ΤΟ ΡΗΓΜΑ ΤΗΣ ΑΡΚΙΤΣΑΣ-- Οι σεισμολόγοι βλέπουν τον 'καθρέφτη'
Συνιστά ένα από τα σεισμολογικά «μυστήρια» του ελληνικού χώρου και ένα
από τα σπουδαιότερα φυσικά «εργαστήρια» παγκοσμίως. Το ρήγμα της
Αρκίτσας αποτελεί ένα γεωλογικό φαινόμενο παγκόσμιου επιστημονικού
ενδιαφέροντος.
Μάλιστα η επιφάνειά του είναι χαραγμένη από γραμμώσεις που προκλήθηκαν από την τριβή των πετρωμάτων κατά τη διάρκεια αλλεπάλληλων σεισμικών γεγονότων ανά τους αιώνες.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ίσως το ρήγμα της Αρκίτσας κρύβει το μυστικό που θα αποκρυπτογραφήσει την περιοδικότητα ισχυρών σεισμών.
Παρότι, σύμφωνα με τον καθηγητή Παπαζάχο, είναι το παλαιότερο ενεργό ρήγμα στην Ελλάδα, κανένας ιστορικός ή σύγχρονος σεισμός δεν έχει συνδεθεί μαζί του, ενώ πρόσφατες μελέτες καταδεικνύουν ότι έχει τη δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να προκαλέσει φαινόμενο μεγέθους μέχρι και 6,5 Ρίχτερ.
Αξιοποίηση
Η επιστημονική κοινότητα καταβάλλει προσπάθειες για να αναδειχθεί και να αξιοποιηθεί ο χώρος, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει μετατραπεί σε χωματερή.
Στόχο αποτελεί η ένταξή του στον κατάλογο των ελληνικών γεωπάρκων, καθώς και ο χαρακτηρισμός του ως Γεωτόπου Παγκόσμιας Γεωλογικής Κληρονομιάς από την UNESCO.
«Πρόκειται για μια πολύ σημαντική θέση, καθώς ο καθρέφτης του ρήγματος, δηλαδή η κατοπτρική επιφάνειά του, έχει έκταση μεγαλύτερη των 300 μέτρων. Αυτό είναι παγκοσμίως σπάνιο.
Σε αυτήν τη λεία επιφάνεια διακρίνονται και οι χαρακτηριστικές γραμμές προστριβής των πετρωμάτων», εξηγεί ο διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Δρ Αθανάσιος Γκανάς.
«Η μελέτη του θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα το σεισμικό παρελθόν και να μάθουμε πολλά για τον μηχανισμό των σεισμικών γεγονότων: πώς κατασκευάζεται ένας σεισμός, τι ίχνη αφήνουν οι σεισμοί στη Γη, τι ρευστά υπάρχουν πάνω στον καθρέφτη και, το σημαντικότερο -μέσω αυτών των δεδομένων-, να μετρήσουμε την περίοδο επανάληψης μεγάλων σεισμών, ένα καλά φυλαγμένο μυστικό. Με βάση τα συγκεκριμένα συμπεράσματα θα μπορέσουμε να αποκρυπτογραφήσουμε την περιοδικότητα ισχυρών σεισμών και σε άλλα ρήγματα με παρόμοιους καθρέφτες.
Εργαστήρι
Εφόσον ο χώρος καθαριστεί και προστατευθεί -πολύ πρόσφατα δημοπρατήθηκε το σχετικό έργο- μπορεί να λειτουργήσει ως εργαστήρι μελέτης για τους επιστήμονες και ως τόπος εκπαίδευσης Ελλήνων και ξένων φοιτητών. Πιστεύουμε, επίσης, ότι η μελέτη του θα μπορούσε να συμπεριληφθεί ως μάθημα σε σχολές. Αλλωστε, οι Ελληνες επιστήμονες έχουμε ήδη πάρει πολλές γνώσεις από το συγκεκριμένο ρήγμα», συμπληρώνει ο κ. Γκανάς.
Ο ίδιος συμμετέχει στην οργανωτική επιτροπή σχετικής ημερίδας που πραγματοποιείται το Σάββατο στην Αταλάντη από την Ελληνική Γεωλογική Εταιρεία με θέμα το ρήγμα της Αρκίτσας και τη σημασία του για τον σεισμικό κίνδυνο της Λοκρίδας.
ΝΕΑ ΤΕΧΝΙΚΗ «Είδαν» με λέιζερ 20.000 χρόνια πίσω
Μια πρωτοποριακή τεχνική που χρησιμοποιεί ακτίνες λέιζερ εφαρμόστηκε για τη γεωμετρική αποτύπωση του ρήγματος της Αρκίτσας από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και το Πανεπιστήμιο Durham της Μ. Βρετανίας. Επικεφαλής της έρευνας είναι ο καθηγητής Νεοτεκτονικής - Μικροτεκτονικής κ. Σωτήρης Κοκκάλας, ο οποίος θα συμμετάσχει στην ημερίδα της Αταλάντης.
Σύμφωνα με τα πρώτα συμπεράσματα της έρευνας, κατά τη διάρκεια της οποίας εκτιμήθηκε η δραστηριότητα του ρήγματος τα τελευταία 20.000 χρόνια, το ρήγμα της Αρκίτσας φαίνεται ότι είχε δώσει 4 ισχυρούς σεισμούς. Ο πιο πρόσφατος εκτιμάται ότι εκδηλώθηκε περίπου το 1300-1100 π.Χ. και ενδέχεται να προκάλεσε τσουνάμι. Οι υπολογισμοί κάνουν λόγο για περίοδο επανάληψης των μεγάλων σεισμικών γεγονότων στην περιοχή ανά 3.000 με 5.000 χρόνια.
Κατερίνα Ροββά
Σχόλια