Το κλίμα «μυρίζει»… deals

Οι διαβουλεύσεις για εξαγορές και συγχωνεύσεις έχουν αποκτήσει πυρετώδεις ρυθμούς, ενώ deals που είχαν «ξεχαστεί» στα συρτάρια των ενδιαφερόμενων λόγω της κρίσης επανέρχονται στο προσκήνιο. Εταιρείες που επιθυμούν να επεκταθούν λαμβάνοντας θέση ενόψει οικονομικής ανάκαμψης, επιχειρήσεις που βλέπουν ότι χωρίς συνεργασίες δεν υπάρχει μέλλον, καθώς και επενδυτικά χαρτοφυλάκια τύπου private equity προσπαθούν να κινηθούν γρήγορα ζώντας με το άγχος της χαμένης ευκαιρίας. Το άγχος μεγαλώνει και οι επιχειρηματικές κινήσεις λαμβάνουν χαρακτηριστικά ντόμινο καθώς η ενίσχυση εταιρειών κινητοποιεί τον ανταγωνισμό, με αποτέλεσμα να επιταχύνονται εξελίξεις και ως μηχανισμός άμυνας. Τελευταίο παράδειγμα αποτελεί η εισηγμένη εταιρεία Eurodrip, οι βασικοί μέτοχοι της οποίας, Aquanova International Holdings B.V. και Bellaria Holding Ltd. υπέγραψαν συμφωνητικό πώλησης του 67,5%, στην αμερικανική Paine & Partners LLC.

Υπό τις συνθήκες που διαμορφώνονται είναι σαφές ότι πολλές επιχειρήσεις εντός κι εκτός Χρηματιστηρίου θα βρεθούν αντιμέτωπες με το φάσμα της χρεοκοπίας. Και αυτό σε μεγάλο ποσοστό όχι γιατί υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα ήταν βιώσιμες, αλλά διότι η πολύπλευρη αποστέρηση ρευστότητας είναι προφανές ότι μπορεί να τις οδηγήσει ανά πάσα στιγμή στο κόκκινο.

Ηδη υπάρχουν εισηγμένες εταιρείες ακόμα και μεγάλου μεγέθους που αδυνατούν να εκπληρώσουν τις φορολογικές και ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, ενώ άλλες βρίσκονται υπό τη δαμόκλειο σπάθη των τραπεζικών απαιτήσεων είτε από λήξεις ομολογιακών δανείων που δεν μπορούν να αποπληρώσουν είτε από τη μη τήρηση των όρων των δανεικών συμβάσεων που έχουν συνάψει.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η κατάσταση των εισηγμένων επιβαρύνθηκε και από την υποχρέωση καταβολής έκτακτης εισφοράς, η οποία είχε αρνητικές συνέπειες στο κεφάλαιο κίνησης και κατέστησε δυσχερέστερη την ταμειακή διαχείριση.

Επιπλέον, η πτώση των εσόδων δημιουργεί την ανάγκη για περικοπές προσωπικού, οι οποίες προσθέτουν ένα κόστος που δεν είχε προϋπολογιστεί λόγω των αποζημιώσεων που υποχρεωτικά καταβάλλονται.

Η επιστροφή των private equities

Σημείο-κλειδί, όμως, παραμένουν τα private equity funds, τα οποία διαθέτουν μεγάλη ρευστότητα, αλλά έχουν «παγώσει» τις εξαγορές λόγω της περιορισμένης δυνατότητας μόχλευσης εξαιτίας της δυσκαμψίας των τραπεζών.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, η συγκεκριμένη κατηγορία επενδυτών διαθέτει ρευστότητα της τάξεως του 1 τρισ. δολαρίων. Σήμερα, προκειμένου ένα fund να προχωρήσει σε μοχλευμένη εξαγορά, θα πρέπει να απευθυνθεί σε πλήθος τραπεζών, οι οποίες δανείζουν με το σταγονόμετρο και δεν αναλαμβάνουν το σύνολο της μόχλευσης μιας εξαγοράς, ακόμα και αν αυτή είναι αξίας μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Η μόχλευση που προσφέρουν οι τράπεζες σήμερα κινείται μεταξύ του τριπλάσιου και του πενταπλάσιου του EBITDA των εξαγοραζόμενων εταιρειών, όταν στα τέλη του 2007 η μόχλευση κινείτο μεταξύ εξαπλάσιου και επταπλάσιου και νωρίτερα έφτανε και ξεπερνούσε το δωδεκαπλάσιο του EBITDA.

Η κατάσταση, όμως, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, έχει αρχίσει να αλλάζει και κάποιες μεγάλες τράπεζες ήδη έχουν αρχίσει να προσφέρουν επιλεκτικά αυξημένη μόχλευση. Αυτό θεωρείται ότι αποτελεί την αρχή ενός νέου κύκλου αυξημένης μόχλευσης, καθώς για λόγους ανταγωνισμού σταδιακά θα αυξάνεται ο αριθμός των τραπεζών που προσφέρουν με μεγαλύτερη ευκολία ρευστότητα στα private equity funds.

