Τα νέα υποβρύχια της Τουρκίας, οι ισορροπίες στο Αιγαίο και η ανάγκη του ΝΑΤΟ στον Εύξεινο Πόντο
Όπως αναφέρεται στο Naval News, κάθε φορά που πραγματοποιούνται επιχειρήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου, οι εποχιακές διακυμάνσεις στα νερά (αλατότητα, πίεση και θερμοκρασία) επηρεάζουν την απόδοση του σόναρ με διαφορετικούς τρόπους. Λόγω των δυσκολιών στην ανίχνευση ενός υποβρυχίου, ένας ναυτικός στόλος πρέπει να διαθέσει μια σημαντική δύναμη ASW, που αποτελείται από μέσα επιφάνειας και αέρα, για να αναζητήσει και ακόμα και να καταστρέψει ένα υποβρύχιο. Ωστόσο, ένα υποβρύχιο μπορεί να ακούσει ένα πλοίο επιφανείας πολύ πριν το πλοίο αυτό μπορέσει να ανιχνεύσει το υποβρύχιο, και επομένως μπορεί να λάβει μέτρα αποφυγής προτού εντοπιστεί.
Ενώ περιπολούν, νέα σύγχρονα υποβρύχια μπορεί να μείνουν κάτω από την επιφάνεια για εβδομάδες ή και μήνες και να κινούνται περνώντας σχετικά απαρατήρητα. Πολλά υποβρύχια παράγουν λιγότερο θόρυβο από το υδάτινο περιβάλλον.
Εξαιτίας αυτών των δυσκολιών, η παρουσία υποβρυχίων, ανεξαρτήτως είδους, είναι μια κρίσιμη παράμετρος που αλλάζει από μόνη της τις περιφερειακές ισορροπίες. Καθώς οι μοναδικές ικανότητες των υποβρυχίων να αλλάζουν την πορεία του πολέμου, μέσω του να επιτίθενται στο κέντρο βάρους του εχθρού και να διαλύουν τη θέληση του αντιπάλου για μάχη, τα υποβρύχια δημιουργούν "στρατηγικά" πλεονεκτήματα.
Ποια είναι τα βασικά πλεονεκτήματα των υποβρυχίων Air Independent Propulsion (AIP);
Τα κύρια συστήματα πρόωσης και τα όπλα των υποβρυχίων χρησιμοποιούνται για την ταξινόμηση τους σε διάφορες υποκατηγορίες. Τα ηλεκτρικά υποβρύχια ντίζελ (SSK), συχνά γνωστά ως "κλασικά υποβρύχια", χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες από πολλές χώρες. Παρά τα οφέλη της βύθισης σε πλήρη σιωπή, τα σύγχρονα υποβρύχια αναγκάζονται να επιστρέφουν σε ένα συγκεκριμένο βάθος σε τακτική βάση για να επαναφορτίσουν τις μπαταρίες τους. Κατά τη διαδικασία αυτή, τα υποβρύχια είναι ευάλωτα σε ανίχνευση και επίθεση.
Τα πυρηνικά υποβρύχια (SSN) είναι μεγαλύτερα και πιο προηγμένα, κάτι που τους επιτρέπει να ελίσσονται πιο αποτελεσματικά και να φέρουν περισσότερα όπλα. Ο θόρυβος από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες και τον άλλο επιχειρησιακό εξοπλισμό είναι το σημαντικότερο μειονέκτημα των πυρηνικών υποβρυχίων, καθώς προκαλεί τον εντοπισμό τους από μεγαλύτερη απόσταση από τα ντίζελ-ηλεκτρικά υποβρύχια. Τα SSN δεν έχουν περιορισμούς ως προς το πόσο καιρό μπορούν να παραμείνουν κάτω από το νερό.
Η AIP προσφέρει μια νέα προσέγγιση για το συνδυασμό των πλεονεκτημάτων της σιωπής και της παραμονής σε βύθιση για σημαντικά παρατεταμένες περιόδους. Αν και τα τρέχοντα υποβρύχια AIP δεν μπορούν να αποτελέσουν αντίπαλο απέναντι στα SSN όσον αφορά το φορτίο όπλων, την αντοχή στη βύθιση και την ικανότητα ελιγμών, οι δυνατότητές τους βελτιώνονται χρόνο με το χρόνο.
