Η ΕΠΕΚΤΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ FYROM ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ










Πολλές αφορές έχουμε διαβάσει αλλά και ακούσει από διάφορους εθνομηδενιστικούς κύκλους ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να φοβάται και πρέπει εν τέλει να αναγνωρίσει τα Σκόπια με το Συνταγματικό της όνομα.

Ας δούμε όμως τι γράφει το Σύνταγμα της FYROM στην αρχή του........στο Προοίμιο

Στηριζόμενη στην ιστορική, πολιτιστική, πνευματική και κρατική κληρονομιά του μακεδονικού λαού και στον μακραίωνα αγώνα του για εθνική και κοινωνική ελευθερία, καθώς και για τη δημιουργία του δικού του κράτους και ιδίως στις κρατικο-νομικές παραδόσεις της Δημοκρατίας του Κρουσόβου και στις ιστορικές αποφάσεις της Αντιφασιστικής Συνέλευσης Λαϊκής Απελευθέρωσης της Μακεδονίας ...η Βουλή της Δημοκρατίας της Μακεδονίας υιοθετεί το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας.


Όπως είναι φανερό σημείωσα τις ιστορικές αποφάσεις της Αντιφασιστικής Συνέλευσης Λαϊκής Απελευθέρωσης της Μακεδονίας.
Τι είναι τελικά όμως αυτές οι ιστορικές αποφάσεις της Αντιφασιστικής Συνέλευσης Λαϊκής Απελευθέρωσης της Μακεδονίας ή "Antifasisticko Sobranie na Narodnoto Osloboduvanje na Makedonija "όπως είναι στα σλάβικα ?
Ας δούμε τι ειπώθηκε τότε και ώστε να καταλάβουμε ΣΗΜΕΡΑ ότι οι επεκτατικές βλέψεις των Σλαβομακεδονιστών τηρούνται πιστά και αμετάκλητα 64 χρόνια τώρα.

Στις 2 Αυγούστου 1944, κατά την πρώτη σύνοδο του Αντιφασιστικού Συμβουλίου Λαϊκής Απελευθέρωσης της Μακεδονίας (ASNOM), που είχαν συστήσει οι παρτιζάνοι, διακηρύχθηκε η ίδρυση της «Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» (ΛΔΜ). Τόσο στην ιδρυτική διακήρυξη του ASNOM όσο και σε άλλα κείμενα και δημόσιες δηλώσεις μελών του Συμβουλίου το αλυτρωτικό πνεύμα εκδηλωνόταν έντονα. Η συνένωση όλων των τμημάτων της Μακεδονίας προβαλλόταν ως ο «δίκαιος και σταθερός» πόθος του νεόκοπου τμήματος της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας.
Για την επίτευξη του στόχου αυτού τα ίδια αυτά κείμενα ρητά επιφύλασσαν στα Σκόπια το ρόλο «μακεδόνικου Πεδεμοντίου»

ΠΡΩΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΛΑΪΚΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (ASNOM) ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΗΣ
2 Αυγούστου 1944


Αυτή την ιστορική ημέρα, την ημέρα του Προφήτη Ηλία (Ilinden) του 1944, μοιραία για την εξέλιξη του μακεδόνικου λαού, για πρώτη φορά στην ιστορία του λαού μας συνεκλήθη ένα εθνικό συμβούλιο, το ASNOM, ως σύμβολο εθνικής χειραφέτησης και ανακήρυξης μακεδόνικου κράτους για πρώτη φορά στην ιστορία από την εποχή του Σαμουήλ, αποτελώντας κορυφαία και αποφασιστική καμπή στην ιστορία του λαού μας, σημαδεύοντας την απαρχή μιας νέας εποχής, μιας εποχής δημιουργικής εργασίας, εθνικής ζωής, μιας εποχής προόδου. Αυτήν την ιερή ιστορική στιγμή οφείλουμε να διακηρύξουμε ότι για αιώνες ο μακεδόνικος λαός πολεμά σκληρά και καταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες με σκοπό τη χειραφέτηση ολόκληρου του μακεδόνικου έθνους μέσα σ' ένα ελεύθερο μακεδόνικο κράτος. Αυτή τη στιγμή, όταν όλες οι αγωνιζόμενες δυνάμεις στη Μακεδονία έχουν ριχτεί στη μάχη ενάντια στους φασίστες κατακτητές, καλούμε και τα άλλα δύο τμήματα του μακεδόνικου λαού να πάρουν μέρος στο μεγάλο αντιφασιστικό μέτωπο, αφού αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να κερδίσουμε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και το πέρασμα που οδηγεί στην ένωση ολόκληρου του μακεδόνικου έθνους σε μια ελεύθερη κοινότητα των χειραφετημένων λαών της Γιουγκοσλαβίας. Το αγωνιζόμενο Πεδεμόντιο της Μακεδονίας έχει με πάθος διακηρύξει ότι θα προσφέρει κάθε βοήθεια και δεν θα φεισθεί θυσιών για την απελευθέρωση και των άλλων δύο τμημάτων του έθνους μας και για την τελειωτική ένωση ολόκληρου του μακεδόνικου λαού. Όταν γνωρίζουμε ότι το αγωνιζόμενο Πεδεμόντιο της Μακεδονίας αποτελεί τμήμα της Γιουγκοσλαβίας του Τίτο, τότε φαίνεται καθαρά πόσο μεγάλη μπορεί να είναι η υποστήριξη που διαθέτουμε και πόσο σταθερή είναι η επιθυμία μας για την ένωση ολόκληρου του έθνους μας.

[The University of 'Cyril and Methodius', Faculty of Philosophy and History, Documents on the Struggle of the Macedonian People for Independence and a Nation-State, Documents, vol. 2, p. 607, Skopje 1985]

ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ TOY ASNOM ΠΡΟΣ ΤΟ ΛΑΟ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
2 Αυγούστου 1944

Έχοντας υπόψη τα προαιώνια ιδανικά του λαού της Μακεδονίας, το πρώτο Μακεδονικό Εθνικό Συμβούλιο διακηρύσσει σε ολόκληρο τον κόσμο το δίκαιο και σταθερό του πόθο για την ενοποίηση όλου του μακεδονικού λαού στη βάση του δικαιώματος για αυτοδιάθεση. Αυτό θα έθετε ένα τέλος στην καταπίεση του λαού της Μακεδονίας σε όλα τα τμήματα της και θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για γνήσια αλληλεγγύη και ειρήνη μεταξύ των βαλκανικών λαών.


[The University of 'Cyril and Methodius', Faculty of Philosophy and History, Documents on the Struggle of the Macedonian People for Independence and a Nation-State, Documents, vol. 2, p. 635, Skopje 1985]


Η ανακάλυψη της FYROM ανήκει στο Στρατάρχη Τίτο και τις επεκτατικές ορέξεις του. Με το Μακεδονικό ο Τίτο απέβλεπε........
Ως ελάχιστο στόχο του εξ’ αρχής, τη συγκράτηση και αφομοίωση της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας εντός της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας (φόβος γιατί οι κάτοικοι στην πλειοψηφία τους ήταν βουλγαρικής αυτοσυνειδησίας) και κατά δεύτερον, την επέκταση της Γιουγκοσλαβίας στην βουλγαρική και ελληνική Μακεδονία. Για το σκοπό αυτό εργάστηκαν συστηματικά παραχωρώντας στη Λαϊκή Δημοκρατία της «Μακεδονίας» χωριστή κρατική οργάνωση, ιδιαίτερη γλώσσα στην οποία έπρεπε να μειωθεί και να συγκαλυφθεί με κάθε τρόπο η μεγάλη συγγένεια του ιδιώματος με τη βουλγαρική, και κατασκεύασαν μια νέα Μακεδονική ιστορία.

Το σύνθημα όλη αυτή την περίοδο ήταν ότι μετά το δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο απελευθερώθηκε μόνο το ένα κομμάτι της Μακεδονίας, το γιουγκοσλαβικό.

Όπως είναι φανερό από τα παρAπάνω από το 1944 έως σήμερα, ως Λαική Δημοκρατία ή Σοσιαλιστική Δημοκρατία και από το 1991 ως σκέτο Δημοκρατία έως σήμερα , η FYROM από ακολούθησε πιστά ορισμένες ιδεολογικές αρχές, οι περισσότερες από τις οποί­ες σχετίζονταν με την Ελλάδα. Η αλυτρωτική πολιτική που η FYROM ακολούθησε και συνεχίζει να ακο­λουθεί έναντι της Ελλάδας κατά παράβαση μάλιστα της Ενδιάμεσης Συμφω­νίας, η οποία υπεγράφη το 1995 και ρητά καλούσε τα δύο εμπλεκόμενα μέρη να σταματήσουν τις οποιεσδήποτε μεταξύ τους αλυτρωτικές εκδηλώσεις συνεχίζεται ΑΠΡΟΚΑΛΥΠΤΑ με ΒΑΣΗ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ.

Οι προγραμματικοί στόχοι του Σκοπιανών μέσω του ASNOM τηρούνται απαρέγκλιτα για σχεδόν έξι δεκαετίες, σα να μην πέρασε μια μέρα.
Ας τα έχουμε υπόψη μας όταν βλέπουμε τους εθνομηδενιστές να κόπτονται για το Συνταγματικό όνομα του γειτονικού μας κρατιδίου και να ξεχνάνε τι λέει το Σύνταγμα τους.

Βιβλιογραφία
1-Η Επεκτατική πολιτική των Σκοπίων, Συλλογή Εγγράφων (1934-1992), ΙΜΧΑ, 1993
2-Μακεδονισμός. Ο ιμπεριαλισμός των Σκοπίων, Έφεσσος, 2007


Τετάρτη, 14 Μαΐου 2008

ΑΥΤΟΝΟΜΙΣΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΛΑΒΟΦΩΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 1944, Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΚΕ ΚΑΙ Η ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟ-ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ -μέρος 2

Στις 2 Αυγούστου 1944, επέτειο του Ήλιντεν, στο χωριό Χαλάρα (Pozdivista) της Καστοριάς, με την παρουσία εκπροσώπων του ΚΚΕ, του Κομμουνιστικού Κόμματος της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας και του πολιτι­κού επιτρόπου της IX. Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Ρένου Μιχαλέα ιδρύετο το σλαβομακεδονικό τάγμα Φλώρινας-Καστοριάς, γνωστό ως Τάγμα Goce. Διοικη­τής ήταν ο Ηλίας Δημάκης (ψευδώνυμο Goce) και πολιτικός επίτροπος ο Χρήστος Κόκκινος.

Ο Goce επιδόθηκε σε μια συστηματική στρατολόγηση των Σλαβόφωνων για να αυξήσει τη δύναμη του Τάγματος που αρχικά είχε 400 άτομα. Ταυτό­χρονα, στρατιωτικοί σύνδεσμοι από τη γιουγκοσλαβική Μακεδονία, κυρίως ο Petre Bogdanov (ψευδώνυμο Kocko), προπαγάνδιζαν πάλι το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και συνένωσης του «μακεδόνικου λαού», απαιτώντας την ίδρυ­ση Γενικού Στρατηγείου. Ο πολιτικός επίτροπος της IX. Μεραρχίας Ρένος Μιχαλέας, έχοντας μια ασαφή λενινιστική αντίληψη για το δικαίωμα της αυ­τοδιάθεσης, ήταν ανεκτικός απέναντι στις κινήσεις αυτές ερχόμενος συχνά σε σύγκρουση με το Μακεδόνικο Γραφείο του ΚΚΕ, το οποίο αργότερα τον κα­θαίρεσε από τη θέση του.

Σε επιστολή του προς τον Λεωνίδα Στρίγκο τον Αύ­γουστο του 1944 μεταξύ άλλων έγραφε:

«...Δεν δόσαμε φαρδιά, ελεύθερα ανα­λυμένο το σύνθημα της εθνικής ισοτιμίας. Δεν δόσαμε το χάρτη του Ατλαντι­κού χτήμα και κατάχτηση του λαϊκού αγώνα, αναλυμένο. Η Μακεδονία του Τίτο αντί να σταθεί πατρίδα του, τρόμος, διάλυση στην κεφαλαιοκρατία-φασισμό στάθηκε αγκάθι για μας. Ο Κύπριος χαιρετά την Ελεύθερη Ελλάδα και το χάρτη του Ατλαντικού και ο Μακεδόνας τον Τίτο και το χάρτη του Ατλαντικού. Έτσι και φαρδύτερα ή μάλλον βαθύτερα απ' την 6η Ολομέλεια θα του δείξουμε το σφιχταγκάλιασμα του 21 και Ίλιντεν και τότε στα μάτια του φω­τίζεται το σύνθημα μας σήμερα εθνική ισοτιμία...».

Λόγω της επικίνδυνης αυτής εξέλιξης το τάγμα Goce με απόφαση του 28ου Συντάγματος της 10.9.1944 ενσωματώθηκε στο «Απόσπασμα Βίτσι». Δι­οικητής ορίστηκε ο Κοσμάς Σπανός-Αμύντας, Αρβανίτης από το Λέχοβο, και ο Goce υποβιβάστηκε σε καπετάνιο22. Στην ουσία όμως αυτός ήλεγχε και στο μέλλον το Τάγμα. Ταυτόχρονα, το Μακεδόνικο Γραφείο του ΚΚΕ αποφάσισε να παύσει τη στρατολόγηση των Σλαβόφωνων.

