1η Ιστορική Επιφυλλίδα
«ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ»
Το www.apodimos.com στο περιεχόμενο του Hellenic Eagle On Line Magazine θα καταγράψει ότι αναφέρεται στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (περιληπτικά) σαν Ιστορική Επισκόπηση διαφόρων γεγονότων, που πρέπει να γνωρίζουν όλοι. Αυτός που δεν γνωρίζει τα γεγονότα και την ελληνική ιστορία, δεν μπορεί να λέγεται ότι είναι έλληνας ή προέρχεται από τον Ιστό των Ελλήνων. Έτσι οι επισκέπτες του www.apodimos.com θα μπορούν να γνωρίζουν τα γεγονότα, έτσι ώστε, να προστρέχουν και σε δοκίμια και ιστορικά βιβλία για την περαιτέρω μελέτη των γεγονότων και την ενημέρωσή τους.
"ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ”
Α’ και Β’ Βαλκανικός Πόλεμος
Τα αίτια του Α' Βαλκανικού πολέμου.
Συνεννόηση των βαλκανικών κρατών
Το καθεστώς των Νεότουρκων, πού διακήρυξε στην αρχή ισοπολιτεία και ανεξιθρησκία, κίνησε την αγανάκτηση όλων των κατοίκων των Βαλκανίων με την εθνικιστική του απόπειρα να τούς εκτουρκίσει. Ασκούσε στενή εποπτεία στα εθνικά σχολεία, ψήφισε υπερβολικούς νόμους για τις εθνικές εκκλησίες και διέταξε τον γενικό αφοπλισμό των κατοίκων. Αυτό το τελευταίο έδωσε την ευκαιρία στους Τούρκους “τζαντερμάδες” να ερευνούν όσα σπίτια ήθελαν και να βιοπραγούν με τον προσφιλή τους τρόπο.
Οι Έλληνες διαμαρτύρονταν για τούς διωγμούς και, όταν ο επίσκοπος Γρεβενών δολοφονήθηκε άγρια οπό τούς Τούρκους, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κήρυξε την Ελληνική 'Εκκλησία εν διωγμώ. 'Αλλά και οι μωαμεθανοί τής Βόρειας 'Αλβανίας ξεσηκώθηκαν με επιτυχία εναντίον των Τούρκων και κατόρθωσαν να κερδίσουν αρκετά προνόμια.
Τέλος και ο Ιταλοτουρκικός πόλεμος τού 1911 έληξε σε βάρος τής οθωμανικής αυτοκρατορίας, γιατί με τη συνθήκη της Λωζάννης (5 'Οκτωβρίου 1912) η Τρίπολης και η Κυρηναϊκή (Λιβύη) παραχωρήθηκαν στους 'Ιταλούς, πού είχαν στο μεταξύ καταλάβει το Δωδεκάνησα.
Όλα αυτά απέδειξαν την αδυναμία τής Τουρκίας και κίνησαν τούς βαλκανικούς λαούς σε κοινό αγώνα εναντίον της. Τα βαλκανικά κράτη συνεννοήθηκαν, σταμάτησαν προσωρινά τούς προαιώνιους ανταγωνισμούς και τα μίση και προετοίμαζαν μυστικά τούς στρατούς τους για τον κοινό αγώνα εναντίον των Τούρκων.
Μάταια οι Μεγάλες Δυνάμεις τής Ευρώπης πίεζαν Τα βαλκανικά κράτη να λύσουν τις διαφορές τους με την Τουρκία ειρηνικά `Η στιγμή τής αναμετρήσεως με τα όπλα είχε φθάσει και το όνειρο τού εθνομάρτυρα Ρήγα για ένα κοινό αγώνα των χριστιανών κατοίκων του Αίμου άγγιζε την πραγματικότητα.
Πρώτος βαλκανικός πόλεμος : Κήρυξη του πολέμου.
Τα πολεμικά γεγονότα στην ξηρά και στη Θάλασσα
Για την κήρυξη τού πολέμου δεν είχε οριστεί χρόνος, ούτε είχε καταστρωθεί κοινό στρατηγικό σχέδιο απo τούς συμμάχους. Από τη στιγμή όμως πού τα τέσσερα βαλκανικά κράτη είχαν εξασφαλίσει τη σύμπραξη, γίνονταν κάθε μέρα και πιο προκλητικά.
