TO ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
Το θεμελιακό αλλά και λιγότερο κατανοητό πρόβλημα είναι η προέλευση της ζωής. Οι υποθέσεις που διατυπώθηκαν για την προέλευση της ζωής διακρίνονται σε 4 κατηγορίες :
1. Η προέλευση της ζωής είναι αποτέλεσμα ενός υπερφυσικού συμβάντος.
Οι αρχαίοι πίστευαν ότι οι ουρανοί ήταν η κατοικία των θεών και άλλων υπερφυσικών όντων. Και οι ίδιοι οι πλανήτες θεωρούνταν ότι ήταν ζωντανά , αθάνατα πλάσματα. Ακόμη χρησιμοποιούμε τα ονόματά τους για τους πλανήτες και τους δορυφόρους τους.
Στην αυγή της επιστημoνικής εποχής , όταν οι αστρονόμοι έστρεψαν για πρώτη φορά τα τηλεσκόπια σε αυτά τα αντικείμενα και συνειδητοποίησαν ότι ήταν πλανήτες σαν τη Γή , ήταν φυσικό να υποθέσουν ότι κατοικούνταν απο φυτά και ζώα και ακόμη και σκεπτόμενα πλάσματα παρόμοια με εμάς.
Αυτές οι ιδέες περί εξωγήινης ζωής διατηρήθηκαν επι πολύ παρόλο που η επιστήμη προοδευτικά κατεδάφιζε τις πρωτόγονες αντιλήψεις μας για το φυσικό σύμπαν.
Η Αφροδίτη φαινόταν ότι καλυπτόταν πλήρως απο σύννεφα και αυτό μαζί με το γεγονός της μικρότερης απόστασής της απο τον Ήλιο γέννησαν την ιδέα ότι ήταν μία ζεστή , υγρή ζούγκλα , μία πρωτόγονη Γή άν θέλετε.
Ο ’ρης , αφετέρου ,φαινόταν ότι ήταν ένας έρημος κόσμος , με διάκριτα πολικά καλύματα , και διασχιζόταν ( όπως νόμιζαν ) απο λεπτές γραμμές κατά μήκος των οποίων φαίνονταν αμυδρά με τα τηλεσκόπια περιοδικές χρωματικές αλλαγές του περιβάλλοντος .
Πιστευόταν ότι οι γραμμές ήταν κανάλια ή διώρυγες που έφερναν νερό απο τους πόλους και ότι οι χρωματικές αλλαγές οφείλονταν στην αύξηση της βλάστησης κατά τήν αρειανή άνοιξη και την μείωση της κατά τον χειμώνα. Αυτές οι ιδέες επιβίωσαν μέχρι την δεκαετία του 1920 και μάλιστα κέρδισαν την υποστήριξη και διακεκριμένων επιστημόνων.
2. Η ζωή γεννιέται αυτόματα απο αβιοτικά υλικά , σήμερα όπως και στο παρελθόν.
Οι αρχαίοι Ελληνες φιλόσοφοι ήταν αυτοί που πρώτοι ανέπτυξαν την θεωρία της Αυτόματης Γένεσης , η οποία αργότερα έγινε η κυρίαρχη άποψη στη Δυτική φιλοσοφία ως πρός την γένεση της ζωής. Σύμφωνα με αυτή την θεωρία όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί δημιουργούνται από την γενεσιουργό δύναμη της φύσης. Επιπλέον , σύμφωνα με αυτή την άποψη , πολλοί από αυτούς τους ζωντανούς οργανισμούς δημιουργούνται ακόμη και σήμερα κάτω από ευνοικές συνθήκες , αυθόρμητα , όχι μέσω σπόρων ή γονέων.
Η θεωρία της Αυτόματης Γένεσης υιοθετήθηκε και τροποποιήθηκε από τους Στωικούς φιλόσοφους και έγινε αποδεκτή από τους λόγιους της Ρώμης και της Αλεξάνδρειας. Επίσης υιοθετήθηκε από την Χριστιανική Εκκλησία και στη Ανατολή και στη Δύση και ενσωματώθηκε στη διδασκαλία της αποτελώντας την κυρίαρχη άποψη στον Χριστιανικό κόσμο για σχεδόν 2.000 χρόνια.
