Αλέξανδρος Ιτιμούδης: ΠΟΣΟ Η ΕΛΛΑΔΑ ΘΑ ΑΝΕΧΕΤΑΙ ΤΗ ΣΥΝΕΧΗ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ;

 

του Αλέξανδρου Ιτιμούδη*

Όπως έχει λεχθεί από πολλούς και που αναμενόταν, η Τουρκία τον τελευταίο καιρό έχει αναβαθμίσει τις προκλητικές της δηλώσεις, ενώ παράλληλα έχει προχωρήσει σε μια ποιοτική διαφοροποίηση των παραβιάσεων της στο Αιγαίο, βάζοντας για τα καλά στο παιχνίδι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της. Αυτό παρότι δεν αποτελεί έκπληξη για πολλούς στην Ελλάδα, εν τέλει βάζει στο τραπέζι για άλλη μια φορά το ερώτημα: ως πότε μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση;

Θα περίμενε κανείς ότι η Ελλάδα, ειδικά δε μετά την αγορά των αεροσκαφών και την ριζική ανανέωση από πλευράς του πολεμικού της υλικού που ήδη συντελείται, ότι θα σκλήραινε συνακόλουθα την στάση της ενάντια στις εξωφρενικές αιτιάσεις της Άγκυρας. Και όμως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει, πέρα από τις κλασσικές νηφάλιες ανακοινώσεις κατά καιρούς του ελληνικού ΥΠΕΞ, που μόνο αποτροπή δεν μπορεί να πει κανείς πως δημιουργούν.

Το ζήτημα όμως εδώ αρχίσε να λαμβάνει μεγαλύτερες προεκτάσεις. Η Τουρκία, σύμφωνα και με την γνώμη ειδικών όπως ο Ι.Μάζης, ο Κ.Γρίβας, και ο Γ.Φίλης, έχει αρχίσει να συνειδητοποιεί πως η κατάσταση στην Ουκρανία αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να εντείνει τις ενέργειες κατά της Ελλάδας. Συγκεκριμένα έχουν καταλάβει οι Τούρκοι ιθύνοντες πως  η θέση της χώρας τους επιτρέπει να εξισσοροπούν ανάμεσα στην Ρωσία και τις δυτικές δυνάμεις, όσον αφορά το ζήτημα της Ουκρανίας, δεδομένου ότι και από τα δύο στρατόπεδα αντιμετωπίζονται, για την ώρα τουλάχιστον, ως σημαντικός εταίρος. Αυτό θεωρούν στην Άγκυρα, που τους δίνει το δικαίωμα να αναβαθμίζουν τις απειλές προς την Ελλάδα, και ήδη αυτό διαφαίνεται από τις άκρως προκλητικές δηλώσεις περι αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου.

Ως εκ τούτου η πολιορκία της Τουρκίας συνεχίζει να δοκιμάζει τις ελληνικές αντοχές, οι οποίες όμως θα πρέπει να καταλάβουμε σε αυτή τη χώρα πως ούτε μπορούν να τραβήξουν εις μάκρος, και αποτελούν μια διαδικασία που ενέχει υψηλό κόστος. Το να προσπαθεί η Ελλάδα να αναχαιτίζει τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, σηκώνοντας αερομαχητικά δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση μια φτηνή λύση, και δεν μπορεί να συνεχιστεί εσαεί. Εδώ ερχόμαστε πάλι στο πολιτισμικό υπόβαθρο που διακατέχει την τουρκική στρατηγική κουλτούρα. Ο Τούρκος έχοντας βαθιά στο πολιτισμικό του DNA την έννοια της συνεχούς παρενόχλησης και καταπόνησης του αντιπάλου, μέσω συνεχών επιδρομών, προσπαθεί να κόβει κομμάτι – κομμάτι την εθνική κυριαρχία της χώρας – στόχου, ώστε στο μέλλον να μπορεί να κάνει μια αποφασιστική κίνηση χωρίς να διακινδυνέψει μεγάλες απώλειες. Εξάλλου γνωρίζουν στην Άγκυρα πως σε πολλούς στρατηγικούς τομείς υστερούν ποιοτικά έναντι της Ελλάδας. Όπως υστερούσαν και στο παρελθόν έναντι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Και όμως η τακτική και η υψηλή στρατηγική τους δεν μας είναι άγνωστη.

Το ερώτημα λοιπόν που γεννάται είναι, κατά πόσο είμαστε διατεθειμένοι ως κράτος να ανεχόμαστε αυτή την εξουθένωση στην οποία μας έχει επιβάλλει ο αντίπαλος μας. Προσωπική άποψη του γράφων είναι πως το ελληνικό πολιτικό σύστημα εξακολουθεί να «διαβάζει» και να «ερμηνεύει» την Τουρκία με λάθος τρόπο. Πολλοί «σύμβουλοι» πολιτικών επιμένουν να ερμηνεύουν τον τουρκικό τρόπο εξωτερικής πολιτικής με νοητικά σχήματα της Δύσης, και σίγουρα πολύ έξω από την σκληρή πραγματικότητα. Όμως όταν ένας κρατικός δρων δεν μπορεί να ερμηνεύσει ορθά τον αντίπαλο του, τότε είναι πολύ δύσκολο να διαμορφώσει μια στρατηγική κουλτούρα η οποία θα αποτελέσει το αντίμετρο απέναντι στην επιθετικότητα του άλλου δρώντα.

Η Ελλάδα για την ώρα τουλάχιστον δείχνει πως παρά τα βήματα που έχει κάνει σε συγκεκριμένους τομείς της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής της, συνεχίζει ώς ένα σημείο να αντιδρά σπασμωδικά στις κινήσεις της Τουρκίας. Σε αυτό θα πρέπει να μπει ένα τέλος όμως εφόσον τα πράγματα σε παγκόσμιο επίπεδο μοιάζουν να κρέμονται από μια κλωστή. Η ενεργειακή κρίση ήδη επηρεάζει μεγάλα τμήματα της ελληνικής οικονομίας και αυτό μπορεί πολύ εύκολα σε βάθος χόνου να μεταφερθεί και στην αμυντική απόκριση της χώρας απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις. Δεν θα πρέπει σε καμία περίπωση η Ελλάδα να φτάσει στα όρια της προκειμένου να αποφασίσει εν τέλει να αντεπιτεθεί.

Η τουρκική κοινωνία σε, αντίθεση με τις δυτικές, δείχνει πως μπορεί να ανεχτεί πολλές απώλειες τόσο στο βιωτικό της επίπεδο όσο και στο επίπεδο του ανθρώπινου δυναμικού. Η στρατηγική της κουλτούρα έχει διαμορφώσει σε τέτοιο βαθμό τα μέλη της κοινωνίας της, ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξουν τους υπέρτατους στόχους του κράτους με κάθε κόστος. Η Ελλάδα παρότι έχει αποδείξει πως σε κρίσιμες στιγμές αναπτύσσει εθνική συνοχή (βλ.περίπτωση εισβολής στον Έβρο), εντούτοις δεν είναι καθόλου σίγουρο πως μπορεί να πει σε μια διαδικασία συνεχούς πολιορκίας και στρατηγικής εξουθένωσης. Κάτι τέτοιο μπορεί να έφερνε στα όρια της την κοινωνία και αυτό ειδικά σε επίπεδο ηθικού δεν μπορεί να μας εξυπηρετήσει σε καμία περίπτωση.

Συμπερασματικά πρέπει να ειπωθεί πως η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να λάβει επιτέλους κάποια δραστικά μέτρα έναντι της τουρκικής πολιορκιτικής τακτικής νομαδικού πνευματικού υπόβαθρου, στην οποία την έχει υποβάλει η Τουρκία. Τα μέτρα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν από ακόμα πιο εντατικές προσπάθειες εξοπλιστικών προγραμμάτων μικρής κλίμακας, μέχρι ακόμη και την κατάρριψη τουρκικών μη επανδρωμένων που θα επιχειρήσουν υπερπτήση πάνω από ελληνικό έδαφος. Να μην διαφεύγει της προσοχής πως η Τουρκία σύντομα θα ρίξει στην μάχη και μη επανδρωμένα σκάφη επιφανείας. Η Άγκυρα θα προσπαθήσει με το μικρότερο δυνατό κόστος, ελέω και των κυρώσεων, να προκαλέσει διάτρηση της ελληνικής κυριαρχίας, και η Ελλάδα πλέον δεν θα έχει την πολυτέλεια να το υπομείνει καρτερικά.

*Ο Αλέξανδρος Ιτιμούδης, είναι μεταπτυχιακός φοιτητής Γεωπολιτικής Ανάλυσης, Γεωστρατηγικής Σύνθεσης και Σπουδών Άμυνας και Ασφάλειας.

https://www.anixneuseis.gr