Τι κρύβουν οι μυστικοί φάκελοι των swaps

Ένα καλά κρυμμένο μυστικό για την πορεία της Ελλάδας προς τη χρεοκοπία θα μείνει για πάντα... μυστικό, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δικαιώθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, έναντι του πρακτορείου “Bloomberg”, το οποίο διεκδικούσε να έλθουν στο φως οι δύο φάκελοι της ΕΚΤ για τις περιβόητες συμφωνίες swaps της Ελλάδας με την Goldman Sachs.

Από το 2010, το αμερικανικό πρακτορείο διεκδικούσε, αρχικά με αιτήματα στην ΕΚΤ και, εν συνεχεία, με αγωγή κατά της τράπεζας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, να δημοσιοποιηθούν δύο σημαντικά εσωτερικά έγγραφα της ΕΚΤ: το πρώτο ήταν μια μελέτη για το πώς χρησιμοποίησε η Ελλάδα τα swaps με την Goldman Sachs για να κρύψει ένα μέρος του δημοσίου χρέους, το δεύτερο μια άλλη μελέτη, σχετικά με το πώς χρησιμοποίησε η Εθνική Τράπεζα τα ίδια swaps, ως collateral για να πάρει ρευστότητα αρκετών δισ. ευρώ από την ΕΚΤ.

Το ευρωπαϊκό δικαστήριο απέρριψε για τυπικούς λόγους την αίτηση του “Bloomberg”, ενώ η ΕΚΤ, όταν είχε απορρίψει τη σχετική αίτηση για δημοσίευση των δύο εγγράφων, είχε επικαλεστεί πολύ σοβαρούς λόγους: αν έβγαιναν στη δημοσιότητα τα δύο έγγραφα, είχε ισχυρισθεί η ΕΚΤ, θα ετίθετο σε κίνδυνο η σταθερότητα της ευρωζώνης!

Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν την υπόθεση από το 2003, όταν κλείσθηκαν οι συμφωνίες για τα swaps, η ΕΚΤ, ως θεματοφύλακας της ευρωζώνης, έχει κάθε λόγο να φοβάται ότι θα γελοιοποιηθεί αν δημοσιοποιηθούν τα δύο έγγραφα και η αξιοπιστία της στις αγορές θα κλονισθεί:

1. 1.Το πρώτο έγγραφο, κατά τις ίδιες πηγές, είναι το πιο «ανώδυνο» και περιέχει πληροφορίες που είναι γνωστές σε όλους όσοι έχουν παρακολουθήσει την υπόθεση. Αναλύει πώς το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών συνήψε το 2003 μια συμφωνία ανταλλαγής χρέους (swap) με την Goldman Sachs. Βάσει της συμφωνίας αυτής, χρέος σε γιεν μετατράπηκε σε χρέος σε ευρώ. Το μυστικό της συμφωνίας ήταν ότι χρησιμοποιήθηκε μια τεχνητά ευνοϊκή ισοτιμία μετατροπής, με αποτέλεσμα να εξασφαλίσει ένα «μπόνους» η ελληνική πλευρά, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για να φανεί ότι μειώνεται το χρέος, όπως απαιτούσαν οι βασικοί όροι για συμμετοχή μιας χώρας στη νομισματική ένωση. Από αυτή τη συμφωνία δεν βγήκε, βεβαίως, χαμένη η Goldman, καθώς οι όροι της έκρυβαν μεγάλες μελλοντικές πληρωμές προς την τράπεζα μέχρι την αποπληρωμή των swaps. Αυτά είναι τα βασικά δεδομένα που πιθανολογείται βάσιμα ότι περιλαμβάνονται στην εσωτερική έκθεση της ΕΚΤ, η οποία προφανώς θα εξηγεί και πώς αυτά τα swaps δεν απεικονίσθηκαν στο δημόσιο χρέος (γι’ αυτό και χαρακτηρίζονται «κρυφά»).
2. 2.Το δεύτερο έγγραφο της ΕΚΤ, με θέμα το πώς χρησιμοποίησε, εντελώς παράτυπα, η Εθνική Τράπεζα αυτά τα swaps για να δανεισθεί περί τα 6 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ, είναι αυτό που, εάν δημοσιοποιηθεί, θα κινδυνεύσει να γελοιοποιηθεί η κεντρική τράπεζα. Το 2005, τα swaps πουλήθηκαν από την Goldman Sachs στην Εθνική. Στα τέλη του 2008, η Εθνική, με σύμβουλο πάλι την Goldman Sachs, τιτλοποίησε αυτά τα swaps, μέσω ενός ειδικού οχήματος, της θυγατρικής εταιρείας Titlos Plc. Στις αρχές του 2009, και ενώ είχαν αρχίσει να εκδηλώνονται πιέσεις στα ελληνικά ομόλογα, η Εθνική δέσμευσε στην Τράπεζα της Ελλάδος τα τιτλοποιημένα swaps και έναντι αυτών πήρε χρηματοδότηση της τάξεως των 6 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ. Μήνες αργότερα, όταν η ΕΚΤ «ξεψάχνισε» αυτές τις εγγυήσεις, διαπιστώθηκε ότι το δάνειο στην Εθνική είχε χορηγηθεί παράτυπα, δεδομένου ότι τα τιτλοποιημένα swaps δεν είχαν δηλωθεί από την ελληνική κυβέρνηση ως χρέος, ώστε να περιληφθούν στη σχετική λίστα της ΕΚΤ με τους τίτλους, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως collateral. Τελικά, η ΕΚΤ ζήτησε τα... λεφτά της πίσω από την Εθνική και η όλη υπόθεση «τραυμάτισε» πολύ σοβαρά την αξιοπιστία των ελληνικών αρχών.

Αν δημοσιοποιείτο η μελέτη της ΕΚΤ για τον παράτυπο δανεισμό της Εθνικής, θα γινόταν γνωστή η πρώτη και μοναδική -με βάση τα όσα γνωρίζουμε- περίπτωση, όπου μια τράπεζα της ευρωζώνης κατάφερε, προφανώς με την ανοχή της εθνικής κεντρικής τράπεζας, να δανειστεί ένα τεράστιο ποσό χωρίς, ουσιαστικά, εγγυήσεις. Μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, πάντως, δεν θα μάθουμε ποτέ την πλήρη αλήθεια για αυτή τη σκοτεινή υπόθεση... http://www.sofokleous10.gr