Ακονίζει τα μαχαίρια η ΕΚΤ

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα την επόμενη εβδομάδα πιθανότατα θα επεκτείνει αισθητά τα μέτρα ρευστότητας προς τις τράπεζες, καθώς προσπαθεί να συγκρατήσει την κλιμάκωση της κρίσης χρεών στην ευρωζώνη. Παραμένει ανοιχτό, όμως, το ερώτημα εάν θα μειώσει επίσης και τα επιτόκια.

Τα σχόλια μελών του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ υποδεικνύουν ότι στην τακτική συνεδρίαση της 6ης Οκτωβρίου στο Βερολίνο, την τελευταία που θα προεδρεύσει ο διοικητής Jean-Claude Trichet, θα μελετηθεί πακέτο μέτρων που θα έχει στόχο να καθησυχάσει τους επενδυτές για την σταθερότητα των τραπεζών της ευρωζώνης και να αποτρέψει τους κινδύνους ύφεσης.


Από τα μέσα του 2007 που ξέσπασε η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση, ο κ. Trichet έχει προωθήσει αποφασιστικές κινήσεις για να αντιμετωπίσει η ΕΚΤ την εκτυλισσόμενη κρίση. Αναλαμβάνοντας δράση και την επόμενη εβδομάδα, θα απαλλάξει από τις άμεσες πιέσεις τον διάδοχό του, τον Ιταλό κ. Mario Draghi, ο οποίος αναλαμβάνει την 1η Νοεμβρίου.


Οι Ευρωπαίοι πιέστηκαν στην σύνοδο του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον να πατάξουν πιο αποτελεσματικά τα προβλήματα χρεών. Η ΕΚΤ έχει ήδη δηλώσει ότι θα παράσχει στις τράπεζες απεριόριστα δάνεια διάρκειας έως τριών μηνών, μέχρι τουλάχιστον τις αρχές του επόμενου έτους.

Όμως αυτή η διορία είναι βέβαιο ότι θα επεκταθεί, ίσως μέχρι τα μέσα του 2012, για να βεβαιωθεί ότι δεν θα «μείνουν» οι τράπεζες από ρευστότητα και ότι θα μπορούν να κάνουν σχεδιασμό με μεγαλύτερη ασφάλεια. Επιπλέον, η ΕΚΤ θα επαναφέρει τις προσφορές εξάμηνης ή 12μηνης ρευστότητας.


«Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ότι χρειαστεί» για την ρευστότητα, δήλωσε ο κ. Lorenzo Bini Smaghi από την Νέα Υόρκη. «Πρέπει να καθησυχάσουμε τις αγορές».


Υπό μελέτη επίσης την επόμενη εβδομάδα θα τεθεί το κατά πόσον θα επαναληφθούν οι εξαγορές καλυμμένων ομολόγων, τις οποίες εκδίδουν οι τράπεζες και καλύπτονται από στεγαστικά δάνεια ή δάνεια του δημοσίου τομέα, και θεωρούνται πολύ ασφαλείς επενδύσεις.


Τον Μάιο 2009 είχε ανακοινωθεί πρόγραμμα αγοράς καλυμμένων ομολόγων ύψους 60 δισ. ευρώ.


Όμως η μεγαλύτερη προσοχή θα δοθεί στο εάν η ΕΚΤ θα αντιδράσει στην επιδείνωση των προοπτικών για την οικονομία, μειώνοντας και το βασικό επιτόκιο. Σε αντίθεση με την αμερικανική Federal Reserve και την Bank of England, η ΕΚΤ έχει περιθώρια για μειώσεις.


Προχώρησε σε αυξήσεις δύο φορές φέτος, η τελευταία στο 1,5% τον Ιούλιο και ο κ. Trichet άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης μετά την συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου. Ορισμένοι αναλυτές περιμένουν μείωση έως και κατά μισή ποσοστιαία μονάδα.


Πάντως οι γνώμες των μελών του συμβουλίου καθορισμού πιστωτικής πολιτικής της ΕΚΤ πάνω σε αυτό το θέμα, είναι μοιρασμένες. Η ΕΚΤ έχει ήδη προεξοφλήσει σημαντική οικονομική επιβράδυνση και δεν αποκλείει τεχνική ύφεση (δύο συνεχόμενα τρίμηνα αρνητικής ανάπτυξης). Ομως τα μέχρι στιγμής στοιχεία απλώς επιβεβαιώνουν τους κινδύνους για την ανάπτυξη, χωρίς να δίνουν στοιχεία ότι πράγματι έχουν ξεσπάσει οι κίνδυνοι.


Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Yves Mersch δήλωσε ότι «αν υπάρχει μια δυναμική σημαντικής επιδείνωσης στην οικονομία στην ευρωζώνη, έχουμε πράγματι τα περιθώρια να δράσουμε».


Ενας από τους φόβους του συμβουλίου είναι μην δημιουργηθεί πρόσθετη μεταβλητότητα, αν μειωθούν τα επιτόκια πολύ σύντομα μετά την αύξηση του Ιουλίου.


Ως εναλλακτική λύση αντί για την μείωση του βασικού επιτοκίου, τα «γεράκια» της ΕΚΤ ίσως προτείνουν να μειωθεί το επιτόκιο που πληρώνει η ΕΚΤ για τα τεράστια ποσά που της καταθέτουν overnight οι τράπεζες, τα οποία την περασμένη εβδομάδα ήταν 150 δισ. ευρώ.


Χαμηλώνοντας το επιτόκιο «μηχανισμού καταθέσεων», στο 0,75% σήμερα, θα πιέσει χαμηλότερα και τα επιτόκια στην αγορά.

ΠΗΓΗ: FT.com