Στις 12 Σεπτεμβρίου ο Στρίγκος έγραφε προς τον Σιάντο:

«...Δεν μπορούμε να σας αποκρύψουμε τις σο­βαρές ανησυχίες που έχουμε όσον αφορά τη στάση των Σερβομακεδόνων. Φυ­σικά η στάση των Σλαυομακεδόνων εδώ στην Ελλάδα είναι πολύ καλή τώρα τελευταία. Συνεργασία με το ελληνικό στοιχείο και κοινή πάλη που όλο και δυναμώνει. Στην περιοχή Πέιου, δηλαδή στα Κορέστια έχουμε κάνει σοβαρή δουλειά και ο κόσμος ακολουθεί την πολιτική μας. Αλλά οι Σερβομακεδόνες εξακολουθούν να αποτελούν την πέτρα του σκανδάλου, πρώτα έχουμε το γράμμα-τελεσίγραφο εκ μέρους του Μακεδόνικου Στρατηγείου που σας στεί­λαμε (πρόκειται για την εγκύκλιο της 17.6.1944). Έπειτα είναι η προσπάθεια τους να εξοπλίσουν τους Σλαυομακεδόνες χωρίς να μας δίνουν εμάς όπλα. Η δεύτερη αντιπροσωπεία μας που πήγε στην Πρέσπα για να πάρει οπλισμό (η άλλη είναι στο Καϊμακτσαλάν) μας καταγγέλει ένα σωρό πράγματα. Μέσα σε όλους τους σχηματισμούς των σλαυομακεδόνων ο Πέγιος έχει ηρωοποιηθεί, γίνονται πλατιά συζητήσεις ότι η Φλώρινα, η Καστοριά και η Θεσσαλονίκη α­νήκουν στη Μακεδονία... Από τη δική μας πλευρά νομίζουμε ότι χωρίς να φαίνεται πρέπει να σταματήσουμε κάθε στρατολογία από Σλαυομακεδόνες και να συνεχίσουμε την πολιτική μας της μεγαλύτερης προσέγγισης Σλαυομα­κεδόνων - Ελλήνων. Επίσης όμως κατά τη γνώμη μας [είναι] απαραίτητο να ε­νεργήσετε γρήγορα στον Τίτο γιατί η στάση ορισμένων στελεχών αγγίζει τα ό­ρια της προβοκάτσιας...»".

Ο Goce αρνήθηκε να εκτελέσει την εντολή του Μακεδόνικου Γραφείου για παύση της στρατολογίας και δεχόταν στο τάγμα του χωρίς έλεγχο ταυτότητας άτομα τόσο από τη γιουγκοσλαβική Μακεδονία όσο και από τη Βουλγαρία,κυρίως Βουλγαρομακεδόνες που στη διάρκεια του Μεσοπολέμου είχαν μετα­ναστεύσει στη Βουλγαρία από την ελληνική Μακεδονία24. Θεώρησε αναγκαίο να στείλει στο Γενικό Στρατηγείο της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας τον Πέγιο και το Θανάση Κοροβέση (Atanas Korovesov) για τη λήψη οδηγιών, ώστε να συντονίσει την περαιτέρω δράση του. Τέλη Σεπτεμβρίου 1944 οι Πέγιος και Κοροβέσης μετέφεραν στο Τάγμα τις «ντιρεκτίβες», όπως τις χαρακτήριζαν, του Γενικού Στρατηγείου. Σύμφωνα μ' αυτές, το Τάγμα Goce όφειλε να συνε­χίσει τη στρατολόγηση και να απαιτεί από το ΚΚΕ τη συγκρότηση ιδιαίτερου μακεδόνικου στρατού και επιτελείου. Σε περίπτωση που το ΚΚΕ αρνούνταν να προβεί σ' αυτές τις παραχωρήσεις, ο Goce θα έπρεπε να προχωρήσει στην επιστράτευση όσο το δυνατόν περισσότερων Σλαυομακεδόνων και να οδηγή­σει το Τάγμα του στη γιουγκοσλαβική Μακεδονία. Εκεί οι νεοεπιστρατευθέντες θα εξοπλίζονταν και το Τάγμα Goce ενισχυμένο με δυνάμεις από τη γιου­γκοσλαβική Μακεδονία θα κατερχόταν στην ελληνική Μακεδονία για την απε­λευθέρωση της Φλώρινας, Καστοριάς, 'Εδεσσας και άλλων περιοχών όπου υ­πήρχαν ακόμη Γερμανοί.

Η αναγγελία το)ν οδηγιών του Γενικού Στρατηγείου έγινε δεκτή με σκεπτι­κισμό από ορισμένα ηγετικά μέλη του Τάγματος, τα οποία γνώριζαν καλά ότι το ΚΚΕ δεν θα ικανοποιούσε τα αιτήματα τους και έτσι θεωρούσαν πολύ πιθα­νή μια σύγκρουση του Τάγματος με τον ΕΛΑΣ. Ο αρμόδιος για πολιτικά θέμα­τα στο επιτελείο του Τάγματος, Ναούμ Σουπούρκας (Naum Sopurkov), συμβού­λεψε στις 3.10.1944 τον πολιτικό επίτροπο του Τάγματος, Χρήστο Κόκκινο (Hristo Kolencev), να ενημερώσει προληπτικά την κομματική οργάνωση. Αν πράγματι ο τελευταίος πληροφόρησε το ΚΚΕ για τα συγκεκριμένα αυτά σχέδια του Goce δεν είναι εξακριβωμένο, αλλά το ταξίδι του Κοροβέση στη γιουγκο­σλαβική Μακεδονία και οι επαφές του Γενικού Στρατηγείου της γιουγκοσλαβι­κής Μακεδονίας με το Τάγμα Goce ήταν ήδη γνωστά στην κομματική οργάνωση Καστοριάς. Με επιστολή του προς το Μακεδόνικο Γραφείο (1.10.1944) ο γραμ­ματέας της οργάνωσης Καστοριάς του ΚΚΕ Α. Αντωνόπουλος επισήμανε τον κίνδυνο από τη δράση των «Σερβομακεδόνων» και ενημέρωνε το Μακεδόνικο Γραφείο για ληφθείσα απόφαση σχετικά με την εκκαθάριση του Τάγματος από πρώην αυτονομιστικά στελέχη της Οχράνας και από ξενόφερτα στοιχεία.

Διαβλέποντας τον κίνδυνο μιας νέας διασπαστικής κίνησης, το 28ο Σύ­νταγμα διέταξε το Τάγμα Goce να μετακινηθεί προς τη Σιάτιστα για να πάρει μέρος σε επιχειρήσεις κατά των Γερμανών. Ο Goce αρνήθηκε να εκτελέσει τη διαταγή, διότι έτσι θα απομακρυνόταν από τη συνοριακή γραμμή που του ε­ξασφάλιζε κάλυψη. Στις 5 Οκτωβρίου 1944 στο χωριό Μελάς πραγματοποιή­θηκε συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων της IX. Μεραρχίας του ΕΛΑΣ και εκ­προσώπων του Τάγματος, χωρίς να επιφέρει κανένα αποτέλεσμα. Νεότερη διαταγή του 28ου Συντάγματος για κάλυψη από το Τάγμα περιοχών που είχε εγκαταλείψει αγνοήθηκε από τον Goce, ο οποίος με το σύνθημα «Ελεύθερη Μακεδονία» συνέχισε τη βίαιη στρατολόγηση και εφοδιαζόταν με όπλα και τρόφιμα από τη γιουγκοσλαβική Μακεδονία. Το τάγμα του έφθασε τους 1.500 άνδρες. Ενόψει της δυσάρεστης αυτής τροπής των πραγμάτων, ο Διοι­κητής της IX. Μεραρχίας Καλαμπαλίκης, παρά την αντίθετη γνώμη του Α. Στρίγκου, ο οποίος προφανώς ήθελε να ενημερωθεί ο Tito για το ζήτημα Goce, εξασφάλισε την έγκριση του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ για επίθε­ση κατά του Τάγματος. Στις 10.10.1944 το Επιτελείο του 28ου Συντάγματος διέταξε τελεσιγραφικά τον Goce να αφοπλίσει το Τάγμα του. Όσοι είχαν επι­στρατευθεί βίαια μπορούσαν να απολυθούν και οι υπόλοιποι να ενταχθούν σε νέο σύνταγμα.

Για να αποφύγει μια άμεση αντιπαράθεση με τον ΕΛΑΣ ο Goce, μετά από παρότρυνση του Kocko, διέταξε το Τάγμα του στις 12.10.1944 να καταφύγει στη γιουγκοσλαβική Μακεδονία, πράγμα που έγινε χωρίς να σημειωθεί ουσιαστική σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ, παρά μονάχα μικρο-συμπλοκές οι οποίες είχαν ήδη αρχίσει από τις 5 Οκτωβρίου. Την ίδια οδό επέλεξε και το σλαβόφωνο Τάγμα Αριδαίας-'Εδεσσας, δυνάμεως 575 αν­δρών, το οποίο δρούσε σε πολύ μεγάλο βαθμό ως ανεξάρτητο. Τη νύχτα της 12.10.1944 το Τάγμα υπό την ηγεσία του επιτελικού μέλους Pavle Rakovski αυτομόλησε κρυφά στη γιουγκοσλαβική Μακεδονία. Για να μη κινηθεί η υπο­ψία του Διοικητού του Τάγματος Λ. Φουντουλάκη για την επικείμενη αυτομο-λία, ο πολιτικός επίτροπος του Τάγματος Georgi-Dzodzo Urdov παρέμεινε τη νύχτα εκείνη στην Ελλάδα και λιποτάκτησε την επόμενη μέρα.

Μόλις έγινε γνωστή η λιποταξία του Τάγματος Goce, αντιπροσωπεία της IX. Μεραρχίας, αποτελούμενη από τους Ρένο Μιχαλέα, το σλαβόφωνο Μιχά­λη Κεραμιτζή (Mihailo Keramidziev), εκπρόσωπο της ΠΕΕΑ στην Καστοριά, και Λάμπρο Τσολάκη μετέβη στην έδρα του Γενικού Στρατηγείου της γιουγκο­σλαβικής Μακεδονίας για να αναφέρει τη διάσπαση και να διευθετήσει τα νέα ζητήματα που ανέκυψαν. Η συνάντηση με τους Tempo, Radosavljevic και Kolisevski δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα καθώς όλοι κατηγόρησαν το ΚΚΕ για εσφαλμένη πολιτική στο Μακεδόνικο και ενέκριναν τη συμπεριφορά του Goce. Το Μακεδόνικο Γραφείο του ΚΚΕ έστειλε επίσης τον Τάκη Παπαδό­πουλο (ψευδώνυμο Νίκος) που συναντήθηκε με τον Tempo και ζήτησε την κα­ταδίκη της στάσης των ταγμάτων, την επιδοκιμασία της γραμμής του ΚΚΕ, τη διακοπή κάθε επαφής με τα τάγματα και την επιστροφή τους στην Ελλάδα.

Η γιουγκοσλαβική πλευρά αντέδρασε και απαίτησε την πλήρη ελευθερία στρα­τολόγησης των «Μακεδόνων», την πολιτική τους οργάνωση σε ένα εθνικοαπελευθερωτικό μέτωπο, το σχηματισμό λαϊκής δημοκρατικής κυβέρνησης στα πλαίσια του ελληνικού κράτους, την παραχώρηση του δικαιώματος της αυτο­διάθεσης και τη συγκρότηση μιας μικτής επιτροπής για τη διευθέτηση των ζη­τημάτων.

Με τηλεγράφημα του στο Στρατηγείο του Tito, στις 29.10.1944, ο Tempo ζήτησε να δοθεί φανερά από την επίσημη γιουγκοσλαβική πλευρά πλή­ρης υποστήριξη στο μακεδόνικο εθνικο-απελευθερωτικό κίνημα στην Ελλάδα, διότι οι Έλληνες «εκμεταλλεύονται πλήρως τη σιωπή μας και φανερά τονί­ζουν ότι ο Tito καταδικάζει το μακεδόνικο εθνικό κίνημα στην Ελλάδα και δε θα αναμιχθεί στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας. Επίσης κρίνουμε ότι θα πρέπει να μας στείλετε όσο γίνεται γρηγορότερα όσο το δυνατόν περισσότερο εξοπλισμό για να μπορέσουμε να εξοπλίσουμε, εκτός από το στρατό μας, και τις μακεδόνικες ταξιαρχίες από την Ελλάδα που σταθερά αυξάνουν σε δύνα­μη και μπορούν να φθάσουν μέχρι και 10.000 μαχητές -εθελοντές- σε σύντο­μο χρόνο...».

Ανδρες του Τάγματος του Goce διείσδυαν μετά τη διάσπαση στην ελληνι­κή Μακεδονία διανέμοντας προκηρύξεις με περιεχόμενο για «Ελεύθερη και Ανεξάρτητη Μακεδονία» και επιδιώκοντας νέα στρατολόγηση".

