Ρευστότητα $2 τρισ. στα ταμεία των επιχειρήσεων

O κ. Feike Sijbesma έχει ένα δίλημμα. Όπως όμως συμβαίνει πλέον με πολλούς διευθύνοντες συμβούλους, το δίλημμα αυτό είναι ευχάριστο. Η DSM, ο ολλανδικός όμιλος που διοικεί ο κ. Sijbesma έχει ρευστότητα τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. "Έχουμε σημαντική ρευστότητα την οποία πρέπει να επενδύσουμε", αναφέρει. "Η αγορά δεν μας πιέζει, αλλά πρέπει να κινηθούμε σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Θέλουμε να κάνουμε εξαγορές".


Οι σκηνές που εξελίσσονται πλέον στα διοικητικά συμβούλια των εταιριών ανά τον κόσμο είναι αξιοθαύμαστες.
Λιγότερο από τρία χρόνια μετά τη χρηματοοικονομική κρίση, οι εταιρίες έχουν εμπλακεί σε πόλεμο στρατηγικών κινήσεων για την τοποθέτηση ρευστότητας αρκετών τρισεκατομμυρίων δολαρίων, όπως τουλάχιστον υπολογίζουν οικονομικοί αναλυτές. Το τι θα πράξουν τελικά ανάγεται σε κρίσιμο θέμα, ακόμη και για τον Λευκό Οίκο, καθώς ο Πρόεδρος Barack Obama τον Φεβρουάριο κάλεσε τις αμερικανικές επιχειρήσεις να μπουν στο παιχνίδι και να επενδύσουν έστω και μέρος από το 1,9 τρισ. δολ. της ρευστότητας που καταγράφεται στους ισολογισμούς.


Τα στοιχεία δείχνουν αύξηση στις εξαγορές, στις επιστροφές κεφαλαίων προς τους μετόχους, στις επενδύσεις και στις προσλήψεις. Οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις για το 2011, επί παραδείγματι, είναι αυξημένες κατά 27%, συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Dealogic.

Ο τρόπος εκμετάλλευσης αυτής της ρευστότητας θα είναι κρίσιμος παράγοντας στην πορεία της διεθνούς οικονομικής ανάκαμψης. Δεδομένων των υψηλών χρεών του Δημοσίου στις δυτικές οικονομίες, εάν και ο ιδιωτικός τομέας συνεχίσει να αποταμιεύει, τότε θα φρενάρει η ανάκαμψη της οικονομίας. Οι επεκτακτικές κινήσεις των επιχειρήσεων είναι πλέον ζωτικής σημασίας, ιδίως για τις επενδυτικές τράπεζες, οι οποίες έπειτα από περίοδο ξηρασίας διψούν για έσοδα από σχετικές αμοιβές, που κάποτε συνεισέφεραν σημαντικά στη συνολική κερδοφορία τους.


Όλοι, όμως, επενδυτές, στελέχη και τραπεζίτες, εκτιμούν ότι είναι μάλλον απίθανο να επιστρέψουμε στα επίπεδα της ευφορίας που είχαν καταγραφεί προ της κρίσης στο άμεσο μέλλον. Οι επιχειρηματικοί όμιλοι είναι πολύ πιο προσεκτικοί, φοβισμένοι από την κρίση και ανήσυχοι για την ισχύ της ανάκαμψης. "Οι επιχειρήσεις, με κάποιες εξαιρέσεις, θα είναι πιο συντηρητικές στο μέλλον. Θα θελήσουν να κρατούν μεγαλύτερη ασφάλεια ρευστότητας από ό,τι έκαναν πριν από την κρίση", δηλώνει ο κ. Rodolfo De Benedetti, διευθύνων σύμβουλος της CIR.