Τα ηλεκτρικά ντίζελ υποβρύχια που δεν είναι AIP δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην υποβρύχια αντοχή των υποβρυχίων AIP. Δεδομένου ότι τα υποβρύχια AIP σπάνια βγαίνουν ή επιστρέφουν στο βάθος περισκοπίου, εντοπίζονται δυσκολότερα, εξ' ού και οι περιορισμένες εκθέσεις στις αναφορές των υπηρεσιών πληροφοριών, πράγμα που τα καθιστά ένα από τα πιο κρίσιμα όργανα για την εύρεση και την παρακολούθηση υποβρυχίων. Η σιωπή κάτω από την επιφάνεια του νερού για τόσο εκτεταμένες περιόδους είναι μια σοβαρή απειλή για τους αντιπάλους.
Η Τουρκία συναντά την τεχνολογία AIP με το έργο Reis-class
Το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό θα διαθέτει τεχνολογία AIP που βασίζεται στην αποδεδειγμένη κυψέλη καυσίμου Howaldswerke-Deutsche Werft (HDW) με τα υποβρύχια κλάσης Reis. Το σύστημα AIP χρησιμοποιεί τεχνολογία κυψελών καυσίμου, συμπεριλαμβανομένης μιας κυψέλης καυσίμου PEM (2x120 kw) και μπαταριών υψηλής χωρητικότητας (232 μονάδες), πράγμα που επιτρέπει στο υποβρύχιο να πραγματοποιεί μακροχρόνιες επιχειρήσεις χωρίς ανάγκη για κατάταση αναπνευστήρα.
Το Τουρκικό Ναυτικό θα παραλάβει έξι υποβρύχια Type 214 TN AIP στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος. Στις 23 Μαρτίου 2021, το Golcuk Naval Shipyard έκανε τα εγκαίνια για το κορυφαίο σκάφος του έργου, το TCG Piri Reis, το οποίο έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε λειτουργία το 2022. Για τα επόμενα πέντε χρόνια, τα υπόλοιπα σκάφη θα κατασκευαστούν και θα τεθούν σε λειτουργία. Τα υποβρύχια κλάσης Reis θα είναι σε θέση να αναπτύξουν τορπίλες βαρέων βαρών (DM2A4, γηγενή AKYA και MK48 Mod 6AT), πυραύλους κατά πλοίων (Sub-Harpoon, ίσως γηγενή ATMACA μετά το πρώτο υποβρύχιο) και νάρκες.
Υποβρύχια κατηγορίας Reis & περιφερειακές ισορροπίες
Αν και οι ναυτικές δυνάμεις δεν είναι τα μόνα μέσα για την περιφερειακή ισορροπία, θα πρέπει να θεωρούνται βασικοί παράγοντες λόγω του ρόλου τους ως "υποστηρικτικών πολιτικών της κυβέρνησης" σε καιρό ειρήνης και των δυνατοτήτων χτυπήματος κατά τη διάρκεια συγκρούσεων. Ως αποτέλεσμα, οι χώρες διεξάγουν ολοκληρωμένα προγράμματα ναυτικού εκσυγχρονισμού και απόκτησης σύμφωνα με την οικονομική τους κατάσταση και τις υποδομές τους.
Τα υποβρύχια, των οποίων η στρατηγική σημασία έχει ήδη τονιστεί, έχουν άμεσο αντίκτυπο στις δυνατότητες A2/AD της χώρας. Ως αποτέλεσμα, η ποσότητα, οι τύποι, οι δυνατότητες και η ισχύς των όπλων του στόλου των υποβρυχίων επηρεάζουν τις περιφερειακές ισορροπίες. Επειδή, ο αυξημένος αριθμός υποβρυχίων επιτρέπει μεγαλύτερο έλεγχο σε μεγαλύτερες θαλάσσιες περιοχές ενώ παραμένουν απαρατήρητα, και επειδή αυτά τα υποβρύχια μπορεί να παραμείνουν κάτω από την επιφάνεια του νερού για παρατεταμένες χρονικές περιόδους, προκαλώντας στους στόλους άλλων χωρών αυξημένη αβεβαιότητα.
Ένα σημαντικό παράδειγμα αυτού του ζητήματος είναι οι επανειλημμένες προειδοποιήσεις του Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκου Δένδια προς τη Γερμανία να εμποδίσει την πώληση υποβρυχίων κλάσης 214 στην Τουρκία. Δήλωσε επανειλημμένα ότι η απόκτηση αυτών των υποβρυχίων θα ανατρέψει την περιφερειακή ισορροπία υπέρ της Τουρκίας.
