Το "κούρεμα" φέρνει θεραπεία - σοκ και μαζικές απολύσεις...

Μοιραία πλησιάζουμε στην τελευταία πράξη του δράματος. Μέσα στον επόμενο μήνα θα έχουμε τη Σύνοδο Κορυφής της ευρωζώνης και τη σύνοδο των G20, οι οποίες θα δρομολογήσουν τα πλαίσια της αντιμετώπισης του φλέγοντος προβλήματος του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου χρέους.

Για την Ελλάδα όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν πως οι εξελίξεις αυτές σημαίνουν επιπλέον «κούρεμα» αλλά και αναδιάταξη του προγράμματος ήπιας δημοσιονομικής προσαρμογής.

Με απλά λόγια, η ευρωζώνη φαίνεται να αναλαμβάνει να εγγυηθεί τη μείωση του χρέους και εμείς την εξάλειψη του ελλείμματος.

Τούτο σε μια διαφορετική ανάγνωση σημαίνει πως η ευρωζώνη ψάχνει τον τρόπο να μας εγγυηθεί μια ομαλή χρεοκοπία και σε μας απομένει αν το 2012 και 2013 θα κάνουμε όσα πρέπει για να παραμείνουμε στο ευρώ.

Κανείς δεν είναι σε θέση ακόμη να γνωρίζει τις λεπτομέρειες που θα συνοδέψουν ένα μεγαλύτερο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, άρα και το βάθος της προσαρμογής.

Μια λογική εκτίμηση είναι πως ένα μεγάλο μέρος των κεφαλαίων των 110 δισ. ευρώ της συμφωνίας της 21 Ιουλίου θα κατευθυνθεί στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών και ευρωπαϊκών τραπεζών...

Άρα, πιθανόν είναι μέσα στο 2012 να χρειαστεί να εκμηδενίσουμε το πρωτογενές έλλειμμα, αλλά να καταβάλουμε εξ ιδίων και ένας μεγάλο μέρος των τόκων του «κουρεμένου» πλέον χρέους...

Αυτό συνιστά αυτό που ονομάζεται θεραπεία - σοκ για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Όσοι για λόγους μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων ξιφουλκούσαν εναντίον του μνημονίου της ήπιας προσαρμογής θα έχουν την ευκαιρία να το νοσταλγήσουν τώρα, σε σχέση με την εναλλακτική λύση της θεραπείας - σοκ...

Το «κούρεμα» του χρέους και οι προσαρμογές που αυτό συνεπάγεται, θα γίνονταν με ευνοϊκότερους όρους για μας, αν το πραγματοποιούσαμε σε κάποια φάση που θα είχαμε πετύχει πρωτογενές τουλάχιστον πλεόνασμα.

Το μνημόνιο αποτελεί πλέον μια θλιβερή αποτυχία για την Ελλάδα, καθώς τα κεφάλαια των ευρωπαίων φορολογουμένων που θα εγγυόνταν μια ήπια προσαρμογή, λόγω κακής εφαρμογής, συνέχισαν να στηρίζουν τη δημόσια κατανάλωση και κατά συνέπεια το παρασιτικό μοντέλο...

Τα κόμματα και οι συνδικαλιστικές παρατάξεις της παρασιτοκρατίας ως συνήθως έχουν περάσει την τύχη τους για ατυχία και νομίζουν πως διαλύοντας το κράτος θα εξασφαλίσουν τα κεκτημένα.

Οι καθοδηγητές της χρεοκοπίας εντός, εκτός κυβέρνησης προτιμούν να σιωπούν μπροστά στο δίλημμα της αμείλικτης πραγματικότητας: Τα ταμεία είναι άδεια, άρα είναι απίθανο να συνεχίζεις να λαμβάνεις εκ του μη έχοντος...

Οι κυβερνώντες αντί να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στη ρίζα του λέγοντας την αλήθεια, πως θα πρέπει εδώ και τώρα να μειωθούν οι πρωτογενείς κρατικές δαπάνες, πάνω από το 90% των οποίων αφορά δαπάνες για μισθούς και συντάξεις, προτίμησαν την αδιέξοδη φοροεπιδρομή σε βάρος του ισχνού κομματιού της οικονομίας που είχε παραμένει όρθιο...

Επειδή, όλες αυτές οι αυξήσεις φόρων δεν πρόκειται να πετύχουν ούτε κλάσμα της προσδοκώμενης αύξησης των εσόδων, η προσαρμογή το 2012 θα προκύψει αναγκαστικά από μείωση των δαπανών... Είτε με κατάρρευση, είτε με μαζικές απολύσεις.

