Κλειδί η οικονομική ανάκαμψη για την αποφυγή της στρατηγικής παρακμής

Τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, τα οποία εξακολουθούν να υφίστανται εδώ και χρόνια, μετατρέπονται σιγά-σιγά από δύσκολα οικονομικά προβλήματα σε πολυδιάστατη στρατηγική παρακμή. Στις χειρότερες περιπτώσεις, η παρακμή αυτή πυροδοτεί την απόγνωση και δημιουργεί κοινωνικές συνθήκες που γεννούν βίαιες δικτατορίες.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν αντιμετωπίσει τη διαρθρωτική ανεργία. Σε μία πρόσφατη έκθεση του Οίκου Moody's, ο οικονομολόγος Martin Janicko υποστηρίζει ότι «οι χρηματοπιστωτικές και οικονομικές κρίσεις, καθώς και οι κρίσεις του χρέους» που συνδέονται με τη Μεγάλη Ύφεση «επιδείνωσαν» το τρομερό πρόβλημα ανεργίας της Ευρώπης. Οι εκτιμήσεις του Οίκου Moody’s για τα διαρθρωτικά ποσοστά ανέργων σε τέσσερις χώρες της ΕΕ θα έπρεπε να τρομάζουν τους πάντες: Ισπανία 20 τοις εκατό, Ελλάδα 17 τοις εκατό, Πορτογαλία 12 τοις εκατό και Ιταλία 10 τοις εκατό. Άλλες πηγές υποστηρίζουν ότι τα ποσοστά αυτά είναι χαμηλά. Στις χώρες αυτές έχει παρατηρηθεί και επιμήκυνση της περιόδου ανεργίας. Οι αποθαρρυνμένοι άνθρωποι σταματούν να αναζητούν εργασία, και αυτό περιπλέκει ακόμη περισσότερο τις στατιστικές.
Οι τέσσερις αυτές χώρες ανήκουν στο ΝΑΤΟ. Επί του παρόντος, και οι τέσσερις έχουν δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις. Όλες τους, ωστόσο, μαστίζονται από τεράστια χρέη και έχουν ιστορία αυταρχικών καθεστώτων. Ο δικτάτορας Φρανθίσκο Φράνκο κυβέρνησε την Ισπανία μέχρι το 1975. Το καθεστώς του Σαλαζάρ στην Πορτογαλία κυριάρχησε μέχρι το 1974. Την ίδια χρονιά, κατέρρευσε η χούντα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα. Η συμμαχική εισβολή της Σικελίας το 1943 έριξε τον δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι, τον συνεργάτη του Αδόλφου Χίτλερ.
2013: Το κόμμα της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα αμφισβητεί την ετικέτα των «νέο-ναζί», αλλά ασπάζεται τις εθνικές σοσιαλιστικές πολιτικές που ισχυρίζεται ότι θα λύσουν τα προβλήματα χρέους και ανεργίας της χώρας. Ο Χίτλερ έκανε παρόμοιες υποσχέσεις στους Γερμανούς ψηφοφόρους που είχαν απογοητευτεί με τα προβλήματα της εποχής της Βαϊμάρης. Αν το σενάριο ενός ελληνικού ναζιστικού καθεστώτος σας φαίνεται παράξενο, το σίγουρο είναι ότι έχει αναθερμανθεί το κλίμα εμφυλίου πολέμου μεταξύ ακροαριστεράς και ακροδεξιάς. Την 1η Νοεμβρίου, η πρωτοεμφανιζόμενη οργάνωση «Μαχόμενες Επαναστατικές Λαϊκές Δυνάμεις» ανέλαβε την ευθύνη για τις δολοφονικές επιθέσεις που κόστισαν τη ζωή σε δύο μέλη της Χρυσής Αυγής. Η δολοφονική πράξη παρουσιάστηκε φαινομενικά ως αντίποινα για το φόνο του Παύλου Φύσσα από υποστηρικτή της Χρυσής Αυγής. Ξεχάστε τη στρατηγική παρακμή. Ένας εμφύλιος πόλεμος θα εξασφάλιζε την στρατηγική καταστροφή της Ελλάδας.
Η Μεγάλη Ύφεση επιβάρυνε την Αμερική με τραγικά υψηλά ποσοστά ανεργίας για πάνω από μία δεκαετία. Το 1933, η ανεργία ξεπέρασε το 24 τοις εκατό. Όποιες κι αν ήταν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των νέων πολιτικών του Ρούσβελτ, οι πολιτικές αυτές περιόρισαν την ανεργία και βοήθησαν στο να αμβλυνθούν οι πιο σοβαρές κοινωνικές συνέπειες της καταστροφής αυτής.
