NASA: Πώς θα μπορέσετε να δείτε έναν κομήτη της Πρωτοχρονιάς

 

Η πορεία του κομήτη Καταλίνα στον ουρανό το 2014 και το 2015, όπως καταγράφηκε με το διαστημικό τηλεσκόπιο Neowise. Οι παρατηρήσεις έγιναν στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος και αποδίδονται εδώ με κόκκινο χρώμα.   (Φωτογραφία:  NASA/JPL-Caltech )

 

Ουάσινγκτον

Μήπως στις γιορτές σας έκαναν δώρο κιάλια ή τηλεσκόπιο; Αν ναι, μπορείτε να τα δοκιμάσετε αναζητώντας έναν πρωτοεμφανιζόμενο κομήτη στον ουρανό την Πρωτοχρονιά ή τις επόμενες ημέρες. Η ευκαιρία δεν θα ξανάρθει -το παγωμένο σώμα βρίσκεται σε πορεία εξόδου από το Ηλιακό Σύστημα.
Ο κομήτης Καταλίνα, επισήμως γνωστός ως C/2013 US10, εντοπίστηκε τον Οκτώβριο του 2013 και πήρε το όνομα ενός βουνού στην Αριζόνα όπου βρίσκεται το τηλεσκόπιο με το οποίο ανακαλύφθηκε.
O κομήτης C/2013 US10 (Καταλίνα) όπως φωτογραφήθηκε με τηλεσκόπιο στις 16 Δεκεμβρίου από την πολιτεία της Τζόρτζια (Πηγή: Greg Hogan)
Λίγο μετά την ανακάλυψή του, αναφέρει η NASA, ο ακριβής προσδιορισμός της τροχιάς έδειξε ότι ο κομήτης προέρχεται πιθανότατα από το Νέφος του Όορτ -ένα σύννεφο από δισεκατομμύρια παγωμένα σώματα που πιστεύεται ότι περιβάλλει το Ηλιακό Σύστημα. Άστρα που τυχαίνει να περάσουν σε σχετικά μικρή απόσταση μπορούν να επηρεάσουν με τη βαρύτητά τους τα σώματα του νέφους και να τα στείλουν προς το εσώτερο Ηλιακό Σύστημα.
Ο κομήτης Καταλίνα, ένα αντικείμενο από σκόνη και πάγους, πιθανότατα επισκέπτεται για πρώτη φορά τη γειτονιά μας. Στις 15 Νοεμβρίου έφτασε στο περιήλιο, την ελάχιστη απόστασή του από τον Ήλιο, περίπου 122 εκατομμύρια χιλιόμετρα.
Καθώς πέρασε πίσω από τον Ήλιο, ο κομήτης επιταχύνθηκε λόγω της βαρυτικής έλξης και εκτινάχθηκε στην άλλη πλευρά με ταχύτητα 166.000 χιλιομέτρων την ώρα. Κινείται πλέον τόσο γρήγορα ώστε πιθανότατα θα χαθεί στο βαθύ Διάστημα και δεν θα επιστρέψει ποτέ.
Ο κομήτης περνά για λίγο από το Ηλιακό Σύστημα για να χαθεί μετά στο Διάστημα (Πηγή: NASA/JPL)
Καιρού επιτρέποντος, ο Καταλίνα είναι ορατός λίγη ώρα πριν από το ξημέρωμα στα ανατολικά. Δυστυχώς, το φεγγάρι δυσκολεύει τον εντοπισμό του και θα χρειαστείτε κιάλια, συμβουλεύει η NASA.
Ο απλούστερος τρόπος για να βρείτε τη θέση του είναι να αναγνωρίσετε πρώτα τη Μεγάλη Άρκτο. Αν ακολουθήσετε με το βλέμμα το «χερούλι» του αστερισμού θα σας οδηγήσει στον Αρκτούρο, το δεύτερο λαμπρότερο άστρο στον ουρανό του βορείου ημισφαιρίου.
Η θέση του Αρκτούρου σε σχέση με τη Μεγάλη Άρκτο την 1η Ιανουαρίου. Ο χάρτης δημιουργήθηκε με το λογισμικό για πλανητάρια Stellarium (Πηγή: Stellarium/Rob Landis)
Τα ξημερώματα της 1ης Ιανουαρίου ο κομήτης βρισκόταν 0,5 μοίρες -περίπου όσο το πλάτος της πανσελήνου- πάνω και δεξιά του Αρκτούρου.
Ακόμα όμως και αν χάσετε τον περαστικό κομήτη, μπορείτε να περιμένετε μέχρι να ξημερώσει και να θαυμάσετε την Αφροδίτη στα ανατολικά. Τις επόμενες ημέρες, ο Δίας θα βρίσκεται λίγο κάτω και αριστερά.
Ο χορός των πλανητών συνεχίζεται όλο τον Ιανουάριο. Στις 25 του μήνα, πέντε πλανήτες θα παρατάσσονται τα ξημερώματα από τα νοτιοανατολικά μέχρι τα νοτιοδυτικά. Κατά σειρά, είναι ο Ερμής, η Αφροδίτη, ο Άρης και ο Δίας.
Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΔΟΛ