Το φυσικό αέριο, οι απειλές της Τουρκίας και οι S-300
του Γιώργου Λιλλήκα*
Η απόλυτα νόμιμη προσπάθεια της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιήσει τους ενεργειακούς της πόρους, στην δική της Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, προκάλεσε τη μήνη της Τουρκίας. H oποία Τουρκία επιδιώκει να κερδίσει πολιτικά οφέλη, δημιουργώντας «γκρίζες ζώνες» και κατοχυρώνοντας τη θέση ότι υπάρχει «διαφορά» μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών που πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγματεύσεων.
Οι στόχοι της Τουρκίας:
Η Τουρκία με την επιθετικότητά της έναντι του Ισραήλ αλλά και της Κυπριακής Δημοκρατίας επιδιώκει μεταξύ άλλων:
1. Να καθιερωθεί ως ηγέτιδα του Ισλαμικού κόσμου και χωροφύλακας της περιοχής
2. Να αμφισβητήσει την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας
3. Να αναβαθμίσει το ψευδοκράτος σε «Κράτος» με δική του ΑΟΖ ή να μετατρέψει την εξόρυξη του Φυσικού Αερίου σε δικοινοτική διαφορά, αντικείμενο των συνομιλιών και όμηρο της λύσης του Κυπριακού.
4. Να αποκομίσει οφέλη:
α. Μέσα από την ένταση επιδιώκει την παρέμβαση του ΟΗΕ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή των Ηνωμένων Πολιτειών για αποτροπή της κρίσης, έτσι ώστε:
· Να κερδίσει πολιτικά οφέλη δημιουργώντας «γκρίζες ζώνες» και κατοχυρώνοντας τη θέση ότι υπάρχει «διαφορά» μεταξύ δύο κυρίαρχων Κρατών που πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγματεύσεων
· Να αποκομίσει οικονομικά και πολιτικά ανταλλάγματα για να πάψει να αντιδρά. Ένα τέτοιο αντάλλαγμα θα ήταν η μεταφορά του Φυσικού Αερίου μας με αγωγό, μέσω των κατεχομένων, στην Τουρκία για να ενισχυθεί ο αγωγός NASUCCO και ο ενεργειακός ρόλος της Τουρκίας. Ασφαλώς μια τέτοια εξέλιξη θα μας καθιστούσε, ως προς την εξαγωγή του Φυσικού μας Αερίου, όμηρο της Τουρκίας
β. Να επιρριφθεί στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα η ευθύνη για το αδιέξοδο στις συνομιλίες, αποδίδοντας το στην απόφαση της Κυπριακής Κυβέρνησης να προχωρήσει στην εξόρυξη του Φυσικού Αερίου.
Ο ρόλος του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Οι εκπρόσωποι των Ηνωμένων Εθνών (Γενικός Γραμματέας και η ομάδα Ντάουνερ) ερμηνεύουν, δυτυχώς, το Διεθνές Δίκαιο ανάλογα με τις συμμαχικές σχέσεις της χώρας που το παραβιάζει.
Η ορολογία που η κυρία Μπετανχάϊμ χρησιμοποίησε στη δήλωση της, (η οποία ελπίζω να μην είχε εγκριθεί από τον Πρόεδρο Χριστόφια) ικανοποιεί όλες τις Τουρκικές επιδιώξεις:
1. Αναφέρθηκε σε «όλες τις πλευρές», ενώ μιλούμε για ΑΟΖ που μόνο κυρίαρχα κράτη διαθέτουν. Στον όρο «πλευρές» χωρεί άνετα, ασφαλώς, και η Τουρκοκυπριακή κοινότητα και το Ψευδοκράτος που κανένα δικαίωμα δεν έχουν στον καθορισμό ΑΟΖ.
2. Μίλησε για «θέμα», στρώνοντας το χαλί για την καθιέρωση «διαφοράς» μεταξύ Κρατών. Λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα ο Επίτροπος Φούλε και η Κομισιόν μίλησαν για «διαφορά». Στην πραγματικότητα ούτε θέμα υπάρχει ούτε διαφορά. Το μόνο που υπάρχει είναι η παραβίαση του διεθνούς δικαίου και η απειλή κατά της ειρήνης από την Τουρκία!