Ωστόσο, χρειάστηκε μία ακόμα μεγαλύτερη τραγωδία για να νικηθεί η Μεγάλη Ύφεση, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος της εθνικής επιβίωσης. Η στρατιωτικοποίηση της οικονομίας των ΗΠΑ το 1940 παρήγαγε μία μακροοικονομική ώθηση η οποία αντέστρεψε την μακροοικονομική παρακμή. Η ανάκαμψη αυτή είχε σκληρό αντίτιμο: πάνω από ένα εκατομμύριο νεκρούς και τραυματίες Αμερικανούς.
Προς αιωνία τιμή τους, από τότε που ξεκίνησε η νέα Μεγάλη Ύφεση το 2008, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν αναζητήσει διαφορετικές μακροοικονομικές λύσεις πέραν του παγκοσμίου πολέμου. Ωστόσο, αυτές οι επιχειρούμενες λύσεις μιμούνται την οικονομική στρατιωτικοποίηση, συχνά σε δυσάρεστο βαθμό όσον αφορά την καταστολή των καινοτομιών που δημιουργούν θέσεις εργασίας από τις ισχυρές πολιτικές περιφέρειες και τον περιορισμό των επιλογών της αγοράς.
Αν αναζητήσετε στο Google τον όρο «στρατιωτικοποιημένη οικονομία» (militarized economy) δεν θα βρείτε τον όρο ακριβώς όπως τον έχω χρησιμοποιήσει εγώ. Εμφανίζεται ο όρος «οικονομία εντολής» (Command economy), που ορίζεται ως η οικονομία όπου η κυβέρνηση ελέγχει την προσφορά και τις τιμές. Η κυβέρνηση υπαγορεύει την παραγωγή και τη διανομή αγαθών και υπηρεσιών, και όχι η ελεύθερη επιλογή της αγοράς. Αρκετές ιστοσελίδες αναφέρουν την ΕΣΣΔ ως το κορυφαίο παράδειγμα μίας οικονομίας εντολής. Ο ιστορικός Bruce Porter, στο διορατικό του βιβλίο με τίτλο «Πόλεμος και η άνοδος του Κράτους» υποστηρίζει ότι οι οικονομίες εντολής είναι στην πραγματικότητα οικονομίες του πολέμου. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ΗΠΑ είχαν μία τέτοια οικονομία. Ο Porter γνωρίζει ότι με την τεκμηρίωση των μιλιταριστικών ριζών της οικονομίας εντολής και τις επιπτώσεις της στο κράτος πρόνοιας, αναστατώνει δύο πληθυσμιακές ομάδες ταυτόχρονα. Εξωθεί τους αριστερούς που απεχθάνονται το μιλιταρισμό, ενώ παράλληλα εξωθεί και τα γεράκια που λατρεύουν την ελεύθερη αγορά και εκθειάζουν τις στρατιωτικές αρετές.
Η στρατιωτικοποιημένη οικονομική παρέμβαση δικαιολογείται ως απάντηση στην κρίση. Ωστόσο, το να συνεχίζεις να συσσωρεύεις χρέος χωρίς να παράγεις οικονομική ανάκαμψη οδηγεί στη διαιώνιση της κρίσης. Το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα είναι η στρατηγική παρακμή. Το ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ είναι αμφιλεγόμενο. Ο αρθρογράφος της NY Post, John Crudele, υποστήριξε τον περασμένο Ιούλιο, αρκετά πειστικά, ότι το ποσοστό ανεργίας των ΗΠΑ για το 2013 ήταν 10 τοις εκατό και όχι 7,3 τοις εκατό όπως υποστήριζε η κυβέρνηση Ομπάμα. Αυτή την εβδομάδα, ο Crudele επικαλέστηκε αποδεικτικά στοιχεία ότι το 2012 η Υπηρεσίας Απογραφής είπε ψέματα όταν δήλωσε ότι η ανεργία έπεσε κάτω από το 8 τοις εκατό λίγο πριν από τις εκλογές του 2012. Το 8 τοις εκατό του 2012 (τέσσερα χρόνια ύφεσης) κερδίζει το 24 τοις εκατό του 1933, αλλά το 2009 η κυβέρνηση Ομπάμα υποσχέθηκε 5,3 τοις εκατό.
Τι κάνουμε λοιπόν; Αν και είναι αντι-διαισθητικό για τους υποστηρικτές των μεγάλων κυβερνήσεων (στρατιωτικοποιημένης οικονομίας), η μικρο-οικονομική ανάκαμψη μπορεί να είναι η λύση για την αμερικανική και την παγκόσμια ανάκαμψη. Micro σημαίνει ιδιώτες, όπως επιχειρηματίες και μικρές επιχειρήσεις που τροφοδοτούν την τοπική οικονομική ανάπτυξη, η οποία έχει τελικά μακρο-επίδραση στην παραγωγή νέου πλούτου. Αυτός ο δρόμος, ωστόσο, είναι αργός, και οι πολιτικοί δε μπορούν να λάβουν τα κατάλληλα εύσημα για ιδέες που φέρουν αποτελέσματα πολύ μετά τον επόμενο κύκλο των εκλογών.

http://www.sofokleous10.gr