Η επόμενη μέρα : Λίγες ελπίδες, πολλοί φόβοι

Ισχυρά στοιχεία αβεβαιότητας αιωρούνται πάνω από τη χώρα, καθώς φοβίζουν αφενός ο ‘διάβολος’ που κρύβεται στις λεπτομέρειες της νέας ευρωπαϊκής συμφωνίας για το κούρεμα του ελληνικού χρέους και τα όσα θα σημάνει η εφαρμογή της για τη χώρα, την οικονομία, τις τράπεζες και τον κόσμο και αφετέρου η πασιφανής κλιμάκωση της δυσπιστίας και της οργής του ελληνικού λαού απέναντι σε μια όλο και πιο αμήχανη και αμυντική πολιτική τάξη.

Τέσσερις μέρες αφότου έκλεισε η συμφωνία των Βρυξελλών της 26^ης Οκτωβρίου για το κούρεμα του ελληνικού χρέους κατά 50%, μετά από κυριολεκτικά ολονύχτιες μαραθώνιες διαπραγματεύσεις, και ενώ οι πανηγυρισμοί των αγορών αρχίζουν κιόλας να ξεθωριάζουν, ας κάνουμε μια πρώτη αποτίμηση των στοιχείων αβεβαιότητας που βαραίνουν πάνω στη δεύτερη ελληνική διάσωση.

Πόσοι θα θελήσουν να κουρευτούν...

Πρώτον, μπορεί να ανακοινώθηκε η δέσμευση του Διεθνούς Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικής εκ μέρους των ευρωπαϊκών τραπεζών για το κούρεμα του ελληνικού χρέους κατά 50%, όμως αυτό δεν δεσμεύει υποχρεωτικά το σύνολο των μελών του. Επί του παρόντος δηλαδή δεν ξέρουμε πόσοι και ποιοι ιδιώτες θα δεχτούν να συμμετάσχουν στο κούρεμα του ελληνικού χρέους. Προσπαθώντας να διασκεδάσει τις ανησυχίες για τον αριθμό των τραπεζών που θα αποδεχτούν να ανταλλάξουν τους παλαιούς τίτλους τους με νέους ‘κουρεμένους’, ο επικεφαλής του Ινστιτούτου, Τσαρλς Νταλλάρα, με δηλώσεις του προς το σαββατιάτικο φύλλο της γερμανικής εφημερίδας ‘Welt am Sonntag’, εκτίμησε ότι θα το κάνουν 9 στις 10 τράπεζες. «Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι άνω του 90% των τραπεζών θα συμμετάσχουν», είπε, προσθέτοντας όμως ότι δεν περιμένει εξίσου υψηλή συμμετοχή από τα αφαλιστικά ταμεία που διακρατούν ελληνικούς τίτλους περί τα 24 δις ευρώ, ενώ, ευνοήτως, δεν έκανε καμιά αναφορά στα hedge funds που κερδοσκοπούν ποντάροντας στα ελληνικά ομόλογα και τα οποία, έτσι κι αλλιώς, δεν πρόκειται να συμμετάσχουν στη συμφωνία.

Ο Fitch απειλεί με χρεοκοπία

Δεύτερον, η παρέμβαση του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch που απείλησε ρητά την Ελλάδα με αξιολόγηση χρεοκοπίας τίποτα καλό δεν προμηνύει. Σε ανακοίνωσή του την Παρασκευή ο οίκος δήλωσε ότι θεωρεί μεν τη συμφωνία της 26^ης Οκτωβρίου ως ένα απαραίτητο βήμα ώστε να μπουν τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας σε μία πιο σταθερή τροχιά, εκτιμά όμως ότι ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους κατά 50% σε ονομαστική βάση, ακόμη κι αν γίνει εθελοντικά, δεν είναι δυνατό να μην θεωρηθεί χρεοκοπία, και, άρα, θα αξιολογηθεί απο τον οίκο ως default event – πιστωτικό γεγονός. Περαιτέρω, συνεχίζει ο Fitch, ακόμη και μετά την ολοκλήρωση του ελληνικού κουρέματος, η Ελλάδα θα συνεχίσει να έχει υψηλό χρέος περί το 142% του ΑΕΠ της, ενώ νέα προβλήματα μπορεί να δημιουργηθούν εξαιτίας των περιορισμένων προοπτικών ανάπτυξης και της ανεπαρκούς βούλησης της χώρας να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις.