Έτσι, τέθηκε επί τάπητος το ζήτημα της ασφάλειας των ελληνο-γιουγκοσλαβικών συνόρων. Τμήματα του 27ου Συντάγματος φρουρούσαν ήδη το τμήμα της Μεθορίου Πρεσπών και τμήματα του «Αποσπάσματος Βίτσι» το τμήμα από Ακρίτα μέ­χρι Αγία Παρασκευή, ενώ το Μακεδόνικο Γραφείο του ΚΚΕ θεώρησε ανα­γκαίο να αποφασίσει τον Οκτώβριο του 1944 το κλείσιμο των συνόρων. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, ο Διοικητής της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας Ευριπίδης Μπακιρτζής διέταξε στις 3.11.1944 τη Χ. και IX. Με­ραρχία να συγκροτήσουν συνοριακούς τομείς για τη διαφύλαξη των συνόρων και τον έλεγχο των κυριοτέρων διαβάσεων. Η διαταγή κατέληγε τονίζοντας την ανάγκη «η σύνθεσις των τμημάτων των τομέων να είναι τοιαύτη ώστε να μην υπάρχει περίπτωσις ενασκήσεως προπαγάνδας υπό των αυτονομιστών Μακεδονίας». Για ευνόητους λόγους από την επάνδρωση των συνοριακών τομέων αποκλείονταν Σλαβόφωνοι που δεν είχαν την εμπιστοσύνη του ΕΑΜ42. Για να εξουδετερώσει το ΚΚΕ τη γιουγκοσλαβομακεδονική προπαγάνδα απο­φάσισε να θέσει σε εφαρμογή τις διακηρύξεις περί ισοτιμίας των μειονοτή­των. Έτσι άρχισαν ενόψει της απελευθέρωσης να ιδρύονται σλαβομακεδονικά σχολεία και να αναπτύσσεται ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης με την το­ποθέτηση στελεχών που προέρχονταν από τους Σλαβόφωνους.

Από το Τάγμα Goce και το Τάγμα Αριδαίας-Έδεσσας συγκροτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου στο Μοναστήρι η «Πρώτη Αιγαιακή Ταξιαρχία Κρούσης», σκο­πός της οποίας ήταν η «απελευθέρωση της Μακεδονίας του Αιγαίου». Διοικη­τής ορίστηκε ο Ηλίας Δημάκης (Ilija Dimovski-Goce), υποδιοικητής ο Ναούμ Πέγιος (Naum Pejov), πολιτικός επίτροπος ο Μιχάλης Κεραμιτζής (Mihailo Keramidziev) και υποεπίτροπος ο Βαγγέλης Αγιάννης (Vangel Ajanovski-Oce). Επίσης στα στρατόπεδα του Stip και των Σκοπίων εισέρρεαν Βουλγαρομακεόόνες, μετανάστες στη Βουλγαρία από τη ελληνική Μακεδονία κατά το Μεσοπόλεμο, εμφανιζόμενοι ως Μακεδόνες εθνικιστές, πρόθυμοι ν' αγωνι­στούν για την «απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης». Τα αλυτρωτικά αυτά σχέ­δια είχαν την υποστήριξη τόσο του Γενικού Στρατηγείου της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας (Apostolski, Uzunovski) όσο και του Προέδρου Metodija Andonov-Cento.

Ο Tito ήταν ωστόσο ιδιαίτερα επιφυλακτικός και κάλεσε τον Πασχάλη Μητρόπουλο το Νοέμβριο στο Βελιγράδι για να του αναγγείλει ότι ήταν πολύ πρόωρο να τεθεί στην παρούσα χρονική στιγμή το ζήτημα της απε­λευθέρωσης της Θεσσαλονίκης. Παρά τις οδηγίες του Tito ο Μητρόπουλος προχωρούσε στις 3 Δεκεμβρίου στη συγκρότηση της «Πολιτικής Επιτροπής της Μακεδονίας του Αιγαίου».

Ενώ στην Αθήνα είχε αρχίσει το Δεκεμβριανό κίνημα, στο Μοναστήρι συζητούνταν η κάθοδος της «Αιγαιακής Ταξιαρχίας Κρούσης» στην Ελλάδα. Είχε εκφράσει την επιθυμία να πολεμήσει ως «μακε­δόνικος στρατός» μαζί με τον ΕΛΑΣ εναντίον του Ζέρβα στην Ήπειρο. Ο Ανδρέας Τζήμας, διαισθανόμενος ότι σε περίπτωση που η «Αιγαιακή Ταξιαρ­χία Κρούσης» κατερχόταν στην Ελλάδα ως «μακεδόνικος στρατός» θα κατε­λάμβανε μακεδόνικες πόλεις και στην ουσία θα στρεφόταν κατά του ΕΛΑΣ, μετέβη στις 14.12.1944 στο Μοναστήρι και δήλωσε ότι η Ταξιαρχία ή θα έπρε­πε να παραδώσει τον οπλισμό της στον ΕΛΑΣ ή να διαλυθεί και να κατέλθει στην Ελλάδα μόνο ως τμήμα του ΕΛΑΣ για να πολεμήσει εναντίον του Ζέρβα.Οι κινήσεις της «Αιγαιακής Ταξιαρχίας Κρούσης» προκάλεσαν την ανη­συχία του Maclean, αρχηγού της βρετανικής στρατιωτικής αποστολής στη Γιουγκοσλαβία, ο οποίος στα μέσα Δεκεμβρίου διαμαρτυρήθηκε στον Tito. Ο Tito έσπευσε να τον διαβεβαιώσει ότι καμιά στρατιωτική μονάδα δε θα περ­νούσε τα ελληνογιουγκοσλαβικά σύνορα. Με μια πολιτική ηγεσία στα Σκό­πια που δεν ενδιαφερόταν τόσο για την ένταξη της γιουγκοσλαβικής Μακεδο­νίας στη γιουγκοσλαβική ομοσπονδία όσο για την απόσχιση και την ίδρυση μιας Ενιαίας και Ανεξάρτητης Μακεδονίας, στο βαθμό που η Γιουγκοσλαβία δεν είχε ακόμη απελευθερωθεί ολοκληρωτικά και προτεραιότητα για τη γιου­γκοσλαβική πολιτική είχε το ζήτημα της Τεργέστης, ο Tito, εφαρμόζοντας την πολιτική των λεπτών ισορροπιών, δεν επιθυμούσε μια σύγκρουση με τους Αγγλους. Με επιστολή του στο Γενικό Στρατηγείο της γιουγκοσλαβικής Μα­κεδονίας απαγόρευε στην «Αιγαιακή Ταξιαρχία Κρούσης» να κατέλθει στην Ελλάδα.

Προς μεγάλη της δυσαρέσκεια η Ταξιαρχία έπαιρνε διαταγή λίγο αργότερα να πολεμήσει εναντίον αλβανικών εθνικιστικών ομάδων του Balli Kombetar στο Gostivar. Όσοι ήρθαν από τη Βουλγαρία αυτοεμφανιζόμενοι ως Μακεδόνες εθνικιστές διατάχθηκαν να πολεμήσουν εναντίον των Γερμα­νών στο μέτωτο του Srem. Οι αρνηθέντες καταδικάστηκαν από στρατοδικείο σε θάνατο και φυλάκιση από 1 μέχρι 8 ετών, τελικά όμως τους απονεμήθηκε χάρη50. Η «Αιγαιακή Ταξιαρχία Κρούσης» διαλύθηκε στις 6 Μαΐου 1945 και εντάχθηκε στο γιουγκοσλαβικό στρατό, ενώ ο Tito απέκτησε σταδιακά τον έ­λεγχο στη γιουγκοσλαβική Μακεδονία.

Το αποσχιστικό κίνημα του Goce έχει γίνει αντικείμενο πολλών συζητήσε­ων. Η επίσημη ιστοριογραφία των Σκοπίων θεωρεί τις διασπαστικές κινήσεις των Σλαβομακεδόνων αποτέλεσμα της εσφαλμένης πολιτικής του ΚΚΕ στο Μακεδόνικο και των υποχωρήσεων του ΕΑΜ προς την ελληνική αντίδραση και την αγγλική πολιτική (Λίβανος, Καζέρτα), πράγμα που προκάλεσε στους Σλαβομακεδόνες το φόβο παλινόρθωσης του παλαιού αστικού σοβινιστικού καθεστώτος και ενέτεινε την ανάγκη διαφοροποίησης από το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ.

Η ερμηνεία αυτή είναι a posteriori και εσφαλμένη. Εντάσσεται στη γενικότερη ά­ποψη της πρώην γιουγκοσλαβικής ιστοριογραφίας, η οποία θεωρούσε ως βα­σική αιτία της ήττας του ΕΑΜ τη μη συγκρότηση Βαλκανικού Στρατηγείου και την προσχώρηση του ΕΛΑΣ στο Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, πράγμα που έφερε το αντιστασιακό κίνημα του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ σε άμεση εξάρτηση από την αγγλική πολιτική. Όταν εκδηλώθηκε η διάσπαση του Πέγιου, δεν είχε ακό­μη υπογραφθεί η συμφωνία του Λιβάνου. Ο σχηματισμός προσωρινής κυβέρ­νησης εθνικής ενότητας ήταν ένα γενικό φαινόμενο στις χώρες που είχαν α­ντιστασιακά κινήματα. Και ο Tito είχε συνάψει στις 16 Ιουνίου 1944 συμφω­νία με την εξόριστη κυβέρνηση Subasic. Αλλωστε και οι παρτιζάνοι του Tito ε­νισχύονταν από τους Αγγλους. Το ΚΚΕ δεν μπορούσε να εφαρμόσει την πο­λιτική του ΚΚΓ στο Μακεδόνικο, διότι οι συνθήκες στην ελληνική Μακεδονία ήταν πολύ διαφορετικές σε σχέση με τη γιουγκοσλαβική Μακεδονία. Τα αυτο­νομιστικά κινήματα των Σλαβομακεδόνων της ελληνικής Μακεδονίας ήταν προ πάντων αποτέλεσμα της επεκτατικής πολιτικής των πολιτικών και στρα­τιωτικών φορέων της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας και υποδαυλίστηκαν από τους στρατιωτικούς συνδέσμους που δρούσαν στην ελληνική Μακεδονία".

Την ίδια πολιτική ασκούσαν και σε σχέση με τη βουλγαρική Μακεδονία πριν ακόμη από την πολιτική μεταβολή της 9ης Σεπτεμβρίου. Η απήχηση ωστόσο δεν ήταν πολύ μεγάλη. Με βίαιη στρατολόγηση ο Goce επιστράτευσε περίπου 1.500 άτομα και ο Urdov 575, ενώ στις τάξεις του ΕΛΑΣ πολεμούσαν 5.000 Σλαβόφωνοι. Πολλοί από αυτούς που ακολούθησαν τον Goce σύντομα αντι­λήφθηκαν την τυχοδιωκτική τους κίνηση και εξέφρασαν την επιθυμία επι­στροφής. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Ναούμ Σουπούρκα, αρμόδι­ου για πολιτικά θέματα στο επιτελείο του Τάγματος Goce.

Ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ αναφέρονται επίσης στην αυτονομιστική προ­παγάνδα των Γιουγκοσλάβων πρακτόρων στην ελληνική Μακεδονία. Εκφρά­ζουν ωστόσο και την άποψη ότι οι Αγγλοι υποδαύλισαν τη διασπαστική κίνηση του Goce. Ο Λ. Στρίγκος γράφει στη μεταπολεμική του έκθεση προς την ΚΕ του ΚΚΕ: «Η διάσπαση του Γκώτσε στα τμήματα της 9ης Μεραρχίας κα­θοδηγούνταν -απ' όλα τα στοιχεία που υπήρχαν- άμεσα από την κλίκα Μη-τρόφσκυ. Η διάσπαση αυτή έγινε ακριβώς στις παραμονές της απελευθέρωσης της Ελλάδας και είχε σκοπό να εξυπηρετήσει τα σχέδια των Αγγλων, δηλ. να μας αδυνατίσει στις πιο αποφασιστικές στιγμές. Οι Αγγλοι από το ένα μέρος έκαναν ρίψεις στο τμήμα του Γκώτσε για να το ενισχύσουν και από το άλλο μέρος με τους πράκτορες τους ή τους ανθρώπους που επηρέαζαν (Καλαμπα-λίκης, Μπακιρτζής κ.λ.π.) προσπαθούσαν να μας παρασύρουν για να συγκε­ντρώσουμε τις δυνάμεις κατά του τμήματος του Γκώτσε. Ο Καλαμπαλίκης εί­χε ζητήσει προσανατολισμό των δυνάμεων προς τον Γκώτσε και αυτό ματαιώ­θηκε με την επέμβαση της οργάνωσης. Ο Μπακιρτζής επίσης ζητούσε τις πα­ραμονές ακριβώς της συγκέντρωσης των δυνάμεων μας στη Θεσσαλονίκη να προσανατολίσουμε τις δυνάμεις μας προς τον Γκώτσε. Και αυτό επίσης μα­ταιώθηκε χάρη στην επέμβαση της κομματικής οργάνωσης».

Ακραίες απόψεις εκφράζει ο Μάρκος Βαφειάδης που μαζί με τον Μπα­κιρτζή διοικούσε την Ομάδα Μεραρχιών Μακεδονίας. «...Οι Εγγλέζοι που κι έτσι υποδαύλιζαν σοβινιστές διαθέσεις μέσα στο σλαβομακεδονικό στοιχείο, τους ήρθε καλούπι η τέτοια ατμόσφαιρα [εννοεί την πολιτική ατμόσφαιρα με­τά την υπογραφή της συμφωνίας του Λιβάνου] και δεν άργησαν να σπρώ­χνουν σε ανοιχτή σύγκρουση τα σλαβομακεδονικά τμήματα, ιδιαίτερα κείνο που 'ταν στο Βίτσι, με τ' άλλα τμήματα του ΕΛΑΣ "που είναι ξένα σε μακεδό­νικο έδαφος". Αρχισε να μην εκτελεί διαταγές, σιωπηρά στην αρχή, με τη δή­λωση της διοίκησης (Γκότσε) του τάγματος ότι "είναι τμήμα ανεξάρτητο". Ότι ο Γκότσε βλέπονταν με τον Αγγλο λοχαγό 'Εβανς είχε πια μαθευτεί και ύστερα από λίγο διαπιστώθηκε ότι ανάμεσα 'Εβανς-Γκότσε έγινε συμφωνία χρηματι­κή, όπλα, πυρομαχικά, με ρίψεις ανεφοδιασμού του τάγματος, με σκοπό, μαζί με το άλλο τάγμα του Πάικου, να καταλάβει τη Σαλονίκη.. .».

