Έτσι θα λέγαμε ότι αν και παραμένουμε συγκρατημένα αισιόδοξοι για τη διατήρηση της υπάρχουσας μορφής της ευρωζώνης, θεωρώντας πολύ μικρή την πιθανότητα αποχώρησης κάποιας χώρας, τουλάχιστον σε αυτό το χρονικό σημείο, εντούτοις δεν κρύβουμε την ανησυχία μας για την πιθανότητα και πάλι οι ευρωπαίοι ηγέτες, δηλαδή η Γερμανία να μην επιτρέψει παράλληλα με τη δημοσιονομική πειθαρχία μέτρα νομισματικής χαλάρωσης που τόσο ανάγκη έχει η ευρωζώνη. Μάλιστα, είμαστε ιδιαίτερα ανήσυχοι για τα σενάρια και την πιθανότητα και άλλες χώρες να προχωρήσουν κατά τους επόμενους μήνες σε haircut του χρέους τους (Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ιταλία), κάτι το οποίο σε συνδυασμό και με άλλα γεγονότα θα έχει ολέθριες συνέπειες στην ευρωπαϊκή οικονομία και κυρίως την στέρηση - έλλειψη ρευστότητας από το τραπεζικό σύστημα που ήδη έχει αρχίσει να προκαλεί, σε συνδυασμό με τα άλλα, τεράστια προβλήματα στην ευρωπαϊκή οικονομία – ανάπτυξη. Επίσης, πέραν των διεθνών εξελίξεων πολύ κρίσιμες κρίνονται οι επόμενες εβδομάδες και για τα αμιγώς ελληνικά ζητήματα, όπου μετά το πράσινο φώς που δόθηκε χθες για την εκταμίευση της 6ης δόσης, ξεχωρίζει το ζήτημα του κουρέματος του ελληνικού χρέους, αφού από τη θετική έκβαση αυτού πηγάζουν σε μεγάλο βαθμό οι ελπίδες για βελτίωση του κλίματος στην ελληνική οικονομία, κατά τους επόμενους μήνες και ειδικά στο Β’ εξάμηνο του 2012. Φυσικά σε συνάρτηση με την ολοκλήρωση του PSI θα είναι και το πολύ κρίσιμο ζήτημα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Στα πιο χρηματιστηριακά ζητήματα, γνώριμο το σκηνικό, με τη νευρικότητα και πιθανόν τους χαμηλούς όγκους συναλλαγών να συνεχίζονται, ενώ το ζητούμενο είναι πάντα μια ισχυρή τεχνική αντίδραση η οποία θα συμβάλει στη σταδιακή βελτίωση της τεχνικής εικόνας και την αποφυγή μιας περαιτέρω πτώσης. Να αναφέρουμε σε αυτό το σημείο ότι η σημερινή ημέρα μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερη λόγω του ότι σήμερα (τελευταία ημέρα του μήνα) ολοκληρώνεται το Rebalancing των δεικτών της Morgan Stanley, με μεγάλες πιθανότητες συγκεκριμένες μετοχές (πχ ΔΕΗ) να εμφανίσουν ακραίες διακυμάνσεις και μεγάλους όγκους συναλλαγών (προσοχή στη φάση των δημοπρασιών). Αξιολογώντας τις χθεσινές αποφάσεις και ειδικά αυτές που αφορούν τον EFSF.……. Θα μπορούσε να είναι και χειρότερα, με αυτή τη φράση θα σχολιάζαμε τις αποφάσεις του χθεσινοβραδινού Eurogroup για τις δύο συνδυαστικές δυνατότητες παρέμβασης του ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (EFSF) στις αγορές, αν και βέβαια θα πρέπει να τονίσουμε ότι το ζητούμενο όταν κανείς αναφέρεται στις αποφάσεις των ευρωπαίων αξιωματούχων πέραν από τη λήψη τους είναι η εφαρμογής τους. Επανερχόμενοι στις χθεσινές αποφάσεις, όπως ανακοινώθηκε, στην πρώτη από τις δύο