Η θεωρία αυτή ήταν εκείνη που επικράτησε για αιώνες. Στην ιδέα της αυτόματης γένεσης επέμειναν οι επιστήμονες για πολύ καιρό . Ακόμη και όταν αποδείχθηκε ότι τα μεγαλύτερα ζώα προέρχονται πάντοτε απο αυγά , παρέμενε ακόμη η ελπίδα για την αυτόματη γένεση των μικροοργανισμών. Ο ΛΟΥΙΣ ΠΑΣΤΕΡ όμως απέδειξε θριαμβευτικά ότι και ακόμη και τα μικρότερα έμβια όντα προέρχονται απο σπέρματα που αιωρούνται στον αέρα.
3. Η ζωή είναι αέναη , όπως και η ύλη , δεν έχει αρχή , έφθασε δε στη Γή κατά τον χρόνο της δημιουργίας της.
Προς το τέλος του 19ου αιώνα , ένας Σουηδός χημικός , ο Σ.ΑΡΕΝΙΟΥΣ , πρότεινε ότι η ζωή γεννήθηκε στη Γή απο μικροοργανισμούς ή σπέρματα που μεταφέρθηκαν , μέσω του διαστήματος , υπό την πίεση της ακτινοβολίας , απο πλανήτη σε πλανήτη. Μία τέτοια ιδέα παρακάμπτει μάλλον παρά επιλύει το πρόβλημα της προέλευσης της ζωής.
4. Η ζωή γεννήθηκε νωρίς στη Γή , λίγο μετά τη δημιουργία της , απο μία σειρά διαδοχικών χημικών αντιδράσεων ( είναι η επικρατούσα θεωρία σήμερα ).
Ο βιολόγος Τ.Χ.ΧΑΞΛΕΥ (1869) και ο φυσικός ΤΖΩΝ ΤΥΝΤΑΛ (1874) ισχυρίστηκαν ότι η ζωή μπορούσε να δομηθή από ανόργανα χημικά συστατικά.
Κατά την δεακετία του 1920 ο Βρεττανός Τ.ΧΑΛΝΤΕΙΝ και ο Σοβιετικός Α.ΟΠΑΡΙΝ υπέθεσαν ότι , αν στη Γή επικρατούσαν κάποτε πιο αναγωγικές ( πλούσιες σε Υδρογόνο ) συνθήκες από ότι σήμερα , θα μπορούσε να ήταν πιθανότερη η αβιογενετική παραγωγή οργανικών μορίων . Στη σημεριονή ατμόσφαιρα Οξυγόνου , που παράγεται απο τη φωτοσυνθετική δραστηριότητα των πράσινων φυτών , τέτοια μόρια θά έτειναν να οξειδωθούν πρός Διοξείδιο του Ανθρακα , Αζωτο και Νερό.
Οι πρώτες πειραματικές απομιμήσεις αυτών των πρωτόγονων συνθηκών πραγματοποιήθηκαν το 1953 από ένα Αμερικανό μεταπτυχιακό φοιτητή , τον Σ.ΜΙΛΛΕΡ , υπό την καθοδήγηση του βιοχημικού Χ.ΓΙΟΥΡΕΥ.
Αν και η πρωταρχική ατμόσφαιρα δεν θεωρείται πλέον ότι ήταν τόσο πλούσια σε Υδρογόνο όσο αρχικά , η ανακάλυψη ότι ο μετεωρίτης MURCHISON περιέχει τα ίδια αμινοξέα που συνέθεσε ο ΜΙΛΛΕΡ , και ακόμη και στις ίδιες σχετικές αναλόγίες , υπονοεί ισχυρά ότι τα αποτελέσματά του είναι σχετικά .
Και άλλοι έχουν κάνη παρόμοια πειράματα. Μία ομάδα στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστήμιου της Καλιφόρνιας στο ΣΑΝ ΝΤΙΕΓΚΟ εξέθεσε σε χαμηλά επίπεδα φωτός θειούχα μόρια σαν εκείνα που πιστεύεται ότι ήταν παρόντα πρίν τη δημιουργία της Γής. Η παρουσία του φωτός ήταν αρκετή για να δημιουργηθούν οργανικές ενώσεις .