O Τέλος, στις 25 Σεπτεμβρίου 1912, το Μαυροβούνιο κήρυξε τον πόλεμο κατά τής Τουρκίας.
O Η τελευταία απέρριψε τα τελεσίγραφα των Σέρβων και των Βουλγάρων και κήρυξε τον πόλεμο εναντίον τους , στις 4 'Οκτωβρίου 1912.
O Την επομένη, 5 'Οκτωβρίου 1912, κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Τουρκίας και η Ελλάδα.
Οι Μαυροβούνιοι, με γενική επιστράτευση συγκέντρωσαν στρατό 35.000 - 40.000 ανδρών και εισέβαλαν στο τουρκικό έδαφος. Προκαλώντας τη γενική κατάπληξη,
O προέλασαν σ' όλη την έκταση των συνόρων του Νοβιπαζάρ
O και αιχμαλώτισαν έξι τουρκικά τάγματα και κατέλαβαν τη Μοσχόπολη και τη Μπεράνη.
Λίγο αργότερα κατέλαβαν το Ιπέκ και μετά από σύντομη πολιορκία, μπήκαν στη Σκόδρα στις 13 'Απριλίου 1913, παρά τις αντιδράσεις της Αυστρίας και της Ιταλίας.
Οι Βούλγαροι, με γενικό αρχηγό τυπικά το βασιλέα Φερδινάδρο και ουσιαστικά τον Σαββώφ , διέθεταν
O 300.000 πεζικό, έντεκα ενισχυμένες μεραρχίες,
O 5.300 ιππικό, μια μεραρχία ιππικοί,
O 720 πεδινά πυροβόλα
και ογδόντα εθελοντικά τάγματα. Ο κύριος όγκοc, τού βουλγαρικού στρατού στράφηκε πρός την 'Ανατολική Θράκη και ένα τμήμα του, εντελώς αδικαιο λόγητα στράφηκε εναντίον των ελλήνων προς τη Μακεδονία.
Στο πρώτο μέτωπο κατέλα βαν τις Σαράντα 'Εκκλησίες (11 'Οκτωβρίου 1912), αφού παρέκαμψαν την οχυρωμένη από τούς Γερμανούς Αδριανούπολη.
Στη Μακεδονία κατέλαβαν τις Σέρρες, τη Δράμα και την Καβάλα. Στις 13 Μαρτίου, ύστερα από σύντομη πολιορκία, παραδόθηκε ή Αδριανούπολη και στις 31 Μαρτίου υπογράφτηκε διμερής ανακωχή μεταξύ Βουλγάρων και Τούρκων.
Οι Σέρβοι, συγκέντρωσαν 200. 000 περίπου στρατό με 500 πυροβόλα, χωρισμένο σε 10 μεραρχίες, 2 ταξιαρχίες πεζικού και 1 μεραρχία ιππικού. Τη γενική αρχηγία την είχε ο βασιλιάς Πέτρος με επιτελάρχη και ουσιαστικό αρχιστράτηγο τον Πούτνικ. Οι σερβικές δυνάμεις προχώρησαν
O προς το Κουμάνοβο
O και κατέλαβαν τα Σκόπια
O την Πρίστινα
O και την Πρισρένη.
Στις 5 Νοεμβρίου, ύστερα από μάχη πού κράτησε 5 μέρες, παραδόθηκε και το Μοναστήρι.
Οι Έλληνες σχημάτισαν 8 μεραρχίες πεζικού και 1 ταξιαρχία ιππικού συνολικά 90.000 άνδρες, με 180 πεδινά πυροβόλα, και επί πλέον εθελοντικά σώματα.
Επικεφαλής τού σώματος τοποθετήθηκε ο διάδοχος Κωνσταντίνος με επιτελάρχη τον Παναγιώτη Δαγκλή και υποεπιτελάρχη τον Βίκτωρα Δούσμανη.
Ο ελληνικός στρατός από την 5η Οκτωβρίου εξόρμησε προς την Ελασσόνα και ύστερα από αψιμαχίες στις διαβάσεις τού 'Ολύμπου και των Καμβουνίων αντιμετώπισε τον όγκο τής τουρκικής στρατιάς στο Σαραντάπορο. Η στρατηγική αυτή θέση είχε οργανωθεί από τούς Γερμανούς και την θεωρούσαν απόρθητη. Ακολούθησε πολύ φονική μάχη, στην οποία νίκησε o ελληνικός στρατός. Οι Τούρκοι υποχώρησαν προς τον Αλιάκμονα, αφού άφησαν στα χέρια των Ελλήνων πολλά πυροβόλα και αιχμάλωτους.
