Το «φωνητικό αλφάβητο» της σπερματοφάλαινας που αποκαλύφθηκε από την AI
Amanda Cotton/Project CETIΕρευνητές που μελετούν την επικοινωνία των σπερματοφάλαινας λένε ότι έχουν αποκαλύψει περίπλοκες δομές παρόμοιες με αυτές που βρίσκονται στην ανθρώπινη γλώσσα.
Στα μελανώδη βάθη της μεταμεσονύχτιας ζώνης , ένας γίγαντας του ωκεανού φέρει τα σημάδια του γιγάντιου καλαμαριού που καταδιώκει. Ψάχνει το σκοτάδι, με τον ηχοεντοπισμό της να πάλλεται μέσα από τη στήλη του νερού . Έπειτα βουίζει - μια έκρηξη από γρήγορα κλικ - λίγο πριν πάει για να σκοτώσει.
Αλλά το πώς ακριβώς οι φυσικές φάλαινες πιάνουν τα καλαμάρια, όπως και πολλοί άλλοι τομείς της ζωής τους, παραμένει μυστήριο. «Είναι αργοί κολυμβητές», λέει η Κίρστεν Γιανγκ, θαλάσσιος επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ . Τα καλαμάρια, από την άλλη πλευρά, είναι γρήγορα . "Πώς μπορούν [οι φυσικές φάλαινες] να πιάσουν καλαμάρια αν μπορούν να κινηθούν μόνο με 3 κόμβους [5,5 χλμ./ώρα ή 3,5 μίλια/ώρα]; Τα καλαμάρια κινούνται πολύ αργά; Ή οι φάλαινες τα ζαλίζουν με τις φωνές τους ; Τι συμβαίνει εκεί κάτω; Κανείς πραγματικά ξέρει», λέει.
Οι σπερματοφάλαινες δεν είναι εύκολο να μελετηθούν. Ξοδεύουν μεγάλο μέρος της ζωής τους αναζητώντας τροφή ή κυνηγώντας σε βάθη πέρα από το ηλιακό φως. Είναι σε θέση να βουτήξουν πάνω από 3 χιλιόμετρα (10.000 πόδια) και μπορούν να κρατήσουν την αναπνοή τους για δύο ώρες .
Amanda Cotton/Project CETI«Στα 1000 μέτρα βάθος, πολλοί από το γκρουπ θα βλέπουν τον ίδιο δρόμο, πλαισιώνοντας ο ένας τον άλλον – αλλά σε μια περιοχή πολλών χιλιομέτρων», λέει ο Γιανγκ. «Κατά τη διάρκεια αυτής της ώρας μιλάνε, κάνοντας κλικ όλη την ώρα». Μετά από περίπου μία ώρα, λέει, η ομάδα ανεβαίνει στην επιφάνεια συγχρονισμένα. "Μετά θα έχουν τη φάση ανάπαυσης. Μπορεί να βρίσκονται στην επιφάνεια για 15 έως 20 λεπτά. Μετά θα βουτήξουν ξανά", λέει.
Στο τέλος μιας ημέρας αναζήτησης τροφής, λέει ο Young, οι σπερματοφάλαινες ενώνονται στην επιφάνεια και τρίβονται η μία πάνω στην άλλη, συζητώντας ενώ συναναστρέφονται. «Ως ερευνητές, δεν βλέπουμε πολλά από τη συμπεριφορά τους επειδή δεν ξοδεύουν τόσο πολύ χρόνο στην επιφάνεια», λέει. «Υπάρχουν πολλές μάζες που δεν γνωρίζουμε για αυτούς, γιατί απλώς βλέπουμε ένα μικρό στιγμιότυπο της ζωής τους κατά τη διάρκεια αυτών των 15 λεπτών στην επιφάνεια».
