ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΙΝΔΟΝΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΝΟΥ;

 

Τι συμβαίνει ακριβώς με την Σινδόνη του Τουρίνου;

Διαβάστε ένα συγκλονιστικό επιστημονικό άρθρο, που αποδεικνύει το γεγονός ότι ο άνθρωπος που εμφανίζεται στην Σινδόνη είναι σταυρωμένος, αλλά κανείς δεν έχει καταλήξει ακόμη στο συμπέρασμα αν ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Χριστός!.. Στη διάρκεια των τριών χρόνων που κράτησε η επιστημονική έρευνα για την Σινδόνη του Τουρίνου, δεν βρέθηκε έστω και ένα στοιχείο που να έρχεται σε αντίφαση με τα Ευαγγέλια!..

CONDENSED FROM «REPORT ON THE SHROUD OF MYSTERY»
BY DR. JOHN H. HELLER*

Η ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ ΣΙΝΔΟΝΗ TOY ΤΟΥΡΙΝΟΥ

Εδώ και αιώνες, οι διαφωνίες μαίνονται γύρω από τη Σινδόνη του Τουρίνου. Η παράδοση λέει ότι με αυτό το πανάρχαιο λινό ύφασμα τύλιξαν το Σώμα του Ιησού, όταν το κατέβασαν απ' τον Σταυρό. Ως σήμερα, φέρει τα αχνά αλλά ευδιάκριτα αποτυπώματα του προσθίου και του οπισθίου μέρους ενός σώματος που είχε μαστιγωθεί και σταυρωθεί. Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το πώς δημιουργήθηκαν αυτές οι εικόνες: Οι σκεπτικιστές τις αποδίδουν σε έξυπνη πλαστογραφία, οι πιστοί τις βλέπουν σαν φυσικά φαινόμενα - ή σαν θαύματα.
Το 1978, μια ομάδα Αμερικανών επιστημόνων έκανε την πρώτη εμπεριστατωμένη «εκ του σύνεγγυς» μελέτη της Σινδόνης, με τα πιο σύγχρονα μηχανήματα για φυσικές; χημικές και βιολογικές εξετάσεις. Το χρονικό αυτών των ερευνών, γραμμένο από ένα σημαντικό μέλος της ομάδας, δεν είναι μόνο ένα συναρπαστικό αφήγημα, αλλά και μια από τις πιο παραδειγματικές εξιστορήσεις ομαδικής εργασίας και επιμονής, στα χρονικά της σύγχρονης Επιστήμης. Δίνει, όμως, απάντηση στο ερώτημα που αφορά τον Ναξωραίο;
            ΕΙΜΑΙ συντηρητικός, διαμαρτυρόμενος το θρήσκευμα και βιοφυσικός το επάγγελμα. Ίσως γι' αυτό να με χαρακτηρίζει κάποιος σκεπτικισμός και επιφυλακτικότητα. Με αυτά τα δεδομένα, πίστευα πάντα ότι πολλά απ' όσα λέγονται για τα θρησκευτικά κειμήλια δεν είναι παρά μεσαιωνικές σαχλαμάρες.
           Το 1978 δεν είχα ακούσει τίποτα για τη Σινδόνη του Τουρίνου - ούτε και είχα δει ποτέ καμιά φωτογραφία της. Όταν είδα, έμεινα κατάπληκτος. Νόμιζα πως θα βρισκόμουνα μπροστά σε κάτι ανάλογο με τους πίνακες και τα αγάλματα του Ιησού που ήξερα ώς τότε. Εδώ, όμως, επρόκειτο για κάτι διαφορετικό. Δεν είχε τίποτα το καλλιτεχνικό.
           Η Σινδόνη του Τουρίνου είναι ένα λινό πανί μήκους 4,5 μέτρων και πλάτους ενός μέτρου. Τόσο οι κλωστές, όσο και το ύφασμα, είναι χειροποίητα. Πάνω στο ύφασμα υπάρχουν δυο αχνοκίτρινες εικόνες, μία του προσθίου και μία του οπισθίου μέρους του σώματος ενός γυμνού άντρα που, όπως φαίνεται, είχε μαστιγωθεί και σταυρωθεί. Οι εικόνες αυτές είναι αποτυπωμένες «κεφάλι με κεφάλι» -σαν να είχαν ξαπλώσει το σώμα ανάσκελα, στο ένα άκρο του υφάσματος, κι ύστερα να είχαν διπλώσει το πανί πάνω απ' το κεφάλι του νεκρού για να σκεπάσουν το μπροστινό μέρος του κορμιού. Μερικοί άνθρωποι πι¬στεύουν πως πρόκειται για το σάβανο του Ναζωραίου.
           Το ύφασμα έχει πολλές τρύπες από κάψιμο (μπαλωμένες τώρα) και κιτρινίλες από μια πυρκαγιά που έγινε το 1532. Υπάρχουν επίσης μεγάλοι λεκέδες από νερό. Παρ' όλο που αυτό το κομμάτι πανί εμφανίστηκε στην Γαλλία πριν από 630 χρόνια, η προηγούμενη ιστορία του είναι ουσιαστικά άγνωστη. Για πάνω από τετρακόσια χρόνια η Σινδόνη ανήκε στον Οίκο της Σαβοΐας (τον βασιλικό Οίκο της Ιταλίας) και το 1578 μεταφέρθηκε στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννου, στο Τουρίνο. Όταν τον περασμένο Μάρτιο πέθανε ο τέως βασιλιάς της Ιταλίας, Ουμβέρτος, το ύφασμα κληροδοτήθηκε στο Βατικανό, με την προϋπόθεση ότι θα παρέμενε στο Τουρίνο.
            Δεν ήξερα, τότε, πως η φωτογραφία που κοίταζα είχε τονιστεί: οι πραγματικές εικόνες, οι αποτυπωμένες στο πανί, είναι τόσο αχνές που δεν φαίνονται όταν στέκεσαι πολύ κοντά - πρέπει να απομακρυνθείς ένα-δύο μέτρα. Από πιο μακριά, πάλι, σβήνουν στο φόντο του υφάσματος. Επίσης, τα πάντα στη φωτογραφία είναι ανάποδα. Οι εικόνες είναι σαν τα αρνητικά των φωτογραφιών, με το άσπρο και το μαύρο, το δεξί και το αριστερό, ανεστραμμένα. Να πω ότι δεν εντυπωσιάστηκα, θα ήταν ψέματα.
           Αργότερα εκείνη τη χρονιά διάβασα μια έκθεση του δόκτορα Ρόμπερτ Μπάκλιν, βοηθού ιατροδικαστή της κομητείας του Λος Άντζελες, που μου προξένησε κάποια έκπληξη. Η έκθεση έλεγε (σε κάπως ελεύθερη απόδοση της ιατρικής ορολογίας):
           Ασχέτως με το πώς δημιουργήθη¬καν αυτές οι εικόνες, υπάρχουν αρκετά στοιχεία ώστε να δηλώσουμε κατηγορηματικά ότι είναι ανατομικά σωστές. Είναι αναμφισβήτητα ακριβείς από την άποψη της σύγχρονης παθολογίας και φυσιολογίας και ανταποκρίνονται σε ιατρικές γνώσεις που ήταν άγνωστες πριν από 150 χρόνια.
           Ανήκουν σε άρρενα της Καυκασίας φυλής, ύψους 1,80 μέτρων και βάρους 77 κιλών. Παρατηρούνται τα ακόλουθα τραύματα: Αρχίζοντας από το κεφάλι, υπάρχουν ρυάκια αίματος από πολυάριθμα τρυπήματα στην κορυφή και στο πίσω μέρος του δέρματος του κρανίου. Επίσης, στο μέτωπο. Υπάρχει ένα τραύμα στον αριστερό καρπό - ο δεξιός καρπός καλύπτεται από το αριστερό χέρι. Πρόκειται για το χαρακτηριστικό τραύμα της σταύρωσης. Η κλασική αναπαράσταση της σταύρωσης, με τα καρφιά στις παλάμες των χεριών, είναι εσφαλμένη: η ανατομική κατασκευή της παλάμης είναι τόσο εύθραυστη, ώστε δεν είναι δυνατό να σηκώσει το βάρος του σώματος.            Η έκθεση συνέχιζε μ' έναν κατάλογο των τραυμάτων: Σημάδια μαστιγώσεως, τα οποία είχαν προκληθεί, κατά τα φαινόμενα, από το ρωμαϊκό μαστίγιο που λέγεται φραγγέλιο. Οίδημα και των δύο ώμων, με εκδορές που έδειχναν πως ο άνθρωπος αυτός είχε μεταφέρει στην πλάτη του κάτι βαρύ και τραχύ μερικές ώρες πριν πεθάνει. Μια στενή τομή στη δεξιά πλευρά του. Ένα τραύμα από σφήνα που είχε διαπεράσει και τα δυο του πόδια. Οι αντιστοιχίες ανάμεσα στην έκθεση του Μπάκλιν και τις αφηγήσεις των Ευαγγελίων ήταν οφθαλμοφανείς.
           Αυτή η ιατροδικαστική έκθεση ήταν η δεύτερη επαφή που είχα με τη Σινδόνη. Η πρώτη, ήταν ένα άρθρο στο Science, ένα από τα επιστημονικά περιοδικά που διαβάζονται περισσότερο στον κόσμο. Το άρθρο αυτό αναφερόταν σε μια ομάδα επιστημόνων (που όλοι τους ήταν συνεργάτες μεγάλων και σημαντικών κέντρων ερευνών και ιδρυμάτων), οι οποίοι μελετούσαν το θέμα της Σινδόνης εδώ και χρόνια και που, τώρα, το 1978, σχεδίαζαν να επισκεφτούν το Τουρίνο. Ο επικεφαλής της ομάδας ήταν ο Τζων Τζάκσον, ένας φυσικός της Αεροπορικής Ακαδημίας των ΗΠΑ, στο Κολοράντο Σπρινγκς.
           Η Σινδόνη πρέπει να είναι πλαστή, σκέφτηκα. Αρκετά όμως σημεία του άρθρου με σάστιζαν. Έτσι έγραψα στον Τζάκσον, ζητώντας διευκρινίσεις. Μ' αυτόν τον τρόπο άρχισε ανάμεσά μας μια αλληλογραφία, που κατέληξε σε μια σειρά από τηλεφωνήματα. Σ' ένα απ' αυτά, τον ρώτησα μήπως είχε εξακριβώσει κανείς αν οι κηλίδες του αίματος, που αναφέρεται ότι υπάρχουν στη Σινδόνη, ήταν πράγματι από αίμα. Όχι, μου είπε ο Τζάκσον, οι εξετάσεις που είχαν γίνει δεν οδηγούσαν σε οριστικά συμπεράσματα. Του εξήγησα τότε πως στις εργασίες μας στο Ινστιτούτο της Νέας Αγγλίας, στο Ρίτζφηλντ της πολιτείας Κοννέκτικατ, είχαμε επινοήσει μια κανούρια, εξαιρετικά ευαίσθητη μέθοδο για να διαπιστώνουμε την ύπαρξη έστω και απειροελάχιστων ποσοτήτων αίματος.
          «Μου ήρθε μια ιδέα,» είπε ο Τζάκσον. «Βρίσκεσαι στο Κοννέκτικατ και η ομάδα μας θα συναντηθεί εκεί στις αρχές Σεπτεμβρίου. Δεν έρχεσαι κι εσύ, να το συζητήσουμε;»

          Συμφώνησα. Στο κάτω-κάτω, η πρόκληση ν' ασχοληθεί κανείς μ' αυτό το θέμα ήταν απίστευτα μεγάλη. Αργότερα, όμως, το σκέφτηκα καλύτερα κι έτσι, όταν πήγα τελικά στη συνάντηση, είχα πείσει τον εαυτό μου να τηρήσει εντελώς αρνητική στάση.
          Στην αίθουσα όπου γινόταν η συνεδρίαση, ο Τζάκσον έκανε μερικές ανακοινώσεις κι ύστερα παραχώρησε την έδρα στον Έρικ Τζάμπερ, ειδικό στη θερμοδυναμική των ρευστών . Ο Τζάμπερ εξήγησε πως κανείς ακόμα δεν ήξερε πόσο χρόνο θα είχε η ομάδα στη διάθεσή της για να εξετάσει από κοντά τη Σινδόνη στο Τουρίνο. Πρόβαλε σε μια οθόνη έναν κατάλογο με τα πειράματα που θα έκαναν οι επιστήμονες αν ο χρόνος που θα τους διέθεταν το κειμήλιο θα ήταν μόνο 12 ώρες και, στη συνέχεια, ανακοίνωσε τα προγράμματα πειραμάτων που θα μπορούσαν να γίνουν αν θα διέθεταν 24, 36, 48, ακόμα και 60 ώρες. Το κάθε πρόγραμμα έδινε λεπτομέρειες για το είδος των πειραμάτων, τους ερευνητές, τα μηχανήματα και το χρόνο που απαιτούσαν.
          Τα σχέδια ήταν εξαιρετικά καλά προετοιμασμένα και ήταν φανερό πως κανείς δεν είχε καμιά προκατάληψη, ούτε θετική, ούτε αρνητική, σχετικά με την προέλευση της Σινδόνης. Ακολούθησαν κι άλλες ομιλίες, κι ύστερα η ομάδα μεταφέρθηκε σε μια άλλη τεράστια αίθουσα, φωτισμένη με προβολείς. Ολόγυρα, στο πάτωμα, υπήρχαν ανοιχτά κασόνια γεμάτα περίπλοκα επιστημονικά μηχανήματα που είχαν συγκεντρωθεί για το ταξίδι της Ιταλίας. Στο κέντρο του δωματίου βρισκόταν ένα μεγάλο ατσάλινο τραπέζι, και πάνω του, ένα λινό πανί μήκους 4,5 μέτρων και πλάτους ενός μέτρου - ένα πανομοιότυπο της Σινδόνης, με φυσικού μεγέθους εικόνες του προσθίου και οπισθίου μέρους του σώματος ενός ανθρώπου που είχε σταυρωθεί.
           Η ομάδα στάθηκε για μια στιγμή σαν υπνωτισμένη. Ύστερα, λες και κάποιος τους έδωσε το σύνθημα, τα 36 μέλη της άρχισαν να συναρμολογούν και να δοκιμάζουν τα μηχανήματα. Σε λίγο οι καθοδικοί παλμογράφοι αναβόσβηναν, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές λειτουργούσαν, oι λυχνίες των αντινολογικών μηχανημάτων ζεσταίνονταν...
          Η δουλειά η δική μου - ο καθορισμός της παρουσίας ή απουσίας αίματος στα δείγματα που θα συνέλεγε η ομάδα - θα άρχιζε μόνο όταν τα δείγματα θα έφταναν από την Ιταλία. Εγώ δεν θα πήγαινα στο Τουρίνο, όπου θα ήμουν περιττό βάρος. Έτσι, πέρασα την ώρα μου προσπαθώντας να καταλάβω τι έκαναν οι υπόλοιποι.
         Είχα ξεκινήσει για ένα ταξίδι εξερεύνησης.