Η πρώτη αυτή νίκη των Ελλήνων προξένησε κατάπληξη τόσο στους Ευρωπαίους, πού υποτιμούσαν τον ελληνικό στρατό, όσο και στους βαλκανικούς συμμάχους, πού πίστευαν ότι ως εκεί μόνο θα μπορούσαν να φθάσουν οι Έλληνες, (ότι δηλαδή δεν θα μπορούσαν να καταλάβουν το Σαραντάπορο). Επειδή όμως ή υποχώρηση των Τούρκων ήταν πολύ γρήγορη, ο ελληνικός στρατός έχασε την επαφή με τον εχθρό και άμφιταλαντέφθηκε στην εκλογή του δρόμου πού θα ακολουθούσε, είτε προς το Μοναστήρι είτε τη Θεσσαλονίκη. Τελικά, και ύστερα από τις διαταγές τού 'Ελ. Βενιζέλου, αποφασίστηκε γρήγορη προέλαση προς τη Θεσσαλονίκη, για δύο κυρίως λόγους :
v πρώτα, για να προσβληθεί ή κύρια τουρχική δύναμη
v και ύστερα, για να καταληφθεί η Θεσσαλονίκη, προς την όποία προχωρούσιιν κιόλας οι Βούλγαροι.
Στις 17 'Οκτωβρίου τα ελληνικά στρατεύματα έφθασαν στην πεδιάδα των Γιαννιτσών και το απόγευμα της 28ης Οκτωβρίου ο Τούρκος αρχιστράτηγος Χασάν Ταχσίν παρέδωσε την περικυκλωμένη Θεσσαλονίκη τον αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο. Στο μεταξύ έφθασε μπροστά από τη Θεσσαλονίκη και η βουλγαρική στρατιά και ο Κωνσταντίνος, αφού συνεννοήθηκε με την κυβέρνηση, τη δέχθηκε μέσα στην πόλη, μόνο "δια να αναπαυθεί ως φιλοξενούμενη δι' ολίγας ημέρας”. Μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης, ενισχύθηκε η μοναδική μεραρχία, πού είχε μείνει για την προέλαση προς το Μοναστήρι, το οποίο όμως κατέλαβαν στο μεταξύ οι Σέρβοι. Ο ελληνικός στρατός κατέλαβε τη Φλώρινα και αργότερα την Κορυτσά (7 Δεκεμβρίου 1912).
Μια άλλη ελληνική στρατιά, αμέσως μόλις κηρύχθηκε ο πόλεμος, προχώρησε από τον Άραχθο στην Ήπειρο.
v Στις 10 Οκτωβρίου κατέλαβε το Γρίμποβο,
v στις 13 'Οκτωβρίου τη Φιλιππιάδα,
v στις 21 Οκτωβρίου την Πρέβεζα
v και ύστερα από νικηφόρο αγώνα στα “Πέντε Πηγάδια", πού κράτησε πέντε μέρες, άρχισε την πολιορκία των Ιωαννίνων, πού τα προστάτευαν τα οχυρώματα του Μπιζανίου και άλλων υψωμάτων.
Μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης, ο ελληνικός στρατός ενισχύθηκε και τον Ιανουάριο του 1913 o Κωνσταντίνος μετέφερε το στρατηγείο του έξω από τα 'Ιωάννινα. Ύστερα από πολλές μάχες και αιφνιδιαστικές επιθέσεις καταλήφθηκαν τα οχυρώματα και στις 20 Φεβρουάριου 1913 τα Ιωάννινα παραδόθηκαν στον ααρχιστράτηγο Κωνσταντίνο.