Πριν από περίπου 47 εκατομμύρια χρόνια, τα κητώδη που περιπλανήθηκαν στην ξηρά άρχισαν να έλκονται πίσω προς τον ωκεανό – αυτό είναι 47 εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης σε ένα περιβάλλον ξένο προς το δικό μας. Πώς μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα κατανοήσουμε εύκολα τα πλάσματα που έχουν προσαρμοστεί να ζουν και να επικοινωνούν κάτω από τόσο διαφορετικές εξελικτικές πιέσεις στον εαυτό μας;
«Είναι πιο εύκολο να μεταφράσουμε τα μέρη όπου ο κόσμος μας και ο κόσμος τους επικαλύπτονται – όπως το φαγητό, το θηλασμό ή ο ύπνος», λέει ο David Gruber, επικεφαλής και ιδρυτής του Cetacean Translation Initiative (Ceti) και καθηγητής βιολογίας στο City University της Νέας Υόρκης. "Ως θηλαστικά, μοιραζόμαστε αυτά τα βασικά με άλλους. Αλλά νομίζω ότι θα γίνει πολύ ενδιαφέρον όταν προσπαθούμε να κατανοήσουμε τις περιοχές του κόσμου τους όπου δεν υπάρχει διασταύρωση με τον δικό μας", λέει.
Έργο CETIΤώρα, από τους ελέφαντες μέχρι τους σκύλους , η σύγχρονη τεχνολογία βοηθά τους ερευνητές να διερευνήσουν τεράστια σύνολα δεδομένων και να αποκαλύψουν άγνωστη ποικιλομορφία και πολυπλοκότητα στην επικοινωνία των ζώων . Και οι ερευνητές του Ceti λένε ότι, επίσης, χρησιμοποίησαν την τεχνητή νοημοσύνη για να αποκωδικοποιήσουν ένα «φωνητικό αλφάβητο φαλαινών σπέρματος».
Το 2005, ο Shane Gero, επικεφαλής βιολογίας του Ceti, ίδρυσε το The Dominica Sperm Whale Project για να μελετήσει την κοινωνική και φωνητική συμπεριφορά περίπου 400 σπερματοφαλαινών που ζουν στην Ανατολική Καραϊβική. Σχεδόν 20 χρόνια –και χιλιάδες ώρες παρατήρησης– αργότερα, οι ερευνητές ανακάλυψαν περιπλοκές στις φωνητικές φωνές των φαλαινών που δεν είχαν παρατηρηθεί ποτέ στο παρελθόν, αποκαλύπτοντας δομές στην επικοινωνία της σπερματοφάλαινας παρόμοιες με την ανθρώπινη γλώσσα .
Οι σπερματοφάλαινες ζουν σε πολυεπίπεδες, μητρογραμμικές κοινωνίες –ομάδες κόρες, μητέρες και γιαγιάδες– ενώ τα αρσενικά περιφέρονται στους ωκεανούς, επισκέπτοντας τις ομάδες για να αναπαραχθούν. Είναι γνωστοί για την περίπλοκη κοινωνική τους συμπεριφορά και τη λήψη ομαδικών αποφάσεων , η οποία απαιτεί εξελιγμένη επικοινωνία. Για παράδειγμα, μπορούν να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά τους ως ομάδα όταν προστατεύονται από αρπακτικά όπως οι όρκες ή οι άνθρωποι .
Οι σπερματοφάλαινες επικοινωνούν μεταξύ τους χρησιμοποιώντας ρυθμικές ακολουθίες κλικ , που ονομάζονται codas. Παλαιότερα πίστευαν ότι οι σπερματοφάλαινες είχαν μόνο 21 τύπους coda. Ωστόσο, αφού μελέτησαν σχεδόν 9.000 ηχογραφήσεις, οι ερευνητές του Ceti εντόπισαν 156 διακριτούς κωδικούς. Παρατήρησαν επίσης τα βασικά δομικά στοιχεία αυτών των κωδικών που περιγράφουν ως «φωνητικό αλφάβητο της φάλαινας του σπέρματος» - όπως τα φωνήματα, οι μονάδες ήχου στην ανθρώπινη γλώσσα που συνδυάζονται για να σχηματίσουν λέξεις. ( Παρακολουθήστε το παρακάτω βίντεο για να ακούσετε μερικές από τις ποικιλομορφίες των φωνητικών φωνητικών φαλαινών που εντόπισε η τεχνητή νοημοσύνη.)