 

Ο παραπάνω πίνακας του 16ου αιώνα, που είναι δημοσιευμένος στο περιοδικό "Επιλογές από το Reader's Digest", δείχνει πώς θα πρέπει να είχε τυλιχτεί η Σινδόνη γύρω απ' το σώμα, ώστε να δημιουργηθούν οι δύο εικόνες, η εμπρός και η πίσω. Πρώτη φωτογραφία κάτω: Υποβάλλοντας το ύφασμα σε διάφορες χημικές εξετάσεις, οι επιστήμονες κατάφεραν να προσδιορίσουν ότι οι κηλίδες απ' το τραύμα με τη λόγχη, ήταν αίμα. Δεύτερη φωτογραφία, πιο κάτω: Το αίμα στην περιοχή του προσώπου είναι αρκετά πυκνό, ώστε να είναι ορατό όταν το ύφασμα φωτίζεται από πίσω.

Πιο εύγλωττη από χίλια λόγια
           ΥΠΗΡΧΕ ΕΝΑ  κομμάτι στο άρθρο του περιοδικού Science που δεν το καταλάβαινα καθόλου. Ανέφερε ότι οι εικόνες στη Σινδόνη έμοιαζαν τρισδιάστατες. Έλεγε επίσης, πως οι επιστήμονες που διερευνούσαν την υπόθεση είχαν αναπαραγάγει ένα ομοίωμα του ανθρώπου που ήταν τυλιγμένος στη Σινδόνη.
          Έκρινα πως αυτό ήταν τελείως αδύνατο. Από την άποψη της Φυσικής, μια τρισδιάσταση εικόνα που δημιουργείται από μια δισδιάστατη φωτογραφία είναι κάτι που δεν έχει νόημα. Η φωτογραφία έχει μόνο μήκος και πλάτος. Την τρίτη γεωμετρική διάσταση, το βάθος, την προσθέτει ο εγκέφαλος του παρατηρητή.
          Η εξήγηση βρισκόταν, εν μέρει, στην προσωπικότητα του Τζων Τζάκσον. Ένα απ' τα ταλέντα του ήταν η ικανότητα του μάγου-επιστήμονα. Έπαιζε το μαγικό του φλάουτο και οι άλλοι ερευνητές τον ακολουθούσαν...
           Αρχικά, ο Τζάκσον είχε στη διάθεσή του για να εργαστεί μόνον ένα αχνό αντίτυπο μιας φωτογραφίας της Σινδόνης, τραβηγμένης το 1931. Μελετώντας την, επαλήθευσε την υπόθεση που είχε κάνει ο Πωλ Βινιόν το 1902, ότι δηλαδή αν η Σινδόνη πράγματι είχε καλύψει ένα σώμα, τότε μερικές περιοχές του σώματος - όπως το μέτωπο, η μύτη και το σαγόνι, θα είχαν έρθει σε επαφή με το ύφασμα. Κοίλες όμως περιοχές - όπως οι οφθαλμικές κόγχες και ο λαιμός -μάλλον δεν θα είχαν έρθει σε άμεση επαφή. Αν υποθέσουμε πως κάτι που προήλθε από το σώμα ήταν υπεύθυνο γι' αυτές τις εικόνες (μια κολοσσιαία εικασία!), τα σημεία επαφής του σώματος με το ύφασμα θα έπρεπε να είναι πιο έντονα, ενώ εκείνα που απείχαν, θα έπρεπε να είναι πιο αμυδρά. Αν έτσι είχε το πράγμα, τότε θα έπρεπε να υπάρχει ένας παράγοντας αποστάσεως σώματος-Σινδόνης, ο οποίος να είναι δυνατό να υπολογιστεί μαθηματικά και να επαληθευτεί με διάφορα τεστ.
            Ο Τζάκσον χρειαζόταν κάποιον ειδικό στα πειράματα με ηλεκτρονικούς υπολογιστές για να μπορέσει να προχωρήσει. Άρχισε τις αναζητήσεις του από το Εργαστήριο Όπλων της Αεροπορίας, στο Άλμπουκερκ του Νέου Μεξικού, όπου εργαζόταν κι ο ίδιος. Συμπτωματικά, εκείνο τον καιρό δούλευε στο εργαστήριο ο Ντον Ντήβαν, ο οποίος ήταν ακριβώς ο άνθρωπος που του χρειαζόταν, καθώς κι ο Έρικ Τζάμπερ. Ο Τζάμπερ θυμάται την αρχική του αντίδραση στην πρόταση του Τζάκσον: «Σκέφτηκα πως ήταν τελείως τρελλό ακόμα και το να ονειρευτεί κανείς ότι αυτές οι εικόνες μπορεί να μην είναι ζωγραφισμένες.» Αλλά ο Τζάκσον ήταν απ' τους ανθρώπους που σπάνια δέχονται αρνητικές απαντήσεις.
            Πριν επιχειρήσουν οτιδήποτε, οι επιστήμονες χρειάζονταν μια καλύτερη φωτογραφία. Ανακάλυψαν πως το αρχικό φιλμ προερχόταν από μια οργάνωση που λεγόταν «Αδελφότης της Ιεράς Σινδόνης», πρόεδρος της οποίας ήταν ο Πατήρ Άνταμ Όττερμπαϊν από το Αίσωπους της Νέας Υόρκης. Συντάξανε, λοιπόν, ένα γράμμα, όπου ανέλυαν τι ήθελαν να κάνουν και ζήτησαν απ' τον ιερέα να τους εξασφαλίσει, αν ήταν δυνατόν, καλύτερες φωτογραφίες.
            Όταν το 1951 ιδρύθηκε η «Αδελφότης της Ιεράς Σινδόνης», οι δύο σκοποί της οργάνωσης ήταν να κάνουν πλατύτερα γνωστό το όλο θέμα και να υποστηρίξουν τις έρευνες των ειδικών σχετικά με τη Σινδόνη. Στη διάρκεια όλων αυτών των ετών, ο Πατήρ Όττερμπαϊν είχε έρθει σε επαφή με πολλούς ιατροδικαστές και, όλοι, είχαν συμφωνήσει να μελετήσουν το πρόβλημα - εφόσον ο ιερέας θα τους έδινε τη Σινδόνη για να την εξετάσουν. Το γεγονός αυτό ήταν πηγή μεγάλης απογοήτευσης για τον κληρικό, γιατί τη Σινδόνη την έβγαζαν απ' την προθήκη της, στο Τουρίνο, μόνο λίγες φορές κάθε αιώνα. Έτσι, όταν έμαθε πως υπήρχαν μερικοί ειδικοί επιστήμονες που απλώς ήθελαν μια καλύτερη φωτογραφία, τους την προμήθευσε αμέσως.
           Στο μεταξύ, το μυαλό του Τζάκσον δεν έβρισκε στιγμή ησυχίας. Η ομάδα του ήταν απασχολημένη με ένα πρόβλημα, έτσι αυτός φρόντισε να δημιουργήσει ένα καινούριο.
            Το Εργαστήριο Αεριοπροωθητικής του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια, στην Πασαντένα, μπορεί να καυχηθεί για πολλές απ' τις υπέροχες διαπλανητικές φωτογραφίες που βλέπουμε συχνά. Ο Τζάκσον γνώριζε δυο σημαντικούς επιστήμονες του Εργαστηρίου αυτού και, τώρα, συνειδητοποιούσε πως θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν σημαντικά. Πήγε με το αεροπλάνο στο Λος 'Αντζελες, κι όταν επέστρεψε, ο Ντον Λυνν και η Τζην Λόρρη είχαν ήδη κολλήσει κι αυτοί το «μικρόβιο» του προβλήματος. Τους άφησε αντίτυπα της φωτογραφίας για να τα αναλύσουν σύμφωνα με τις επιστημονικές τους γνώσεις.
            Ο Λυνν και η Λόρρη διατύπωσαν ως εξής το πρόβλημα: «Είναι φανερό πως η πρωταρχική ερώτηση, και πιθανότατα η ερώτηση-κλειδί, είναι: "Μπορεί οι εικόνες αυτές να είναι ζωγραφισμένες;" Το ζήτημα αυτό είναι εύκολο να λυθεί. Οι πινελιές στους πίνακες έχουν πάντα συγκεκριμένες κατευθύνσεις, προς τα δεξιά, προς τ' αριστερά, προς τα πάνω, προς τα κάτω. Ενδέχεται σ' έναν πίνακα να υπάρχουν πινελιές με αρκετές ή πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις. Δεν περιμένεις, όμως, να δεις απόλυτη ασάφεια, κι αυτό ακριβώς βρήκαμε εμείς.»
            Κάθε καλλιτέχνης, είτε είναι δεξιόχειρας, είτε αριστερόχειρας, πρέπει να δώσει μια κατεύθυνση στις πινελιές του όταν ζωγραφίζει. Αλλά στην Σινδόνη δεν υπήρχε ούτε ίχνος πινελιάς... Ήταν φανερό, πως οι εικόνες πάνω στο ύφασμα δεν ήταν ελαιογραφίες ή υδατογραφίες φτιαγμένες με πινέλο.
            Στο μεταξύ, ο Τζάκσον είχε λάβει μερικές έγχρωμες φωτογραφίες, που τις είχε βγάλει ο Πατήρ Όττερμπαϊν το 1973. Ο Τζάκσον κατάλαβε πως για να προχωρήσει και να συλλέξει ορισμένες βασικές πληροφορίες απ' τις φωτογραφίες, θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει ειδικά φίλτρα. Έμαθε, πως η καλύτερη εκλογή θα ήταν τα φίλτρα Ράττεν. Δεν είχε την παραμικρή ιδέα τι ήταν αυτά τα φίλτρα, αλλά αυτό δεν τον σταμάτησε! Κάποιος του υπέδειξε πως τα Εργαστήρια Σάντια, ένα άλλο κυβερνητικό συγκρότημα στο Αλμπουκέρκ, μπορεί να διέθεταν φίλτρα Ράττεν. Σαν κυνηγόσκυλο που έχει οσμιστεί το θήραμα, ο Τζάκσον ήρθε σε επαφή με τον Μπιλλ Μόττερν, έναν φυσικό που εργαζόταν εκεί. Ο Μόττερν είχε όντως φίλτρα Ράττεν, αλλά είχε και κάτι άλλο. Κι αυτό το «κάτι άλλο» έδωσε, συμπτωματικά, καινούρια ώθηση στο σχέδιο. Ήταν ένας αναλυτής εικόνων VP-8.
             Ο VP-8, που έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές σε διαστημικά προγράμματα, έχει στην «καρδιά» του έναν μικροηλεκτρονικό υπολογιστή. Θυμηθείτε μια εικόνα του Κρόνου με τους δακτυλίους του... Τα τμήματα των δακτυλίων που βρίσκονται πιο κοντά στον ανιχνευτή είναι πιο φωτεινά. Αυτά που προχωρούν πίσω απ' τον πλανήτη, είναι σκοτεινότερα. Ο VP-8 είναι έτσι προγραμματισμένος, ώστε να ερμηνεύει τα «σκοτεινότερα» τμήματα σαν πιο απομακρυσμένα. Μπορεί, για παράδειγμα, να δεχτεί τα σήματα που έρχονται απ' τον Κρόνο και να τα προβάλει στην οθόνη τηλεοράσεως που διαθέτει, σαν τρισδιάστατες εικόνες του πλανήτη. Αντιθέτως, ας πάρουμε τη φωτογραφία ενός ανθρώπου που το πρόσωπο του φωτίζεται από ένα φως, στα δεξιά του: Το αριστερό μέρος του προσώπου του βρίσκεται στη σκιά. Αν η φωτογραφία αυτή τοποθετηθεί στον VP-8, η εικόνα που θα προκύψει θα είναι ένα έντονα παραμορφωμένο πρόσωπο, με το σκοτεινό τμήμα του να μοιάζει πως απομακρύνεται, ενώ το φωτεινότερο θα προβάλλει προς τα εμπρός. Πράγματι, οποιαδήποτε φωτογραφία ανθρώπου ή αγάλματος ή τοπίου - που όλες τους είναι δισδιάστατες - εμφανίζεται παραμορφωμένη στην οθόνη του VP-8. Μόνο στην περίπτωση που το πραγματικό βάθος ή η απόσταση αντιστοιχούν σε λιγότερο φωτισμένες περιοχές, μπορεί ο VP-8 να δώσει μια τρισδιάστατη εικόνα.
            Ο Τζάκσον εξήγησε στον Μόττερν τη μαθηματική θεωρία για τον παράγοντα της απόστασης μεταξύ Σινδόνης και σώματος. Ο Μόττερν έρριξε την ιδέα: «Γιατί να μη βάλουμε τον VP-8 να αναλύσει τις φωτογραφίες της Σινδόνης;»
             Ο Τζάκσον, που δεν δίσταζε ποτέ να δοκιμάσει μια καινούρια ιδέα, συμφώνησε - παρ' όλο που ήξερε πως μια δισδιάστατη φωτογραφία δίνει μόνο μια διαστρεβλωμένη εικόνα.
            Τοποθέτησαν τη φωτογραφία της Σινδόνης στον VP-8 και ρύθμισαν τους διακόπτες. Ξαφνικά, είδαν να ξεπροβάλλει μέσα απ' την ηλεκτρονική ομίχλη της οθόνης μια τέλεια τρισδιάστατη εικόνα ενός άντρα που είχε μαστιγωθεί και σταυρωθεί. Αδύνατο! Αδιανόητο! Εξωφρενικό!
             Κι όμως... Η εικόνα βρισκόταν μπροστά στα μάτια τους! Οι δυο επιστήμονες την κοίταζαν άφωνοι.
             Το θετικό της φωτογραφίας του ανθρώπου που είχε τυλιχτεί στη Σινδόνη είχε την εμφάνιση ενός δισδιάστατου προσώπου. Η τρισδιάστατη εικόνα του VP-8 ήταν απίστευτα διαφορετική απ' τη φωτογραφία - ακριβώς όπως ένα άγαλμα διαφέρει από ένα ζωγραφικό πίνακα. Τα μακριά μαλλιά, η γενειάδα και το μουστάκι, η γαλήνη στη φυσιογνωμία ενός σκληρά βασανισμένου ανθρώπου, που τον είχαν καρφώσει στο Σταυρό, ζωντάνεψαν, δίνοντας την απόκοσμη εντύπωση πως κοίταζαν ένα πραγματικό ανθρώπινο πρόσωπο, όχι έναν πίνακα ή ένα άγαλμα.
            Ο Τζάκσον είχε τώρα στη διάθεση του εικόνες που ήταν πιο εύγλωττες από χιλιάδες λέξεις.