Οι επιχειρήσεις στη θάλασσα του ελληνικού στόλου σημείωσαν κι αυτές επιτυχία. Τα ελληνικά πολεμικά, με αρχηγό τον Παύλο Κουντουριώτη, νίκησαν δύο φορές σε ναυμαχία τον τουρκικό στόλο (3 Δεκεμβρίου 1912 κοντά στην Ελλήσποντο και 5 'Ιανουαρίου 1913 κοντά στη Λήμνο) και τον απέκλεισαν μέσα στα Δαρδανέλια. Το κατόρθωμα αυτό συνέβαλε σημαντικά στις νίκες όλων των βαλκανικών συμμάχων, γιατί παρεμπόδισε τη μεταφορά από την Ασία στην Ευρωπαϊκή Τουρκία τουλάχιστον 250.000 Τούρκων στρατιωτών. Ο ελληνικός στόλος κυριάρχησε στο Αιγαίο και κατέλαβε όλα τα ελληνικά νησιά (Χίο, Μυτιλήνη, Σάμο κλπ.) έκτός από τα Δωδεκάνησα, πού τα κατείχαν οι 'Ιταλοί.
Οι Μεγάλες Δυνάμεις.
Η κατάρρευση τής Ευρωπαϊκής Τουρκίας μέσα σε λίγες εβδομάδες οδήγησε στη λήθη τη δήλυιση (8 'Οκτωβρίου 1912) των Μεγάλων Δυνάμεων ότι μετά το τέλος του πολέμου δεν θα επιτρέψουν μεταβολή τού εδαφικού καθεστώτος (Status quo). Ο Άγγλος πρωθυπουργός Άσκουιθ δήλωσε ότι, οι νικητές δεν πρέπει να στερηθούν τούς καρπούς, πού αποκόμισαν με τόσες θυσίες. Στις 20 Νοεμβρίου 1912 υπογράφτηκε στην Τσατάλτζα ανακωχή, την οποία δεν υπέγραψε η Ελλάδα, και στις 3 Δεκεμβρίου έγινε στο Λονδίνο συνδιάσκεψη των εμπόλεμων και ταυτόχρονα των πρεσβευτών των Μεγάλων Δυνάμεων. Ενώ ακόμη συνεχίζονταν οι διαπραγματεύσεις, ξέσπασε στην Κωνσταντινούπολη επανάσταση (10 Ιανουαρίου 1913) με ηγέτη τον 'Εμβέρ-Μπέη, πού γύρισε από τη Λιβύη, επικράτησαν οι αδιάλλακτοι Νεότουρκοι και ο πόλεμος ξανάρχισε στις 21 'Ιανουαρίου 1913.
Ανακωχή. Συνθήκη Λονδίνου.
Μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων και της Ανδριανουπόλεως οι Τούρκοι Μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων και της Αδριανουπόλεως, οι τούρκοι ζήτησαν και πάλι ανακωχή, την οποία δέχθηκαν οι σύμμαχοι εκτός από το Μαυροβούνιο. Η ειρήνη υπογράφτηκε στις 17 Μαίου 1913 στο ανάκτορο του `Αγίου 'Ιακώβου του Λονδίνου. Ο Σουλτάνος παραχωρούσε στους συμμάχους όλα τα εδάφη τής αυτοκρατορίας του που βρισκόντουσαν στην ευρωπαϊκή, πέρα από μια γραμμή Αιγαίου – Εύξεινου, από την Αίνο ως την Μήδεια. Από την παραχώρηση αυτή είχε εξαιρεθεί η Αλβανία. Οι Δυνάμεις αναλάμβαναν την υποχρέωση
v να καθορίσουν τα οριστικά σύνορα,
v να αποφασίσουν για την τύχη των νησιών του Αιγαίου και της χερσονήσου του Άθω
v και τα σχετικά για την Αλβανία
Η Κρήτη παραχωρηθεί στην συμμάχους .`
Το Αλβανικό ζήτημα
Το 'Αλβανικό ζήτημα πού προέκυψε ήταν δημιούργημα της Αυστρίας και της Ιταλίας, οι οποίες πέτυχαν την ίδρυση αλβανικού κρατιδίου, ώστε να έχουν κάποια βάση για επεμβάσεις στη Βαλκανική. Έτσι υποχρεώθηκαν
v η Σερβία τής όποίας τά στρατεύματα βρίσκονταν κιόλας στο Δυρράχιο, να παραιτηθεί από την ελπίδα να αποκτήσει διέξοδο στη θάλασσα
v το Μαυροβούνιο να εγκαταλείψει τή Σκόδρα
v η `Ελλάδα να εκκενώσει τις πόλεις τις ελληνικές πόλεις Κορυτσά και Χιμάρα, πού είχε καταλάβει, καθώς και το γύρω από αυτές τμήμα της Βορείου Ηπείρου .
