Η αλήθεια για την καταστροφή στη Μόρια – Ποιοι έβαλαν τις φωτιές

 

  

 Αδαλής Γιώργος

Είναι αλήθεια ότι κάτι δεν πάει καθόλου καλά στα νησιά του Αιγαίου και ειδικά στην Λέσβο. Ειδικά μετά τις συγκρούσεις των κατοίκων με τα ΜΑΤ στον λεγόμενο "πόλεμο της Καράββας" φαίνεται ότι η Λέσβος είχε πέσει σε δυσμένεια από την πλευρά των αρμόδιων υπουργείων.

Για να είμαστε δίκαιοι, η περιφρούρηση των θαλασσίων συνόρων σημειώνει αξιοπρόσεκτη πρόοδο με το Λιμενικό να κλείνει τα "περάσματα" του νησιού, συρρικνώνοντας τις ροές των παράνομων μεταναστών. Όμως, η στρατηγική φύλαξης των παράνομων μεταναστών στη Μόρια είναι τραγική και επαφίεται στις φιλότιμες προσπάθειες των ανδρών της Αστυνομίας. Οι "κεφαλές" της Αστυνομίας του νησιού, όμως, φαίνεται ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν επιχειρησιακά το ίδιο καλά με τους συναδέλφους τους στο Λιμενικό.

Τι συνέβη, όμως, πραγματικά το βράδυ της Τρίτης και οδηγηθήκαμε σε αυτή την νύχτα με τα όσα τραγικά συνέβησαν στο μεγάλο νησί του Βορείου Αιγαίου; Τις προηγούμενες μέρες λόγω αύξησης των κρουσμάτων στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) της Μόριας αλλά και στον ντόπιο πληθυσμό, αποφασίστηκε να γίνουν επιπλέον δειγματοληπτικοί έλεγχοι στους μετανάστες που ζούσαν στο κέντρο. Πράγμα ασυνήθιστο, αφού οι έλεγχοι για Covid-19 στη Μόρια ήταν σπάνιοι.

Οι πρόσφατοι έλεγχοι αποκάλυψαν τελικά ότι υπάρχει σημαντικός αριθμός μεταναστών οι οποίοι είναι θετικοί στον κορωνοϊό, με αποτέλεσμα να διαταχτεί καραντίνα εντός του Κέντρου. Η Μόρια είναι το μεγαλύτερο κέντρο στην Ευρώπη. Είναι χωρισμένο σε ζώνες. Οι ζώνες νούμερο 1 έως και 5 βρίσκονται εντός της εσωτερικής περίφραξης του κέντρου. Ενώ οι ζώνες 6 έως και 12 βρίσκονται εκτός της περίφραξης και καταλαμβάνουν μεγάλο χώρο στην περιοχή. Η πρόσβαση εκεί είναι ουσιαστικά ελεύθερη.

15 αστυνομικοί για 13.000 μετανάστες

Στην ζώνη 9 είχε δημιουργηθεί ένα κέντρο καραντίνας όπου διέμεναν όσοι βρίσκονταν θετικοί στον ιό, καθώς και όσοι πήγαιναν για εξετάσεις λόγω ιχνηλάτησης. Έξω από το κέντρο, σε μια μεγάλη αποθήκη γνωστή σαν "Κάβα Σάντος" υπήρχε κι άλλο ένα κέντρο καραντίνας. Ενώ το βράδυ της 8ης Σεπτεμβρίου μαίνονταν οι φωτιές σε Άντισσα και Βατούσα, λίγο μετά τις 9:00' το βράδυ κι ενώ όλα ήταν ήρεμα, τοποθετούνταν στην περιοχή της καραντίνας όσοι είχαν βρεθεί θετικοί στο τεστ.

Ξαφνικά, 300-400 νεαροί από την ζώνη "ανήλικων-ασυνόδευτων" κινήθηκαν απειλητικά κατά των αστυνομικών που φυλάνε το κέντρο. Ενώ υπάρχει η εντύπωση πως η Μόρια φυλάσσεται από δεκάδες αστυνομικούς, η αλήθεια είναι διαφορετική. Όπως και κάθε μέρα έτσι και την Τρίτη, στο κέντρο βρίσκονταν σε υπηρεσία πέντε αστυνομικοί, εκ των οποίων ο ένας στην πύλη. Οι 3-4 αστυνομικοί –σύμφωνα με μαρτυρίες– δέχτηκαν σφοδρή και μάλλον οργανωμένη επίθεση από τους νεαρούς με πέτρες, ξύλα και λοστούς.

Οι άνδρες της ΕΛ.ΑΣ. αντέδρασαν και κατάφεραν να απωθήσουν τους νεαρούς, αλλά η συμπλοκή κράτησε αρκετή ώρα μιας και οι εξεγερμένοι ήταν πολλοί και διαρκώς αυξάνονταν. Παράλληλα, μια άλλη ομάδα μεταναστών έφυγε με τα πόδια προς την "Κάβα Σάντος" και προσπάθησε να "απελευθερώσει" όσους βρίσκονταν εκεί σε καραντίνα, με αποτέλεσμα να γίνουν και εκεί άγριες συμπλοκές με χρήση χημικών και κροτίδων.