Πάνω αριστερά: Όταν ο αναλυτής εικόνων VP-8 χρη­σιμοποιείται σε μια συνηθισμένη φωτογραφία, το απο­τέλεσμα είναι μια παραμορφωμένη δισδιάοτατη εικόνα. Πάνω, Δεξιά: Όταν ο VP-8 χρησιμοποιήθηκε σε μια φωτογραφία της Σινδόνης, έδωσε μια τέλεια τρισδιά­στατη εικόνα ενός μαστιγωμένου και σταυρωμένου άν­τρα!.

Απλή σύμπτωση;
            ΛΙΓΟ ΑΡΓΟΤΕΡΑ, ο Τζάκσον μετατέθηκε στο διδακτικό προσωπικό της Αεροπορικής Ακαδημίας. Σκέφτηκε πως, χωρίς τους συνεργάτες του και με τον VP-8 αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, η δουλειά του πάνω στη Σινδόνη είχε λήξει. Δεν είχε όμως λογαριάσει αυτόν τον πανταχού παρόντα, θαυμαστό παράγοντα που είχε βοηθήσει το ερευνητικό του πρόγραμμα να ξεπεράσει και πολλά άλλα εμπόδια - τη σύμπτωση. Δέκα μέρες αφότου οι Τζάκσον είχαν εγκατασταθεί στο καινούριο τους σπίτι, στο Κολοράντο Σπρινγκς, χτύπησε την πόρτα τους ο Έρικ Τζάμπερ. Τον είχαν μεταθέσει κι εκείνον.
            Σ' αυτό το διάστημα, ο Τζάκσον είχε επίσης συναντήσει τον Ρόμπερτ Ντίνεγκαρ, έναν φυσικοχημικό από το Λος Άλαμος του Νέου Μεξικού. Καθώς κουβέντιαζε μαζί του, ο Τζάκσον ανέφερε τη Σινδόνη και τον ρώτησε αν είχε υπόψη του επιστήμονες, στο Λος Άλαμος, που θα ενδιαφέρονταν να ασχοληθούν με ορισμένα επιστημονικά προβλήματα σχετικά μ' αυτό το μυστηριώδες ύφασμα. Ο Ντίνεγκαρ ανέφερε αμέσως αρκετούς, μαζί και τον εαυτό του. Έγινε μια συνάντηση, και η ομάδα του Τζάκσον μεγάλωσε.
             Στο μεταξύ, ο Πατήρ Όττερμπαϊν είχε κι αυτός συνειδητοποιήσει πως είχε βρει μερικούς γνήσιους επιστήμονες, με αληθινό ενδιαφέρον για μια εμπεριστατωμένη έρευνα γύρω απ' τη Σινδόνη. Εδώ και αρκετό καιρό είχε ένα όνειρο, που το μοιραζόταν μόνο με τον Πατέρα Πήτερ Ρινάλντι, αντιπρόεδρο της «Αδελφότητας»: Και οι δυο τους περίμεναν το 1978, που η Σινδόνη επρόκειτο να εκτεθεί σε δημόσιο προσκύνημα για να εορταστεί η 400ή επέτειος της άφιξής της στο Τουρίνο. Οι ιερείς ελπίζανε πως, με την ευκαιρία, θα επιτρεπόταν και στους επιστήμονες να την εξετάσουν.
            Τώρα πια, εκείνοι που είχαν ανάμειξη με το θέμα της Σινδόνης ήταν τόσοι πολλοί, που ο Τζάκσον και ο Τζάμπερ αποφάσισαν να συγκαλέσουν μια επιστημονική σύσκεψη. Αλλά αυτού του είδους οι συναντήσεις κοστίζουν, και χρήματα δεν υπήρχαν. Εκείνον τον καιρό, 8.000 χιλιόμετρα μακριά, στην Αγγλία, ένας Βρετανός παραγωγός, ο Νταίηβιντ Ρολφ, αποφάσισε να κάνει μια ταινία για τη Σινδόνη. Έμαθε μέσω της «Αδελφότητας της Ιεράς Σινδόνης», στην Αμερική, ότι μερικοί Αμερικανοί επιστήμονες ερευνούσαν αυτό το ζήτημα με ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Ο Ρολφ τηλεφώνησε λοιπόν στον Τζάκσον και τον Τζάμπερ: Ήταν διατεθειμένοι να εμφανιστούν στην ταινία;
             Το 1977 ο Ρολφ έφτασε στην Αεροπορική Ακαδημία. Ο Τζάκσον, ο Τζάμπερ και ο Ντον Λυνν, που είχε έρθει από το Λος Άντζελες ειδικά για το σκοπό αυτό, έκαναν την πρώτη τους κινηματογραφική εμφάνιση. Προς μεγάλη τους έκπληξη, οι τρεις άντρες έλαβαν ένα χρηματικό βοήθημα 2.000 δολλαρίων για τις εμφανίσεις τους και για να συνεχίσουν τις έρευνες τους. Ο Τζάκσον χαμογέλασε στον Τζάμπερ και είπε: «Έρικ, βρήκαμε χρήματα για τη σύσκεψη μας.»
            Στη συνάντηση, που έγινε στο Αλμπουκέρκ, ο Πατήρ Ρινάλντι αποφάσισε να εμπιστευτεί στον Τζάκσον την πληροφορία πως υπήρχε πιθανότητα να τους δοθεί άδεια να εξετάσουν τη Σινδόνη «από κοντά». Η επιστημονική σύσκεψη απέκτησε έτσι μια ιδιαίτερη επιτακτικότητα: Οι πάντες θα έπρεπε να συνεργαστούν στενά και να συντάξουν ένα πρωτόκολλο των πειραμάτων που θα μπορούσαν να κάνουν, αν τους δινόταν η ευκαιρία. Όλες οι εργασίες τυπώθηκαν σε χρόνο ρεκόρ και αποτέλεσαν ένα βιβλίο 243 σελίδων με τον τίτλο Πρακτικά τον Αμερικανικού Συνεδρίου για τη Σινδόνη του Τουρίνου. Η έκδοση χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Ντε Ρανς του Μιλουώκη, στο Ουισκόνσιν, το οποίο πλήρωσε και τα αεροπορικά εισιτήρια για να μπορέσουν ο Τζάκσον και η ομάδα του να ταξιδέψουν στην Ιταλία και να παρουσιάσουν το βιβλίο τους στους αρμόδιους, στο Τουρίνο.

            ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ των επιστη¬μόνων στις ΗΠΑ, η ομάδα ανέστειλε τις εργασίες της, αλλά δεν έπαψε να διατηρεί το ενδιαφέρον της για το θέμα. Όλοι περίμεναν. Στις αρχές του 1978, ο Πατήρ Ρινάλντι τηλεφώνησε στον Τζάκσον και του είπε πως οι Ιταλοί αρμόδιοι είχαν δώσει την άδεια στους επιστήμονες να εξετάσουν τη Σινδόνη. Οι προετοιμασίες επιταχύνθηκαν. Κι άλλοι ειδικοί προσχώρησαν στην ομάδα. Ένας απ' αυτούς ήταν ο πυρηνικός φυσικός Τόμας Ντ' Μουχάλα, πρόεδρος της Εταιρείας Πυρηνικής Τεχνολογίας.
           Ο Ντ' Μουχάλα είχε τυχαία διαβάσει ένα βιβλίο, όπου αναφερόταν η πιθανότητα να εξεταστεί η Σινδόνη από επιστήμονες. Το γεγονός αυτό ξύπνησε το ενδιαφέρον του και ήρθε σε επαφή με τον Τζάκσον, ο οποίος τον προσκάλεσε να παρευρεθεί στην επόμενη συνάντηση της επιστημονικής ομάδας, που θα γινόταν τον Μάιο στο Κολοράντο Σπρινγκς.
           Ο Ντ' Μουχάλα παρακολούθησε τη συνεδρίαση σιωπηλός, αλλά και κάπως απορημένος. Όλα αυτά τα σχέδια γινόντουσαν μέσα σ' ένα οικονομικό και λογιστικό «κενό». Τελικά, σήκωσε το χέρι του. «Μου φαίνεται,» είπε, «πως θα χρειαστείτε χρήματα και μηχανήματα. Θα προσπαθήσω να τα εξασφαλίσω, αν συμφωνείτε. Είναι επίσης φανερό, πως μπορεί να προκύψουν σοβαρά οργανωτικά και διοικητικά προβλήματα. Αν θέλετε, μπορώ να αναλάβω και τα δύο.»
             Στη διάρκεια των 35χρονων δικών μου προσπαθειών να εξασφαλίζω χρήματα για επιστημονικές έρευνες, έχω προσωπικά διαπιστώσει πως χρειάζονται τουλάχιστο 12 μήνες απ' την πρώτη επαφή μ' έναν πιθανό χρηματοδότη μέχρι να φτάσει η επιταγή -η ομάδα, όμως, επρόκειτο να αναχωρήσει για το Τουρίνο σε τέσσερις μήνες. Πώς θα συγκεντρωνόταν ένα αξιόλογο ποσό σε τόσο σύντομο διάστημα; Παρ' όλα αυτά, ο Ντ' Μουχάλα τα κατάφερε! Στο τέλος του τετραμήνου είχε εξασφαλίσει, είτε ως δωρεές, είτε ως δανεικά, μηχανήματα αξίας περίπου 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων κι αρκετά χρήματα για το ταξίδι και τα άλλα έξοδα.
Αντίστροφη μέτρηση
            Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ στο Κοννέκτικατ, που παρακολούθησα, ήταν η πρώτη δοκιμή των μηχανημάτων που είχε εξασφαλίσει ο Ντ' Μουχάλα. Το επόμενο βήμα θα γινόταν στο Τουρίνο.
            Την καθορισμένη μέρα, οι 50 περίπου επιστήμονες, τεχνικοί και βοηθητικό προσωπικό μαζεύτηκαν στην Νέα Υόρκη, ταξίδεψαν αεροπορικώς ώς το Μιλάνο και, από εκεί, πήγαν στο Τουρίνο.
            Την επόμενη μέρα στις επτά το πρωί, άρχισαν να δουλεύουν. Το πρόγραμμα για εκείνη την εβδομάδα ήταν να βγάλουν τα μηχανήματα απ' τα κιβώτια και να τα συναρμολογήσουν, και να κάνουν συμπληρωματικές δοκιμές, ώστε να είναι έτοιμοι όταν θα τους έδιναν τη Σινδόνη. Υπήρχε όμως ένα πρόβλημα: τα μηχανήματα δεν είχαν φτάσει... Κρίνοντας αυτή τη λύση πιο πρακτική, είχαν αποστείλει τα μηχανήματα στο όνομα του Πατρός Ρινάλντι. Ο Πατήρ Ρινάλντι είχε γεννηθεί στο Τουρίνο, αλλά τώρα είχε μια ενορία στο Πορτ Τσέστερ της Νέας Υόρκης: Δεν είχε διαρρεύσει από την άφιξή του στο Τουρίνο το απαιτούμενο χρονικό διάστημα, ώστε να θεωρείται και πάλι κάτοικος της πόλης. Οι γραφειοκράτες εκφράσανε τη λύπη τους, δήλωσαν όμως, πως θα έπρεπε να περάσουν 60 μέρες για να δώσουν την άδεια παραλαβής των μηχανημάτων.
            Ενώ ο ιερέας άρχισε να χρησιμοποιεί κάθε «μέσον» που μπορούσε να βρει, η ομάδα πληροφορήθηκε πως θα τους επιτρεπόταν να έχουν τη Σινδόνη στα χέρια τους για 120 ώρες. Κατενθουσιασμένα, τα μέλη της πήγαν να δουν το χώρο που τους είχε παραχωρηθεί για τις εργασίες τους. Δίπλα στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννου βρίσκεται το ανάκτορο του Οίκου της Σαβοΐας. Δεν θα μπορούσε να φανταστεί κανείς πιο πολυτελές εργαστήριο! Το πρώτο απ' τα επτά δωμάτια, που θα είχαν στη διάθεση τους, ήταν μια αίθουσα χορού 15 μέτρα επί 15. Οι τοίχοι ήταν καλυμμένοι από χρυσοΰφαντο μεταξωτό δαμασκηνό ύφασμα. Το ταβάνι είχε ύψος 6 μέτρα και ήταν διακοσμημένο με σκηνές από τη Βίβλο, σεραφείμ και χερουβείμ. Στα άλλα δωμάτια, οι τοίχοι ήταν ταπετσαρισμένοι με κόκκινα δαμασκηνά υφάσματα, τα ταβάνια διακοσμημένα με περίτεχνες Αναγεννησιακές νωπογραφίες, και τα σκαλιστά έπιπλα φορτωμένα ασημένια και επίχρυσα στολίδια.
          Έφτασε η Τετάρτη και ο Πατήρ Ρινάλντι δεν άντεχε άλλο. Τηλεφώνησε στον υπουργό Εμπορίου, στην Ρώμη, και του είπε πως αν τα μηχανήματα δεν παραδίδονταν αμέσως, θα ξεσηκωνόταν διεθνές σκάνδαλο.
           Τα κατάφερε - σχεδόν... Το Μιλάνο «ελευθέρωσε» τα μηχανήματα και τα έστειλε στο Τουρίνο, όπου όμως κατέληξαν στο τοπικό τελωνείο! Τα κιβώτια θα παραδίδονταν με την καταβολή μιας εγγύησης, που ανερχόταν σε αρκετά εκατομμύρια λιρέτες. Η ομάδα δεν διέθετε τόσα χρήματα, ούτε και ήξερε πού θα μπορούσε να βρει ένα τέτοιο ποσόν! Τελικά, ο Αρχιεπίσκοπος του Τουρίνου, Καρδινάλιος Μπαλεστρέρο, εγγυήθηκε για τα χρήματα από το λογαριασμό της Εκκλησίας. Όταν αργότερα ρώτησα τι σήμαινε αυτό, μου εξήγησαν, με απλά λόγια, πως ο καρδινάλιος είχε βάλει υποθήκη τον καθεδρικό ναό!
            Έφτασε η Παρασκευή. Όλοι ήταν κατενθουσιασμένοι. Μετά από μακρά αναμονή, εμφανίστηκε και το φορτηγό στοιβαγμένο ώς επάνω με οκτώ τόννους πολύτιμα μηχανήματα. Οι πάντες έτρεξαν κάτω και, σπρώχνοντας τους τουρίστες, οδήγησαν το φορτηγό στην αυλή του παλατιού.
            Εκεί, οι φορτηγατζήδες ρώτησαν: «Πού είναι το κλαρκ, για να ξεφορτώσουμε;»
           «Κλαρκ;» απόρησε ο Ντ' Μουχάλα. «Δεν έχουμε τέτοιο πράγμα.»
           Ο οδηγός και ο βοηθός του εξήγησαν ότι πολλά απ' τα κιβώτια ήταν τόσο βαριά, που δεν θα μπορούσαν να τα κατεβάσουν με τα χέρια. Κι εξ άλλου, δεν υπήρχαν εκφορτωτές για να τα μεταφέρουν απ' την αυλή στο δεύτερο πάτωμα, ανεβαίνοντας τις τεράστιες σκάλες.
            Δεν είχαν όμως υπολογίσει στην ενεργητικότητα της ομάδας των παθιασμένων ερευνητών: Σαν ακρίδες, οι επιστήμονες μαζεύτηκαν γύρω απ' το φορτηγό κι άρχισαν να το ξεφορτώνουν. Έπιασαν τα τεράστια κιβώτια και, τρέχοντας σχεδόν, άρχισαν να τ' ανεβάζουν απ' τις σκάλες στην αίθουσα του χορού. Μόλις απόθεταν το ένα φορτίο, έτρεχαν κάτω για να μεταφέρουν το επόμενο. Ήταν, όπως είπε ένα μέλος της ομάδας, «μια δεξιοτεχνική επίδειξη μυϊκής δύναμης, ταχύτητας - και βλακείας».
Εξ αιτίας της καθυστέρησης που είχαν δημιουργήσει οι τελωνειακοί, πέντε από τις μέρες του προγράμματος είχαν πάει χαμένες. Έτσι, η ομάδα ρίχτηκε ξέφρενα στη δουλειά.
             Όταν τα μηχανήματα συνδέθηκαν με τις πρίζες, παρουσιάστηκαν βλάβες. Μια απ' τις πιο σημαντικές αφορούσε το ακτινολογικό μηχάνημα φθορισμού. Ο Ρούντυ Ντιχτλ και ο Ντη Τζέρμαν, υπεύθυνοι για την καλή λειτουργία των μηχανημάτων, ανέλαβαν να εντοπίσουν τη βλάβη. Τους χρειάστηκαν 48 ολόκληρες ώρες για να καταφέρουν να θέσουν σε λειτουργία τις ευαίσθητες συσκευές. Αυτό ανέτρεψε το προσεχτικά οργανωμένο χρονοδιάγραμμα του Τζάκσον, κι έτσι, εγκαταλείφθηκαν τα σχέδια για περισσότερες δοκιμές.
            Την Κυριακή το βράδυ ήταν όλα σχεδόν έτοιμα. Και κατά τα μεσάνυχτα, κάποιος μουρμούρισε: «Νά την, έρχεται.»
Η Ιερή Σινδόνη
             ΑΠ ΤΟΝ ΜΑΚΡΥ διάδρομο ξεπρόβαλαν 12 άντρες, έξι από κάθε μεριά, που μετέφεραν στους ώμους τους ένα μεγάλο κομμάτι κοντραπλακέ, σκεπασμένο με κόκκινο μεταξωτό. Το ακούμπησαν ευλαβικά πάνω στο μεγάλο τραπέζι και μια καλόγρια του Τάγματος του Αγίου Ιωσήφ τράβηξε το μεταξωτό.
            Οι αντιδράσεις της ομάδας ήταν ποικίλες. Στον Τζων Τζάκσον, η Σινδόνη έμοιαζε ίδια όπως στις φωτογραφίες. Ο Έρικ Τζάμπερ βρήκε τις εικόνες πιο αμυδρές απ' ό,τι περίμενε. Ο Ρόμπερτ Ντίνεγκαρ θυμάται ότι, εκείνη την ώρα, σκέφτηκε: Το αίμα έχει περίεργο χρώμα.
            Πρώτα εργάστηκε πάνω στη Σινδόνη μια ομάδα Ιταλών, που είχε ένα Οκτάωρο πρωτόκολλο εργασίας. Ύστερα ανέλαβαν δράση οι Αμερικανοί. Την περισσότερη ώρα, μια ομάδα εργαζόταν στη μία άκρη και μια δεύτερη στην άλλη άκρη του υφάσματος, ενώ μια τρίτη έκανε πειράματα στο μεσαίο τμήμα της Σινδόνης. Αυτοί που δεν είχαν βάρδια, βοηθούσαν τους υπόλοιπους. Οι χημικοί βοηθούσαν τους φυσικούς κι εκείνοι με τη σειρά τους τούς φωτογράφους. Η συνεργασία ήταν εκπληκτική.
            Όταν κάποιος απ' την ομάδα δεν άντεχε άλλο απ' την εξάντληση, πήγαινε και ξάπλωνε σ' ένα απ' τα ράντζα που βρίσκονταν δίπλα στο εργαστήριο, προσπαθώντας να κοιμηθεί. Μερικοί επέστρεφαν στο ξενοδοχείο για να ξεκουραστούν λιγάκι. Πάντως, στη διάρκεια των πέντε ημερών που κράτησαν τα πειράματα, ο μέσος όρος ύπνου κατ' άτομο ήταν δύο ώς τρεις ώρες την ημέρα. Επί 120 ώρες, όλοι βρισκόντουσαν σε υπερδιέγερση.
            Μια απ' τις πιο συναρπαστικές στιγμές ήταν όταν η ομάδα των Ρότζερ και Μάρτυ Τζίλμπερτ άρχισε την ανακλαστική φασματοσκόπηση, μια μέθοδο που αναμενόταν ότι θα αποκάλυπτε πολλά σημαντικά στοιχεία για τη φύση των εικόνων. Οι Τζίλμπερτ, αρχικά, έκαναν μια σειρά μετρήσεων στη φτέρνα κι ύστερα προχώρησαν κατά μήκος του ποδιού, προς το μηρό. Εάν οι εικόνες είχαν συντεθεί από μία και μόνο ουσία, τότε οι μετρήσεις δεν έπρεπε να διαφέρουν μεταξύ τους.
           Οι Τζίλμπερτ προχωρούσαν προς τα πάνω, και μέχρι το γόνατο, όλες οι μετρήσεις ήταν πράγματι ίδιες, εκτός απ' αυτές που είχαν γίνει στη φτέρνα. Τι διαφορετικό έχει η φτέρνα; αναρωτήθηκε ο Τζάμπερ. Φώναξε τον φυσικό Σαμ Πελλικόρι, ο οποίος έστησε ένα μικροσκόπιο και κοίταξε τη φτέρνα. Με πλήρη μεγέθυνση, είδε, βαθιά ανάμεσα στις κλωστές, κόκκους χώματος.
           Πολλές σκέψεις πέρασαν σαν αστραπή απ' το μυαλό του Τζάμπερ. Τι πιο λογικό, απ' το να βρεις χώμα στο πόδι ενός ανθρώπου που είχε περπατήσει ξυπόλητος; Το χώμα, όμως, δεν ήταν αρκετό ώστε να φαίνεται με γυμνό μάτι, άρα δεν το είχε βάλει εκεί κάποιος «πλαστογράφος». Οι καλλιτέχνες δεν προσθέτουν πράγματα που δεν φαίνονται... Ήταν απλώς ένα στοιχείο ανάμεσα στα άλλα, ο Τζάμπερ και ο Πελλικόρι όμως συνειδητοποίησαν ότι δεν ήταν καθόλου ασήμαντο.
            Ενώ ο Πελλικόρι και ο βοηθός του, ο φωτογράφος Μαρκ Ήβανς, συνέχιζαν να εξετάζουν τη Σινδόνη, έγιναν κι άλλες σημαντικές ανακαλύψεις. Οι εικόνες του σώματος πάνω στο πανί είχαν το χρώμα του άχυρου, κι όχι της σέπιας, όπως ανέφεραν μερικές περιγραφές. Επίσης, το χρώμα εμφανιζόταν μόνο στα ινίδια που βρίσκονταν στην επιφάνεια της κάθε κλωστής, οι ίνες δεν παρουσίαζαν καθόλου τριχοειδικά φαινόμενα -πρόκειται για την αρχή της Φυσικής που κάνει το μελάνι, ή οποιοδήποτε άλλο υγρό, να «απλώνει» στο στυπόχαρτο. Αυτό σήμαινε ότι οι εικόνες δεν είχαν γίνει με μπογιά - υλικό το οποίο εξ ορισμού έχει υγρή βάση. Οι κηλίδες του αίματος, όμως, παρουσίαζαν τα τριχοειδικά φαινόμενα, όπως συμβαίνει και με το πραγματικό αίμα.
            Καθώς η δουλειά προχωρούσε, τα συμπεράσματα συσσωρεύονταν. Ο φθοροσκοπικός ακτινολογικός έλεγχος και μόνο έδωσε 16.000 στοιχεία. Η κάθε πράξη, του κάθε ατόμου, φωτογραφιζόταν και καταγραφόταν σε μαγνητόφωνο, ώστε να υπάρχει ένα πλήρες ντοκυμανταίρ για το τι έκανε ο καθένας, για το πού είχαν γίνει οι μετρήσεις, και με ποια όργανα.
            Ενώ στην αρχή οι 120 ώρες είχαν φανεί υπεραρκετές, ξαφνικά οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν πως τους έμεναν μόνο 30 ώρες ακόμα... Ο ρυθμός των εργασιών επιταχύνθηκε. Τα μηχανήματα άρχισαν να παθαίνουν βλάβες όλο και πιο συχνά, και τα αποθέματα των ανταλλακτικών μειώθηκαν σε ανησυχητικό σημείο.
           Επιτέλους, οι πέντε πυρετώδεις μέρες έφτασαν στο τέλος τους. Έγινε μια σύντομη τελετή. Ένας ιερέας είπε μια προσευχή και ασπάστηκε τη Σινδόνη. Ύστερα, η ομάδα των επιστημόνων και οι φρουροί του παλατιού μαζεύτηκαν και έβγαλαν αναμνηστικές φωτογραφίες. Η Ηγουμένη του Τάγματος του Αγίου Ιωσήφ έρραψε ένα καινούριο κόκκινο μεταξωτό κάλυμμα για τη Σινδόνη. Όταν τελείωσε, χάρισε τη βελόνα σε μια νεαρή δόκιμη. Το κορίτσι χαμογέλασε και το πρόσωπο του φωτίστηκε, σαν να την είχε αγγίξει άγγελος.

Αυτό το χαρτονένιο ομοίωμα της Σινδόνης κατασκευάστηκε σύμφωνα με τα ηλεκτρονικά στοιχεία VP-8.