Ότι οι Αγγλοι τον Οκτώβριο του 1944 προσπαθούσαν να αποτρέψουν την είσοδο του ΕΛΑΣ στη Θεσσαλονίκη είναι γεγονός αναμφισβήτητο. Ότι Αγγλοι στρατιωτικοί έφθασαν στο σημείο, στα πλαίσια προσπαθειών για εξασθένιση του ΕΛΑΣ, να ενθαρρύνουν αλυτρωτικές βλέψεις των Σλαβομακεδόνων σε βάρος της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας, είναι μια αυθαίρετη υπόθεση που δεν εναρμονίζεται με την αγγλική πολιτική. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι απόψεις του Στρίγκου και του Βαφειάδη οφείλονται στις πολιτικές τους προ­καταλήψεις για το ρόλο των Αγγλων. Ο Αγγλος λοχαγός P. Η. Evans, στρατιωτικός σύνδεσμος στη Δυτική Μακεδονία (Μάρτιος-Δεκέμβριος 1944), στην απόρρητη έκθεση απολογισμού των δραστηριοτήτων του (1.12.1944) δεν ανα­φέρει καμιά ιδιαίτερη συναλλαγή με τον Goce, παρά μονάχα ότι συναντήθηκε μία φορά μαζί του. Ο Evans, που παραδέχεται ότι δε γνωρίζει το Μακεδόνι­κο Ζήτημα, δεν αμφιβάλλει για την ύπαρξη ενός σλαβομακεδονικού πατριωτι­κού αισθήματος, το οποίο όμως μπορεί να χαρακτηριστεί περισσότερο ως το­πικιστικό αίσθημα. Εκείνο που προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση στο νεαρό α­ξιωματικό ήταν η ρευστότητα της εθνικής συνείδησης των Σλαβομακεδόνων που καθοριζόταν κυρίως από ωφελιμιστικά κίνητρα. Το τελικό συμπέρασμα του Evans είναι πως οι Σλαβομακεδόνες μπορούν άνετα να παραμείνουν στο ελληνικό κράτος, εφόσον τους εξασφαλιστούν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και τους επιτραπεί να μιλούν το τοπικό τους ιδίωμα και πως δεν υπάρχουν α­ντικειμενικές προϋποθέσεις για «Ελεύθερη Μακεδονία».

Αναμφισβήτητα το ΚΚΕ κατά την περίοδο της κατοχής, για να μη δια­σπαστεί η ενότητα του ΕΑΜ, έδειξε ευαισθησία στο Μακεδόνικο ζήτημα. Η α­ναγνώριση ωστόσο της ύπαρξης «μακεδόνικου έθνους», που αποτελεί το βα­σικό λάθος του ΚΚΕ και την αιτία της αντιφατικής του πολιτικής, η εμπλοκή του εθνικού πεδίου με το ιδεολογικό και προ πάντων η επενέργεια εξωγενών παραγόντων συνετέλεσαν ώστε στους Σλαβόφωνους της ελληνικής Μακεδο­νίας να γεννηθούν πολιτικές επιλογές, διαφορετικές από την επίσημη κομμα­τική θέση. Αλλά η κατάσταση δεν ήταν ανεξέλεκτη και η πλειοψηφία των Σλα­βόφωνων προτίμησε να πολεμήσει στις τάξεις του ΕΛΑΣ και όχι του ΣΝΟΦ και του τάγματος Goce. Η ανώμαλη πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα μετά τη Βάρκιζα και ο εμφύλιος πόλεμος έφεραν την ηγεσία του ΚΚΕ προ δύσκολων αποφάσεων και κατέστησαν το Μακεδόνικο την αχίλλειο πτέρνα του.


Το παραπάνω κείμενο -μαζί με τις πρωτογενείς πηγές του - έχει δημοσιευθεί στην αγγλική γλώσσα από το www.macedonian-heritage.gr με τίτλο Sfetas, Spyridon, “Autonomist Movements of the Slavophones in 1944: The Attitude of the Communist Party of Greece and the Protection of the Greek-Yugoslav Border”, Balkan Studies, 36/2 (1995), 297-317.

Κυριακή, 03 Φεβρουαρίου 2008

U.S. Secretary of State Stettinius Circular Airgram


Οι Αμερικανοί επεσήμαναν το 1944 την επιδίωξη να εμφανισθεί «Μακεδονικό» κρατίδιο, «Μακεδονική» εθνότητα και «Μακεδονική» συνείδηση του πληθυσμού του, με γραπτό μάλιστα κείμενο (U.S. State Department, Foreign Relations Vol. VIII, 868.014 / 26 Dec. 1944), που υπογράφει ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Stettinius και στοιχειοθετεί τον κίνδυνο κατά της Ελλάδος. Θεωρεί μάλιστα κάθε Κυβέρνηση που ανέχεται ή ενθαρρύνει «Μακεδονικές» ενέργειες κατά της Ελλάδος συνυπεύθυνη και χαρακτηριστικά αναφέρει:

«The Department has noted increasing propaganda rumors and semi-official statements in favor of an autonomous Macedonia, emanating principally from Bulgaria, but also from YugoslavPartisan and other sources, with the implication that Greek territory would be included in the projected state. This Government (of USA) considers talk of Macedonian "nation", Macedonian "Fatherland", or Macedonian "national consciousness" to be unjustified demagoguery representing no ethnic, nor political reality, and sees in its present revival a possible cloak for aggressive intentions against Greece.
The approved policy of this Government is to oppose any revival of the Macedonian issue as related to Greece. The Greek section of Macedonia is largely inhabited by Greeks, and the Greek people are almost unanimously opposed to the creation of a Macedonian state. Allegations of serious Greek participation in any such agitation can be assumed to be false. This Government (of USA) would regard as responsible any Government or group of Gonernments tolerating or encouraging menacing or aggressive acts of "Macedonian forces" against Greece».


Το κείμενο μεταφρασμένο λέει τα ακόλουθα:

«Το Αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών έχει επισημάνει αύξουσα προπαγάνδα και ημιεπίσημες δηλώσεις περί Αυτόνομης Μακεδονίας κυρίως από την Βουλγαρική πλευρά, αλλά και από Γιουγκοσλάβους Παρτιζάνους καθώς και άλλες πηγές, συμπεριλαμβάνοντας και Ελληνικό έδαφος στο σχεδιαζόμενο Κρατίδιο. Η Κυβέρνησή μας θεωρεί κάθε συζήτηση περί Μακεδονικού «Έθνους», Μακεδονικής «Πατρίδας», ή Μακεδονικής «εθνικής συνειδήσεως» ως αδικαιολόγητη δημαγωγία, χωρίς εθνική ή πολιτική υπόσταση, και στην παρούσα επαναφορά του μοιάζει πιθανή πρόφαση για επιθετικές βλέψεις εναντίον της Ελλάδος.
Η εγκεκριμένη πολιτική της Κυβερνήσεώς μας είναι να αντιτάσσεται σε κάθε αναβίωση του Μακεδονικού που εμπλέκει την Ελλάδα. Η Ελληνική περιοχή της Μακεδονίας κατοικείται κατά μεγάλο μέρος από Έλληνες, οι Έλληνες δε αυτοί δεν έχουν καμία πρόθεση (αυτονομήσεως) και αντιτάσσονται στην δημιουργία Μακεδονικού Κρατιδίου. Ο ισχυρισμός για σοβαρή συμμετοχή Ελλήνων σε μια τέτοια ανακίνηση θεωρείται ψευδής. Η Κυβέρνησή μας θα θεωρήσει υπεύθυνη κάθε Κυβέρνηση ή ομάδες Κρατών που ανέχονται ή ενθαρρύνουν απειλές ή επιθετικές ενέργειες «Μακεδονικών δυνάμεων» εναντίον της Ελλάδος».

Το κείμενο αυτό είναι Ιστορικό και το δημοσίευσε ολόκληρο για πρώτη φορά ο Νίκος Μάρτης , για να διαπιστωθεί η μεγάλη αλλαγή πολιτικής των Η.Π.Α. σήμερα προς την χώρα μας.
Και το Μακεδονικό ξαναγεννήθηκε και αυτήν την φορά την θέση του Τίτο την έχει πάρει ο εκάστοτε πρόεδρος των ΗΠΑ.
Για να μαθαίνουμε και να μην ξεχνάμε........

Παρασκευή, 08 Ιουνίου 2007

ΝΟΦίτες για τους Σλαβόφωνους Μακεδόνες

Το ζήτημα της διαμόρφωσης μιας συλλογικής σλαβομακεδονικής συνείδησης με εκερίζωση των Ελληνικών αλλά και Βουλγαρικών επιδράσεων στους Σλαβομακεδόνες εκφράστηκε από τον Κεραμιτζή κατά την διάρκεια παννοφιτικής σύσκεψης στο Καιμακτσαλάν την 20-5-1947.

Ο Stamko ξεκινάει τον λόγο με την εθνολογική διαμόρφωση των σλαβομακεδόνων της Μακεδονίας….
  1. ...10% σλαυομακεδόνες είτε είναι γκραικομάνη­δες, είτε πρώην οπαδοί τον Κάλτσεφ, είτε μεγάλοι τομαριστές και συμφεροντολόγοι, είτε σήμερα με το μέρος της αντίδρασης. Κατακτητές και μοναρχοφασίστες τους χρησιμοποιούν, ή με τη μορφή τον ένοπλού ενάντιά μας, ή με τη μορφή τον πράχτορα, κατασκόπού, σαμπτοταριστή
  2. 20% σλαβομακεδόνες αδρανούν, δεν συμμετέχουν ενεργά σε κάθε ανάγκη τον αγώνα μας. Οι παραπάνω είναι όχι μαχητικοί, φοβιτσιάρηδες, αδικαιολόγητα ειρηνόφιλοι, συμφεροντολόγοι, αγαπάνε το δημοκρατικό κίνημα, αγαπάνε το ΝΟΦ και επηρεάζονται από αυτό, δεν είναι χαφιέδες και δεν εντάσσονται ενεργητικά στους σκοπούς της αντίδρασης. Αν λευτερωθούν τα χωριά και οι πόλεις όπου μένουν, θα γίνούν όλοι δικοί μας, μα υπάρχει και κίνδυνος κάτω απ' την επιρροή της πίεσης ένα μέρος απ' αυτούς να πάει με την αντίδραση. Οι παραπάνω αγαπάνε τον Ελληνικό λαό.
  3. 30% σλ-Μακεδόνες αγαπούν πολύ το κίνημα, το ΝΟΦ, τον Ελληνικό λαό, συμμετέχουν κι εφαρμόζουν στην πράξη κάθε τι πού συνδυάζεται με το συμφέρον τον αγώνα, παίρνουν μέρος και καλή θέση, γύρω απ' τον αγώνα μας, μισούν τους καταχτητές, μιλούν και ανεπιφύλαχτα ακόμα ενάντιά τους και τα όργανα τους. Μα δεν είναι πέρα για πέρα επαναστάτες. Φοβούνται τις μεγάλες δοκιμασίες. Φοβούνται για την τύχη της φαμίλιας τους. Δουλεύουν όλη τη μέρα για να ανταπεξέλθουν στο οικονομικό αδιέξοδο και να μην πεινάσουν τα παιδιά τους....
  4. 40% σλ-Μακεδόνες απ' τους οποίους 37% αγρότες (χωρικοί) και 3 % εργάτες είναι η μαχητική πρωτοπορεία μας. Είναι το καλλίτερο μέρος τον λαού μας. Δεν συμμετέχουν μαχητικά όλοι τους στον αγώνα. Μα είναι έτοιμοι να πειθαρχήσουν και εχτελέσονν κάθε τι χωρίς να λογιαράζουν τα επακόλουθα

Ως ιδιαίτερο επίτευγμα ο Κεραμιτζής χαρακτήρισε το γεγονός ότι .....

«κατά 8S% σήμερα ο σλ-Μακεδόνικος λαός έχει ξεχαθαρίσει με την Εθνική τον συνείδηση. Όλοι σι παραπάνω πιστεύουν πως είναι Μακεδόνες (Σλαύοι)»

Απέδωσε στους ακόλουθους παράγοντες τη διστακτικότητα των χωρικών να ενταχθούν μαζικά στο NOF, παρόλο τον η οργάνωση επηρέαζε το 85% των Σλαβοφώνων:....


«Είπαμε παραπάνω πως το ΝΟΦ σήμερα επιδρά κι επηρεάζει κατά 85% Σλ-Μακεδόνες. Επίσης τονίσαμε πως υπάρχει διστατικότητα στη βάση (σ' ένα ποσοστό τον λαού μας) να εντάσσονται στις γραμμές του.»


Γιατί γίνεται αυτό το πράγμα; Ο Κεραμιτζής δίνει τις παρακάτω 3 βασικές αιτίες.