Η Pratyusha Sharma, διδακτορική φοιτήτρια στο MIT και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, περιγράφει τις «λεπτές αλλαγές» στις φωνές που εντόπισε η τεχνητή νοημοσύνη. Κάθε coda αποτελείται από τρία έως 40 κλικ ταχείας πυροδότησης. Οι σπερματοφάλαινες διαπιστώθηκε ότι διαφοροποιούν τη συνολική ταχύτητα, ή το "τέμπο" των coda, καθώς και ότι επιταχύνουν και επιβραδύνουν κατά την παράδοση ενός coda, με άλλα λόγια, καθιστώντας το "rubato". Μερικές φορές πρόσθεταν ένα επιπλέον κλικ στο τέλος ενός κωδικού, παρόμοιο, λέει ο Sharma, με τη "στολίδια" στη μουσική. Αυτές οι ανεπαίσθητες παραλλαγές, λέει, υποδηλώνουν ότι οι φωνές από φάλαινες σπέρματος θα μπορούσαν να μεταφέρουν πολύ πλουσιότερο όγκο πληροφοριών από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως .
"Μερικά από αυτά τα χαρακτηριστικά είναι συμφραζόμενα", λέει ο Sharma. "Στην ανθρώπινη γλώσσα, για παράδειγμα, μπορώ να πω "τι" ή "whaaaat!?". Είναι η ίδια λέξη, αλλά για να καταλάβεις το νόημα πρέπει να ακούσεις ολόκληρο τον ήχο", λέει.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι τα «φωνήματα» της σπερματοφάλαινας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με συνδυαστικό τρόπο, επιτρέποντας στις φάλαινες να κατασκευάσουν ένα τεράστιο ρεπερτόριο από διακριτές φωνές. Η ύπαρξη ενός συνδυαστικού συστήματος κωδικοποίησης, γράφουν οι συντάκτες της έκθεσης, αποτελεί προϋπόθεση για τη « δυαδικότητα των μοτίβων » – ένα γλωσσικό φαινόμενο που θεωρείται μοναδικό στην ανθρώπινη γλώσσα – στο οποίο στοιχεία χωρίς νόημα συνδυάζονται για να σχηματίσουν λέξεις με νόημα.
Έργο CETIΩστόσο, τονίζει η Sharma, αυτό δεν είναι κάτι για το οποίο έχουν ακόμη αποδείξεις. "Αυτό που δείχνουμε στις σπερματοφάλαινες είναι ότι οι ίδιοι οι κωδικοί σχηματίζονται με συνδυασμό από αυτό το βασικό σύνολο χαρακτηριστικών. Στη συνέχεια, οι κωδικοί αλληλουχούνται μαζί για να σχηματίσουν αλληλουχίες κώδικα." Όπως οι άνθρωποι συνδυάζουν φωνήματα για να δημιουργήσουν λέξεις και στη συνέχεια λέξεις για να δημιουργήσουν προτάσεις.
Λοιπόν, τι μας λένε όλα αυτά για τη νοημοσύνη των σπερματοφαλαινών; Ή την ικανότητά τους να συλλογίζονται, ή να αποθηκεύουν και να μοιράζονται πληροφορίες;
«Λοιπόν, δεν μας λέει τίποτα ακόμα», λέει ο Γκρούμπερ. "Πριν καταφέρουμε να φτάσουμε σε αυτές τις καταπληκτικές ερωτήσεις, πρέπει να οικοδομήσουμε μια θεμελιώδη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο [οι σπερματοφάλαινες επικοινωνούν] και τι είναι σημαντικό για αυτές. Τις βλέπουμε να ζουν πολύ περίπλοκες ζωές, τον συντονισμό και την πολυπλοκότητα στις συμπεριφορές τους. Είμαστε στο Βασικό στρατόπεδο Αυτό είναι ένα νέο μέρος για να βρίσκονται οι άνθρωποι – απλά δώστε μας λίγα χρόνια Η τεχνητή νοημοσύνη μας επιτρέπει να δούμε πιο βαθιά την επικοινωνία με τις φάλαινες από ό,τι έχουμε δει ποτέ.
Αλλά δεν είναι όλοι πεπεισμένοι, με τους ειδικούς να προειδοποιούν για μια ανθρωποκεντρική εστίαση στη γλώσσα που κινδυνεύει να μας αναγκάσει να δούμε τα πράγματα από μια οπτική γωνία.
https://www.bbc.com/future/article/20240709-the-sperm-whale-phonetic-alphabet-revealed-by-ai
Σχόλια