επιλογές – περιπτώσεις, το EFSF θα έχει τη δυνατότητα να παρεμβαίνει στην πρωτογενή αγορά και να αγοράζει έως και το 50% των νέων εκδόσεων, ενώ την ίδια ώρα το ταμείο θα προσφέρει στους ιδιώτες επενδυτές που θα «μπαίνουν» σε κάθε έκδοση εγγυήσεις για το 20-30% της ονομαστικής αξίας των ομολόγων που θα αγοράζουν. Μάλιστα, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι εγγυήσεις αυτές θα εκδίδονται από όχημα ειδικού σκοπού (SPV) στο οποίο θα μπορούν να μετέχουν και κεφάλαια εκτός Ευρωζώνης. Αυτή η πρόβλεψη θα καλύπτει νομικά τους ιδιώτες ομολογιούχους αφού σε credit event θα καλύπτονται για ένα μέρος των χρημάτων τους. Αναφορικά με τη δεύτερη επιλογή, θα προβλέπεται η δημιουργία ενός ή περισσότερων funds που θα επενδύουν μαζί με το EFSF, ενώ αυτή η επιλογή εκτιμάται ότι θα επιτρέψει ιδιωτικά αλλά και κρατικά κεφάλαια να συμμετέχουν στη χρηματοδότηση του ταμείου. Θυμίζουμε ότι ενδιαφέρον για τη συμμετοχή στο EFSF έχουνε εκφράσει η Κίνα και η Ρωσία. Σχολιάζοντας λοιπόν τις αποφάσεις θα λέγαμε αφενός ότι αν και δεν εντυπωσιάζουν τουλάχιστον δεν κρίνονται αρνητικές, με το πιο μεμπτό σημείο να είναι το ύψος των εγγυήσεων, το οποίο και κρίνεται χαμηλό, αφού η προσπάθεια σταθεροποίησης των αγορών θα απαιτούσε στην παρούσα φάση μια πιο γενναία απόφαση με μεγαλύτερα ποσοστά εγγυήσεων περίπου 35 με 45% της έκδοσης. Βέβαια θα επαναλάβουμε ότι από την αρχική εξαγγελία μέχρι την τελική εφαρμογή, ειδικά όταν αναφερόμαστε σε αποφάσεις της Ε.Ε. υπάρχει τεράστια απόσταση, αφού όπως συνεχώς συμβαίνει τους τελευταίους μήνες οι όποιες αποφάσεις ισχύουν (σε θεωρητικό επίπεδο) μέχρι το επόμενο Eurogroup ή την επόμενη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ε.Ε., όπου και συνήθως αλλάζουν προκαλώντας αύξηση της αβεβαιότητας. Σταθερή η Μέρκελ στις απόψεις της ….. και η λύση που δεν πρόκειται να βρεθεί χωρίς νομισματική χαλάρωση…. Χωρίς να εκπλήσσει φυσικά σε καμία περίπτωση, η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ παρέμεινε σταθερή χθες στις θέσεις της τόσο στο θέμα του ευρωομολόγου (αν και για αυτό άφησε κάποιες μικρές πιθανότητες) όσο και στο ζήτημα που αφορά το ρόλο της ΕΚΤ. Έτσι, κατά την γερμανική κυβέρνηση η απάντηση στην κρίση χρέους δεν μπορεί να δοθεί ούτε μέσω ευρωομολόγων ούτε μέσω της ΕΚΤ, αλλά μόνον στο πλαίσιο αναθεώρησης των ευρωπαϊκών συνθηκών, με στόχο μια «Ένωση Σταθερότητας» που θα διασφαλίζει μεγαλύτερη δημοσιονομική πειθαρχία με αυτόματες κυρώσεις και παραπομπές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αυτό επανέλαβε χθες η Άγκελα Μέρκελ σε συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής της ομάδας. «Προτεραιότητά μας είναι να θεσμοθετήσουμε ένα ισχυρότερο υπόβαθρο για το σύνολο της ευρωζώνης. Αυτό δεν ενθουσιάζει τους πάντες», φέρεται να