Η Ρωσία, η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Αίγυπτος έχουν τους πιο σημαντικούς στόλους στις γειτονικές θάλασσες της Τουρκίας. Μόνο η Ελλάδα και το Ισραήλ διαθέτουν υποβρύχια με δυνατότητα AIP μεταξύ αυτών των κρατών. Η Ελλάδα διαθέτει σήμερα τέσσερα υποβρύχια τύπου 214 AIP και ένα αναβαθμισμένο υποβρύχιο Type 209 AIP. Το Ισραήλ διαθέτει δύο υποβρύχια κατηγορίας Dolphin-II AIP, ένα υποβρύχιο Dolphin-II βρίσκεται υπό κατασκευή και πρόσφατα παρήγγειλε τρία υποβρύχια κλάσης Dakar από την TKMS.
Η Τουρκία, η οποία θα έχει έξι υποβρύχια κλάσης Reis με δυνατότητα AIP μετά το 2027, θα έχει τα περισσότερα υποβρύχια AIP στην περιοχή με το Ισραήλ (αν και το πρόγραμμα των υποβρυχίων κλάσης Dakar δεν είναι ακόμη γνωστό), σε σύγκριση με τα πέντε της Ελλάδας. Επιπλέον, η Τουρκία στοχεύει να θέσει σε λειτουργία 4-6 εθνικά υποβρύχια (MILDEN), τα οποία θα είναι ικανά για AIP και πιθανώς οπλισμένα με εγχώριους στρατηγικούς πυραύλους GEZGIN. Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2030, η ευαίσθητη ισορροπία της περιοχής είναι πιθανό να αλλάξει προς όφελος της Τουρκίας όσον αφορά τα υποβρύχια AIP. (Τα MILDEN θα αντικαταστήσουν τα γηρασμένα υποβρύχια τύπου 209/1200 [κλάση AY] της Τουρκίας.)
Εύξεινος Πόντος
Μετά την εισβολή στην Κριμαία, η Ρωσία ενίσχυσε τον στόλο του Ευξείνου Πόντου στη Ναυτική Βάση της Σεβαστούπολης για να διατηρήσει μια στρατηγική ισορροπία ενάντια στην επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή του Ευξείνου Πόντου. Σύμφωνα με δηλώσεις, τα πολεμικά πλοία του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας αυξήθηκαν από 34 σε 49, ενώ τα υποβρύχια αυξήθηκαν από 1 σε 7.
Η ρωσική δύναμη της περιοχής χειρίζεται βελτιωμένα υποβρύχια κλάσης Kilo που μπορούν να εκτοξεύσουν πυραύλους χερσαίας επίθεσης Kalibr αλλά δεν είναι ικανά για AIP.
Η θέση σε λειτουργία του υποβρυχίου κατηγορίας Reis είναι πιθανό να έχει αντίκτυπο και στην ισορροπία του Ευξείνου Πόντου. Το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει αυτή τη στιγμή 12 ντίζελ-ηλεκτρικά υποβρύχια και αφού τεθεί σε λειτουργία η κλάση Reis, ο συνολικός αριθμός των υποβρυχίων θα είναι 18 (6 AIP + 12 μη AIP). Αυτή η υποβρύχια δύναμη θα ήταν ικανή να διεισδύσει στο ισχυρό A2/AD της Ρωσίας στον Εύξεινο Πόντο.
Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Μοντρέ, η οποία διέπει το καθεστώς διέλευσης των Στενών του Βοσπόρου, καθώς και τη ρύθμιση της χωρητικότητας και των τύπων ναυτικών μέσων που αναπτύσσονται στον Εύξεινο Πόντο από κράτη εκτός αυτού, οι χώρες εκτός, δεν επιτρέπεται να αναπτύσσουν υποβρύχια στην περιοχή. Ως αποτέλεσμα, ως σύμμαχος του ΝΑΤΟ, ο στόλος των υποβρυχίων της Τουρκίας είναι το μόνο πλεονέκτημα ικανό να αντιμετωπίσει τις φιλοδοξίες του ρωσικού ναυτικού για λογαριασμό του ΝΑΤΟ. Έτσι, το έργο υποβρυχίων κατηγορίας Reis θα μπορούσε να θεωρηθεί ως παράγοντας που επηρεάζει την ισορροπία ΝΑΤΟ-Ρωσίας στον Εύξεινο Πόντο.
https://www.capital.gr
Σχόλια