Τα πολεμοφόδια που έχουν στη διάθεσή τους οι επιχειρήσεις, όμως, είναι πλέον εντυπωσιακά. Οι ισολογισμοί είναι πιο υγιείς από ποτέ, με ποσοστό μόχλευσης στο χαμηλότερο επίπεδο 20ετίας, σύμφωνα με τους αναλυτές της HSBC. Εάν το ποσοστό της μόχλευσης επιστρέψει στον μέσο όρο της προηγούμενης δεκαετίας, τότε εκτιμούν πως οι επιχειρήσεις έχουν στη διάθεσή τους επιπλέον 2,7 δισ. δολ. για δαπάνες.


Η ρευστότητα αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο ποσοστό των συνολικών τοποθετήσεων για τις αμερικανικές ετιαρίες από ό,τι τα τελευταία 50 χρόνια. Επιπλέον, τα επιτόκια στις ΗΠΑ και στη Βρετανία βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά. Κατά συνέπεια, η απόδοση της ρευστότητας είναι σχεδόν μηδενική, γεγονός που δημιουργεί ένα ισχυρό κίνητρο για τοποθέτηση αυτών των χρημάτων.


Ο κ. Sijbesma θεωρεί πως οι εταιρίες θα προχωρήσουν σε κινήσεις, προσέχοντας όμως να μη συσσωρεύσουν πολύ χρέος. Όπως πολλές επιχειρήσεις, έτσι και η DSM έχει αποκτήσει κάποιου είδους εξάρτηση από την πιστοληπτική της αξιολόγηση, η οποία δεν πρέπει να απειληθεί από τα σχέδια εξαγορών.


Αν και τα στοιχεία της Dealogic για το 2011 δείχνουν ενίσχυση της συνολικής αξίας των deals στο 1,23 τρισ. δολ. -μέχρι το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας-, το ποσό αυτό παραμένει σημαντικά μικρότερο από το ρεκόρ του 1,940 τρισ. δολ που είχε καταγραφεί την αντίστοιχη περίοδο του 2007. Η αλλαγή είναι ακόμη πιο έντονη στην Ευρώπη, όπου η συνολική αξία των deals είναι σχεδόν η μισή από τα στοιχεία του 2007.


Πολλοί τραπεζίτες υποστηρίζουν ότι δεδομένης της φτωχής απόδοσης της ρευστότητας οι εταιρίες πρέπει να κινηθούν. Το δίλημμα είναι εάν θα προχωρήσουν σε κάποιο deal ή θα επιστρέψουν κεφάλαια στους μετόχους με επαναγορά τίτλων ή με αύξηση μερισμάτων. Οι επαναγορές μετοχών αυξήθηκαν φέτος στα 215 δισ. δολ., έναντι 147 δισ. δολ. την αντίστοιχη περίοδο του 2010, σύμφωνα με τα στοιχεία της Birinyi Associates. Ορισμένοι τραπεζίτες και επενδυτές, όμως, αναφέρουν ότι οι επαναγορές εγείρουν ερωτήματα ως προς το γιατί οι διοικήσεις των επιχειρήσεων επιλέγουν να μην τοποθετηθούν σε οργανική ανάπτυξη μέσω κάποιας εξαγοράς.


Ο κ. Paul Parker, της Barclays Capital, προβλέπει ότι η τρέχουσα αύξηση των deals θα συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, κάνοντας λόγο για αύξηση της τάξεως του 20% για φέτος και το 2012.


Παρ' όλα αυτά, οι περισσότερες πιέσεις προς τις διοικήσεις των επιχειρήσεων για τοποθέτηση αυτής της ρευστότητας δεν έρχονται από τους μετόχους αλλά από τον πολιτικό κόσμο. Ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας, κ. George Osborne, επισήμανε πρόσφατα ότι οι βρετανικές επιχειρήσεις καταγράφουν στους ισολογισμούς τους ρευστότητα που αντιστοιχεί στο 5% του ΑΕΠ. "Αυτό που πρέπει να κάνω τους επόμενους μήνες είναι να τους πείσω να αρχίσουν να δαπανούν αυτά τα κεφάλαια", δήλωσε.