  1. Γιατί ενάντια στο ΝΟΦ, από μέρους της αντίδρασης μεταχειρίστηκαν καιι μεταχειρίζονται τα πιό άτιμα, ύπουλα και βάρβαραμέσα και όπλα τόσο με το δυναμικό δρόμο, όσο και με το δρόμο το πολιτικό. Κατασυκοφάντιση, διαστρέβλωση της πραγματικότητας, θανατώσεις, ατιμώσεις σε βάρος του λαού μας γιατί αγαπάει και πειθαρχεί στο ΝΟΦ, όλα αυτά συνετέλεσαν να δημιουργηθεί μια κατάσταση φόβου, αντοσυντηρητικής ψυχολογίας και σ' αντό είναι η αιτία που τονς κάνει να είναι διστακτιχοί.
  2. Στις Σλ-Μακεδόνικες Περιφέρειες, υπάρχονν ολόκληρες δεκάδες Σλανομακεδόνικα χωριά που μέχρι τώρα πίστευαν και εξακολουθούν να πιστεύουν πως είναι Έλληνες. Όλοι αυτοί οι Σλ-Μακεδόνες είναι αντιφασίστες (Καστανοχώρια χλπ.) αλλά ακόμα δεν κατόρθωσαν να ριζώσουν μέσα τους Μακεδονική σννείδηση. Και
  3. Είναι ότι υπάρχουν από την άλλη μεριά οι πουλημένοι Σλ-Μακεδόνες που ο κόσμος τους λέει γκραικομάνηδες-και που αυτοί όχι μονάχα στο ΝΟΦ δεν μπαίνουν, αλλά και στο ΕΑΜ και στοΑΚΕ, γιατί είναι χαφιέδες, πουσννδιάζουν το έργο τους με όλα τάλλα αντιδραστικά υπολείματα και δημιουργουν σύγχυση και κατάσταση τρόμου γύρω από το ΝΟΦ.»

Στην εισήγησή τον ο Κεραμιτζής υποπίπτει σε αντιφάσεις. Υποστηρίζει ότι το 85°/ο των Σλαβοφώνων έχει πλέον διαμορφωμένη σλαβομακεδονική σννείδηση, αλλά δεν εξηγεί πώς αυτό εκφράζεται. Μιλά για συνειδητούς Γραικομάνους, τους οποίους χαρακτηρίζει ως όργανα της αντίδρασης, και για δεκάδες ολόκληρα χωριά πον πιστεύουν ότι είναι 'Ελληνες, αλλά αντιφασίστες. Αν κριτήριο της σλαβομακεδονικής σννείδησης ήταν η ένταξη στο NOF ή γενικά η μαχητική συνεισφορά στην οργάνωση, τότε το 85% περιορίζεται σε ποσοστό κάτω τον 40%. Το ζήτημα ωστόσο δεν έγκειται στην ακρίβεια των δεδομένων, αλλά στο τρόπο που επιβαλλόταν η σλαβομακεδονοποίηση. Παρόλο που η επίσημη κομματική γραμμή ήταν για τους ελληνόφρονες Σλαβόφωνους να μη λειτουργούν σλαβομακεδονικά σχολεία, ο Κεραμιτζής παρέμεινε ανένδοτος στην επιβολή της γραμμής της βίαιης σλαβομακεδονοποίησης.


Όταν ο Λεωνίδας Στρίγκος κατά τη σύσκεψη κομματικών στελεχών πολιτικών οργανώσεων και τον Δημοκρατικού Στρατού στην έδρα του Αρχηγείουτον Δημοκρατικού Στρατού Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας (24.10.1947) έθιξε το ζήτημα των σχολείων για τους ελληνόφρονες Σλαβόφωνους, ο Κεραμιτζής, ως Γραμματέας τον NOF, έφερε τις ακόλουθες αντιρρήσεις:

«Πολλοί από τους Ελληνίζοντες σλαυομακεδόνες είναι χαφιέδες. Σε αυτό δεν προσέχουν οι Έλληνες συντροφοι. Αν δώσουμε ελλην. σχολειό στους ελληνίζοντες σλαυομακεδόνες όπως λέτε, τότε εάν υποτεθείσθω υπάρχουν και Βουλγαρίζοντες σλαυομακεδόνες θα πρέπει να δώσουμε και Βουλγάρικα σχολεία. Στην περίπτωση αυτή φοβούμε μήπως γίνωμε ουρά μίας μικρής μερίδας ανθρώπων που έχουν διαστρεβλωμένη εθν. Συνείδηση»


Αυτά τα ολίγα για τον τρόπο σκέψης και διαπαιδαγώγησης των Σλαβομακεδόνων του «Αιγαίου». Δεν διαφέρει και σημαντικά από τα λεγόμενα φασιτικά ιδεώδη.


Διατάσσομεν και Πατάσομεν.

Πηγές

1-Η Διαμόρφωση της Σλαβομακεδονικής ταυτότητας, Σπυρίδων Σφέτας, Βάνιας, 2003

2-AM-Skopje, Fond 996, Egeska makedonjia vo Graganskata, Vojna 1946/49,24/12, Stamko

Τετάρτη, 27 Δεκεμβρίου 2006

Σλαβόφωνοι Έλληνες_2

Καπετάν Διαμαντής Νικολάου - Ολυμπίτης.

Ήταν από τούς αρματολούς τού Ολύμπου, των Πιερίων καί των βουνών τής Έδεσσας, επικεφαλής 100 ανδρών (μαζί του ήταν καί ό Καρατάσιος με 100 άνδρες καί ό Συρόπουλος με 100 άνδρες). Ήταν σκληρός πολεμιστής, άγριος στην όψη καί ιδιόμορφος ώς χαρακτήρας.
Όταν ό αρχηγός τής Επανάστασης τής Χαλκιδικής Σερραίος μεγαλέμπορος Εμ. Παπάς (Πού ξεκίνησε στις 23-3-1821) ήρθε σε δύσκολη θέση αντιμετωπίζοντας τεράστιες εχθρικές δυνάμεις, απευθύνθηκε στον Δημ. Υψηλάντη καί τόν Ιούνιο τού 1821 έστειλε 12000 γρόσια στον αρματολό τού Ολύμπου καπετάν -Διαμαντή ζητώντας στρατιωτική ενίσχυση. Ο Διαμαντής έδωσε χρήματα καί πυρομαχικά σε μέρος των ανδρών του, περ. 400, καί υπό την ηγεσία των υπαρχηγών του Μήτρου Λιακόπουλου ή Λιάκου καί Κωνστ. Μπίνου τούς έστειλε νά βοηθήσουν τούς άλλους επαναστάτες. Πραγματικά ή άφιξή τους στη Χαλκιδική εμψύχωσε αυτούς πού αγωνίζονταν εκεί καί τέθηκαν επικεφαλής τής άμυνας τής Χερσονήσου τής Κασσάνδρας. Στις αρχές Ιουλίου έφτασε εκεί καί ό Διαμαντής. Αυτός, χρησιμοποιώντας διάφορα κλέφτικα τεχνάσματα, αιφνιδίασε τούς Τούρκους καί τούς προκάλεσε απώλειες γύρω στους 500 νεκρούς. Κατόπιν, ό Διαμαντής έφυγε για τόν Όλυμπο για νά φροντίσει για τή συγκέντρωση ανδρών.

0 Μουτεσαφίρης τής Θεσσαλονίκης Έμπού Λουμπούτ, αφού ξεκαθάρισε την κατάσταση στην Κασσάνδρα, (όπου σκοτώθηκαν τά 3/4 των Ελλήνων μαχητών) αποφάσισε νά πάρει μέτρα κατά τού Διαμαντή πού κατασκεύαζε στην Καστανιά τής Βέροιας οχυρωματικά έργα.
Εκεί ό Διαμαντής με τόν Γούλα Δράσκου ήταν επικεφαλής 300 κλεφτών.
Στις 8-3-1822 κηρύχθηκε ή Επανάσταση καί στα Πιέρια κι ό Διαμαντής με τούς 300 του επετέθη κατά τού Κολινδρού πού κατεχόταν από 1500 Τούρκους. Έγινε φονική μάχη. Ο Διαμαντής πού δεν μπόρεσε νά καταλάβει τόν Κολινδρό αποσύρθηκε στα Ν.Δ. όπου συνέχισε τόν αγώνα.

Μετά την πτώση τής Νάουσας (21-4-1822) στην περιοχή τής Κατερίνης οργανώθηκε δύναμη με τούς Διαμαντή, Κώστα Νικολάου (αδερφό του), Καραμήτσο, Σάλα καί Κασομούλη καί τό πυροβολικό τού Λεζίνσκυ. Οι Τούρκοι με 4.000 πεζούς καί 6000 ιππείς επετέθησαν κατά των ελληνικών θέσεων από τρία σημεία, αλλά απέτυχαν, καταδιώχθηκαν καί αποκλείσθηκαν στον Κολινδρό. Ο Διαμαντής τραβήχτηκε πάλι στα υψώματα τής Καστανιάς. ΟΙ Τούρκοι τού Κολινδρού με δύναμη 2000 πεζών καί ιππέων χτύπησαν τόν Διαμαντή με δύο φάλαγγες. Η θέση τού Διαμαντή έγινε δύσκολη. Αλλά, οι Τούρκοι έχασαν εκεί τό μεγαλύτερο μέρος τής δύναμής τους. Ο Διαμαντής υποχώρησε προς τή Μηλιά, όπου ενώθηκε με τά αρματολικά σώματα τού Γούλα καί τού Λάζου. Αργότερα, μαζί με τόν Κασομούλη κατέφυγαν στα Κρύα Νερά καί στη συνέχεια, με τόν Γούλα, τόν Τόλιο, τόν Λάζο κ.α. διασκορπίσθηκαν στον Όλυμπο καί στα Πιέρια.

Μετά από σύσκεψη των αρχηγών στο μοναστήρι τού Αγίου Διονυσίου τού Ολύμπου, αποφασίσθηκε ή κάθοδος των Μακεδόνων αγωνιστών στη Νότια Ελλάδα.

Ο Διαμαντής, με δικό του πάντα σώμα πολεμιστών από 250 άνδρες μαζί με τούς Γούλα Δράσκου, Μήτρο Λιακόπουλο ή Λιάκο καί Κωνστ. Μπίνο έφυγαν για Σκόπελο καί Σκιάθο.
Στο τέλος Ιουνίου τού 1822 ό ‘’Άρειος Πάγος” (τό πολιτικό Σώμα τής Ανατολικής ‘Ελλάδας) απέστειλε στις Βόρειες Σποράδες τόν αρεοπαγίτη Θεόκλητο Φαρμακίδη για νά τούς μεταφέρει στην Εύβοια. Ο Διαμαντής είχε πάει στον Όλυμπο για νά παραλάβει τις οικογένειες των αγωνιστών καί 150 πολεμιστές πού ήταν σκορπισμένοι στα μακεδονικά δάση, ώστε μόνον 600 Μακεδόνες μετέφερε ό Φαρμακίδης, με τόν Λιακόπουλο, τόν Μπίνο καί τόν σύγγαμπρο τού Διαμαντή, Καρακώστα. Η μικρή αυτή δύναμη εκτόπισε τούς Τούρκους από τά Βρυσάκια Χαλκίδας, καί εμψύχωσε τούς Ευβοείς, οι οποίοι άρχισαν να κατατάσσονται στο μακεδονικό σώμα.

0 Διαμαντής, γυρίζοντας από τον Όλυμπο, διορίσθηκε γενικός αρχηγός των επαναστατικών δυνάμεων τής περιοχής Χαλκίδας και στις αρχές Σεπτεμβρίου 1822 πέτυχε νά διαλύσει τούς Τούρκους τού στρατοπέδου τής Λιθούδας. Η κυβέρνηση προήγαγε τον Διαμαντή σε στρατηγό και τον διόρισε αρχηγό τής εκστρατείας κατά τής Χαλκίδας.

Δυστυχώς, ό Κριεζώτης, υποκινούμενος από τον Ανδρούτσο, αρνήθηκε νά δεχθεί τόν Διαμαντή ώς αρχηγό καί μετά από εμφύλια σύγκρουση, ό Κριεζώτης αποσύρθηκε στον Άγιο Λουκά. Ο Ανδρούτσος με ισχυρή δύναμη Ρουμελιωτών επετέθη κατά των ανδρών τού Διαμαντή, πού ασχολούνταν με την πολιορκία τής Χαλκίδας. Ο Διαμαντής, για νά αποτραπεί μεγαλύτερης έκτασης εμφύλια σύρραξη, έφυγε για τή Σκιάθο.

Στα τέλη τού Σεπτεμβρίου 1823, ό τουρκικός στόλος τού Χοσρέβ πασά σχεδίαζε νά αποβιβασθεί στη Σκιάθο. Οι αρχηγοί Καρατάσιος, Διαμαντής, Γάτσος, Περραιβός, Μπίνος, Λιακόπουλος, Συρόπουλος καί Βελέντζας αποφάσισαν νά προβάλουν αντίσταση. Ο Διαμαντής έπιασε τό δυτικό τμήμα τού λιμένα. Την 9-10-1823 οι Τούρκοι επιχείρησαν την απόβαση, ή οποία αποκρούσθηκε καί ό Χοσρέβ απέπλευσε για τόν Παγασητικό Κόλπο. Ο Διαμαντής με τόν Τσάμη Καρατάσιο καί τό Μήτρο Λιακόπουλο έγιναν κυρίαρχοι τού νησιού. Ακολούθησε διαφωνία του με τούς άλλους αρχηγούς καί αποχώρησή του από τή Σκιάθο. Γύρισε στον γνώριμό του Όλυμπο.

Όταν τόν Ιανουάριο 1828 έφτασε στο Ναύπλιο ό Καποδίστριας, αντιπροσωπεία των Μακεδόνων από τούς Διαμαντή, Τόλιο Λάζο καί Δ. Σύρο παραβρέθηκε στην ορκωμοσία τού κυβερνήτη. Σχηματίσθηκε μία ταξιαρχία Μακεδόνων καί Θεσσαλών προσφύγων την ηγεσία τής οποίας ανέλαβε ό Τόλιος Λάζος, Πράγμα που δυσαρέστησε τόν (αρχαιότερο) Διαμαντή, ό οποίος μαζί με τόν αδελφό του Κώστα γύρισαν πάλι στον Όλυμπο.