Δολοφονία Γεωργίου τού Α'.
Η δολοφονία του Γεωργίου Α` έγινε στις 5 Μαρτίου 1913 στη Θεσσαλονίκη. Στον χώρο αυτό διέμενε σχεδόν από τότε πού είχε καταληφθεί η πόλη. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα διαρκούσαν ακόμη οι διαπραγματεύσεις για τή συνθήκη με την Τουρκία. Στο θρόνο ανέβηκε ο πρωτότοκος γιος του Κωνσταντίνος .
Ο δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος.
Διενέξεις και συμπλοκές μεταξύ των συμμάχων.
Ελληνοσερβική συμμαχία.
Στη διανομή των εδαφών, τα οποία η Τουρκία αναγκάστηκε να παραχωρήσει στους συμμάχους, παρουσιάστηκαν αξεπέραστα εμπόδια. Τα εμπόδια αυτά δημιουργήθηκαν κυρίως από τις υπερβολικές απαιτήσεις των Βουλγάρων, οι οποίοι διεκδικούσαν και ένα μεγάλο μέρος από τα μακεδονικά εδάφη, πού είχαν κατακτήσει και κατείχαν οι Σέρβοι και οι Έλληνες.
Η βουλγαρική στρατιά, που είχε πάρει την άδεια να μπει στη Θεσσαλονίκη "δια να αναπαυθεί έπ' ολίγας ημέρας”, όχι μόνο δεν αποχωρούσε, άλλά οχυρωνόταν μέσα στην πόλη και ήθελε να παρουσιάζεται ως στρατός συγκατοχής”. Ο ελληνικός στρατός αντιμετώπιζε υπομονετικά τη βουλγαρική κακοπιστία. Όταν όμως οι Βούλγαροι δοκίμασαν να καταλάβουν υψώματα στρατηγικής σημασίας
v στη Νιγρίτα (19 Φεβρουαρίου 1913)
v και στο Παγγαίο (11 Μαίου 1913),
τότε τούς αντιμετώπισε με τα όπλα. Με τον καθορισμό ουδέτερης ζώνης έγινε δυνατή ή διακοπή των συγκρούσεων, άλλά υπήρχε ένταση και στα δύο στρατόπεδα.
Οι σχέσεις των Βουλγάρων με τούς Σέρβους ήταν ακόμη χειρότερες. `H Βουλγαρία εννοούσε να τής παραχωρηθούν όλα τα εδάφη ως την Αχρίδα, όπως είχε καθοριστεί με τη Σερβοβουλγαρική συνθήκη. Αλλά η Σερβία ισχυριζόταν ότι η συνθήκη αυτή πρόβλεπε να προσαρτήσει η ίδια όλα σχεδόν τα εδάφη τής 'Αλβανίας προς την 'Αδριατική. Αφού όμως της αφαιρέθηκαν τα εδάφη αυτά για να συγκροτηθεί το αλβανικό κράτος, είχε και η Σερβία το δικαίωμα να προσαρτήσει όλα τα εδάφη της Μακεδονίας, πού είχε καταλάβει ο στρατός της με τόσες θυσίες.
Μάταια ο τσάρος τής Ρωσίας προσπάθησε να συμβιβάσει τους “συμμάχους” του Α' Βαλκανικού πολέμου. Οι Βούλγαροι γίνονταν κάθε μέρα και πιο απαιτητικοί, ενώ συγκέντρωναν μεγάλες δυνάμεις προς την ελληνική και τη σερβική γραμμή.
Οι Έλληνες και οι Σέρβοι κατάλαβαν γρήγορα ότι έπρεπε να συνεννοηθούν για να αντιμετωπίσουν μαζί τη βουλγαρική απειλή. Γι' αυτό άρχισαν μυστικές διαπραγματεύσεις, πού οδήγησαν στην υπογραφή της Ελληνοσερβικής συνθήκης αμυντικής συμμαχίας της Θεσσαλονίκης (19 Μαίου 1913).
