παρά με τις πραγματικές ανάγκες της ανθρώπινης ύπαρξης. Αυτό πιστεύω ότι είναι σημαντικό. Τα συναισθήματα είναι πολύ σπουδαία» λέει η κ. Καρυστιάνη.
Για τον Παντελή Βούλγαρη «η ταινία εστιάζει το αίσθημά της πάνω σε γυναίκες που παλέψαν και αγαπήσανε. Η αγάπη είναι ευρύ συναίσθημα, δεν είναι εγωιστικό, δεν είναι μοναχικό».
Οι γυναίκες είναι πλάσματα που έχουν απασχολήσει κινηματογραφικά τον Παντελή Βούλγαρη στις περισσότερες από τις ταινίες του. Τι είναι εκείνο που κάνει τόσο γοητευτική την κινηματογράφησή τους;
«Νομίζω ότι οι γυναικείοι χαρακτήρες είναι ιδιαίτεροι γιατί είναι πιο ευάλωτοι, πιο εσωστρεφείς, πιο διφορούμενοι, πιο εκκρεμείς. Δεν μπορώ να το εξηγήσω, αλλά αγαπάω. Τις αγαπάω, με ενδιαφέρει να πλησιάσω στιγμές των γυναικείων προσώπων» λέει.
«Μπορώ να πω και μη με παρεξηγήσεις Παντελή, αυτό είναι εύσημο» παρεμβαίνει η κ. Καρυστιάνη, «ότι ο Παντελής σκηνοθετεί σαν γυναίκα τους γυναικείους χαρακτήρες. Υπερβαίνει τη στενότητα του φύλου και καταφέρνει να αποσπά πολύ καλές ερμηνείες».
«Τελικά κανείς δεν είναι τέλειος» απαντά ο κ. Βούλγαρης. Και η κ. Καρυστιάνη προχωρά σε άλλη μία κινηματογραφική αναφορά: «Όπως θα έλεγε και ο Μπίλι Γουάιλντερ (σ.σ. αναφέρεται στην τελευταία φράση της ταινίας Μερικοί το Προτιμούν Καυτό)».
* Η «Μικρά Αγγλία» θα προβάλλεται στις αίθουσες από την Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου. Διαβάστε το αφιέρωμα του in.gr για την ταινία
Αγγελική Στελλάκη
Newsroom ΔΟΛ
Σχόλια