«Είναι αίμα!»
            ΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ από τη Σινδόνη, για τις χημικές και αιματολογικές αναλύσεις, είχαν ληφθεί με μια ειδική ταινία που είχε κατασκευάσει η Μεταλλευτική και Βιομηχανική Εταιρεία της Μιννεσότα. Στη μια πλευρά της ταινίας υπήρχε κολλητική ουσία, χημικά αδρανής. Το κάθε κομμάτι ταινία είχε «πατηθεί» πάνω στη Σινδόνη με ομοιόμορφη πίεση, είχε αριθμηθεί και φωτογραφηθεί, κι είχε έπειτα τοποθετηθεί σ' ένα διαφανές πλαστικό κουτί. Είχαν παρθεί έτσι δείγματα από όλα τα μέρη της Σινδόνης: Από τις περιοχές εκτός των εικόνων, απ' τα μπαλώματα και τα καψίματα, απ' τους λεκέδες της υγρασίας, από τις ίδιες τις εικόνες και από τις κηλίδες του αίματος.
            Η ομάδα είχε επιστρέψει στις ΗΠΑ εδώ κι ένα μήνα, αλλά κανένας δεν είχε έρθει σε επαφή μαζί μου. Τηλεφώνησα λοιπόν στον Ραίη Ρότζερς για να μάθω πότε θα έπαιρνα τα δείγματα στα χέρια μου, ώστε να ελέγξω αν οι κηλίδες ήταν πράγματι από αίμα. Ο Ρότζερς, ένας χημικός του Λος Άλαμος, μου είπε πως είχε δώσει τις ταινίες στον Ουώλτερ Μακ Κρόουν, έναν πολύ γνωστό χημικό ειδικευμένο στη μικροανάλυση. Ο Μακ Κρόουν είχε τοποθετήσει τις ταινίες σε αντικειμενοφόρες πλάκες και τις εξέταζε, σε συνεργασία με την ομάδα του Τζων Τζάκσον.
            «Ο Μακ Κρόουν είπε πως μπορεί να προσδιορίσει την ουσία απ' την οποία είναι φτιαγμένες oι εικόνες του άντρα στη Σινδόνη,» με πληροφόρησε ο Ρότζερς. «Κι έτσι τον άφησα να πάρει εκείνος τα δείγματα.»
            «Όλα;» ρώτησα.
             «Ναι,» είπε ο Ρότζερς. «Αλλά είπα στον Ουώλτερ να σου στείλει όσα νομίζει πως μπορεί να έχουν αίμα.»
             Τελικά, ο Μακ Κρόουν επικοινώνησε μαζί μου. «Θα σου στείλω μια αντικειμενοφόρο πλάκα που έχει πάνω της αίμα,» είπε. «Αλλά είναι τόσο λίγο, που δεν νομίζω πως θα καταφέρεις τίποτα.»
             Δυο βδομάδες αργότερα έφτασαν τέσσερις αντικειμενοφόρες πλάκες. Η μια είχε μια επιγραφή που έγραφε «Λευκό» κι ήταν απλώς ένα κενό κομμάτι ταινίας. Η δεύτερη έγραφε «Κάψιμο». Η τρίτη «Εκτός Εικόνας» -είχε ληφθεί από τμήμα της Σινδόνης που δεν είχε τίποτα επάνω - και η τελευταία ήταν εκείνη με την ένδειξη «Αίμα».
             Κοίταξα την πλάκα με το αίμα πρώτη. Με 1.000 φορές μεγέθυνση, το «αίμα» ήταν μόλις ένα μικροσκοπικό στίγμα. Μπορεί να ήταν αίμα, αλλά και σκόνη, ένας κόκκος απ' τις ίνες του λινού υφάσματος - οτιδήποτε. Ήταν πάρα πολύ μικρό δείγμα για να μπορέσω να το εξετάσω και δεν έπρεπε να ζύγιζε περισσότερα από μερικά πικογραμμάρια. (Ένα πικογραμμάριο ισούται με ένα τρισεκατομμυριοστό του γραμμαρίου.)
             Μετά, εξέτασα την πλάκα που έγραφε «Κάψιμο». Αποθαρρυμένος, έστρεψα την προσοχή μου στην πλάκα με την επιγραφή «Εκτός Εικόνας». Καθώς παρατηρούσα το οπτικό πεδίο απ' τη μιαν άκρη στην άλλη, σταμάτησα. Κάτω από το φακό μου διέκρινα μια ίνα μ' ένα γκρενά επίστρωμα. Ήμουνα βέβαιος ότι έμοιαζε με αίμα! Την επόμενη μέρα, βρήκα άλλα έξι τέτοια κοκκινωπά ινίδια και ένα στίγμα που δεν είχε σχέση με καμιά ίνα. Αυτό το στίγμα μου θύμιζε το μπίλτονγκ - το «λιαστό κρέας» που είχα δει να παρασκευάζουν μερικές αφρικανικές φυλές, με τις οποίες είχα ζήσει μια εποχή.
            Πλησίασα στο μαυροπίνακα. Η βασική χημική δομή που έπρεπε να ελέγξω ήταν η αιμοπορφυρίνη. Το κάθε μόριο πορφυρίνης έχει στο κέντρο του ένα άτομο μεταλλικού στοιχείου. Στο αίμα, το στοιχείο αυτό είναι ο σίδηρος. Για να μετρήσω την αιμοπορφυρίνη, θα έπρεπε πρώτα να καταφέρω ν' απομακρύνω το σίδηρο απ' το δακτύλιο της πορφυρίνης. Μόνο τότε θα μπορούσα να προσδιορίσω αν η πορφυρίνη προερχόταν από αιμοσφαιρίνη και να μετρήσω και πόση υπήρχε. Για να το κάνω αυτό, έπρεπε ν' ακτινοβολήσω τα μόρια με υπεριώδεις ακτίνες, ώστε να δημιουργηθεί ένας ερυθρός φθορισμός.
            Ο στόχος μου ήταν να υπολογίσω πόση αιμοσφαιρίνη υπήρχε πάνω στα επτά μικροσκοπικά ινίδια. Όσο προχωρούσαν οι μαθηματικοί υπολογισμοί, τόσο εγώ γινόμουνα και πιο σκυθρωπός. Ο αριθμός στον οποίο κατέληξα ήταν περίπου 700 πικογραμμάρια, εκτός απ' το «μπίλτονγκ», για το οποίο δεν ήμουν σίγουρος. Μπορούσα να μετρήσω ώς 100 νανογραμμάρια (το νανογραμμάριο ισούται με ένα δισεκατομμυριοστό του γραμμαρίου), ίσως και 10 νανογραμμάρια, αλλά ένα πικογραμμάριο ισούται με ένα χιλιοστό του νανογραμμάριου... Το πρόβλημα ήταν εξαιρετικά δύσκολο!
           Προηγουμένως, για να μπορέσω να προχωρήσω στα πειράματα μου, είχα ρωτήσει τη γυναίκα μου, την Μαρία, μήπως κατά τύχη τής βρισκόταν κανένα κομμάτι λινού υφάσματος πολύ παλιού, που να είναι αποκλειστικά χειροποίητο και να μην έχει βαφτεί. Η γυναίκα μου έχει δουλέψει με μπρούντζο, με χαλκό, κοχύλια, ράτταν και μπαμπού. Έχει φτιάξει έπιπλα, έχει χτίσει τοίχους, έχει τοποθετήσει υδραυλικά, εγκαταστήσει φωτιστικά, για να μην αναφέρω το ράψιμο, τη γλυπτική και τη ζωγραφική.
           Στη σοφίτα, λοιπόν, φυλάει μια απίστευτη ποικιλία από άχρηστα, παράξενα και δυσεύρετα πράγματα. Η Μαρία ανέβηκε και μου έφερε ένα μικρό τετράγωνο κομμάτι πανί, μεγέθους 1.000 τετραγωνικών εκατοστών περίπου - πολύ παλιό, που το λινάρι του ήταν γνεσμένο και υφασμένο στο χέρι, και άβαφο.
           «Πόσο παλιό είναι;» ρώτησα.
           «Περίπου 300 ετών.»
           Κούνησα το κεφάλι μου γεμάτος θαυμασμό.
           Άρχισα να πειραματίζομαι πάνω στο παλιό λινό χρησιμοποιώντας το δικό μου αίμα. Με μια μικροσκοπική λαβίδα τράβηξα μερικά ινίδια. Ήταν καλυμμένα με κόκκινο χρώμα. Τοποθέτησα προσεκτικά πέντε απ' αυτά στο μικρό στρογγυλό κοίλωμα μιας εμαγιέ πλάκας. Πρόσθεσα μια σταγόνα απ' τα απαραίτητα χημικά αντιδραστήρια για ν' απελευθερώσω το σίδηρο. Πήγα την πλάκα στον σκοτεινό θάλαμο και άναψα το υπεριώδες φως. Τίποτα...
           Επανέλαβα το πείραμα, αυτή τη φορά αφαιρώντας 100 ίνες. Μπόρεσα και είδα μια αμυδρή ρόδινη λάμψη. Ανακουφισμένος που φαινόταν έστω κάτι, κατάλαβα πως το φαινόμενο του ερυθρού φθορισμού είχε εξασθενίσει, γιατί το διάλυμα είχε αραιωθεί απ' τα υγρά αντιδραστήρια. Ίσως να μπορούσα να τα προσθέσω στην αεριώδη μορφή τους.
           Έκανα αυτό ακριβώς και μετέφερα, πάλι, τα δείγματα στον σκοτεινό θάλαμο. Στην αρχή δεν έβλεπα τίποτα. Ύστερα από πέντε λεπτά, αντιλήφθηκα τρεις μικρές κοκκινωπές ακίδες. Τις διέκρινα τώρα καθαρά, αλλά η ποσότητα της πορφυρίνης σ' αυτές τις ίνες ήταν 15 φορές περισσότερη απ' αυτήν που υπήρχε στις ίνες από τη Σινδόνη.
           Σκέφτηκα τότε ένα συνάδελφο, τον Καθηγητή Άλαν Άντλερ, που είναι φυσικοχημικός, ειδικός στη θερμοδυναμική και μανιώδης ερευνητής σε ό,τι έχει σχέση με την πορφυρίνη. Του μίλησα με κάθε λεπτομέρεια για το σχέδιο μου και του εξέθεσα όλα τα στοιχεία που είχα μαζέψει ώς εκείνη τη στιγμή.
           «Για να δω,» είπε ο Άντλερ και το μάτι του σπίθισε με ενθουσιασμό.
             Πήγαμε στο εργαστήριο όπου βρισκόταν το μικροσκόπιο κι ο Άντλερ έριξε μια ματιά. «Τζων, αυτό είναι αίμα!» είπε.
           «Έτσι νομίζω κι εγώ. Αλλά δεν έχω σκεφτεί ακόμα τρόπο να το αποδείξω.»
              Έδειξα στον Άντλερ τις άλλες έξι ίνες και το «μπίλτονγκ». Του έδειξα και το ύφασμα της Μαρίας. Αρχίσαμε να κάνουμε ξανά τα πειράματα που είχα εκτελέσει προηγουμένως, κι ύστερα προχωρήσαμε κι άλλο. Αλλά ό,τι και να δοκιμάσαμε, η απόπειρα να μετρήσουμε τα 700 πικογραμμάρια πορφυρίνης στις ίνες της Σινδόνης έμοιαζε καταδικασμένη.
           Σ' αυτό το σημείο οι έρευνές μας σταμάτησαν, αναγκαστικά. Το Ινστιτούτο Φωτογραφίας Μπρουκς, στην Σάντα Μπάρμπαρα της Καλιφόρνιας, είχε προσκαλέσει την ομάδα που ασχολείτο με τη Σινδόνη να συνεδριάσει εκεί, για πρώτη φορά μετά απ' το Τουρίνο. Έβγαλα μικροφωτογραφίες απ' τα πλακίδια μου, μάζεψα τα πράγματα μου κι έφυγα.
Εκπληκτική ανακοίνωση
          Η ΠΡΩΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ είχε σχέση με το φθοροσκοπικό ακτινολογικό έλεγχο. Αν είχε χρησιμοποιηθεί μπογιά στη Σινδόνη, υπήρχε συντριπτική πιθανότητα οι χρωστικές να ήταν ανόργανες και η μέθοδος του ακτινολογικού ελέγχου με φθορισμό θα φανέρωνε την αλήθεια.
          Ο Ρότζερ Μόρρις, ένας φυσικός απ' το Λος Άλαμος, παρουσίασε την εργασία. Το ασβέστιο και το στρόντιο ήταν ομοιόμορφα κατανεμημένα σ' όλο το πλάτος και το μήκος της Σινδόνης. Δεν ήταν περισσότερο συγκεντρωμένα στις περιοχές της εικόνας και, επομένως, δεν μπορούσαν να έχουν καμιά σχέση με μπογιά, βαφή ή κάποια χρωστική ουσία. Είπε επίσης, πως κι ο σίδηρος ήταν ομοιόμορφα διαμοιρασμένος πάνω σ' όλη τη Σινδόνη, εκτός απ' τις περιοχές με τις «κηλίδες,του αίματος», όπου ο σίδηρος ήταν περισσότερος από αλλού.
           Λοιπόν, σκέφτηκα, αυτό είναι ένα υποθετικό αποδεικτικό στοιχείο, πως το «αίμα» μπορεί να είναι πραγματικό αίμα. Τα άτομα σιδήρου στην αιμοπορφυρίνη εξηγούν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση σιδήρου σ' αυτές τις περιοχές.            Ο φθοροσκοπικός ακτινολογικός έλεγχος δεν είχε αποκαλύψει άλλα στοιχεία. Παρουσιάστηκαν διάφορες ακόμα εργασίες κι ύστερα ήρθε η σειρά μου. Έδειξα δύο διαφάνειες, απ' το πλακίδιο με τη μικροσκοπική ίνα χρώματος γκρενά απ' την περιοχή Εκτός Εικόνας, και μια απ' το πλακίδιο με το ύφασμα της Μαρίας και το δικό μου αίμα.
            Μετά από μένα ανέβηκε στην έδρα ο Μακ Κρόουν. Είχε εξετάσει μερικές απ' τις ίνες της Σινδόνης και δήλωσε πως οι εικόνες του σώματος είχαν γίνει με γαιώδεις κόκκινες χρωστικές από οξείδιο του σιδήρου.
           Το οξείδιο του σιδήρου είναι η γνωστή σκουριά, που χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια σαν χρωστική ουσία. Αφρικανικές φυλές, όπως οι Μασάι, εξακολουθούν να τη χρησιμοποιούν για να βάφουν το σώμα και το πρόσωπό τους.