3. Ως τρόπο επίλυσης του «θέματος» η εκπρόσωπος του ΟΗΕ εισηγήθηκε τα «ειρηνικά μέσα», χωρίς να μας πει, με βάση ποιες αρχές ο ΟΗΕ εισηγείται να επιλυθεί το «θέμα»; Δεν όφειλε ο ΟΗΕ να παραπέμψει στο Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας ως το νομικό πλαίσιο καθορισμού της ΑΟΖ;
Η Κυβερνητική Πολιτική
Στα θετικά της Κυβέρνησης καταγράφεται η υπογραφή της συμφωνίας καθορισμού της ΑΟΖ με το Ισραήλ.
Από την άλλη ο Πρόεδρος, δίνοντας πίστη σε κάποιες Πρωτεύουσες που την συμβούλευαν να μην προχωρήσει στη γεώτρηση γιατί αυτό θα προκαλούσε την αντίδραση της Άγκυρας και θα υπέσκαπτε τις «προοπτικές λύσης» του Κυπριακού, έχασε πολύτιμο χρόνο και πιθανόν καλύτερες συγκυρίες.
Χρειάστηκε να περάσουν τρία χρόνια, από την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ της Κυβέρνησης και της εταιρείας NOBLE ENERGY και να φτάσουμε (με βάση δημοσιεύματα στον Έντυπο Τύπο του Ισραήλ) 10 ημέρες πριν την λήξη της προθεσμίας που ορίζει το συμβόλαιο της εταιρείας για να μπει τρυπάνι.
Για να στεφθεί με επιτυχία το σημαντικό αυτό εγχείρημα, απαιτείται επειγόντως η λήψη, από μέρους της Κυβέρνησης, μιας σειράς αποφάσεων:
- Άμεση υπογραφή Συμφωνίας Συνεκμετάλλευσης με το Ισραήλ για πιθανά κοινά κοιτάσματα, στο πρότυπο της Συμφωνίας που υπογράψαμε με την Αίγυπτο.
- Υπογραφή Συμφωνίας με το Ισραήλ για μεταφορά και υγροποίηση του δικού του Φυσικού Αερίου στην Κύπρο, για να καταστεί βιώσιμη και η αξιοποίηση του δικού μας.
- Αμυντική συνεργασία με το Ισραήλ για προστασία των εγκαταστάσεων εξόρυξης και μεταφοράς στην Κύπρο του Φυσικού Αερίου αλλά και αντιμετώπιση της κοινής απειλής από την Τουρκία.
- Ανάπτυξη νέων συμμαχιών με ισχυρές φίλες χώρες, δημιουργώντας κοινά οικονομικά και ενεργειακά συμφέροντα. Είτε μέσα από ένα 2ο γύρο διεθνούς διαγωνισμού, είτε με απευθείας διαπραγμάτευση – ανάθεση (το επιτρέπει η νομοθεσία μας και η Ευρωπαϊκή Ένωση) να διατεθούν «οικόπεδα» μας σε Γαλλικές και Ρωσικές εταιρείες.
Μια μικρή χώρα, όπως η Κύπρος, για να είναι αποτελεσματική σε ένα τόσο κρίσιμο και στρατηγικά σημαντικό ζήτημα, πρέπει να ακολουθεί την φόρμουλα: Στρατηγικός σχεδιασμός – Συμμαχίες – Μυστικότητα. Αυτήν την αρχή εφαρμόσαμε από το 2004, που σχεδιάσαμε την Στρατηγική μας, μέχρι το 2008, και πετύχαμε αυτό που συζητείτο από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς ποτέ μέχρι τότε να μετουσίωνε τις σκέψεις σε πράξη.
Η διαχείριση από μέρους της Κυβέρνησης των εξελίξεων αναφορικά με τη γεώτρηση, θυμίζει την τραγική ιστορία των πυραύλων S300. Και τότε και σήμερα η Κυβέρνηση δείχνει να την ενδιαφέρουν περισσότερο οι εντυπώσεις στην εσωτερική κοινή γνώμη. Αν δεν θέλουμε να επαναληφθεί το φιάσκο των S300 με χειρότερες συνέπειες, πρέπει η Κυβέρνηση να πάψει τη δημοσιότητα και τις διαρροές στον Τύπο και να λειτουργήσει με πάσα μυστικότητα.
Σχόλια