Πολεμικά γεγονότα
Η Βουλγαρία ειχε συγκεντρώσει ήδη τόσες στρατιωτικές δυνάμεις (350 χιλ.) όσες περίπου και οι συνασπισμένες Ελλάδα και Σερβία (370 χιλ. ). γι’ αυτό πίστευε ότι με μία αιφνιδιαστική επίθεση και χωρίς επίσημη κήρυξη πολέμου θα ανάγκαζε τούς δύο συμμάχους να υποχωρήσουν. Πραγματικά η βουλγαρική επίθεση στις 17 Ιουνίου 1913 στη Γευγελή και στη Νιγρίτα υποχρέωσε τους Σέρβους να εγκαταλείψουν τη Γευγελή και τους Έλληνες μερικές προχωρημένες θέσεις.
Όταν έγινε γνωστή στη Θεσσαλονίκη η βουλγαρική επίθεση, το ελληνικό στρατηγείο διέταξε τη βουλγαρική στρατιά πού βρισκόταν μέσα στην πόλη να παραδώσει τα όπλα και να αποχωρήσει μέσα σε δύο ώρες. Την άρνηση των Βουλγάρων ακολούθησε κανονιοβολισμός των οικημάτων πού κατείχαν και επίθεση του ελληνικού στρατού. Σε λίγο, όσοι Βούλγαροι διασώθηκαν, βρίσκονταν στα χέρια των `Ελλήνων.
`Η γενική επίθεση του ελληνικού στρατού άρχισε στις 19 Ioυνίου 1913. Στη μάχη της γραμμής Κιλκίς-Λαχανά, πού κράτησε δύο μέρες, οι Έλληνες πέτυχαν συντριπτική νίκη και οι Βούλγαροι υποχώρησαν προς τη Δοϊράνη. Στις 23 'Ιουνίου οι Βούλγαροι εκτοπίστηκαν από τη Δοϊράνη, ενώ ένα άλλο τμήμα του ελληνικού στρατού κατέλαβε τη Γευγελή και ανάγκασε, κοντά στον ποταμό Βρεγαλνίτζα, μια βουλγαρική στρατιά να υποχωρήσει βιαστικά για να αποφύγει την αποκοπή της. Τότε οι Σέρβοι μπόρεσαν να προχωρήσουν αλλά με αργό ρυθμό. Τα ελληνικά στρατεύματα συνέχισαν τη ραγδαία προέλασή τους και κατέλαβαν τη Στρώμνιτσα, το Δεμίρ Χισάρ (27 'Ιουνίου), τις Σέρρες (28 'Ιουνίου). Στο μεταξύ ο ελληνικός στόλος κατέλαβε τήν Καβάλα και βοήθησε στην κατάληψη της Δράμας. Οι Βούλγαροι υποχωρώντας πυρπόλησαν τις Σέρρες και σκότωσαν Έλληνες του Δοξάτου και της Δράμας.
O ελληνικός στρατός καταδιώκοντας τούς Βουλγάρους συγκρούστηκε μαζί τους στην Κρέσνα (8-11 Ιουλίου) και την επομένη κατάφερε το οριστικό πλήγμα εναντίον τους μέσα σε ελληνικά εδάφη, στη Τζουμαγιά (Ηράκλειο). Στο μεταξύ ο ελληνικός στόλος είχε καταλάβει το Πόρτο-Λαγό και το Δεδεαγάτς (Αλεξανδρούπολη), και τμήματα τού στρατού την Ξάνθη. Ο δρόμος ήταν τώρα πια ανοιχτός για την προέλαση των Ελλήνων μέσα στο βουλγαρικό έδαφος.
Στο μεταξύ
O οι Σέρβοι είχαν εισβάλει στη Βουλγαρία, είχαν καταλάβει το Μπιελογράδτσικ και απειλούσαν το Βιδίνι.
O Οι Τούρκοι, αφού χαρακτήρισαν άκυρη τη συνθήκη του Λονδίνου, ανακατέλαβαν τις Σαράντα 'Εκκλησιές και την Ανδριανούπολη,
O ενώ οι Ρουμάνοι κατέλαβαν τη νότια Δοβρουτσά και έφθασαν σε απόσταση 20 περίπου χιλιομέτρων από τη Σόφια.