Οι τράπεζες παζαρεύουν ανακεφαλαιοποίηση με προνομιούχες μετοχές

Τρίτον, υπάρχει εξαιρετική αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά τους όρους ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών – όπως και ευρύτερα των ευρωπαϊκών τραπεζών που θα ανακεφαλαιοποιηθούν υποχρεωτικά μετά το κούρεμα του ελληνικού χρέους. Μολονότι οι βασικές γραμμές του ευρωπαϊκού σχεδίου ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών είναι γνωστές – οι τράπεζες καλούνται πρώτα να αντλήσουν χρήματα από τις αγορές, στη συνέχεια σε όσες δεν το καταφέρουν θα δοθούν κεφάλαια από τα κράτη, και σε τρίτο στάδιο, για τις περιπτώσεις που δεν θα μπορέσουν να καλύψουν τα κράτη, θα αναλάβει τη χρηματοδότηση ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας –, οι λεπτομέρειες της εφαρμογής του σχεδίου εκκρεμούν. Κι επειδή κανείς δεν πιστεύει ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα αποδέχονταν, έστω και κατ’ αρχήν, ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους κατά 50% χωρίς να έχουν διασφαλίσει πεδίο διαπραγματεύσεων ικανό να τους δώσει ισχυρά αντάλλαγματα, περιμένουμε να δούμε τι θα βγάλει το πιεστικότατο λόμπινγκ που ασκούν αυτές τις μέρες οι τραπεζίτες στις Βρυξέλλες.

Το αυτό βεβαίως ισχύει και για τις ελληνικές τράπεζες που ασκούν επίμονες πιέσεις στην κυβέρνηση προκειμένου η επανακεφαλαιοποίησή τους να μη γίνει με κοινές μετοχές αλλά με προνομιούχες. Ενώ το θέμα θεωρητικά είχε κλείσει, καθώς ο Υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος είχε δηλώσει από μέρες ότι η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών θα γίνει με κοινές μετοχές, το τελευταίο τριήμερο έχουμε ισχυρές ενδείξεις που προοιωνίζουν ένα σενάριο προνομιούχων. Αφενός τις δηλώσεις του Ευ. Βενιζέλου την Παρασκευή σύμφωνα με τις οποίες η κυβέρνηση θα αναζητήσει ένα σχήμα ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών από το δημόσιο μέσω του οποίου να μην αυξάνεται το δημόσιο χρέος – το οποίο φωτογραφίζει το σχήμα των προνομιούχων – και αφετέρου την απρόσμενη άνοδο των τραπεζικών χαρτιών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας από την Πέμπτη – που καθίσταται εξηγήσιμη μόνο σε ένα σενάριο ανακεφαλαιοποίησης με προνομιούχες μετοχές.

Ο κίνδυνος του λαϊκού παράγοντα

Τέλος, για να προχωρήσουν όλα αυτά, θα πρέπει η κυβέρνηση να υποβάλλει τη νέα συμφωνία στο Κοινοβούλιο και να ζητήσει την υπερψήφισή της, είτε με 150 είτε με 180 ψήφους. Είναι κανείς βέβαιος ότι αυτό είναι διασφαλισμένο; Της έχουν απομείνει μόλις 153 βουλευτές, ενώ κατά την πρόσφατη έγκριση του πολυνομοσχεδίου και του άρθρου για την αναστολή των επιχειρησιακών συμβάσεων, η Βάσω Παπανδρέου δήλωσε πως είναι η τελευταία φορά που ψηφίζει κάτι ενάντια στη συνείδησή της και ότι ζητά από την επόμενη μέρα πολιτικές πρωτοβουλίες.

Εν πάσει περιπτώσει η κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ συνεδριάζει σήμερα το απόγευμα σε κλίμα που αναμένεται εκρηκτικό καθώς, μεταξύ των άλλων, θα τεθεί και το ζήτημα των λαϊκών αντιδράσεων ενάντια στην κυβερνητική πολιτική και δη τα σκληρά επεισόδια της 28ης Οκτωβρίου με το άγριο ‘κράξιμο’ όχι απλά πολλών κυβερνητικών στελεχών αλλά του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κ. Παπούλια.

Ο Γιώργος Παπανδρέου αναμένεται να ζητήσει από τους βουλευτές του αρραγές μέτωπο στο όνομα της σωτηρίας της χώρας και να απορρίψει κάθε ενδεχόμενο εκλογών – τις οποίες ζητά σύσσωμη πια η αντιπολίτευση. Ωραία, έστω ότι πείθει τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ σήμερα, είναι βέβαιο ότι θα παραμείνουν όλοι τους πεπεισμένοι και στο επόμενο χρονικό διάστημα ως την κρίσιμη ψηφοφορία για την έγκριση της ευρωπαϊκής συμφωνίας; Το βάθος της απόκκλισης της κυβερνητικής πολιτικής από τη λαϊκή βούληση έχει γίνει δυσθεώρητο και το μέγεθος της λαϊκής οργής δεν παλεύεται. Και τελικά πού πάμε; Υπάρχουν οι όροι υπό τους οποίους θα μπορούσαν, έστω, τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών ή περί σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής συνεργασίας να φέρουν κάποια λύση κι αν ναι, ποιοι είναι;      ΠΗΓΗ:sofokleous 10