           Ο Μακ Κρόουν είναι ειδικός στα σωματίδια κι έχει γράψει ένα εξάτομο έργο που θεωρείται μοναδικό σ' αυτόν τον τομέα. Παρ' όλ' αυτά, ο Σαμ Πελλικόρι, μέλος της ερευνητικής ομάδας για τη Σινδόνη, αστρονόμος και ειδικός στην Οπτική, σκεφτόταν εκείνη ακριβώς τη στιγμή: Δεν το πιστεύω αυτό... Έχω μετρήσει το φάσμα του οξειδίου του σιδήρου δεκάδες φορές. Και το χρώμα δεν συμβιβάζεται, με κανέναν τρόπο, μ' αυτά που ισχυρίζεται.
            Στην οθόνη, η μια διαφάνεια ακολουθούσε την άλλη, ενώ ο Μακ Κρόουν έδειχνε τα κόκκινα στίγματα πάνω στις ίνες και έλεγε πως είναι τυπικές κόκκινες γαιώδεις χρωστικές από οξείδιο του σιδήρου. Δήλωσε επίσης πως, σύμφωνα με τη γνώμη του, το οξείδιο του σιδήρου είχε τοποθετηθεί με τα δάχτυλα πάνω στο πανί και πως, επομένως, οι εικόνες είχαν ζωγραφιστεί με τα δάχτυλα. Έκλεισε την ομιλία του με την παρατήρηση πως, και το αίμα, αποτελείτο από μπογιά με βάση το οξείδιο του σιδήρου.
          Είχα να ρωτήσω ένα σωρό πράγματα. Αλλά πριν προφτάσω, άλλα μέλη της ομάδας μπήκαν στη μέση.
         «Δρ. Μακ Κρόουν, πώς ξέρετε ότι αυτά τα στίγματα είναι από οξείδιο του σιδήρου;»
         «Εκ πείρας.»
         «Τα ελέγξατε χημικώς;»
         «Δεν χρειάζεται. Έχω αρκετή πείρα.»
         «Πώς εξηγείτε τις μελέτες με τον φθοροσκοπικό ακτινολογικό έλεγχο;»
         «Πρέπει να είναι εσφαλμένες.»
         «Θέλετε να πείτε, ότι απλώς κοιτάξατε στο μικροσκόπιο σας και χωρίς να κάνετε συγκεκριμένα πειράματα για οξείδιο του σιδήρου, ισχυρίζεστε πως οι εικόνες έχουν ζωγραφιστεί;»
         «Ναι.»
         Και πάνω σ' αυτό, έφυγε απ' τη συνεδρίαση. Ήμουν σχετικά καινούριος στην ομάδα και ένιωθα πως μάλλον δεν έπρεπε να πω τίποτα. Αλλά σκέφτηκα πως ο Μακ Κρόουν, παρά τη μεγάλη του φήμη, είχε εκτεθεί ανεπανόρθωτα.
Συγκλονιστική ανακάλυψη
         ΑΠ ΤΗ ΔΙΚΗ μου τη μεριά, αν το «αίμα» αποδεικνυόταν κόκκινη μπογιά, το πρόβλημα θα ήταν λυμένο. Εάν όμως ήταν πραγματικά αίμα...! Δεν άφησα τον εαυτό μου να σκεφτεί παραπέρα.
         Ο Άντλερ κι εγώ συζητήσαμε την περίπτωση να συμπληρώσουμε τη χημική ανάλυση με μεθόδους της Φυσικής: Θα προσπαθούσαμε να μετρήσουμε το φάσμα της γκρενά ίνας και του «μπίλτονγκ». Για να το πετύχουμε αυτό χρειαζόμασταν ένα μικρό φασματοφωτόμετρο. Αυτό το μηχάνημα ήταν πολύ εν χρήσει πριν από 20 χρόνια, αλλά στο μεταξύ είχαν αναπτυχθεί καλύτεροι τρόποι ανάλυσης. Πέρασαν τρεις μέρες κι ακόμα δεν είχα καταφέρει να εντοπίσω ένα. Αποφάσισα να τηλεφωνήσω στον Τζωρτζ Μακ Κορκλ, ενα συμφοιτητή μου που τώρα εργαζόταν στο τμήμα Βιολογίας του Γαίηλ και ο οποίος, ίσως, να μπορούσε να μου βρει ένα τέτοιο μηχάνημα.
           Την επόμενη βδομάδα ο Μακ Κορκλ μου είπε πως τα είχε καταφέρει. «Το μηχάνημα ανήκει στον Καθηγητή Τζο Γκωλ, που εργάζεται κι αυτός εδώ. Του εξήγησα για ποιο λόγο το χρειάζεσαι και είναι πρόθυμος να σε βοηθήσει, αν και δεν πολυπιστεύει στην όλη υπόθεση.»
           Κλείσαμε ένα ραντεβού και πήγα στο Γαίηλ με τα πλακίδιά μου. Τα έδειξα στον Γκωλ. «Κοίτα,» πρότεινα, «εάν αυτό το κομματάκι, που το έχω βαφτίσει "μπίλτονγκ", είναι ένας κρύσταλλος μετουσιωμένης αιμοσφαιρίνης, μπορούμε ν' αρχίσουμε μ' αυτό. Τουλάχιστον, έτσι, δεν θά 'χουμε και την κλωστή στη. μέση. Ίσως μπορέσουμε να δούμε τη ζώνη συχνοτήτων Σορέ - αυτή την ισχυρή απορρόφηση του φωτός που οφείλεται στην παρουσία αιμοπορφυρίνης, που εμφανίζεται στα 410 νανόμετρα περίπου και είναι χαρακτηριστική.»
           «Ναι, θυμάμαι,» είπε. «Πόσο καθοριστική όμως είναι η ζώνη Σορέ;»
            «Είναι καθοριστική. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο στη Φύση που να απορροφά τόσο έντονα το φως στα 410 νανόμετρα.»
            Αρχίσαμε τις μετρήσεις του «μπίλτονγκ» στα 700 νανόμετρα. Μετά από κάθε μέτρηση κατεβαίναμε 10 νανόμετρα στην κλίμακα. Στα 450 νανόμετρα με έπιασε ταχυκαρδία. Πολύ αντιεπιστημονικό αυτό... Όταν φτάσαμε στα 430, μειώσαμε το διάστημα ανάμεσα στις μετρήσεις στα 5 νανόμετρα. Στα 425 η καμπύλη εξακολουθούσε ν' ανεβαίνει. Στα 420 και 415 συνέχισε να σκαρφαλώνει. Αν η καμπύλη της απορρόφησης έφτανε σ' ένα ανώτατο σημείο, στα 410 νανόμετρα, κι ύστερα άρχιζε να πέφτει, τότε θα είχαμε ανακαλύψει κάτι σπουδαίο. Αν όμως συνέχιζε να ανέρχεται, τότε το πείραμα θα είχε αποτύχει και θα ήταν άχρηστο. Στα 405 νανόμετρα η καμπύλη άρχισε να επιπεδώνεται...
         Ηρέμησε, είπα στον εαυτό μου. Πείραμα είναι - τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.
          Όταν φτάσαμε στα 400, η κορυφή άρχισε να χαμηλώνει. Στα 395, περισσότερο. Στα 390 πήρε την κατηφόρα!
          Ένιωσα να με κυριεύει ενθουσιασμός. Ήταν αίμα, όχι οξείδιο του σιδήρου! Άφησα την κρατημένη αναπνοή μου να βγει απ' το στήθος μου με θόρυβο κι ο Γκωλ γύρισε και μου χαμογέλασε. «Νομίζω πως τα καταφέραμε, Τζων. Ας δοκιμάσουμε τώρα και μια μικρή ίνα.»
          Η διαδικασία εφαρμόστηκε πάλι σε μια γκρενά ίνα. Η ζώνη Σορέ εμφανίστηκε ξανά.
         Μόλις γύρισα πίσω στο Ινστιτούτο, έτρεξα και άρπαξα τον Άντλερ.
         «Φέρε χαρτί διαγραμμάτων,» του είπα χαμογελώντας. «Έχουμε να φτιάξουμε μερικές καμπύλες.»
Ενώ διάβαζα τις συνισταμένες που είχα σημειώσει, ο Άντλερ έφτιαχνε τις καμπύλες. «Τζων,» είπε, «αυτό είναι αιμοσφαιρίνη. Υπό τη μορφή της όξινης μεθαιμοσφαιρίνης - είναι μετουσιωμένη και πολύ παλιά.»
         Ο Άντλερ κι εγώ χαμογελάσαμε και σφίξαμε ο ένας το χέρι του άλλου.
Σινδόνη και Χημεία
           Έξι μήνες μετά απ' τη συνάντηση στην Σάντα Μπάρμπαρα, έγινε άλλη μια, αυτή τη φορά στο Λος Άλαμος. Δεν μπορούσα να παρευρεθώ, αλλά μου έστειλαν μια μαγνητοταινία της συνεδρίασης.
          Ο Μακ Κρόουν είχε επαναλάβει τους ισχυρισμούς του για το οξείδιο του σιδήρου. Είπε πως το οξείδιο του σιδήρου ήταν «λειοτριβημένο» σε υπερβολικό βαθμό, πως τα περισσότερα απ' τα σωματίδια του ήταν μικρότερα σε μέγεθος από ένα «μικρόν». Ύστερα, έκανε μια παράξενη δήλωση, πως δηλαδή πριν απ' το 1800 δεν υπήρχαν τόσο μικρά σωματίδια οξειδίου του σιδήρου. Ο Μακ Κρόουν πρόσθεσε πως ίσως να προϋπήρχαν πολύ αμυδρές εικόνες και κάποιος να είχε θελήσει να τις «ρετουσάρει», μετά το 1800, χρησιμοποιώντας μια μπογιά με οξείδιο του σιδήρου και με βάση τη ζελατίνη, ώστε να τις κάνει να φαίνονται καλύτερα.
         Ο Τζων Τζάκσον με πήρε τηλέφωνο μόλις είχα τελειώσει την ακρόαση της μαγνητοταινίας του Μακ Κρόουν. Του είπα πως σωματίδια οξειδίου του σιδήρου, μεγέθους μικρότερου από ένα «μικρόν», υπήρχαν σχεδόν από τότε που δημιουργήθηκε ο κόσμος! Εξ άλλου, η Σινδόνη ήταν κλειδωμένη εδώ και 400 χρόνια, από τότε που φυλασσόταν στο Τουρίνο. Η ιδέα ότι κάποιος είχε μπει κρυφά και την είχε ξαναζωγραφίσει μετά το 1800, ισοδυναμούσε με κατηγορία για μια τεράστια συμπαιγνία ανάμεσα στον βασιλικό Οίκο της Σαβοΐας και στην Καθολική Εκκλησία... Επί πλέον, υπήρχαν δεκάδες πίνακες ζωγραφισμένοι πριν απ' το 1800 που εικονίζανε τη Σινδόνη και που δεν διέφεραν σε τίποτα από μεταγενέστερους πίνακες και φωτογραφίες.
          Ο Τζάμπερ και ο Τζάκσον συνειδητοποίησαν ότι μέχρι να κατανοήσουν τη χημεία της Σινδόνης θα έκαναν απλώς άτακτες κινήσεις. Συγκάλεσαν μια ειδική συνάντηση στην Αεροπορική Ακαδημία, προγραμματίζοντας την για τις ανοιξιάτικες διακοπές, τον Μάρτιο του 1980.
          Θα έστρεφαν τώρα την προσοχή τους στη Χημεία. Ο Τζάμπερ είπε στον Μακ Κρόουν πως θα φρόντιζε να υπάρχουν διαθέσιμα εργαστήρια, οθόνες, προβολείς διαφανειών - ό,τι χρειαζόταν. Ύστερα θα καθόμασταν, σαν επαγγελματίες επιστήμονες, θα συζητούσαμε τα ευρήματα μας και θα λύναμε τις διαφορές μας. Ή θα συμφωνούσαμε, τουλάχιστον, σε ποια σημεία, με ποιο τρόπο και γιατί διαφωνούσαμε!
         Ο Μακ Κρόουν ήταν διατεθειμένος να έρθει. Είχε και μερικά καινούρια στοιχεία, είπε. Μπορούσαμε να ξεχάσουμε την ιστορία πως οι εικόνες είχαν τάχα ζωγραφιστεί με τα δάχτυλα. Ισχυριζόταν, όμως, πως είχε ανακαλύψει την παρουσία ενός φορέα, στον οποίο το διοξείδιο του σιδήρου υπήρχε ως εναιώρημα. Ο φορέας αυτός ήταν ένα υδατικό διάλυμα ζωικής πρωτείνης. Η παρουσία της πρωτεΐνης, είπε, ήταν απόδειξη πως οι εικόνες στη Σινδόνη είχαν γίνει με κόκκινη μπογιά.
          Δυστυχώς, όταν ο Άντλερ κι εγώ φτάσαμε στο Κολοράντο Σπρινγκς, ο Τζάμπερ μας είπε πως μόλις είχε πάρει μήνυμα απ' τον Μακ Κρόουν, ότι δεν θα μπορούσε να παραστεί εξ αιτίας κάποιας διαφοράς. Λυπηθήκαμε πραγματικά, γιατί όσο περνούσε ο καιρός, τόσο πιο αινιγματικός γινόταν ο Μακ Κρόουν.
          Νωρίς το επόμενο πρωί, η ομάδα κατευθύνθηκε στην Αεροπορική Ακαδημία. Ο Τζάκσον κι ο Τζάμπερ έκαναν μια εκτίμηση της πορείας των ερευνών πάνω στη Σινδόνη. Όταν τελείωσαν, ο Σαμ Πελλικόρι είπε πως, σύμφωνα με την άποψη του, η υπόθεση του Μακ Κρόουν, ότι δηλαδή οι εικόνες είχαν δημιουργηθεί με οξείδιο του σιδήρου, ήταν απλούστατα εσφαλμένη. Είχε πάρει διηθητικό χάρτη και είχε τοποθετήσει πάνω του μια ποσότητα οξειδίου του σιδήρου, στην ίδια συγκέντρωση μ' εκείνη που ο Μακ Κρόουν ισχυριζόταν πως βρισκόταν πάνω στις εικόνες της Σινδόνης. Χρησιμοποιώντας ένα φάσμα ανακλάσεως απ' τις κηλίδες αίματος της Σινδόνης, το είχε συγκρίνει με το φάσμα του οξειδίου του σιδήρου. Τα δύο φάσματα δεν ταίριαζαν καθόλου.
          Ύστερα από λίγο, ο Άντλερ παρατήρησε: «Δεν βλέπω πώς είναι δυνατό να συνεδριάζουμε με θέμα τη Χημεία, όταν ο μόνος που έκανε αντίθετους χημικούς προσδιορισμούς, από εμάς που υποστηρίζουμε πως οι κηλίδες αυτές είναι από αίμα, είναι ο Μακ Κρόουν. Γιατί να μην κάνουμε κι άλλα χημικά πειράματα;»
          Ήταν μια ρητορική ερώτηση, αλλά ο Τζάκσον, ο μάγος-επιστήμονας, ενδιαφέρθηκε αμέσως. «Που να πάρει, παιδιά, έχουμε εδώ ένα σωρό εργαστήρια και μικροσκόπια και ο Ραίη πήρε πίσω τα πλακίδια...»
          «Τι;» φώναξα. «Έχουμε τα πλακίδια;»