Αν τώρα το 90% των πρωτογενών δαπανών αφορά μισθούς και συντάξεις και το πρωτογενές έλλειμμα στο επτάμηνο ήταν 5,3 δισ. ευρώ και λογικά στο τέλος του έτους πλησιάζει τα 10 δισ. ευρώ, τότε ο καθένας μπορεί να υπολογίσει την έκταση των περικοπών.

Αν π.χ. 30.000 σε εφεδρεία (και όχι σε πρόωρη συνταξιοδότηση όπως προτιμήθηκε...) το 2011 με βάση ένα μέσο μισθό 20-25.000 ευρώ, σημαίνει εξοικονόμηση 300 εκατ. το 2012 και 750.000 το 2013, ο εκμηδενισμός του πρωτογενούς ελλείμματος μέσα στο 2012 αντιστοιχεί με τις δαπάνες για μισθούς 350-400.000 εργαζομένων στο δημόσιο από το σύνολο των 750.000.

Αν τώρα ένα μέρος προέλθει και από την μείωση των δαπανών για συντάξεις, που με βάση τα στοιχεία του 8μήνου στο τέλος του χρόνου υπολογίζονται κοντά στα 20 δισ. ευρώ (για δημόσιο και ιδιωτικό τομέα), τότε θα υπάρχουν ανάλογα περιθώρια ελάφρυνσης του προηγούμενου λογαριασμού.

Για να προκύψει ανάπτυξη όμως το κράτος πρέπει να επανιδρυθεί εκ του μηδενός σε άλλη βάση.

Οι συνέπειες ενός υποχρεωτικού «κουρέματος»

Μετοχές: Οι τράπεζες θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση και το EFSF θα αναλάβει αυτό το ρόλο. Αυτό σημαίνει πως το μερίδιο των παλιών μετόχων θα μειωθεί ανάλογα με τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης που θα υπάρξουν. Ζημιές μέχρι πλήρης απαξίωση λοιπόν για τους παλιούς μετόχους.

Καταθέσεις: Καμιά απώλεια για καταθέσεις. Έχουμε ξαναγράψει πως οι καταθέσεις κινδυνεύουν μόνο από επιστροφή στη δραχμή και αυτό το σενάριο δεν είναι του παρόντος.

Δάνεια: Όποιος χρωστάει στις τράπεζες θα συνεχίσει να χρωστάει. Με τις τελευταίες εξελίξεις όπου για πολλά νοικοκυριά λόγω μείωσης αποδοχών, ανεργίας ή αύξησης φόρων δεν θα μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις το πιθανότερο είναι οι τράπεζες να επιδιώξουν συμφωνίες επιμήκυνσης του χρέους.

Ασφαλιστικά Ταμεία: Με ένα «κούρεμα» π.χ. κατά 50%, η αξία των ομολόγων που διαθέτουν θα μειωθεί αντίστοιχα και αντίστοιχη μείωση θα υπάρξει και στους τόκους που εισπράττουν κάθε χρόνο από τον κρατικό προϋπολογισμό. Επειδή το κράτος εγγυάται τις συντάξεις, αυτά που πλήρωνε για τόκους, θα τα πληρώσει σαν επιχορηγήσεις ασφαλιστικών ταμείων. Το πιο πιθανό να είναι να υπάρξουν και άλλες μειώσεις μέχρι να φτάσει η ώρα ενός οριστικού σχεδίου αντιμετώπισης της «βόμβας» του ασφαλιστικού που έχει πυροδοτηθεί.

Νέα Δάνεια: Πολλοί ρωτάνε, αν μετά την ανακεφαλαιοποίηση οι τράπεζες θα είναι σε θέση να δίνουν νέα δάνεια για κατανάλωση ή επενδύσεις. Για να δώσουν οι τράπεζες νέα δάνεια θα πρέπει να βρουν κάπου κεφάλαια. Όσο, η διεθνής διατραπεζική αγορά θα παραμένει κλειστή για την Ελλάδα, οι μόνες πηγές θα είναι οι εγχώριες καταθέσεις και η ΕΚΤ. Οι μεταρρυθμίσεις και η δημοσιονομική εξυγίανση θα ανοίξουν το δρόμο για την εξεύρεση κεφαλαίων από τις τράπεζες...