Στη Σόφια η μία κυβέρνηση διαδεχόταν την άλλη, ενώ ο βασιλιάς Φερδινάνδος έκανε έκκληση στο βασιλιά της Ρουμανίας να μεσολαβήσει για την κατάπαυση των εχθροπραξιών. Πραγματικά η έκκληση του Καρόλου τής Ρουμανίας προς τούς βασιλιάδες τής `Ελλάδας και τής Σερβίας έφερε αποτελέσματα και στις 17 Ιουλίου υπογράφτηκε η ανακωχή.
Η συνθήκη του Βουκουρεστίου
Όταν υπογράφτηκε η ανακωχή, άρχισαν στο Βουκουρέστι οι διαπραγματεύσεις για την ειρήνη, με την προεδρία του Ρουμάνου πρωθυπουργού Μαγιορέσκου. Την `Ελλάδα αντιπροσώπευσε δ πρωθυπουργός της Ελευθέριος Βενιζέλος.
Την πιο μεγάλη δυσκολία παρουσίασε ο καθορισμός των ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Οι Βούλγαροι επέμεναν να περιληφθούν μέσα στα σύνορά τους η Δράμα και η Καβάλα. Οι Έλληνες πάλι πρόβαλλαν την αξίωση να φθάσουν τα σύνορά τους 3 χιλιόμετρα ανατολικά τής Μάκρης, δηλαδή κοντά στην Αλεξανδρούπολη.
Τις βουλγαρικές απαιτήσεις υποστήριζαν η Ρωσία και η Αυστρία, ενώ τις ελληνικές αρχικά μόνο η Γαλλία και ύστερα από λίγο και η Γερμανία. Στη βουλγαρική επιμονή για την απόκτηση της Καβάλας ο Ελευθέριος Βενιζέλος αντέταξε επίμονη αντίδραση και απείλησε άμεση αποχώρηση τής 'Ελλάδας από τη διάσκεψη και συνέχιση τού πολέμου. Όταν όμως προσχώρησε στις ελληνικές απόψεις και η Ρουμανία, πού απείλησε να καταλάβει τη Σόφια, τότε η Βουλγαρία υποχώρησε και στις 28 'Ιουλίου 1913 υπογράφτηκε στο Βουκουρέστι η οριστική συνθήκη ειρήνης μεταξύ των βαλκανικών κρατών.
Τα έλληνοβουλγαρικά σύνορα καθορίστηκαν προς το Αιγαίο με τις εκβολές τού Νέστου και έτσι η Καβάλα περιλήφθηκε στο ελληνικό έδαφος, αλλά η Ξάνθη αφέθηκε στους Βουλγάρους.
Οι Ρουμάνοι προώθησαν τα σύνορά τους, ώστε να περιληφθεί η Δοβρουτσά μέσα στα εδάφη τους, ενώ οι Τούρκοι, με τη συνθήκη τής Κωνσταντινουπόλεως (16 Σεπτεμβρίου 1913), απέκτησαν και πάλι τις Σαράντα 'Εκκλησιές και την Ανδριανούπολη. Τέλος, με την ελληνοτουρκική συνθήκη των Αθηνών (1 Νοεμβρίου 1913), οι Τούρκοι παραιτήθηκαν από την κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου, δηλαδή ο καθορισμός της τύχης τους εξαρτήθηκε τυπικά από τις Μεγάλες Δυνάμεις. Με τη Διακοίνωση της 31 Ιανουαρίου 1914 των Μεγάλων Δυνάμεων
O αναγνωρίστηκε η ελληνική κυριαρχία σα νησιά τού Αιγαίου, εκτός ατό την Τένεδο και την Ίμβρο,
O ενώ η Βόρεια Ήπειρος (με το Αργυρόκαστρο, τη Χιμάρα, την Πρεμετή, την Κορυτσά και τη Μοσχόπολη) παραχωρήθηκε στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος.
Για πρώτη φορά από την αναγέννησή της η `Ελλάδα είδε να πραγματοποιούνται, σ' ένα σημαντικά ποσοστό, τα προαιώνια όνειρα της και να ικανοποιούνται τα εθνικά της δίκαια. Κι αυτό το χρωστούσε στη γενναιότητα και τις θυσίες του ελληνικού στρατού, καθώς και στην ειλικρινή συνεργασία του βασιλέα Κωνσταντίνου και του μεγαλόπνοου κυβερνήτη της Ελευθερίου Βενιζέλου.