          «Δεν στο είπα; Ο Έρικ, ο Ραίη κι εγώ ταξιδέψαμε ειδικά ώς το εργαστήριο του Μακ Κρόουν και τα πήραμε πίσω.»
          Αποφασίσαμε να προσπαθήσουμε πρώτα να επαληθεύσουμε τον ισχυρισμό του Μακ Κρόουν για την ύπαρξη ζελατίνης στις εικόνες. Με τα αντιδραστήρια που είχαμε στη διάθεση μας, μπορούσαμε να κάνουμε ένα τεστ πολύ πιο ευαίσθητο από εκείνα που είχε κάνει ο Μακ Κρόουν.
         Στο ένα τεστ μετά το άλλο, σε ίνες απ' την περιοχή των εικόνων, τα αποτελέσματα ήταν όλα αρνητικά.
          Με τα πλακίδια που είχαμε πάρει πίσω απ' τον Μακ Κρόουν, μπορούσαμε επίσης να εξετάσουμε τις περιοχές της Σινδόνης που είχαν αίμα πάνω τους. Αντίθετα με ό,τι ισχυριζόταν εκείνος, υπήρχε πολύ αίμα. Το μόνο που είχαμε να κάνουμε, ήταν να προσθέσουμε ένα ειδικό αντιδραστήριο στα ινίδια: Αν τα κόκκινα σωματίδια διαλύονταν, τότε ήταν αίμα. Ο Άντλερ πρόσθεσε το αντιδραστήριο και τα σωματίδια διαλύθηκαν στο άψε-σβήσε. «Αν αυτό δεν είναι αίμα,» φώναξε ο Άντλερ, «εγώ θα φάω το μικροσκόπιο!»
         Τις επόμενες μέρες επαναλάβαμε τα τεστ με παρόμοια αποτελέσματα. Στο τέλος της συνάντησης μας, φαινόταν όλο και πιο πιθανό ότι η υπόθεση του Μακ Κρόουν ήταν λάθος.
Νοερά πειράματα
            ΟΤΑΝ Ο ΑΝΤΛΕΡ κι εγώ φύγαμε απ' το Κολοράντο Σπρινγκς, ο Τζάμπερ μας εμπιστεύτηκε τα πλακίδια και μας είπε: «Κάντε χημικά πειράματα.» Κι εμείς κάναμε ακριβώς αυτό.
            Άρχισα να κάνω έρευνες για να μάθω ό,τι ήταν γνωστό για τις χρωστικές ουσίες σε διάφορες χώρες, κλίματα, εποχές, αυτοκρατορίες και σχολές ζωγραφικής. Μίλησα με σύγχρονους καλλιτέχνες, ειδικευμένους στα χρώματα που χρησιμοποιούσαν οι ζωγράφοι τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση, με ιστορικούς της Τέχνης ειδικευμένους σε διάφορες περιόδους - απ' τον 14ο αιώνα στην Γαλλία, στο Βυζάντιο, στην Φλωρεντία, στην Βενετία-και συνέχισα, γυρίζοντας χρονικά προς τα πίσω, για ν' ανακαλύψω όλα όσα μπορεί να ήξερε, να μάντευε ή να υπέθετε οποιοσδήποτε σχετικά με τους φορείς χρωστικών ουσιών (συμπεριλαμβανομένης και της ζελατίνης), για τις συγκεντρώσεις τους, τις πηγές και τις χρήσεις τους. Τους ρωτούσα για χρώματα, μπογιές, βαφές και χρωστικές ουσίες. Προσπαθούσα να προσδιορίσω όσο το δυνατό περισσότερα υλικά, που να παράγουν αχυροκίτρινο ή κόκκινο χρώμα.
           Ξέραμε επίσης από την Ιστορία ότι αμέτρητες χιλιάδες χέρια, και καθαρά και βρώμικα, είχαν αγγίξει και χαϊδέψει τη Σινδόνη. Επομένως, μπορούσαμε να αγνοήσουμε μερικά απ' όσα βλέπαμε με το μικροσκόπιο. Για παράδειγμα, κατέγραφα όλες τις διάφορες ίνες που έβλεπα. Υπήρχαν μικροσκοπικές ίνες καθαρού μαλλιού, κόκκινου μεταξιού, γαλάζιου λινού, καθαρού μπαμπακιού, πράσινου πολυέστερ - και, ξαφνικά, βρέθηκα μπροστά σε μια ροζ κλωστίτσα. Ήταν συνθετική. Φώναξα τον Άν¬τλερ. «Αλ, ρίξε μια ματιά. Εμένα μου φαίνεται σαν ροζ νάυλον.»
           «Ναι, μοιάζει. Ας του κάνουμε ένα τεστ.»
            Όχι μόνο ήταν ροζ νάυλον, αλλά και ελαστικό ροζ νάυλον, από κείνο που χρησιμοποιούν για κορσέδες, ζαρτιέρες και λοιπά.
           «Αλ, μου εξηγείς πώς βρέθηκε ένας ροζ κορσές πάνω στη Σινδόνη;»
           « ….»
          Κάναμε αρκετά πειράματα για αίμα. Όλα επεσήμαιναν την ύπαρξη αίματος και μπορούσαν να γίνουν δεκτά σαν αποδεικτικά στοιχεία και ενώπιον δικαστηρίων. Ήταν όλα θετικά. Επίσης, καθορίσαμε ότι το αίμα ανήκε σε ζώο του είδους των πρωτευόντων, δηλαδή σε άνθρωπο.
          Είχαμε τώρα φτάσει σ' ένα σημείο που ήμασταν αρκετά σίγουροι ότι θα μπορούσαμε ν' απαντήσουμε στο ερώτημα: «Ποια χημική ουσία έχει δημιουργήσει τις αχυρόχρωμες εικόνες;» Είχαμε διαφωνήσει με τον Μακ Κρόουν, που έλεγε πως οι εικόνες ήταν φτιαγμένες από ζελατίνη και οξείδιο του σιδήρου, αλλά δεν μπορούσαμε ακόμα να διαφωνήσουμε με την άποψη ότι είχαν κατασκευαστεί από άνθρωπο. Αυτό ήταν ένα ερώτημα που θα μπορούσαμε να το απαντήσουμε μόνον όταν θα γνωρίζαμε πώς είχαν χρωματιστεί οι εικόνες.
          Μετά από μήνες δουλειάς, είχαμε αποκλείσει όλα τα χρώματα, τις χρωστικές ουσίες, τις βαφές. Τι μας έμενε; Υπήρχαν οι εικόνες ενός άντρα που ο VP-8 τις απέδιδε ως τρισδιάστατες, και οι εικόνες αυτές δεν ήταν αποτέλεσμα οποιουδήποτε χρώματος που είχε προστεθεί. Το επόμενο βήμα ήταν να διαπιστώσουμε αν υπήρχε κάποια αλλαγή στη δομή της κυτταρίνης του υφάσματος.
         Το πρώτο πράγμα που ψάχνει να βρει κανείς σε κάτι παλιό, είναι η οξείδωση - δηλαδή η αντίδραση με οξυγόνο, όπως αυτή που μετατρέπει το σίδερο σε σκουριά. Με μια σειρά από πειράματα, που μας πήραν πολύ χρόνο, κατορθώσαμε να αναπαραγάγουμε χημικώς το αχυροκίτρινο χρώμα, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό αντιδραστήριο που προκαλούσε αφυδάτωση και όξινη οξείδωση. Και με τη μέθοδο του αποκλεισμού, καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως αυτός ήταν ο μόνος τρόπος να έχουν δημιουργηθεί οι εικόνες. Αλλά το πώς είχαν βρεθεί πάνω στη Σινδόνη, αυτό δεν το ξέραμε ακόμα...
           Σ' αυτό το σημείο αποφάσισα να κάνω μερικά «νοερά πειράματα» -ήταν μια απ' τις πιο προσφιλείς μεθόδους του Αϊνστάιν. Σύμφωνα μ' αυτή τη μέθοδο, θέτεις μια σειρά από δεδομένα και περιορισμούς, κι ύστερα, αντί να λύσεις το πρόβλημα στο εργαστήριο, το λύνεις στο μυαλό σου.
         Για πολλούς λόγους, ο Άντλερ κι εγώ θεωρούσαμε σ' όλο το διάστημα της έρευνας πως η Σινδόνη ήταν πλαστή. Οποιαδήποτε υπόθεση που να βασίζεται πάνω στην επαφή της Σινδόνης με χημικές ουσίες του σώματος αποκλειόταν, γιατί τα φυσικά δεδομένα των εικόνων δεν έμοιαζαν να στηρίζουν μια τέτοιαν άποψη. Η πλαστογραφία ήταν κάτι που μπορούσαμε να το ελέγξουμε.
        Αρχίσαμε να ανταλλάσσουμε ιδέες και να τις συζητάμε. Ποιοι θα ήταν οι περιορισμοί που θα είχε ν' αντιμετωπίσει ένας καλλιτέχνης, ο οποίος θα αποφάσιζε να ζωγραφίσει τη Σινδόνη; Στη διάρκεια των 120 ωρών που η ομάδα είχε εξετάσει το ύφασμα της, τα μέλη της παρατήρησαν πως το αχυροκίτρινο χρώμα των εικόνων περιοριζόταν στα επιφανειακά ινίδια. Σε καμιά περίπτωση δεν εμφανιζόταν χρώμα σε περισσότερα από δύο ώς τρία ινίδια σε βάθος. Επίσης, περιοριζόταν στις κορφές των ινιδίων. Η απόχρωση του κάθε αχυροκίτρινου ινιδίου ήταν ουσιαστικά ίδια σε όλα. Ο αριθμός των ινιδίων ήταν που δημιουργούσε την εντύπωση πιο σκούρων και πιο ανοιχτόχρωμων περιοχών. Αυτό ήταν ένα σημαντικό στοιχείο, γιατί ο VP-8 είναι ένας τροποποιημένος ηλεκτρονικός υπολογιστής. Μπορεί και εκτιμά τα στοιχεία ποσοτικά. Οι εικόνες του ανθρώπου στη Σινδόνη ήταν εγγεγραμμένες ανάλογα με τον αριθμό των ινιδίων, πράγμα που εξηγεί γιατί ο VP-8 μπορούσε και τις «διάβαζε».
            Έχοντας όλα αυτά κατά νου, ο Άντλερ κι εγώ αρχίσαμε ένα «νοερό πείραμα», για να δούμε τι θα χρειαζόταν να κάνει ένας καλλιτέχνης, προκειμένου να φτιάξει αυτές τις εικόνες. Όπως ανέφερα παραπάνω, δεν μπορείς να δεις τον άντρα που είναι αποτυπωμένος πάνω στη Σινδόνη παρά μόνο από απόσταση ενός ή δύο μέτρων. Ένας ζωγράφος, όμως, δεν μπορεί να ζωγραφίσει αν δεν βλέπει το αποτέλεσμα της κάθε πινελιάς του... Ο υποθετικός μας καλλιτέχνης, λοιπόν, έπρεπε να έχει ένα πινέλο ένα ώς δύο μέτρα μακρύ! Το πινέλο θα πρέπει να είχε μία και μόνη τρίχα, εφ' όσον έβαφε μεμονωμένα ινίδια διαμέτρου 10-15 «μικρόν.» Οι πιο λεπτές τρίχες για πινέλο που ξέρω να υπάρχουν, ωστόσο, είναι οι τρίχες από ζιμπελίνα. Αλλά η τρίχα της ζιμπελίνας είναι τεράστια ως προς τη διάμετρο, σε σύγκριση με τα ινίδια του υφάσματος. Επίσης, ο καλλιτέχνης θα έπρεπε να βρει ένα μέσο ζωγραφικής που να μην περιέχει ούτε λάδι, ούτε νερό, μιας και δεν υπήρχαν ενδείξεις τριχοειδικών φαινομένων. Τώρα, για να δει τι ζωγράφιζε, θα έπρεπε να είχε ένα μικροσκόπιο με τεράστιο εστιακό μήκος, ώστε να μπορεί, ταυτόχρονα, και να κοιτάζει μέσα απ' αυτό και να ζωγραφίζει. Τα στοιχεία της Οπτικής αποκλείουν την ύπαρξη ενός τέτοιου οργάνου, εκτός κι αν είναι συνδεδεμένο με τηλεόραση, και μάλιστα έγχρωμη - γιατί στην ασπρόμαυρη, το αχνό αχυροκίτρινο χρώμα δεν διακρίνεται.
          Ένας άλλος περιοριστικός παράγοντας που θα έπρεπε ν' αντιμετωπίσει ο καλλιτέχνης θα ήταν η αντοχή του νευρικού συστήματος του ανθρώπου. Κανείς δεν μπορεί να κρατήσει ένα τόσο μακρύ πινέλο αρκετά σταθερά, ώστε να ζωγραφίσει μόνο την κορφή ενός ινιδίου! Θα χρειαζόταν ένας μικροχειριστής του 20ου αιώνα, που να δουλεύει υδραυλικά από απόσταση ενός ή δύο μέτρων. Κι ο μικροχειριστής θα έπρεπε να είναι συνδεδεμένος μ' έναν μηχανικό βραχίονα, πράγμα που είναι εφεύρεση της ατομικής εποχής. Επίσης, ο καλλιτέχνης θα έπρεπε να ξέρει πόσα ακριβώς ινίδια να ζωγραφίσει κάθε φορά, ώστε να αποδώσει τα σκούρα και τα ανοιχτά της εικόνας, και επίσης να σχεδιάσει «ανάποδα», σαν να επρόκειτο για το αρνητικό μιας φωτογραφίας.
           Ο υποθετικός καλλιτέχνης μας θα πρέπει, προφανώς, να είχε χρησιμοποιήσει αίμα - και μάλιστα δύο ειδών: από ζωντανό και από νεκρό οργανισμό. Και θα πρέπει να είχε ζωγραφίσει με λευκωματίνη του ορού του αίματος στις παρυφές των σημείων μαστιγώσεως. Και, αφού η λευκωματίνη του ορού του αίματος είναι ορατή μόνο με το υπεριώδες φως, θα έπρεπε να ζωγραφίσει χρησιμοποιώντας ένα υλικό που δεν θα το έβλεπε.
            Υποθέσαμε πως η εικόνα ήταν αποτέλεσμα οξειδώσεως. Το θειικόν οξύ είναι ένας οξειδωτικός παράγοντας. Αλλά είναι φανερό πως κανείς δεν θα μπορούσε να ζωγραφίσει με θειικόν οξύ, γιατί θα κατέστρεφε την τρίχα του πινέλου, θα εμφάνιζε σημεία τριχοειδικών φαινομένων, κι ακόμα, θα υπόκειτο σε όλους τους άλλους περιορισμούς που εκθέσαμε στο «νοερό πείραμα» μας. Η θερμότητα μπορεί κι αυτή να προκαλέσει το ίδιο είδος οξείδωσης με το θειϊκόν οξύ, αλλά η ακτινοβολία από οποιαδήποτε πηγή θερμότητας είναι διάχυτη και δεν μπορεί να εξηγήσει την καθαρότητα των τρισδιάστατων εικόνων των χαρακτηριστικών του προσώπου του ανθρώπου στη Σινδόνη, ούτε την ακρίβεια του χρώματος στις κορφές μονό των αχυροκιτρινων ινιδίων.