Η ζωή δεν μπορεί να επιβιώση σε άστρα. Είναι όλα πάρα πολύ θερμά σαν τον Ήλιο μας. Για να βρούμε ζωή πρέπει να βρούμε πλανήτες που να μη είναι ούτε πολύ θερμοί , ούτε πολύ ψυχροί , και σε τέτοια απόσταση απο το κεντρικό άστρο που να μπορεί να υπάρχη νερό σε υγρή μορφή.
Μερικές μορφές ζωής στη Γή (Εξετρεμόφιλα) είναι πολύ ανθεκτικές και μπορούν να επιβιώνουν σε ακραίες συνθήκες περιβάλλοντος. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ένας παρόμοιος μικροοργανισμός νωρίς στα πρώτα στάδια της Γής να είναι ο κοινός πρόγονος όλων των σημερινών μορφών ζωής, Η φάλαινα, η μαγιά του ψωμιού και ο ίδιος ο αρτοποιός μπορούν όλοι να αναχθούν πρός τα πίσω ( μέσω του Παγκόσμιου Δέντρου της Ζωής ) σε ένα μικροοργανισμό που εμφανίσθηκε πολύ νωρίς στη ιστορία της Γής.
Σήμερα στη Γή έχει βρεθή ζωή σε ακραία περιβάλλοντα - τοποθεσίες που πιστευόταν ότι είναι πάρα πολύ θερμές ή πάρα πολύ ψυχρές ή πάρα πολύ ξηρές.
Δεν υπάρχει ευρέως αποδεκτός ορισμός της ζωής στη επιστημονική κοινότητα. Έχουν προταθή πολλοί ορισμοί μεταβολικοί , θερμοδυναμικοί , βιοχημικοί , γενετικοί , κ.λ.π. Καθένας απο αυτούς τους ορισμούς θεωρείται σήμερα αποτυχημένος από την άποψη ότι περιλαμβάνη οντότητες ή φαινόμενα που δεν θεωρούμε ότι είναι ζωντανά ή εξαιρεί οντότητες που είναι. Ο ΜΟΝΟΝΤ (1970) πρότεινε ότι ένα αναγκαίο τμήμα ενός ορισμού ζωντανών οργανισμών πρέπει να περιλαμβάνη την έννοια του σκοπού (ΤΕΛΕΟΝΟΜΙΑ) , ενώ οι ΣΑΠΙΡΟ και ΦΑΙΕΝΜΠΕΡΓΚ (1995) πρότειναν τον ορισμό της ζωής ως την
Ένας πρακτικός ορισμός είναι ο <ΧΗΜΙΚΟΣ ΔΑΡΒΙΝΙΚΟΣ> ορισμός , δηλαδή :
Η λέξη <χημικό> έχει το αποτέλεσμα να εξαιρούμε την τεχνητή <ζωή> (υπολογιστές). Αλλά όσο χρήσιμος και αν είναι ο ορισμός για να εξηγούμε εργαστηριακά πειράματα ή για να μας καθοδηγεί στο να συλλάβουμε την έννοια της <γένεσης της ζωής> στη πρώιμη Γή ( ένα κοινό συμπέρασμα είναι ότι
είναι απίθανο ότι θα είναι χρήσιμος σε μία αναζήτηση ζωής από απόσταση ( με εξερευνητικά διαστημόπλοια-ρομπότ ).
Στις αποστολές αυτές , ψάχνοντας για ζωή σε άλλα μέρη του ηλιακού συστήματος , χρησιμοποιούμε την λιγότερο φιλόδοξη , αλλά πρακτικά χρήσιμη , έννοια
δηλαδή ζωή βασισμένη σε υγρό υδατικό διαλύτη , σε μία ομάδα ΒΙΟΓΕΝΕΤΙΚΩΝ στοιχείων ( κυρίως Ανθρακα υπό μορφή οργανικών ενώσεων ) και σε μία χρήσιμη πηγή ελεύθερης ενέργειας. Π.χ. τα διαστημόπλοια ΒΙΚΙΝΓΚ που προσεδαφίσθηκαν στον πλανήτη ΑΡΗ το 1976 έψαξαν για ενδείξεις μεταβολισμού σε δείγματα αρειανού εδάφους.
Σχόλια