Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΗΜΕΡΑ....

Ζώντας σε μία κοινωνία του Δυτικού Κόσμου-θεσμικά και νομικά- τον 21ο αιώνα μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι είναι ελεύθερος. Πολλοί θεωρούν ότι η ελευθερία είναι ατομική υπόθεση και πηγάζει από την προσωπική επιλογή για το τρόπο δράσης στο δημόσιο και τον ιδωτικό τομέα της ζωής. Ο Αριστοτέλης, όπως και άλλοι μεγάλοι διανοητές και μελετητές της κοινωνικής πραγματικότητας, υποστήριζε ότι η ελευθερία είναι μία υπόθεση καθαρά κοινωνική, η οποία αποτελεί προϋπόθεση και απόρροια της εκάστοτε πολιτικής της πόλης-κράτους.
Μία κοινωνία είναι εκείνη, η οποία θέτει τα όρια της ελευθερίας στους πολίτες της, είναι αυτή που την ενισχύει και αντίστοιχα την καταργεί σε ορισμένες περιπτώσεις. Κοινωνία όμως δεν είναι κατ'ουσίαν ο πολίτης? Άρα δεν είναι η ελευθερία μια επιλογή, η οποία εξαρτάται κατ' αποκλειστικότητα από εκείνον και τις προσωπικές του επιλογές?
Η κοινωνία, η ευρύτερη κοινωνική οντότητα της οποίας ο άνθρωπος αποτελεί κομμάτι της, πολλές φορές συγχέεται με την έννοια του κράτους, της πολιτείας και των νόμων της, οι οποίοι ορίζουν κάθε πτυχή της κοινωνίας, αν και θεωρητικά έπονται αυτής. Το κράτος, οι άρχοντες και οι αρχόμενοι δημιουργούν με τις μεταξύ τους σχέσεις το πλαίσιο της ελευθερίας σε ένα έθνος. Η ελευθερία αυτή εξελίσσεται και πάντα συμβαδίζει με την πορεία της ζωής του ατόμου.
Από τη στιγμή που ο άνθρωπος εγκαταλείψει το στενό οικογενειακό του περιβάλλον, στο οποίο έχει αναπτυχθεί κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του, διαμορφώνει σταδιακά την ελευθερία του μέσα από την επίδραση της παιδείας και του κοινωνικού του περίγυρου. Στο σχολείο μέσα από την εκαπιδευτική διαδικασία μαθαίνει να δρα ως ελεύθερη μονάδα αλλά εν παραλλήλω υποτάσσεται στο όλον-τη σχολική τάξη για το συμφέρον της ομάδας. Η ποιότητα της παιδείας που του παρέχεται, αλλά και οι μέθοδοι διδασκαλίας που εφαρμόζονται θα τον σημαδεύσουν ανεξίτηλα ως άτομο και θα τον κάνουν εντέλει περισσότερο ή λιγότερο ελεύθερο. Το ίδιο ισχύει ακριβώς και για τους συμμαθητές του. Όλοι εκπαιδευόμενοι με τον ίδιο τρόπο και μέσα από τη διαδικασία της μίμησης διαμορφώνουν στις περισσότερες περιπτώσεις μια ελευθερία πανομοιότυπη.
Η διαμόρφωση της ελευθερίας αυτής αποτελεί απόρροια των επιλογών και της πολιτικής του κράτους, εφόσον αυτό θέτει τους στόχους της παιδείας και ορίζει τις μεθόδους διδασκαλίας.Πάντα γινόταν λόγος για αν το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα με το τρόπο που λειτουργεί υπό τις εντολές της πολιτείας οδηγεί εντέλει κάπου πέρα από την ανεργία, την ημιμάθεια, την πνευματική σύγχυση και αλλοίωση της ελληνικής ταυτότητας. Από μικροί, όλοι μας μαθαίνουμε να σιχαινόμαστε τη γνώση και την διεύρυνση των πνευματικών μας οριζόντων, να φοβόμαστε τον δάσκαλο, να γινόμαστε βαθμοθήρες στον υπέρτατο βαθμό, να ξεχνάμε την ιστορία μας, να απεχθανόμαστε την παράδοση. Όλα τα προαναφερθέντα γιατί τα έχουμε ταυτίσει ή μάλλον μας έχουνε μάθει να τα ταυτίζουμε με κόπωση και εξαντλητική προσπάθεια, με μόχθο και ατελείωτες ώρες διαβάσματος χωρίς ουσία τελικά.
Πιό συγκεκριμένα, παπαγαλίζουμε επί σειρά ετών μία ιστορία δυσνόητη, πονηρά κεκαλυμένη και αινιγματική, αποπροσανατολιστική και ημιτελή, μαθαίνουμε με ψυχολογικό άχθος κανόνες αρχαίων και συντάσσουμε με τεράστια ευκολία χιλιάδες άγνωστα κείμενα αρχαίων χωρίς να γνωρίζουμε καν τον κεντρικό νοηματικό άξονα, γράφουμε εκθέσεις φλυναφημάτων και πομφολύγων αναμασσόντας μία τυποποιημένη γνώση και ιδέες ανεφάρμοστες στην πλειονότητα, κυνηγάμε σε κάθε διαγώνισμα το "κατοστάρι" για να ανταγωνιστούμε το διπλανό μας και γινόμαστε κοινωνοί με αυτό το τρόπο ενός εξεταστικού σχήματος στη Γ'Λυκείου, το οποίο αν δεν έχει καταφέρει να σε κάνει εξάρτημα στο συστημά του τόσα χρόνια σε κάνει σε 9 μήνες διαρκούς "προετοιμασίας" για τις Πανελλαδικές.
Με λίγα λόγια μας μαθαίνουνε να ψευτομαθαίνουμε επι σειρά ετών και μόλις αφήσουμε τα χρωματιστά κάγγελα της σχολικής κοινότητας το σύστημα τεστάρει τι μάθαμε τόσα χρόνια από την ανιδιοτελή παιδεία του και μας επιβραβεύει αντίστοιχα με την απόδοσή μας με θέσεις διαφθοράς στη διοίκηση, με χρηματισμό και "φακελάκια" στα νοσοκομεία, με δολοπλοκία των Μέσων και γραφειοκρατία στο δημόσιο, με εκλογές συμφερόντων και ατέρμονων πολιτικών μονολόγων. Θέση στο σύστημα δεν έχουν ρομαντικοί και ονειροπόλοι, δεν έχουν κοινωνιστές ή ανιδιοτελείς, είτε διότι οι ίδιοι δεν επιθυμούν ή δεν αντέχουν να εναρμονιστούν με αυτό είτε πολύ απλά γιατί το ίδιο πείθει με τα όργανά του την κοινή γνώμη-η οποία κατά τα άλλα είναι ελεύθερη-να τους διαπομπεύσει φέροντας η ίδια το βάρος.
Έτσι φαίνεται η ελευθερία τελικά να περιορίζεται έτι περισσότερο, ενώ το σύστημα να γίνεται έτι ισχυρότερο μέσω των μηχανισμών ισορροπίας του. Και κάποιος θα ρωτήσει δικαιολογημένα στο τέλος...πώς μπορώ να γίνω ελεύθερος και να πολεμήσω το σύστημα? Μάθε μόνος σου, ενημερώσου μόνος σου, διεύρυνε μόνος σου τους ορίζοντές σου χωρίς να έχεις ανάγκη το σύστημα για να κάνεις όλα αυτά. Όταν μαθαίνεις ιστορία να διασταυρώνεις τις πηγές σου, όταν διαβάζεις αρχαία να προσπαθείς να κατανοήσεις και λίγο την αρχαιοελληνική σκέψη, όταν γράφεις έκθεση να μην γράφεις στο χαρτί ό,τι θέλουν οι άλλοι, αλλά ό,τι θες εσύ ή ακομά και αν γράφεις ό,τι εκείνοι επιθυμούν να γνωρίζεις πραγματικά ότι δεν καταγράφεις τις δικές σου ιδέες. Μετά όταν θα βγείς έξω στον άγριο και ρεαλιστικό κόσμο να μην τα ξεπουλάς όλα για τη φήμη και τη άνοδο, για το χρήμα και την ύλη, αλλά να είσαι Άνθρωπος πάνω από όλα και ολιγαρκής και να μην θαμπώνεσαι από ό,τι λάμπει, ενώ κρύβει στη πραγματικότητα μέσα του βρώμα.
Το σύστημα δεν καταπολεμείται άμεσα και γρήγορα, ούτε βίαια και με αγώνα όταν αυτό έχει παγιωθεί επί σειρά ετών και θεσμικά και συνειδησιακά...Καταπολεμείται μόνο νοερά, με την σκέψη και με προσπάθεια για πνευματική μεταρσίωση...Ό,τι και αν σου πάρει το σύστημα, το νου σου δεν τον υφαρπάζει...Θα σε φιμώσει, θα σε διαλύσει, θα σε κάνει δούλο, αλλά το μυαλό σου θα είναι το ίδιο ελεύθερο!