          Τελικά είπα στον Άντλερ ότι, άσχετα με το ποιες τεχνικές είχε χρησιμοποιήσει ο καλλιτέχνης, θα έπρεπε και να είχε σταυρώσει κάποιον για να είναι σωστά τα παθολογικά δεδομένα... Ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος είχε απαγορεύσει τις σταυρώσεις τον τέταρτο αιώνα. Οι αναπαραστάσεις της Σταύρωσης, στην Τέχνη της Δύσης και του Βυζαντίου, είναι από την άποψη της Ιατρικής εσφαλμένες. Ο υποθετικός καλλιτέχνης μας, όμως, ήξερε τι ήταν σωστό, κι ο μόνος τρόπος για ν' αποκτήσει αυτές τις απόκρυφες γνώσεις και να αποδώσει σωστά τα παθολογοφυσιολογικά στοιχεία, ήταν να έχει σταυρώσει μερικούς ανθρώπους.
         Δεν αγνοούσα τις ικανότητες του ανθρώπου, που μπορεί να γράψει μια σελίδα κειμένου πάνω στο κεφάλι μιας καρφίτσας, ούτε το ότι ο Μιχαήλ 'Αγγελος είχε ζωγραφίσει την Καπέλλα Σιστίνα στο φως των κεριών και ξαπλωμένος, κατά πάσα πιθανότητα, ανάσκελα. Γενικά, δεν παραγνώριζα το γεγονός ότι ο άνθρωπος μπορεί να κατορθώσει ένα σωρό μεγαλοφυή πράγματα. Αλλά αυτά τα πράγματα πρέπει να βρίσκονται μέσα στα όρια που θέτουν οι νόμοι της Φυσικής και της Χημείας! Πώς ήταν δυνατόν κάποιος να δημιουργήσει ανεστραμμένες, μονοχρωματικές εικόνες με αριθμητικά δεδομένα εγγεγραμμένα με οξύ ή θερμότητα;
          Η φύση μας και η εκπαίδευσή μας μάς κάνει να αρνιόμαστε να δεχτούμε μυστικιστικές εξηγήσεις σε σχέση με ένα αντικείμενο. Η Σινδόνη είναι ένα αντικείμενο - απτό και μετρήσιμο. Λοιπόν, το είχαμε εξετάσει και είχαμε κάνει, με το παραπάνω, όλες τις απαραίτητες μετρήσεις. Έπρεπε όμως να απαντήσουμε στο ερώτημα: «Πώς δημιουργήθηκαν οι εικόνες που βρέθηκαν πάνω στη Σινδόνη;»
Αιώνιο μυστήριο
          Ο ΑΝΤΛΕΡ κι εγώ είχαμε φτάσει στο σημείο όπου μπορούσαμε να βάλουμε μπρος να γράψουμε μια εργασία, η οποία θα κάλυπτε όλες τις χημικές έρευνες που είχαν γίνει πάνω στη Σινδόνη. Είχαμε ν' αναφέρουμε περισσότερα από 1.000 πειράματα, καθώς και μια πληθώρα από ευρήματα - θετικά και αρνητικά.
           Τότε ακριβώς δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τον πρόεδρο του ετήσιου συνεδρίου της Καναδικής Εταιρείας Ιατροδικαστικών Επιστημών, που επρόκειτο να γίνει σε λίγο καιρό. Μου είπε πως η Εταιρεία είχε αποφασίσει να αφιερώσει μια απ' τις συνεδριάσεις της ολομέλειας της στη Σινδόνη του Τουρίνου. Είχε ήδη καλέσει τον Μακ Κρόουν, κι εκείνος είχε δεχτεί. Μπορούσαμε να παρευρεθούμε ο Άντλερ κι εγώ;
           Αποφασίστηκε ότι ο Δρ. Ρόμπερτ Μπάκλιν, ο Τζων Τζάκσον, ο Άντλερ κι εγώ θα παρουσιάζαμε τα φυσικά, ιατροδικαστικά και χημικά στοιχεία. Ο Μακ Κρόουν θα παρουσίαζε τα συμπεράσματά του, σύμφωνα με τα οποία η Σινδόνη ήταν πλαστή. Νιώθαμε όλοι μεγάλη αδημονία, γιατί επρόκειτο για ένα κανονικό επιστημονικό συνέδριο.
           Δυστυχώς, τελικά δεν ήρθαμε σε αντιπαράσταση με τον Μακ Κρόουν, γιατί αποφάσισε και πάλι να μην έρθει, στέλνοντας ένα βοηθό του να τον εκπροσωπήσει. Ο βοηθός δεν είχε κάνει ο ίδιος τις εργασίες, κι έτσι επαναλάμβανε μόνο ό,τι ήταν γραμμένο στις μελέτες του Μακ Κρόουν -πράγματα δηλαδή που ήταν γνωστά σε όλους. Στη διάρκεια των ερωτήσεων, κάποιος ρώτησε το βοηθό του Μακ Κρόουν: «Ο Χέλλερ κι ο Άντλερ ανακάλυψαν πως οι κηλίδες ήταν από αίμα, εσείς ισχυρίζεστε πως είναι από οξείδιο του σιδήρου. Πώς το εξηγείτε;»
           «Εμείς είμαστε ειδικοί στα σωματίδια κι όχι στο αίμα.»
           Ύστερα ο Άντλερ κι εγώ παρου¬σιάσαμε τα στοιχεία μας. Κάποιος ρώτησε τον Άντλερ: «Τα στοιχεία σας και τα στοιχεία του Μακ Κρόουν βρίσκονται σε διάσταση, έτσι δεν είναι;»
           Ο Άντλερ απάντησε: «Εμφανώς.»
           Και πάνω σ' αυτό, πήρε τέλος η επική σύγκρουση. Δεν ήταν ούτε επική, ούτε σύγκρουση.
          Η ΤΕΛΙΚΗ συνάντηση της ομάδας μας κανονίστηκε να γίνει στο Νέο Λονδίνο του Κοννέκτικατ, το φθινόπωρο του 1981, και έμελλε να είναι ιστορική από την άποψη των επιστημόνων. Θα συνέπιπτε με την τρίτη επέτειο των πέντε ημερών δουλειάς στο Τουρίνο και θα ήταν η τελευταία φορά που η ομάδα θα συνεδρίαζε. Στη συνάντησή μας αυτή κυριάρχησε μια ατμόσφαιρα αποχαιρετισμού.
         Τόπος της συνεδρίασης ήταν η μεγάλη αίθουσα του Κολλεγίου του Κοννέκτικατ. Ο Μακ Κρόουν είχε προσκληθεί, αλλά, για άλλη μια φορά, αρνήθηκε να έρθει να μιλήσει.
          Ο ένας μετά τον άλλον, παρουσιάσαμε με συντομία τις εργασίες μας, συμπληρωμένες με διαφάνειες, καμπύλες και φάσματα, προσπαθώντας να κάνουμε τις ομιλίες μας κατανοητές στους μη-επιστήμονες. Συμπεριλάβαμε όλα όσα είχαν γίνει, από τα μαθηματικά πρότυπα, τον VP-8 και τα πειράματα Φυσικής, ώς τα παθολογοφυσιολογικά ευρήματα. Εξηγήσαμε πως ελπίζαμε ότι, στο μέλλον, θα μας δινόταν η άδεια να χρησιμοποιήσουμε  Άνθρακα-14 για να μπορέσουμε να χρονολογήσουμε τη Σινδόνη. Η άδεια αυτή δεν μας είχε ακόμα δοθεί. Το τεστ με  Άνθρακα-14 καταστρέφει το υλικό πάνω στο οποίο γίνεται και δεν συμπεριλαμβανόταν στο αρχικό πρωτόκολλο.
          Πολλοί απ' τους ακροατές και τους δημοσιογράφους ρώτησαν αν τα επιστημονικά ευρήματα υποδήλωναν πως η Σινδόνη ήταν η ίδια με την οποία είχε ενταφιαστεί ο Ιησούς.
          Πιστεύαμε πως είχαμε απαντήσει σ' αυτό το ερώτημα, όσες φορές μας το είχαν υποβάλει. Τελικά, πήρε το λόγο ο Ραϊη Ρότζερς:
          «Στην επιστήμη, έχεις το δικαίωμα να κάνεις όσες υποθέσεις θέλεις -ακόμα και να πεις ότι η Σινδόνη κατασκευάστηκε από τα ξωτικά του Μέλανα Δρυμού. Αν όμως δεν έχεις κάποιο πείραμα για να ελέγξεις την υπόθεση σου, τότε δεν αξίζει, τίποτα. Δεν έχουμε κάποιο τεστ για τον Ιησού Χριστό. Έτσι, δεν μπορούμε να ελέγξουμε αυτό το ερώτημα και, επομένως, ούτε και να θέσουμε αυτήν την υπόθεση.»
          Σ' αυτό το σημείο κάποιος ρώτησε: «Βρήκατε στοιχεία που να αποκλείουν ότι η Σινδόνη είναι αυθεντική;»
          «Όχι.»
          Κι αυτό το ερώτημα δεν είναι καθόλου ασήμαντο. Κανένα από τα ευρήματά μας, στη διάρκεια των τριών χρόνων που κράτησε η έρευνα, δεν περιείχε έστω και ένα στοιχείο που να έρχεται σε αντίφαση με τα Ευαγγέλια.
          Τα «στίγματα» στο σώμα δεν ήταν όπως παρουσιάζονται στην Τέχνη ή περιγράφονται στους θρύλους. Ήταν από την πραγματικότητα. Αποτελούσαν ιατρικά ακριβείς ενδείξεις, ότι «αυτός ο άνθρωπος» είχε μαστιγωθεί με φραγγέλιο, και εμπρός και πίσω. Είχε κουβαλήσει κάτι αδρό και βαρύ στους ώμους του, οι οποίοι είχαν πληγωθεί. Του είχαν βάλει στο κεφάλι του κάτι το οποίο είχε προκαλέσει τρυπήματα στο δέρμα του κρανίου και στο μέτωπο. Είχε γδαρσίματα στη μύτη και στα γόνατα, που προερχόντουσαν από πέσιμο. Τον είχαν χτυπήσει στο πρόσωπο. Τον είχαν σταυρώσει,, καρφώνοντάς τον στα - από ανατομική άποψη- σωστά σημεία: στους καρπούς. Τα ρυάκια του αίματος που είχαν κυλήσει στα μπράτσα του είχαν πάρει μια σωστή κατεύθυνση, σύμφωνα με τους νόμους της βαρύτητας σε σχέση με τη θέση των χεριών κατά τη σταύρωση. Τα πόδια του δεν φαινόντουσαν να είναι σπασμένα. Είχε ένα τραύμα στην πλευρά, από όπου είχαν ρεύσει κύτταρα και ορός, και, όταν ήταν ξαπλωμένος πάνω στο ύφασμα, είχε τρέξει από την πληγή μεταθανάτιο αίμα και, είχε συγκεντρωθεί πίσω, στη μέση του. Είχαν τρυπήσει τα πόδια του με ένα μεγάλο καρφί, και είχε κι από κει τρέξει αίμα. Και οι πατούσες των ποδιών του ήταν λερωμένες με χώματα...
          Τελικά, πρόκειται για ένα εκπληκτικό ιατρικό ντοκυμανταίρ όλων των στοιχείων που περιγράφονται με τόση συντομία στα Ευαγγέλια. Ούτε και υπήρχε τίποτα πάνω στο Σάβανο που να διαψεύδει την παρουσία ενός μαστιγωμένου και σταυρωμένου άντρα, ξαπλωμένου πάνω στο πανί. Ποιανού όμως ήταν αυτό το σώμα; Η Επιστήμη δεν έχει τρόπο ν' απαντήσει σ' αυτό το ερώτημα. Δεν γνωρίζουμε.
         Είπαμε στο ακροατήριο με ποιο τρόπο είχε δημιουργηθεί η εικόνα -από αφυδάτωση και όξινη οξείδωση του λινού, που είχε σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση μιας κίτρινης καρβονυλικής χρωμοφόρου ενώσεως.
         Ύστερα, βέβαια, ακολούθησε ε¬κείνο το άλλο ερώτημα, με το οποίο είχαμε παλέψει όλους αυτούς τους μήνες: «Πώς αποτυπώθηκαν αυτές οι εικόνες πάνω στο πανί;»
          Απαντήσαμε συζητώντας όλες τις πιθανότητες που είχαμε καταφέρει να σκεφτούμε. Κι ύστερα, εξηγήσαμε πως είχαμε αναγκαστεί να τις απορρίψουμε όλες, μία-μία.
          «Και τότε, ποιο είναι το τελικό σας συμπέρασμα;»
          «Δεν ξέρουμε.»
          Κι εδώ είναι ο κόμπος. Κανένα απ' τα μέλη της ομάδας δεν είχε εργαστεί στο κενό. Όλοι μας, όταν αντιμετωπίζαμε κάποιο πρόβλημα, το συζητούσαμε με άλλους συναδέλφους, που είτε εργάζονταν στο ίδιο ίδρυμα με μας, είτε όχι. Κάθε μέλος της ομάδας είχε συμβουλευτεί τουλάχιστον άλλους δέκα ερευνητές που δεν ανήκαν στην ομάδα. Έτσι, τουλάχιστον 400 επιστήμονες είχαν προσθέσει τις γνώσεις τους. Επί πλέον, είχαμε όλοι δώσει διαλέξεις σε επιστημονικά συνέδρια - και είχαμε δεχτεί απ' αυτά κι άλλες γνώσεις και υποδείξεις.
         Μα στο θέμα τού «πώς είχαν αποτυπωθεί οι εικόνες πάνω στη Σινδόνη», όλες οι υποδείξεις είχαν ανατραπεί από τα δεδομένα. Η Σινδόνη παραμένει - όπως ήταν και όλους τους προηγούμενους αιώνες- ένα μυστήριο.

* Ο Δρ. Τζων Χέλλερ πήρε το δίπλωμα του από το Πανεπιστήμιο Γαίηλ του Νιου Χαίηβεν, Κοννέκτικατ, και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές τόσο στο Γαίηλ, όσο και στο Πανεπιστήμιο Κορνέλλ της Ίθακα, Νέα Υόρκη. Επίσης, είναι διδάκτωρ της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Καίης Ουέστερν Ρηζέρβ του Κλήβελαντ, Οχάιο, και έχει διατελέσει καθηγητής της Παθολογίας και Ιατρικής Φυσικής στο Γαίηλ.

ΠΗΓΗ: Περιοδικό «Επιλογές από το Reader’s Digest»,