Το μυστικό των αποτιμήσεων

Αξίζει να σημειωθεί ότι παγκοσμίως σήμερα ζούμε το παράδοξο της ρευστότητας πολλών ταχυτήτων. Και αυτός είναι ο βασικός λόγος που οι εξαγορές έρχονται στο προσκήνιο. Δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι η υποχώρηση σε σημαντικά χαμηλότερες αποτιμήσεις λειτουργεί υπέρ της διενέργειας εξαγορών, καθώς, ενώ το ύψος των δανείων παραμένει αμετάβλητο, η συμμετοχή ειδικά των private equities στο συνολικό ύψος της επένδυσης μειώνεται και κατ’ επέκταση η μόχλευση αυξάνεται. Πώς συμβαίνει αυτό; Ας υποθέσουμε ότι μια εταιρεία έχει EBITDA 10 εκατ. ευρώ. Συμφωνείται η εταιρία να εξαγοραστεί έναντι 20 φορές το EBITDA της, δηλαδή 200 εκατ. ευρώ. Μέχρι πρόσφατα ο αγοραστής μπορούσε να δανειστεί περίπου 120 εκατ. ευρώ και να επενδύσει ίδια κεφάλαια 80 εκατ. ευρώ.

Με τις αλλαγές στην πιστοδοτική πολιτική των τραπεζών η δανειοδότηση σήμερα μπορεί να φτάσει στην καλύτερη των περιπτώσεων στα επίπεδα των 50 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι ο αγοραστής θα πρέπει να τοποθετήσει ίδια κεφάλαια 150 εκατ. ευρώ. Ουσιαστικά δηλαδή ο αγοραστής καλείται να καταβάλλει ίδιο κεφάλαιο αυξημένο σε ποσοστό 90%.Η πτώση όμως της κεφαλαιοποίησης μιας εταιρείας μπορεί να οδηγήσει σε εξαγορές θεωρητικά στο δεκαπλάσιο ή δεκαπενταπλάσιο του EBITDA. Αυτό σημαίνει ότι το ποσό που απαιτείται για την εταιρεία του παραδείγματος στις νέες συνθήκες διαμορφώνεται σε 100 έως 150 εκατ. ευρώ, όταν ο αγοραστής μπορεί και πάλι να δανειστεί 50 εκατ. ευρώ με αποτέλεσμα να απαιτείται να καταβάλει από 50 εκατ. ευρώ έως 1.000 εκατ. ευρώ ίδιο κεφάλαιο. Κατά συνέπεια η δανειακή μόχλευση αυξάνεται έμμεσα και κατά συνέπεια η προσδοκώμενη απόδοση ιδίων κεφαλαίων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, αισθητή την παρουσία τους στην αγορά έχουν κάνει funds όπως η Texas Pacific, η BC partners και η Apax, καθώς και χαρτοφυλάκια που ασχολούνται κυρίως με προβληματικές επιχειρήσεις, όπως τα Sun Capital και Credit Renaissance Partners και P. Schofield A.N.

Επιπλέον χαρτοφυλάκια που υποστηρίζονται από αραβικές χώρες, όπως το Κατάρ, και έχουν σχέση με αμερικάνικες συμβουλευτικές επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να βλέπουν ελληνικές εταιρείες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έχουν υποβληθεί και συγκεκριμένες προτάσεις.

Τι βρίσκεται στο μικροσκόπιό τους; Κλάδοι με αμυντικά χαρακτηριστικάκαι κάποιες εταιρίες οργανωμένου λιανεμπορίου. Στην ελληνική αγορά έχουν ήδη διερευνήσει δύο περιπτώσεις στο health care. Ο κλάδος διαθέτει εξαιρετικά αμυντικά χαρακτηριστικά στην κρίση, ισχυρές ταμειακές ροές και σε κάποιες περιπτώσεις και μεγάλες ευκαιρίες καθώς διεθνώς εταιρίες που τα προηγούμενα χρόνια αγοράστηκαν από private equity funds και βαρύνονται σήμερα από δυσθεώρητο για τα νέα δεδομένα δανεισμό εκτιμάται ότι θα βγουν στο σφυρί το επόμενο διάστημα με πολύ ευνοϊκούς όρους για τους αγοραστές. Ο δεύτερος κλάδος στον οποίο υπάρχει μεγάλη κινητικότητα είναι αυτός των τηλεπικοινωνιών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Forthnet. Και διεθνοποιημένες εταιρίες με ισχυρές ταμειακές ροές και αντοχές απέναντι στην κρίση.  Αρχικό ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει και για συμμετοχή σε σύνθετα deals, στα οποία ο υψηλός αναλαμβανόμενος κίνδυνος αντισταθμίζεται σε σημαντικό βαθμό μέσω χρηματοοικονομικών εργαλείων.  Σε αντίθεση με το πρόσφατο παρελθόν στην πλειονότητα των συζητούμενων deals τα private equity δεν ενδιαφέρονται να αποκτήσουν το 100% των εισηγμένων στο Χ.Α. εταιριών. Συζητούν με τους επιχειρηματίες να χρηματοδοτήσουν την έξοδο των επιχειρήσεών τους από το χρηματιστήριο, αξιοποιώντας τις χαμηλές αποτιμήσεις. Προσφέρουν δηλαδή κεφάλαια για να διενεργηθούν δημόσιες προτάσεις ώστε μαζί με τον επιχειρηματία να ελέγξουν το 100% των εταιρειών.     http://www.sofokleous10.gr