Εκτός των 3-4 αστυνομικών που φυλάνε αυτή την τεραστίων διαστάσεων έκταση με τους 13.000 περίπου πρόσφυγες και παράνομους μετανάστες, υπάρχει πάντα και μια διμοιρία ΜΑΤ. Δεν πρόκειται για κανονική διμοιρία, αλλά από αυτές που αποκαλούνται "βλαχοδιμοιρίες". Είναι κανονικοί αστυνομικοί, δηλαδή, που απλά φορούν τις στολές των ΜΑΤ, ενώ η εκπαίδευσή τους είναι ανεπαρκής. Υπάρχουν και άλλοι αστυνομικοί που είναι επιφορτισμένοι με υπηρεσίες στο κέντρο της Μόριας, αλλά δεν ασχολούνται με την φύλαξη. Εκτελούν υπηρεσία μακριά από την περιοχή ή πρόκειται για οδηγούς οχημάτων κτλ.

Η ώρα των εμπρησμών στη Μόρια

Η διμοιρία αυτή, λοιπόν, που αριθμεί 11 αστυνομικούς, έτρεχε μεταξύ του κέντρου και της αποθήκης "Κάβα Σάντος" και με το ζόρι κατάφερε να αντιμετωπίσει τους επιτιθέμενους. Μία ομάδα εξ αυτών, όμως, ανέβηκε στους γύρω λόφους και ξεκίνησαν να βάζουν φωτιές. Μέσα σε μία ώρα, είχαν ανάψει συνολικά επτά εστίες. Κανονικοί εμπρησμοί δηλαδή. Οι φωτιές στους λόφους φούντωσαν πολύ γρήγορα, αφού χρησιμοποιήθηκαν καύσιμα και  ελαστικά και επιπλέον φυσούσε ισχυρός άνεμος.

Όποιος γνωρίζει την περιοχή καταλαβαίνει ότι οι εμπρησμοί στα συγκεκριμένα σημεία όπου ξεκίνησαν ήταν δεδομένο ότι με την φορά του ανέμου τη συγκεκριμένη ημέρα θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια το μέτωπο της φωτιάς μέσα στο κέντρο. Πρόκειται δηλαδή για σχέδιο εμπρησμού, το οποίο σκοπό είχε να κατακάψει τις εγκαταστάσεις του κέντρου.

Αυτό και έγινε. Η φωτιά κατέβηκε από τους λόφους και πέρασε μέσα στο κέντρο, κατακαίγοντας τα πάντα στο πέρασμά της: κτήρια, οικίσκους, σκηνές ακόμα και δομές ιατρικής περίθαλψης. Στόχος των εξεγερμένων ήταν το κτήριο του Προαναχωρησιακού Κέντρου (ΠΡΟΚΕΚΑ), το οποίο επειδή δεν κάηκε από την πύρινη λαίλαπα, αλλά το κατέκαψαν οι μετανάστες με τα χέρια τους.

Όταν η φωτιά εισήλθε στις περιφραγμένες ζώνες του κέντρου επικράτησε χάος. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες οι εξεγερμένοι έσπασαν ό,τι δεν έκαψε η φωτιά. Έσπασαν και λεηλάτησαν αυτοκίνητα. Έδιωξαν από τη ζώνη της καραντίνας όλους όσους είχαν βρεθεί θετικοί στον κορονοϊό και λεηλάτησαν όλη την ζώνη της καραντίνας, κλέβοντας τις περιουσίες και τα πράγματα όσων έμεναν εκεί.

Πέτρες στους πυροσβέστες - Υγειονομικός κίνδυνος

Το χειρότερο είναι ότι οι μετανάστες-ασθενείς από Covid-19 που εκδιώχτηκαν, αναμείχθηκαν με το πλήθος. Πρόκειται δηλαδή για κινητές υγειονομικές βόμβες, οι οποίες κυκλοφορούν χωρίς περιορισμούς ακόμη και αυτή την ώρα ανάμεσα σε υγιείς. Κάπως έτσι ξεκίνησε ένα καραβάνι ανθρώπων που έπαιρνε οδηγίες από κάποιους που καθοδηγούν τους πρόσφυγες-μετανάστες να φύγουν από την Μόρια και να πάνε στη Μυτιλήνη.

Δύο οχήματα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας έσπευσαν να ελέγξουν την πυρκαγιά και να σώσουν το κέντρο, αλλά η ομάδα των νεαρών εξεγερμένων, μόλις είδαν τα οχήματα και τους πυροσβέστες ξεκίνησαν να βρίζουν την Ελλάδα και να πετάνε πέτρες στους πυροσβέστες. Κάποιοι άλλοι, έστησαν οδοφράγματα κι άναψαν φωτιές με αποτέλεσμα να μπλοκαριστούν τα οχήματα της Πυροσβεστικής μακριά από την πυρκαγιά.