τόνισε σύμφωνα με συμμετέχοντες, ενώ όπως διευκρίνισε δεν πρόκειται να μπει στη λογική μιας «ανταλλαγής» και να αποδεχθεί την έκδοση ευρωομολόγου ως αντάλλαγμα για αλλαγές στις συνθήκες. «Δεν συμφωνώ με αυτό τον τρόπο προσέγγισης των πραγμάτων», φέρεται να τόνισε η Μέρκελ. Ωστόσο άφησε την ίδια ώρα ανοιχτό ένα μικρό παραθυράκι λέγοντας ότι «κάποια στιγμή ενδεχομένως, δεν θα αποφύγουμε τα ευρωομόλογα, αλλά προς το παρόν είμαστε ακόμη πολύ μακριά». Στο ίδιο μήκος κύματος να αναφέρουμε ότι ήταν και οι δηλώσεις Σόιμπλε, ο οποίος στο ερώτημα εάν η Γερμανία και η Γαλλία σχεδιάζουν μια «ευρωζώνη του πυρήνα», έκανε λόγο για εικασίες. «Κάθε χώρα-μέλος της ευρωζώνης θα πρέπει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. και αυτό θα διασφαλιστεί με την αλλαγή των συνθηκών. Θα πρέπει να τεθούν όρια στα ελλείμματα των εθνικών προϋπολογισμών. Σε διαφορετική περίπτωση, θα πρέπει η Κομισιόν να απορρίπτει τα σχέδια των προϋπολογισμών, τόνισε ο υπουργός Οικονομικών. Πάντως σε αυτό το σημείο θα σταθούμε και σήμερα στις αντιδράσεις που πλέον υπάρχουν, ακόμη και από τους στενούς συμμάχους των γερμανικών προτάσεων, μέχρι πρότινος, με τον ολλανδό υπουργό οικονομικών, ντε Γιάγκερ να μην αποκλείει κατηγορηματικά την έκδοση ευρωομολόγου υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα υπάρχουν μηχανισμοί που θα επιτρέπουν έναν καλύτερο και αποτελεσματικότερο έλεγχο των εθνικών προϋπολογισμών, ενώ θα θυμίσουμε ότι προσφάτως ο ίδιος είχε μιλήσει, για πρώτη φορά για την πιθανότητα παρεμβάσεων από την πλευρά της ΕΚΤ. Ο χρόνος που τελειώνει …… μετά το Μάρτιο….. Κλείνοντας το πρώτο μέρος του σχολίου μας, θα επαναλάβουμε ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο ξεκάθαρα από ότι προσπαθούν να τα παρουσιάσουν οι γερμανοί, αλλά και οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Έτσι θα κάνουμε εν συντομία δύο βασικές επισημάνσεις. Πρώτον, τα περιθώρια της Ε.Ε. να λάβει τολμηρές αποφάσεις είναι χρονικά το πολύ μέχρι το Μάρτιο, αφού το τεράστιο ύψος των εκδόσεων κρατικών ομολόγων που υπάρχουν στην Ε.Ε. κατά το 2012, σε συνδυασμό με τα δεδομένα που ήδη υπάρχουν αυτή τη στιγμή (spreads, απειλές υποβάθμισης κτλ) θα οδηγήσουν στην κατάρρευση ακόμη και της ίδιας της ευρωζώνης, εφόσον δεν υπάρξουν μέτρα νομισματικής χαλάρωσης το συντομότερο δυνατόν. Δεύτερον, είναι τεράστια ανάγκη να ληφθούν πανευρωπαϊκά μέτρα τόνωσης των οικονομικών, αφού μόνη της η αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία θα οδηγήσει σε μια εφιαλτική επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, η οποία με τη σειρά της μέσα σε ένα σπιράλ θανάτου θα θέσει υπό αμφισβήτηση τη λογική της Ε.Ε. και θα οδηγήσει σε κοινωνικές εντάσεις λόγω της ανάγκης συνεχώς επιπρόσθετων μέτρων από συγκεκριμένες χώρες. | 
Σχόλια