Στις 8-10-1828 οι Ολύμπιοι με πρώτο τόν Διαμαντή ζήτησαν με επιστολή τους οδηγίες από τόν Καποδίστρια καί μαζί υπέβαλαν τό αίτημα νά συμπεριληφθεί ή περιοχή τού Ολύμπου μέσα στα όρια τού νέου ελληνικού κράτους. Οι απαντήσεις πού πήραν δεν ήταν καθόλου ενθαρρυντικές.

Στο μεταξύ οι Τούρκοι ισχυρίζονταν ότι ό Διαμαντής συγκέντρωνε στον Όλυμπο καί στο Βέρμιο ληστές καί προς τό τέλος τού 1830 έστειλαν δυνάμεις τους νά συλλάβουν αυτόν καί τόν Μιχ. Πετσιάβα.

Φήμη ότι ό Διαμαντής συνεργάσθηκε με τούς Τούρκους ελέγχεται ώς ανακριβής.


Χατζή-χρίστος

Ο Χατζή-χρίστος Δάγκοβιτς γεννήθηκε στο Βελιγράδι, τό 1783. Ο πατέρας του καί ό αδερφός του σκοτώθηκαν στη Σερβική επανάσταση τού 1806. Τό 1824 έφυγε με τή μητέρα του καί μετά από περιπλάνηση σε διάφορες χώρες κατέληξε στην Αίγυπτο, κοντά στον Μεχμέτ Αλί, ό οποίος τόν κατέταξε στα σώματα πού πολεμούσαν τούς αντιζήλους του μπέηδες μαμελούκους (κιολεμίνιδες). Λόγω τής ανδρείας του προήχθη στο βαθμό τού ‘καβιάμπαση’. Στη συνέχεια κατετάγη στο στρατό τού Χουρσίτ πασά στη Συρία. Τό 1820 ό Χουρσίτ διορίσθηκε Αλής τής Πελοποννήσου. Όταν ό Χουρσίτ διατάχθηκε νά επιτεθεί εναντίον τού Αλί-πασά, άφησε στον Χατζηχρίστο τή φύλαξη τού χαρεμιού του καί των θησαυρών του.

Την 23-9-1821 ή Τρίπολη κατελήφθη από τούς επαναστατημένους Έλληνες καί ό Χατζηχρίστος πιάσθηκε αιχμάλωτος. Τότε, σε μία κρίση συνείδησης πού ξύπνησε μέσα του τό ελληνικό εθνικό φρόνημα, ορκίσθηκε μαζί με άλλους στο Ευαγγέλιο νά αγωνισθεί για την Ανεξαρτησία. Από τότε έγινε εξαίρετος πολεμιστής καί διακρίθηκε ώς αρχηγός τού ιππικού. Στο Βαλτέτσι τραυματίστηκε καί τό φημισμένο ιππικό του διέπραξε θαύματα ανδρείας.
Στη μάχη κοντά στο Πετροχώρι, έξω από τό Ναβαρίνο κατά τού Ιμπραήμ πασά (25 έως 30-4-1825) συνελήφθη αιχμάλωτος, φυλακίσθηκε καί βασανίσθηκε από τόν Ιμπραήμ ό οποίος τόν αναγνώρισε.

Ελευθερώθηκε ύστερα από ανταλλαγή με Τούρκους. Πολέμησε με τόν Αυγουστίνο Καποδίστρια στην πολιορκία τού Αντιρίου καί τής Ναυπάκτου (12 καί 13-3-1 829) καί στις 2-5-1829 κατέλαβε τή Ναύπακτο με συνθήκη.
Μετά την απελευθέρωση παρέμεινε στο στράτευμα, προήχθη σε στρατηγό από τόν Όθωνα καί διορίσθηκε υπασπιστής του.
Πέθανε τό 1853.



Βάσος

Έλληνας σλαβόφωνος Μακεδόνας καπετάνιος τού αγώνα τής ανεξαρτησίας για τόν οποίο τά στοιχεία πού υπάρχουν είναι λίγα. Τόν αναφέρει ό Φιλ. Δραγούμης (ό.π.) καί ό Ι. Βασδραβέλης. (ό.π., σ. 172). Αυτό πού έγινε γνωστό γι’ αυτόν είναι ότι, μετά την άτυχή μάχη τού Κρομμυδιού οι Πελοποννήσιοι σκόρπισαν στα χωριά τους καί οι Ρουμελιώτες γύρισαν στη Δυτ. Ελλάδα. Στην Πελοπόννησο έμειναν 2000 πολεμιστές υπό τούς Καρατάσιο, Βάσο, Χατζηχρίστο καί Σκούρτη.



Λοιποί επώνυμοι σλαβόφωνοι Μακεδόνες αγωνιστές.

Στα σώματα, τόσο τού Γάτσου, όσο και τού Διαμαντή, αλλά και τού Καρατάσιου, υπηρετούσε μεγάλος αριθμός ανώνυμων σλαβόφωνων Μακεδόνων, πού πολέμησε με ηρωισμό για την εθνική ανεξαρτησία.

Επώνυμοι σλαβόφωνοι αγωνιστές εκτός αυτών πού αναφέρθηκαν παραπάνω, ήταν και οι εξής:
- Οι αδελφοί Σιούγκαρα. Ήταν ανάμεσα στους υπερασπιστές τής Νάουσας καί ηγούνταν μαζί με τόν Γάτσο 450 αγωνιστών από τά χωριά Δαρζίλοβο, Οσλιάνη κ.α. Επίσης, πήραν μέρος στην εκστρατεία για την κατάληψη τής Βέροιας. Στην άμυνα τής Νάουσας οι αδελφοί Σιούγκαρα κατέλαβαν τή θέση Πλακένια Δραγασιά μαζί με τόν Καρατάσιο. Τουρκική δύναμη πού παρέκαμψε τή Γάστρα καί πλευροκόπησε τό σώμα τού Καραμήτσου, έπεσε στα πυρά των Σιουγκαραίων καί αναγκάσθηκε νά υποχωρήσει. ΟΙ Σιουγκαραίοι ακολούθησαν τόν Γάτσο καί τόν Καρατάσιο στη νότια Ελλάδα όπου επίσης αγωνίσθηκαν ηρωικά.

- Ο Τσέρνυ Πέτρη. Στην κατανομή των δυνάμεων για την υπεράσπιση τής Νάουσας (Μάρτιος 1822) μία φάλαγγα 80 ανδρών με αρχηγό τόν Τσέρνυ Πέτρη στάλθηκε νά φυλάξει τά περάσματα τού Λουδία. Κατόπιν, για την άμυνα μέσα στη Νάουσα ό Τσέρνυ Πέτρη με τόν Καραμήτσο καί τόν Καραμπατάκη κατέλαβαν τις κλιτύες τής Γάστρας από τις πηγές ώς την Καραγίδα.
- Στογιάννος. Στην οργάνωση τής υπεράσπισης της Νάουσας 110 άνδρες με αρχηγό τόν Στογιάννο καί τους Δεληγιάννη καί Μιχ. Πιτσιάβα ορίσθηκαν νά φυλάγουν τις βόρειες διόδους (περάσματα) τού Λουδία, στα χωριά Αράχνιανη καί Μπάνια.



Δραστηριότητες στην περίοδο 1854 -1878

Αναφέρονται οι παρακάτω δραστηριότητες Ελλήνων σλαβοφώνων τής Μακεδονίας στην περίοδο 1854-1878:

1. Τό 1854 σημειώθηκε στον Όλυμπο επαναστατική δραστηριότητα των Ελλήνων πού μεταξύ των άλλων (Γ. Ζαχείλα, Δ. Ψαροδήμο, Ε. Καραβάγκο. Ζ. Σωτηρίου) είχε αρχηγό και τόν Ι. Διαμαντή.

2. Παρόλη την τουρκική αντίδραση ή επαναστατική δραστηριότητα των Ελλήνων στον Όλυμπο συνεχίσθηκε. Οι ντόπιοι τροφοδοτούσαν με έμψυχο υλικό την επαναστατική δραστηριότητα των περιοχών Καστοριάς καί Κλεισούρας.

3. Τό καλοκαίρι τού 1857 δρούσε στο Μορίχοβο τό σώμα τού οπλαρχηγού Γιαννούλα, ό οποίος αργότερα στράφηκε προς τις ληστείες.

4. Στα χρόνια τής Κρητικής Επανάστασης 1866-69, ή περιοχή Μοριχόβου ανακηρύχθηκε Ελεύθερη Ελλάδα. 0ι βασικοί παράγοντες στη νέα αυτή επαναστατική κίνηση ήταν Έλληνες σλαβόφωνοι Μακεδόνες, ό Ναούμ Κύρου από τό Ανταρτικό, ό Α. Κορδίστας από τή Νέβεσκα, Κόλε Πίνας από τό Φλάμπουρο τής Φλώρινας, ό Νικ. καί Στ. Νταλίπης από τή Σφήκα Κορεστίων, ό Ναούμ Ορλίνης από την Ιεροπηγή Καστοριάς καί ό υπαρχηγός του Νάειδος, ό Αρκούδας, ό Γιαρέσης κ.α. (κοντά σ’ αυτούς καί ορισμένοι βλαχόφωνοι Μακεδόνες). 0 Ν. Ορλίνης με τό Νάειδο καί τούς άνδρες τους μπήκαν κρυφά στη Φλώρινα καί απήγαγαν τόν εκεί ‘’καϊμακάμη’’

5. Στη “Νέα Φιλική Εταιρεία’’ πού οργάνωσε ό εκπαιδευτικός Αναστ. Πηχεών από την Αχρίδα μαζί με άλλους, Πήρε μέρος καί ό Κ. Τσιούλκας από την Κορησσό.

6. Στην περίοδο τής προετοιμασίας τού κινήματος τού 1878 είχαν συμμετοχή τά σώματα ορισμένων Μακεδόνων οπλαρχηγών όπως ό τρίγλωσσος Ν. Σπανός (ελληνόφωνος-βλαχόφωνος-σλαβόφωνος), ό Βελούλας κ.α.

7. Το 1875 οι Στρωμνιτσιώτες (μεταξύ των οποίων και πολλοί σλαβόφωνοι) αποφάσισαν να αντισταθούν κατά των Βουλγάρων και συγκρότησαν γι’ αυτό το σκοπό πατριωτική ομάδα.
“Το Πάσχα του έτους 1875 συνελθόντες εις την οικίαν του Δ. Παπαδιονυσίου, οι, Νικόλαος Ε. Οικονομίδης, Κωστάκης Γραικού, Κων. Δημ. Μίσσιου, Γρηγ. Παπαδιονυσίου, Ι. Παπαδιονυσίου, Δημ. Αγγειοπλάστης, Γεώργ. Κόλλιου, Γεωργ. Μούλκας, Κων. Αμπράσης, Κων. Κωνσταντινίδης καί Παντελής Γουγούσης, αντιπροσωπεύοντες δε οι ανωτέρω καί τούς παρακάτω ειλικρινείς καί ενθέρμους πατριώτας Δημ. Καλινίκην, Παντελήν Πάκον, Εμ. Πώνην, Κων. Κολιούσκαν, Γ. Κολιούσκαν, Γρηγ. Ταμανίμην, Κύρον Τοπούζην, Γρηγ. Τράϊνον, Πρωτοπαππάν (παπά Νικόλαν), Γρηγ. Δανιήλ, Ιω. Ιόφτσου, Παντ. Σαμουλαδάν καί Γεώργ. Ντουλμπέρη, απεφάσισαν καί κατήρτισαν Πατριωτικήν ομάδα αντιστάσεως, προγραμματίσαντες συνάμα την ημέραν εκείνην σχέδιον αντάξιον γνησίων Ελλήνων ηρώων, εξέλεξαν δε αρχηγόν τόν Παντελήν Γουγούσην”.



δ. Συμμετοχή στην Επανάσταση του 1878

Η συμμετοχή των Ελλήνων σλαβόφωνων τής Μακεδονίας στην Επανάσταση τού 1878 (πού ήταν ή ελληνική απάντηση στο δημιούργημα τής Συνθήκης τού Αγ. Στεφάνου, τή “μεγάλη Βουλγαρία”) ήταν μαζική, έντονη καί αποτελεσματική.
Προηγήθηκαν οι διαμαρτυρίες προς τις Μεγάλες Δυνάμεις τής εποχής, πού έστειλαν όλες οι ελληνικές (ελληνόφωνες, σλαβόφωνες, βλαχόφωνες, αλβανόφωνες) Κοινότητες τής Μακεδονίας.

Η επανάσταση εκδηλώθηκε στον Όλυμπο καί ξεκίνησε με την κατάληψη τού Λιτοχώρου (19-2-1878) από δύναμη πού είχε συγκροτηθεί στην Αθήνα με αρχηγό τόν Κ. Δουμπιώτη. Ακολούθησε ή απελευθέρωση τού Πλαταμώνα (20-2-1878) καί τού Κολινδρού (26-2-1878), πού όμως δεν κράτησε πολύ. 0ι Τούρκοι κινητοποιήθηκαν καί ξαναπήραν τό Λιτόχωρο στις 4-3-1878 πού τό έκαψαν. Η κατάληξη ήταν νά υπογραφεί στις 16-4-1878, με τή μεσολάβηση των ξένων, ανακωχή.