Κατά την ομιλία του στο αμερικανικό εμπορικό επιμελητήριο τον Φεβρουάριο, ο Πρόεδρος Obama κάλεσε τις επιχειρήσεις να συμβάλουν στη δημιουργία ενός θετικού κύκλου για την οικονομία, προσλαμβάνοντας περισσότερους εργαζομένους, οι οποίοι θα αυξήσουν τις δαπάνες τους, δημιουργώντας παράλληλα περισσότερα κέρδη για τις επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, δήλωσε: "Τώρα είναι οι ώρα για επενδύσεις στις ΗΠΑ. Σήμερα, οι αμερικανικές επιχειρήσεις έχουν ρευστότητα στους ισολογισμούς τους που αγγίζει τα 2 τρισ. δολ. Γνωρίζω ότι πολλοί από εσάς μου έχετε πει πως περιμένετε να δείτε αύξηση της ζήτησης για να βγείτε από το περιθώριο και να προχωρήσετε σε επεκτατικές κινήσεις… Θέλω να σας ενθαρρύνω να μπείτε στο παιχνίδι".
Άλλοι επενδυτές, τραπεζίτες και στελέχη, πάντως, σκιαγραφούν μία εικόνα διστακτικότητας, καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν παράγοντες αβεβαιότητας όπως οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, η κρίση χρέους της ευρωζώνης και ο σεισμός στην Ιαπωνία. Ο κ. Nick Gartside, επικεφαλής επενδύσεων της JP Morgan Asset Management, δηλώνει: "Υπάρχει αβεβαιότητα. Εάν δει κανείς την ανάπτυξη στις ανεπτυγμένες οικονομίες, οι προβλέψεις αναθεωρούνται πτωτικά. Ως στέλεχος επιχείρησης θα προχωρήσεις σε επενδύσεις ή θα τηρήσεις στάση αναμονής;".


Το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις έχουν μεγάλη ρευστότητα δεν αποτελεί από μόνο του κίνητρο επιδίωξης συμφωνιών. Ορισμένοι τραπεζίτες αναφέρουν ότι υπάρχουν ελάχιστα ελκυστικά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση, ενώ τα διοικητικά συμβούλια των εταιριών δεν είναι σίγουρα πως θα αποσπάσουν τη στήριξη των μετόχων για εξαγορές και συγχωνεύσεις.


Ορισμένες επιχειρήσεις, μάλιστα, όχι μόνο δεν δαπανούν τη ρευστότητά τους, αλλά "χτίζουν" ακόμη μεγαλύτερη. Η Google, η οποία έχει ρευστότητα 36,7 δισ. δολ., προσφάτως προχώρησε στην πρώτη της έκδοση ομολόγων, αξίας 3 δισ. δολ. H Apple, επίσης, δεν προβλέπεται να προχωρήσει σε δαπανηρές εξαγορές, αν και έχει ρευστότητα ή άμεσα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία αξίας 68 δισ. δολ. - περισσότερα από τη συνολική χρηματιστηριακή αξία της Nokia, της Research in Motion και της Motorola Mobility, τις οποίες ανταγωνίζεται στην αγορά κινητής τηλεφωνίας.


Η ίδια η φύση της ρευστότητας, παράλληλα, μπορεί να αποτελέσει παράγοντα για την απόφαση ενός deal. Ορισμένες αμερικανικές πολυεθνικές χρησιμοποιούν τη ρευστότητά τους στο εξωτερικό για να αποφύγουν τη φορολογία που θα προέκυπτε από τον επαναπατρισμό της ρευστότητας στις ΗΠΑ. Η Microsoft, επί παραδείγματι, χρησιμοποίησε ρευστότητα 8,5 δισ. δολ. για την εξαγορά του Skype, που έχει έδρα στο Λουξεμβούργο. Η αμερικανική εταιρία έχει ρευστότητα της τάξεως των 40 δισ. δολ. Παρ' όλα αυτά, φέτος προχώρησε σε έκδοση ομολόγων, επιτυγχάνοντας ορισμένα από τα χαμηλότερα επιτόκια που έχει ποτέ πληρώσει επιχείρηση.

ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.