Μια άλλη ομάδα εξεγερμένων πλαγιοκόπησε τους πυροσβέστες κι άρχισε να πετά πέτρες και ξύλα. Εάν κατάφερνε να πάει εκεί η Πυροσβεστική θα είχε σωθεί μεγάλο μέρος από τις εγκαταστάσεις του κέντρου. Οι μετανάστες όχι απλά εμπόδιζαν την Πυροσβεστική, αλλά και πανηγύριζαν στο θέαμα της καταστροφής, βρίζοντας την Ελλάδα και τους Έλληνες με διαρκή συνθήματα του τύπου "Fuck Greece". Λίγο μετά τα μεσάνυχτα η φωτιά είχε κατακάψει πολλές ζώνες του, ενώ συνέχιζε να καίει μέχρι και την επόμενη μέρα το πρωί, οπότε και ξεκίνησαν ρίψεις νερού με εναέρια μέσα.

Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι τα επεισόδια ήταν σχεδιασμένα από ξένη μυστική υπηρεσία. Επιτήδειοι καλλιέργησαν το κλίμα ότι μόνο εάν καεί η Μόρια, οι ελληνικές αρχές θα υποχρεωθούν να μετακινήσουν όσους βρίσκονται εκεί στην ηπειρωτική Ελλάδα, οπότε και θα βρεθούν ένα βήμα πιο κοντά στο να μεταβούν στην βορειοδυτική Ευρώπη.

Ευθύνες Μηταράκη

Το πρόβλημα που δημιουργήθηκε είναι ότι 13.000 παράνομοι μετανάστες έμειναν στον δρόμο, μεταξύ αυτών και οι φορείς του κορονοϊού. Τα επεισόδια, μάλιστα, και την Τετάρτη το απόγευμα με νέους εμπρησμούς σε σκηνές και οικίσκους και με πετροπόλεμο. Στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει στη Λέσβο είναι το χρονικό μίας προαναγγελθείσας καταστροφής με πολλές πτυχές, η οποία εκ των πραγμάτων θα λειτουργήσει ως προηγούμενο και ίσως ως παράδειγμα προς μίμηση εάν τελικά οι μετανάστες σταλούν στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Εδώ και χρόνια κάθε λογικός άνθρωπος έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου γι' αυτό που ήταν προφανές ότι ερχόταν. Δυστυχώς, όμως, η κατάσταση αφέθηκε στην τύχη της. Ελάχιστοι αστυνομικοί για την φύλαξη ενός τόσο μεγάλου κέντρου και κυρίως καμία στρατηγική επίλυσης του προβλήματος. Ο Περιφερειάρχης ζητούσε μετ' επιτάσεως εδώ και μήνες να κηρυχτεί η Λέσβος σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και προσέκρουε στις απανωτές αρνήσεις του αρμόδιου υπουργού Μηταράκη, ο οποίος, με την ατζέντα του, έχει αποδειχθεί μοιραίος άνθρωπος για τα νησιά.

Στις 9 Σεπτεμβρίου τελικά το νησί κηρύχτηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για περίοδο τεσσάρων μηνών. Έπρεπε, δηλαδή, να συμβούν όσα συνέβησαν για να καταλάβει ο ανεκδιήγητος Μηταράκης τι έπρεπε να έχει κάνει; Το πόσο προσχεδιασμένοι ήταν οι εμπρησμοί αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι παρά την καταστροφική πυρκαγιά και τα σοβαρά επεισόδια, δεν καταγράφηκε ούτε ένας τραυματισμός μετανάστη.

Αν και αναμένουν το πόρισμα της σχετικής έρευνας, αρμόδιες αρχές στη Λέσβο δείχνουν την Τουρκία, η οποία έχει πράκτορες στα κέντρα φιλοξενίας, κυρίως πρώην τζιχαντιστές, οι οποίοι είχαν στρατολογηθεί από τη ΜΙΤ. Αυτοί, σ' ένα κοινωνικά εύφλεκτο περιβάλλον δεν δυσκολεύονται να πυροδοτούν επεισόδια, δημιουργώντας ακραίες καταστάσεις που καταπονούν το ελληνικό κράτος.

Αυτό δεν αφορά μόνο στους εμπρησμούς και στα επεισόδια που καταλύουν τη δημόσια τάξη και τρομοκρατούν τους νησιώτες, αλλά και σε υγειονομικό επίπεδο αφού πλέον στο νησί έχει χαθεί κυριολεκτικά κάθε έλεγχος ιχνηλάτησης του ιού. Για την Λέσβο τα δύσκολα δεν πέρασαν με τους εμπρησμούς, τις συγκρούσεις και το πλιάτσικο. Τα δύσκολα μόλις άρχισαν.