Ακόμη,
O η καθιέρωση της μονιμότητας των υπαλλήλων και της ισοβιότητας των δικαστών,
O η ανύψωση της διοικήσεως και της δικαιοσύνης,
O η αγροτική και εργατική νομοθεσία,
άνοιξαν αυτή την περίοδο νέους δρόμους για την πρόοδο και την ευημερία του ελληνικού λαού. '
Από εξωτερική άποψη η Ελλάδα είχε γίνει ένα ισχυρό κράτος, υπολογίσιμος παράγοντας στην Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με το διάγγελμα του βασιλιά Κωνσταντίνου η Ελλάδα έπρεπε στο μέλλον να είναι σεβαστή εις τους φίλους και τρομερά εις τους εχθρούς. Και τα ευρωπαϊκά γεγονότα που ακολούθησαν έδειξαν ότι η Ελλάδα είχε πραγματικά καταλάβει ξεχωριστή θέση μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής ζωής των ευρωπαϊκών λαών.
Η σημασία των Βαλκανικών Πολέμων για την Ελλάδα
1. Με τους Βαλκανικούς πολέμους απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό, ύστερα από δουλεία πολλών αιώνων, ενάμιση περίπου εκατομμύριο υπόδουλοι Έλληνες και διπλασιάστηκε εδαφικά η χώρα. ('Από 64.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα έφθασε τα 120.000).
2. Με το διπλασιασμό της εδαφικής εκτάσεως του ελληνικού βασιλείου δημιουργήθηκε ο απαραίτητος γεωγραφικός χώρος για τη συγκέντρωση ολόκληρου του ελληνικού Έθνους. Η Ελλάδα, με τα νέα εδάφη, πού απέκτησε, θα μπορέσει να δώσει άσυλο, σε ενάμιση εκατομμύριο Έλληνες, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922).
3. Με την προσθήκη στη χώρα πλούσιων νέων εδαφών η Ελλάδα έγινε βιώσιμη οικονομική ενότητα. Η γεωργική οικονομία άλλαξε σχεδόν όψη. Είχε καταντήσει να εξαρτάται από τη σταφίδα.
O η καπνοπαραγωγή των βόρειων, περιοχών,
O η ελαιουργία των νησιών,
O η δασοκομία τής Μακεδονίας,
της έδωσαν ευρωστία και ποικιλία.
Η βιομηχανία από παρασιτική που ήταν μέχρι τότε, γινόταν αληθινή πηγή εθνικού πλούτου. 'Από 115 εκατομμύρια η βιομηχανική εξαγωγή ξεπέρασε τα 200 εκατομμύρια χρυσές δραχμές.
O αστικός πληθυσμός εξάλλου δε διπλασιάστηκε μόνο, άλλά πολλαπλασιάστηκε. Η Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, τα Χανιά, το Ηράκλειο και άλλες πόλεις, πού απελευθερώθηκαν από τον τουρκικό ζυγό, ήταν πόλεις με εμπορικό παρελθόν και πνευματική παράδοση. Η αστική τάξη ενισχυόταν με νέα και προοδευτικά στοιχεία.
3. Η εσωτερική ανάπτυξη και ακμή της χώρας συνοδεύθηκε από εξωτερική ασφάλεια. Ο πόλεμος του 1897 είχε δημιουργήσει αμφιβολίες για την μαχητική αξία του ελληνικού στρατού. Οι Βαλκανικοί πόλεμοι αποκατέστησαν τη φήμη του. Από τότε ο ελληνικός στρατός θεωρείται υπολογίσιμη στρατιωτική δύναμη και η Ελλάδα υπολογίσιμος στρατιωτικός παράγοντας. Ήδη η συνθήκη του Βουκουρεστίου δίνει στην `Ελλάδα συμμάχους, που μαζί μ' αυτή εγγυώνται για το νέο βαλκανικό καθεστώς.
Πιστεύουμε ότι το www.apodimos.com με το περιεχόμενο του αυτό για την ιστορική επισκόπηση των ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ θα προσφέρει ενημέρωση, για τα θέματα που ενδιαφέρονται και οι κάτοικοι της Ελλάδος και οι απόδημοι αδελφοί μας .
Hellenic Eagle
Σχόλια