Αλλά ό επαναστατικός σπόρος είχε πέσει σε πολύ εύφορο έδαφος καί βλάστησε αμέσως. Οι Έλληνες σλαβόφωνοι βλαχόφωνοι καί αλβανόφωνοι κράτησαν ψηλά την επαναστατική δάδα. Τό Μοναστήρι, τό Μεγάροβο, τό Τίρνοβο, ή Νιζόπολη, τό Κρούσοβο, το Μπούκοβο, τό Μπούσι, τό Γκόπσι, ή Μηλόβυστα, ή Κορυτσά, ή Ρέσνα, ή Αχρίδα, τό Γιαγκοβέτσι, ή Άνω καί Κάτω Μπεάλα, ή Φλώρινα, ή Καστοριά, ή Βλάση, ή Κλεισούρα έσφυζαν από επαναστατικό παλμό.

Οι τρεις πιο σημαντικοί ηγέτες τής Επανάστασης ήταν σλαβόφωνοι: Βασίλης Ζούρκας, Νικόλαος Νταλίπης καί Νικόλαος Κορδίστας καί είχαν ορμητήριο τά Κορέστια. Τον Ιούνιο 1878 κατάφεραν βαριά πλήγματα κατά των Τούρκων στο Μπούφι καί στο Πισοδέρι, που τα επανέλαβαν και τόν Ιούλιο στο Πισοδέρι, στα Άλωνα (Αρμένσκι) καί Τύρσια (Τύρνοβο). Ό Ζούρκας κυνήγησε τόν Ισμαήλ Αγά πού αποτελούσε μάστιγα για την Περιφέρεια Καστοριάς.

Ο Έλληνας Πρόξενος στο Μοναστήρι Π. Λογοθέτης σημείωνε στις 19-7-1878: Οι μαχόμενοι άνδρες είναι ιθαγενείς, ως και οι οπλαρχηγοί τυγχάνουσι μεστοί αδαμάστου τόλμης καί ρίπτονται μετ’ ακαθέκτου ορμής εις τας συμπλοκάς, καθ’ ως πάντοτε σχεδόν μέχρι τούδε την δοκίμησαν... ή τόλμη των εκτρέπεται μέχρι παραφροσύνης”.

Οι Ζούρκας, Κορδίστας μαζί με τούς Μανθόπουλο καί Καραγεώργη έφτασαν μέχρι τη Νιζόπολη κι ο Ζούρκας αιχμαλώτισε τον Αλβανό Αλώμπεη, που όμως τόν ελευθέρωσε με τον όρο να μη ξαναχτυπήσει Έλληνες.

Οι συγκρούσεις συνεχίσθηκαν και το Φθινόπωρο, με εκδηλώσεις φοβερών ωμοτήτων από τουρκικής πλευράς. Στο Μορίχοβο, στα μέσα Νοεμβρίου 1878, συνελήφθησαν 100 Έλληνες σλαβόφωνοι με την κατηγορία της ενίσχυσης των επαναστατών.

Επαναστατική δραστηριότητα παρατηρήθηκε και στις περιοχές Γευγελής, Στρώμνιτσας, Δοϊράνης, Μελενίκου, Σηράς (Λούμνιστα), Κάρπης (Τσέρνα Ράκα), Καστανερής (Μπαράβιστα) κ.α. Παντού οι Έλληνες σλαβόφωνοι (όπως καί οι βλαχόφωνοι) πρωτοστατούσαν.

Γράφει ό Ν. Μέρτζος για τούς αγωνιστές του 1878:

Όλοι αυτοί οι αρματωμένοι ξεπερνούν τις 2500 κατά τούς μετριότερους υπολογισμούς καί είναι όλοι Μακεδόνες. Δεν έχουν έλθει από την ελεύθερη Ελλάδα, αλλά ξεπήδησαν μέσα από τά χωριά τους, υπερασπίζονται τη ζωή, τή μικρή περιουσία καί τή μεγάλη τιμή των οικογενειών τους καί είναι αδύνατο νά φύγουν στο “Ελληνικό”. Δεν έχουν άλλωστε που νά πάνε. Μπορεί 2-3 καπεταναίοι με δεσμούς στην Αθήνα νά έφυγαν ακολουθώντας τό παράδειγμα του λοχαγού Κ. Δουμπιώτη πού βρέθηκε στη Θεσσαλία από τό Μάρτιο κιόλας του 1878. Αλλά, οι δεκάδες άλλοι ντόπιοι οπλαρχηγοί θα άφηναν τόν τόπο τους στο έλεος των μπασιμπουζούκων; Εξάλλου, από τό Φθινόπωρο κιόλας της ίδιας χρονιάς, μόλις τό Συνέδριο του Βερολίνου κατάργησε τή “μεγάλη Βουλγαρία’’ οι ένοπλοι Βούλγαροι άρχισαν επιδρομές στην Άνω Μακεδονία για νά διαμαρτυρηθούν... Οι Τούρκοι έκαιγαν αδιάκριτα όλα τα χριστιανικά χωριά, πού στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν ελληνικά, έστω καί σλαβόφωνα καί στο βορρά μεικτά. Έτσι ή παρουσία των ενόπλων Μακεδόνων γιό την αυτοάμυνα τους ήταν ζήτημα ζωής ή θανάτου...”.





Πηγή: Ιωάννης Χολέβας, Οι Έλληνες σλαβόφωνοι της Μακεδονίας, εκδ. Πελασγός, 1999.


συνεχίζεται...............................

Σλαβόφωνοι Έλληνες_1

ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΟ 17ο αι. ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ

α: Σλαβόφωνοι αρματολοί και κλέφτες τής Μακεδονίας.

1. Ό αρματολός Μεϊντάνης

Οι πηγές δεν τον αναφέρουν ως σλαβόφωνο, αλλά έτσι τον θέλει ή παράδοση.
Σύμφωνα με τα ‘’Ενθυμήματα…’’ τού Μακεδόνα αγωνιστή Ν. Κασομούλη (πού δίνει στοιχεία από αφήγηση τού καπετάνιου τού Ασπροποτάμου Νικολού Στουρνάρη) ό Μεϊντάνης καταγόνταν από την Κοζάνη, έζησε γύρω στα 1660-1690 και έδρασε στις περιοχές Καστοριάς-Έδεσσας-Βέροιας-Σερβίων- Ελασσόνας-Τρικάλων. Είχε σημειώσει μεγάλες επιτυχίες σε βάρος των Τούρκων και ανάγκασε τον πασά των Τρικάλων να τού δώσει το αρματολίκι της περιφερείας του, στο οποίο παρέμεινε για πολλά χρόνια. Είχε την επικυριαρχία στις επαρχίες Μοναστηρίου, Φλωρίνης, Εδέσσης, Κοζάνης, Γρεβενών, Καστοριάς, Βέροιας, Τρικάλων κ.α. Στα 1695 τού αφαιρέθηκε το αρματολίκι, το οποίο δόθηκε στον τουρκαλβανό Άλιμάν. Έτσι, ό Μεϊντάνης ξαναγύρισε στην κλεφτουριά. Το Μάρτιο τού 1700, μετά από προδοσία, οι Τούρκοι τον συνέλαβαν, παρά την αντίστασή του, στο Γαρδίκι τού Άσπροποτάμου, τον μετέφεραν στη Θεσσαλονίκη, όπου και τόν σκότωσαν. Η δολοφονία του είχε ώς συνέπεια να ξεσηκωθούν οι διάδοχοί του αρματολοί καί να υποχρεώσουν τό σουλτάνο νά δώσει ανεξαρτησία στα αρματολίκια Σερβίων, Γρεβενών, Βεροίας, Κοζάνης, Σερρών κ.α. Τά αρματολίκια αυτά κατείχαν οι Μπασδέκης, Βλαχάβας, Παγαίος, Φαρμάκης, Νικοτσάρας (σλαβόφωνος) κ.α.

2. Ό αρματολός Νικοτσάρας
(Σημ. Κατά τόν Ίω. Βασδραβέλη ήταν σλαβόφωνος, σύμφωνα με τόν καθ. Αχ. Λαζάρου κ.ά. βλαχόφωνος).


β: Συμμετοχή στην Επανάσταση του 1821

Τό 1796 ό Αλί-πασάς κινήθηκε προς τή Δυτ. Μακεδονία. Αφού νικήθηκε από τούς Έλληνες στον Όλυμπο καί τή Νάουσα, έκανε δεύτερη απόπειρα τό 1798, πού επίσης απέτυχε. Στην τρίτη επιχείρηση τό 1804, κατέλαβε τή Νάουσα, παρά την ηρωική αντίσταση των Ελλήνων υπερασπιστών της.

Αλλά, ό έξοχος δυτικομακεδόνας, αρματολός Νικοτσάρας, συνέχισε τόν αγώνα, στη Θάλασσα, στο Βόρειο Αιγαίο. Μετά την αποχώρηση τού Αλί-πασά, με ένα σώμα από 550 άνδρες, αποβιβάσθηκε, προχώρησε στο Δεμίρ Ίσάρ (Σιδηρόκαστρο), νίκησε τούς Τούρκους καί στράφηκε προς βορρά. Οι Τούρκοι τού Μελένικου, με μισθοφόρους Βουλγάρους, επιχειρούν νά τόν σταματήσουν, αλλά νικούνται καί ό Νικοτσάρας μπήκε νικητής στο Νευροκόπι. Όταν βρέθηκε μπροστά σε πολύ μεγάλη δύναμη, υποχώρησε στη Ζίχνα, όπου κυκλώθηκε από 15.000 Τούρκους. Κατόρθωσε όμως νά διασπάσει τόν κλοιό καί από τή Ρεντίνα νά περάσει στη Χαλκιδική.

Συγχρόνως με τόν Νικοτσάρα, στο Μένοικο αγωνίζεται ηρωικά κατά των Τούρκων ό Σερραίος αρματολός Τσέλιος Ρουμελιώτης.

Ο Αλί-πασάς τό 1807 ξαναγύρισε στη Μακεδονία καί επετέθη κατά τού αρματολικίου τού Ολύμπου, τό οποίο υποχρεώθηκε νά καταφύγει στα πλοία. Σχηματίσθηκε στόλος από 70 πλοία, με συμμετοχή των Ρομφέη, Νικοτσάρα υπό την αρχηγία τού Γιάννη Σταθά. Έγιναν τόσες καταστροφές σε βάρος των Τούρκων, ώστε αυτοί συνθηκολόγησαν καί άφησαν ελευθέρα τα αρματολίκια τους.

Τό 1808 ξεσηκώθηκαν πάλι τά αρματολίκια, πού αναγκάσθηκαν ξανά νά βρουν διέξοδο στο ναυτικό αγώνα. Αρχηγοί ήταν, ό Νικοτσάρας, ό Βλαχάβας καί οι αδελφοί Λάζου. 0 Βλαχάβας συνελήφθη μετά από προδοσία Αλβανών καί θανατώθηκε από Τόν Αλί-πασά στα Γιάννινα. Ο Νικοτσάρας σκοτώθηκε κοντά στην Κατερίνη καί τάφηκε στη Σκιάθο.

Όπως γράφει ό Γ. Χ. Μόδης130: “ήλθε καί ή Επανάσταση του 1821, για νά πιστοποιήση άλλη μία φορά ότι, ελληνόφωνοι, βλαχόφωνοι, σλαβόφωνοι, αποτελούσαν μία καί ενιαία ολότητα στη μάχη καί στη συμφορά. Τά γιαταγάνια των βασιβοζούκων του Άμπουλαμποΰτ πασά, δεν έκαμναν καμμιά διάκριση. Η Νάουσα, ή Χαλκιδική καταστράφηκαν καί τά χωριά της Κεντρικής Μακεδονίας ερημάχθηκαν. Ο Άμπουλαμπούτ πασάς καυχήθηκε ότι σε απέραντες εκτάσεις, πετεινός δεν λαλούσε. Η Νάουσα μάλιστα είχε καταστραφεί όπως βεβαιώνεται από τά αρχεία του ιεροδικείου Βεροίας καί κατά τό 1702, όταν κατέσφαξε την επιτροπή των γενιτσάρων πού πήγε νά ενεργήσει τό παιδομάζωμα. Σλαβόφωνοι, ώς ό Γάτσος, έγιναν καί στρατηγοί Βλαχόφωνοι, όπως ό Γεωργάκης Ολύμπιος, αναδειχθήκαν ήρωες από τούς εύυγενέστερους. Εκδηλώθηκε τότε πηγαία, αυθόρμητη, ανεπηρέαστη καί ατόφια ή μακεδονική ψυχή... “.

Καί ό Φιλ. Δραγούμης131: “Πόσοι αγωνιστές του 1821 δεν ήταν αλλόγλωσσοι; Ποιος μπορεί νά ισχυρισθεί πώς οι αλβανόφωνοι Υδραίοι και Σπετσιώτες, οι Σουλιώτες καί οι δίγλωσσοι Χειμαρριώτες, οι βλαχόφωνοι αρματολοί καί κλέφτες, οι σλαβόφωνοι καπεταναΐοι (π.χ. ό Χατζηχρίστος, ό Βάσος) και τα παλληκάρια των, οι τουρκόφωνοι από τη Μικρασία πολεμιστές, δεν ήταν γνήσιοι Έλληνες πατριώτες;... “.

Θα κάνουμε Παρακάτω ξεχωριστά λόγο για τούς σλαβόφωνους Μακεδόνες ηγέτες τού 1821 πού ακολουθούνταν από πλήθος σλαβοφώνων αγωνιστών τόν Άγγ. Γάτσο, τόν Διαμαντή Νικολάου καί τόν Χατζηχρίστο.

Αγγελής Γάτσος

Υπήρξε από τούς γενναιότερους οπλαρχηγούς τής Επανάστασης. Γεννήθηκε στη Σαρακηνή τής Εδέσσης τό 1771. Από τα τέλη του 18ου αίω. ήταν αρματολός στον Όλυμπο καί αγωνίζονταν στο πριν την Επανάσταση διάστημα, αν καί διώκονταν από τόν Αλί-πασά των Ιωαννίνων.

Στη Νάουσα είχε ιδρυθεί από τις παραμονές τής Επανάστασης, επαναστατικό κέντρο με τή συμμετοχή των Ζαφειράκη Λογοθέτη από τούς προύχοντες, Αναστάσιου
Καρατάσιου αρχικλέφτη τού Βερμίου (βλαχόφωνου) και Αγγελή Γάτσου, αρχικλέφτη τής Έδεσσας.

Την οργάνωση τού αγώνα στη Νάουσα ανέλαβαν οι Καρατάσιος, Γάτσος καί Συρόπουλος.
0 Γάτσος είχε πελώριο ανάστημα, μέτωπο πλατύ, ήταν ξανθός, δασύτριχος, ρωμαλέος καί ανδρειότατος. Ήταν αφοσιωμένος στον Καρατάσιο με τόν οποίο τόν συνέδεαν κοινοί αγώνες καί φιλία.

Η κατάσταση στην περιοχή τού Βερμίου ήταν ανήσυχη κυρίως λόγω τής εξέγερσης στη Χαλκιδική.

Τό Φεβρουάριο 1822 κι αφού μάταια περίμεναν ειδήσεις από τόν Υψηλάντη, συνήλθαν οι επικεφαλής τής επανάστασης τής Νάουσας σε σύσκεψη πού έγινε στο μοναστήρι τής Παναγίας τού Δοβρά. Συμμετείχαν οι Ζαφειράκης, Καρατάσιος, Γάτσος κ.α. Κλήθηκαν καί όλοι οι αρματολοί καί διατάχθηκε συγκέντρωση όπλων, πολεμοφοδίων καί τροφίμων.
Την Κυριακή τής Ορθοδοξίας (19-2/3-3-1822) στην εκκλησία τού Αγ. Δημητρίου κηρύχθηκε, μέσα σε εκδηλώσεις ενθουσιασμού, ή επανάσταση. 0 Καρατάσιος ορίσθηκε αρχηγός τής επανάστασης κι αυτός έκαμε την κατανομή των δυνάμεων των υπερασπιστών τής Νάουσας. 450 πολεμιστές (οι πιο πολλοί δίγλωσσοι) ήρθαν από τά χωριά Δαρζίλοβο, Όσλιανη κ.α. με αρχηγούς τόν Αγγ. Γάτσο καί τούς (επίσης σλαβόφωνους) αδελφούς Σιούγκαρα.
0 Καρατάσιος διαίρεσε όλη τή δύναμη (από 4-5.000 άνδρες περίπου) σε 3 φάλαγγες. Μία ανέλαβε προσωπικά ό ίδιος με υπαρχηγό τόν δευτερότοκο γιό του Τσάμη Καρατάσιο. Τή δεύτερη ανέθεσε στον Αγγ. Γάτσο, με υπαρχηγό τόν αδερφό του Πέτρο καί την τρίτη ανέθεσε στον γιό του Γιαννάκη Καρατάσιο πού ορίσθηκε φρούραρχος τής Νάουσας.
Την επομένη ό γερο-Καρατάσιος, παίρνοντας μαζί του τούς άνδρες τού Αγ. Γάτσου, τόν Σιούγκαρα καί τόν Ραμαντάνη (δύναμη περ. 1800 πολεμιστών), εξεστράτευσε προς κατάληψη τής Βέροιας. Στον Πέτρο Γάτσο, με 200 άνδρες, ανέθεσε τή διακοπή των συγκοινωνιών μεταξύ Βέροιας καί Γιαννιτσών καί την τοποθέτηση φυλακίων. Η επίθεση εκδηλώθηκε κάτω από δυσχερείς συνθήκες, αλλά οι Τούρκοι υπέστησαν δεινή ήττα καί είχαν 1500 νεκρούς καί τραυματίες, ενώ οι ελληνικές απώλειες ήταν ασήμαντες.
Την ήττα πληροφορήθηκε στη Θεσσαλονίκη ό Μεχμέτ Έμίν Έμπού Λουμπούτ, πού συγκέντρωσε 6.000 άνδρες, ιππικό και 12 πυροβόλα και αφού πέρασε από τη Βέροια, κατευθύνθηκε στη Νάουσα. Οι Ναουσαίοι αρχηγοί ορκισθήκαν να δώσουν τον υπέρ όλων αγώνα. 0 Γάτσος κατέλαβε τό μοναστήρι τού Αγ. Προδρόμου καί τά Καραούλια. Βλέποντας από την κορυφή τού Κουκουλιού τις κινήσεις των Τούρκων, διέταξε τόν αδερφό του Πέτρο νά καταλάβει θέση ανάμεσα στον Αγ. Πρόδρομο καί στο Κουκούλι κι έτσι οι Τούρκοι τέθηκαν μεταξύ δύο πυρών. Τό τέχνασμα πέτυχε καί οι Τούρκοι υπέστησαν πανωλεθρία.
0 Έμπού Λουμπούτ από την 14-4-1822 πήρε καί νέες ενισχύσεις καί άρχισε σφοδρό βομβαρδισμό τεσσάρων ήμερών. Στις 18-4-1822, ύστερα από λυσσώδεις μάχες, Περικύκλωσε τή Νάουσα, όπου μπήκε στις 24-4-1822 καί οι Τούρκοι επιδόθηκαν σε σφαγή, λεηλασίες καί εμπρησμούς. 0 γερο-Καρατάσιος με υπαρχηγό τόν Γάτσο καί άλλους αρχηγούς τούς Δουμπιώτη, Συρόπουλο, Λάζο καί Κότα καί τό γιό του Τσιάμη, με 300 άνδρες, πέρασε στη Θεσσαλία καί κατευθύνθηκε στον Ασπροπόταμο.

Στις 30-6 -1822 Ισχυρό τουρκικό σώμα υπό τόν Αχμέτ Βρυώνη, αποτελούμενο από 10.000 Αλβανούς, πρόσβαλε το ελληνικό στρατόπεδο τής Πλάκας. Εκεί έπεσε ό αδερφός τού Άγγελου Πέτρος.

Μετά την καταστροφική μάχη του Πέτα (4-7-1822) ό Καρατάσιος πήγε στην Εύβοια, ενώ ό Αγ. Γάτσος, επικεφαλής 100 παλιών του συμπολεμιστών (κατά τό πλείστο σλαβόφωνων) Μακεδόνων, ακολούθησε τόν Γενναίο Κολοκοτρώνη στην Πελοπόννησο, όπου πήρε μέρος στη μάχη των Δερβενακίων υπό τόν Θεοδ. Κολοκοτρώνη, αγωνίσθηκε με μεγάλη ανδρεία, απέσπασε τόν θαυμασμό των Πελοποννησίων μαχητών καί συνέβαλε σοβαρά στη νίκη κατά του Δράμαλη.

Ο υπασπιστής τού Κολοκοτρώνη Φωτάκος χρυσανθόπουλος στο έργο του ‘’Βίοι’’ κ.λ.π. σ. 193, χαρακτηρίζει ως εξής τούς Μακεδόνες πολεμιστές: “Ο περίφημος Καπετάν Γάτσος, εις το όπλα εκ γενετής και σύντροφος αχώριστος του Ολύμπου και οι στρατιώται του Μακεδόνες επολέμησαν εις τό Βασιλικά καί τό Δερβενάκια γενναίως καί οι Πελοποννήσιοι ευχαριστήθηκαν πολύ, διότι είδον άνδρας, έχοντας ζήλον καί εθνισμόν μέγαν”.
Τόν Γάτσο συναντούμε στα τέλη Σεπτεμβρίου του 1823 στη Σκιάθο μαζί με τόν Καρατάσιο, Διαμαντή κ.α. Ο Γάτσος προτείνει ν’ αντιταχθούν σε κάθε απόπειρα απόβασης εχθρικών στρατευμάτων του Μεχρέτ Τοπάλ Χοσρέβ πασά. Η πρόταση έγινε δεκτή. Οι αρχηγοί πήραν θέσεις μάχης. 0 Γάτσος πήρε την πιο επικίνδυνη θέση, τό 0ρβιόκαστρο.

Την 9-10-1823 οι Τούρκοι άρχισαν σφοδρό βομβαρδισμό στην Πελοπόννησο οι Μακεδόνες υπό τόν Καρατάσιο καί τόν Γάτσο είναι παρόντες. Ο Γάτσος με 1400 Μακεδόνες καί Στερεοελλαδίτες, μαζί καί με τούς χατζηχρίστο καί Κοντογιάννη δέχθηκαν επίθεση από 2000 ιππείς μαμελούκους καί 1500 πεζοναύτες Αιγύπτιους καί αναγκάσθηκαν νά υποχωρήσουν αφήνοντας 45 νεκρούς καί πολλούς τραυματίες καί αιχμαλώτους. Η κατάσταση στην Πελοπόννησο χειροτέρευε. Ό Καρατάσιος ανησύχησε για την τύχη των γυναικοπαίδων πού έμειναν στη Σκιάθο κι έφυγε για τό νησί με 300 πολεμιστές, αφήνοντας στην Πελοπόννησο ώς αντικαταστάτη του τόν Γάτσο.

Στις επιχειρήσεις του Ευρίπου σημειώθηκε διάσταση απόψεων μεταξύ Καρατάσιου καί του Γάτσιου, πού γύρισε από την Πελοπόννησο (ό Γάτσος κατηγόρησε τόν Καρατάσιο ώς αποτυχόντα στον Εύριπο, στα σχέδια προσβολής των Τούρκων). 0 Γάτσος έμεινε εκεί, αλλά συγκρότησε ξεχωριστή ομάδα με συνεργάτες τόν Δουμπιώτη, τόν Μπίνο κ.α. καί ζήτησε από την κυβέρνηση ν’ ανατεθεί σ’ αυτόν ή αρχηγία. Η κυβέρνηση αρνήθηκε γιατί είχε μεγάλη εκτίμηση καί εμπιστοσύνη στον Καρατάσιο. Για συμβιβασμό ή κυβέρνηση έστειλε στις 13-9-1826 τόν Κωλέτη, μαζί με τό γιό του Εμ. Παπά, Αθανάσιο.

Στις 3-11-1826 οι Ολύμπιοι άρχιζαν νά καταφθάνουν στην Αταλάντη καί την 8-11 ό Γάτσος με τούς 500 πολεμιστές του επετέθη κατά τής πόλης καί κατέλαβε τό σταθμό ανεφοδιασμού. Ανάμεσα στην Αταλάντη καί τή Λιβαδειά έδωσε μάχη με τό στρατό του Μουστάμπαση από τή Θήβα, όπου είχε μεγάλες απώλειες. Ό Γάτσος πολέμησε ανδριότατα καί μαζί με τόν καπετάν Βελέντζα από τόν Αλμυρό καί 80 πολεμιστές οχυρώθηκε σε μία ερειπωμένη εκκλησία. Οκτώ ώρες έκανε επιθέσεις εναντίον τους ό Μουστάμπασης πού υπέστη πολλές απώλειες καί οι Μακεδόνες πολεμιστές σώθηκαν χάρη στην παρέμβαση του γερο-Καρατάσιου. Έτσι ξανασυνδέθηκαν οι δύο ηγέτες Καρατάσιος καί Γάτσος.

Τή νύχτα τής 25-11-1827 ό Καρατάσιος με συνεργάτη τόν Γάτσο καί τούς Μπίνο, Λιακόπουλο, Αποστολάρα καί Βελέντζα, αποβιβάσθηκε κρυφά στην παραλία του Τρίκερι καί μετά από αιφνιδιαστική επίθεση κατέλαβε τό λιμάνι. Οι αμυνόμενοι Τούρκοι ζήτησαν ενισχύσεις, πού έφτασαν, αλλά υπέστησαν πανωλεθρία.
0 Γάτσος συνέχισε να αγωνίζεται μέχρι την απελευθέρωση. Πέθανε το 1839 πάμπτωχος με το βαθμό του Συνταγματάρχη τής φάλαγγας και κηδεύτηκε στην Αταλάντη.

Στον Αγώνα πήραν μέρος και τα μέλη τής οικογένειάς του, επίσης σλαβόφωνοι. Ό αδερφός του Πέτρος σκοτώθηκε -όπως αναφέραμε- τον Ιούνιο του 1822 στην Πλάκα. 0 γιος του Νικόλας Γάτσος, είχε συλληφθεί ώς όμηρος από τούς Τούρκους μετά την καταστροφή τής Νάουσας. Τό 1830 απελευθερώθηκε από τόν πατέρα του καί διακρίθηκε αργότερα για την ευρεία μόρφωσή του. Ο Όθων τόν έστειλε στο Μόναχο για σπουδή τής στρατιωτικής επιστήμης. Ο Μήτσος Γάτσος, υιοθετημένος από τόν Αγγελή, προγονός του, τόν ακολούθησε σ’ όλες σχεδόν τις μάχες, στις οποίες καί διέπρεψε κι έφτασε μέχρι τό βαθμό τού αντιστρατήγου.

Πηγή: Ιωάννης Χολέβας, Οι Έλληνες σλαβόφωνοι της Μακεδονίας,

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Γνωρίζατε ότι το Εθνικό Ζώo της Ελλάδας είναι το δελφίνι;

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΤΑ!