Η τάξη των πραγμάτων που θα έρθουν

Πριν από περίπου 10 ημέρες είχε κυκλοφορήσει μια έκθεση της Κομισιόν στην οποία γίνονταν ευθέως αναφορά για την κατάσταση στην ευρωζώνη και ιδιαιτέρως σε συγκεκριμένες χώρες, όπως φυσικά η Ελλάδα, αλλά και η Ιταλία, η Ισπανία και άλλες χώρες, κυρίως του Νότου οι οποίες πλήττονται από την κρίση.

Όπως έγραφε ο Ambrose Evans Pritchard της Telegraph, προσφάτως η ΕΚΤ του Draghi ανακοίνωνε ότι η οικονομική κρίση της ευρωζώνης οδεύει προς το τέλος της, αλλά με την ανεργία και την ύφεση, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Μάλιστα, μιλάμε για μια κρίση, που αφενός τα θεσμικά όργανα της Ευρώπης και κυρίως η ΕΚΤ απέτυχαν να προβλέψουν, αφετέρου η ΕΚΤ σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για αυτήν, επιτρέποντας τη συρρίκνωση της προσφοράς χρήματος, κυρίως από τα μέσα του 2012.

Έτσι, η ΕΚΤ και ο Draghi δήλωσαν ότι δεν θα αναλάβουν νέες δράσεις για να αντισταθμιστεί η μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων (αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών) του τρέχοντος έτους το 2,3% του ΑΕΠ στην Ισπανία, 2% στη Γαλλία και 1,2% στην Ιταλία - για να μην αναφέρουμε τις δραματικές μειώσεις στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία.

Πέραν όμως της Ευρώπης, στην Ιαπωνία, αντίθετα, ο πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε λίγο πολύ έδωσε εντολή στην κεντρική τράπεζα να "πληθωρίσει" και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (και όχι το "spread" ή κάποιο άλλο χρηματοοικονομικό τέχνασμα). Η Federal Reserve στην Αμερική, αντίθετα, ανακοίνωσε αυτό το καλοκαίρι ότι θα συνεχίσει να κάνει ενέσεις ρευστότητας τη μία μετά την άλλη μέχρις ότου το ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ κατέβει στο 6,5%.

Μόνο η ΕΚΤ δηλώνει ανίσχυρη μπροστά σε ένα ποσοστό ανεργίας 11 0.8% στην Ευρώπη που αυξάνεται μήνα με το μήνα. Ο Mario Draghi είπε ότι η νομισματική πολιτική μπορεί να κάνει "λίγα" για να καταπολεμηθεί η διαρθρωτική ανεργία. Αν όμως ήταν πραγματικά " διαρθρωτική" θα μπορούσε και να πείσει. Αλλά δεν είναι. Η Ιρλανδία έχει μια από τις πιο ευέλικτες αγορές εργασίας στον κόσμο, αλλά το ποσοστό ανεργίαςεκτινάχθηκε από 4,6% σε 14,6%, παρά τη δικλείδα ασφαλείας της μετανάστευσης προς τη Βρετανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αυστραλία.

Το ποσοστό ανεργίας στην Ισπανία από 7,8% ανέβηκε στο 26,6% μέσα σε τέσσερα χρόνια, και στο 55% για τους νέους. Αυτό συνέβη πολύ γρήγορα, γιατί τώρα πλέον είναι εύκολο να απολυθεί ένας ισπανός εργαζόμενος με σύμβαση ορισμένου χρόνου.

Μόλις δημοσιεύθηκε, την περασμένη εβδομάδα, η 400σελιδη έκθεση της Ευρωπαϊκή Επιτροπής, για την ανεργία που καταρρίπτει τον ισχυρισμό ότι η ακαμψία της αγοράς εργασίας είναι η βασική αιτία της κοινωνικής καταστροφής που μαστίζει το κλαμπ των μεσογειακών χωρών και μέρος της Ανατολικής Ευρώπης.

Στην έκθεση αναφέρονται όλα όσα πρέπει να γίνουν : τη σκανδιναβική ευελιξία με ασφάλεια και τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης στο κόστος εργασίας.

Στη συνέχεια, όμως, η έκθεση προχωράει πιο κάτω και δείχνει "το σοκ ζήτησης" ως τον πραγματικό ένοχο. Όλα τα άλλα, λέει η ΕΕ είναι "λιγότερο σημαντικά". Το έγγραφο ανατρέπει το κεντρικό επιχείρημα των ευρωπαίων μανδαρίνων περί λιτότητας, ότι η "μεταρρύθμιση εργασίας" ως δια μαγείας, θα οδηγήσει στην ανάκαμψη, πριν οι δημοκρατίες των χωρών που επλήγησαν θα ξαναπάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.

Στην Ισπανία, τώρα η ευρωσκεπτικιστή Ενωτική Αριστερά στις δημοσκοπήσεις ανεβαίνει στο 16%, πλησιάζοντας τους Σοσιαλιστές , στο 23%. Η αριστερά κάνει επιτέλους τη φωνή της να ακουστεί.

Η ανεργία στην Ελλάδα μόλις έφτασε το 27%,ενώ το ποσοστό ανεργίας στην Ιταλία είναι απατηλά χαμηλό, μόνο 11 .1%, αλλά όπως μπορείτε να δείτε από το παρακάτω διάγραμμα στην έκθεση της Επιτροπής, υπάρχει και ένα άλλο 12% αποθαρρυμένων εργαζομένων, δηλαδή ανθρώπων που έχουν πάψει να ψάχνουν για δουλειά, ακόμη και αν θα μπορούσαν και θα ήθελαν να εργαστούν που δεν καταγράφονται. Το συνδυασμένο ποσοστό της πραγματικής ανεργίας στην Ιταλία είναι περίπου 23%.

Και από τους άνεργους, το ποσοστό όσων βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας επί ένα έτος ή περισσότερο – μόνο στην Ισπανία είναι δύο εκατομμύρια - από 33% πήγε στο 43% και αναμένεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο.

Το ένα πέμπτο δεν είχε ποτέ μια δουλειά στη ζωή του. Όσο πιο πολύ αυτό συνεχίζεται, τόσο πιο απελπιστική θα γίνεται η θέση αυτών των ανθρώπων.

Ας δούμε τη συμβαίνει στην Ιρλανδία.

Η έκθεση προειδοποιεί ότι δημιουργείται ένα "νέα χάσμα" μεταξύ των χωρών του πυρήνα της ΕΕ και τις χώρες "που δείχνουν παγιδευμένες σε ένα φαύλο κύκλο μείωσης της παραγωγής, ραγδαίας αύξησης της ανεργίας, μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος. Το κύμα των πολιτικών λιτότητας εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητα του κράτους πρόνοιας στην Ευρώπη. " Πράγματι.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, αναμένεται ότι η ευρωζώνη θα συρρικνωθεί κατά 0,2% φέτος, με μια μικρή ανάκαμψη το 2014. Μέχρι τότε, εκατομμύρια άνθρωποι θα έχουν πέσει σε μια "τεράστια παγίδα φτώχειας ", σύμφωνα με τα ίδια τα λόγια του επικεφαλής της ειδικής ομάδας για την απασχόληση της ΕΕ Laszlo Andor.

Αυτός είναι ο λόγος που ο Gustav Horn - επικεφαλής του γερμανικού Ινστιτούτου IMK και από τους "πέντε σοφούς " (κορυφαίους γερμανούς οικονομολόγους) - την περασμένη εβδομάδα ζήτησε τον τερματισμό των βασανιστηρίων της λιτότητας. "Είναι ένας φαύλος κύκλος. Η υπερβολική λιτότητα δεν θα οδηγήσει σε μείωση του χρέους, αλλά το αντίθετο, στην αύξηση του χρέους», είπε.

Ο Δρ Χορν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο μόνος βιώσιμος τρόπος για να γεφυρωθεί το χάσμα είναι η Γερμανία να επιτρέψει μια πληθωριστική έκρηξη με αύξηση των μισθών κατά 4% για κάποιο χρονικό διάστημα. Έχει δίκιο.

Η μισή Ευρώπη βρίσκεται τώρα σε μια "μεγάλη ύφεση ", λιγότερο έντονη από ό, τι ήταν στις αρχές της δεκαετίας του '30 (η Αμερική είναι μια άλλη ιστορία), αλλά μεγαλύτερης διάρκειας και τελικά πιο βαθιά ριζωμένη.

Οποιος έχει χρόνο ας ρίξει μια ματιά στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με πλούσια γραφικά που φοβίζουν.

Θα δει ότι ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων στις χώρες της Βαλτικής, τη Σλοβακία και τα Βαλκάνια αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα εξαιτίας των ανθρώπινων θυσιών που τους ζητάει να κάνουν η κυρίαρχη ελίτ για να υπερασπίισει το ευρώ με κάθε κόστος.

Η κατάσταση " σοβαρών υλικών στερήσεων στη Λετονία εκτινάχθηκε στο 31% και στη Βουλγαρία στο 44%. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων ηλικίας πενήντα ετών που στη Λετονία, τη Λιθουανία και την Εσθονία έχασαν τις δουλειές τους κατά τη διάρκεια της κρίσης, δεν έχει βρει άλλη δουλειά και έχει ελάχιστες πιθανότητες να βρει, τουλάχιστον στις χώρες τους. Πρόκειται για απόβλητα αφημένα στην τύχη τους.

Το ποσοστό ανεργίας 12,5% της Λετονίας δεν αφηγείται την πραγματική ιστορία. Ένα άλλο 7% αρνήθηκαν να καταγραφούν ως άνεργοι. Το 10% του πληθυσμού έχει εγκαταλείψει τη χώρα.

Το ΑΕΠ της Λετονίας είναι σε ανάκαμψη, αλλά η παραγωγή εξακολουθεί να είναι 12% κάτω από τα επίπεδα του 2007. Θα ήταν καλύτερα να αφήσουν να υποτιμηθεί το νόμισμα της Λετονίας και να μοιραστούν οι θυσίες θυσία πιο ομοιόμορφα, όπως το ίδιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τους έχει πει κατ 'ιδίαν. Οσοι διαφημίζουν τη Λετονία ως ένα επιτυχημένο παράδειγμα των προγραμμάτων λιτότητας αγνοούν το πραγματικό κόστος.

Ο πρώην διοικητής της ΕΚΤ Αθανάσιος Ορφανίδης - ένας διεθνής εμπειρογνώμονας σχετικά με τον αποπληθωρισμό - έχει αποστασιοποιηθεί από τους πρώην συναδέλφους του στην ΕΚΤ, κατηγορώντας τους ότι κάθονται και βλέπουν τα πράγματα από το παράθυρο, ενώ στην Ευρώπη εξαπλώνεται η κοινωνικο-οικονομική καταστροφή.

"Βρισκόμαστε στο μέσον μιας ύφεσης που την προκαλούν οι εφαρμοζόμενες οικονομικές πολιτικές, και η νομισματική πολιτική μπορεί να κάνει περισσότερα για να την συγκρατήσει, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα των τιμών", είπε.

Ο Jacques Cailloux της Nomura, λέει ότι το χρήμα εξακολουθεί να σπανίζει πολύ στην Ευρώπη για μια σειρά από χώρες.Η απόδοση των κρατικών ομολόγων τους έχουν πέσει πολύ, αλλά όχι τόσο που να συμβαδίζει με τη μείωση του ΑΕΠ.

Οι μειώσεις των επιτοκίων και των spreads δεν φτάνουν στην αγορά, οι ιταλικές και οι ισπανικές εταιρείες εξακολουθούν να πληρώνουν τα διπλά για να δανειστούν σε σχέση με τις ανταγωνίστριες γερμανικές. Το χάσμα Βορρά-Νότου γίνεται διαρθρωτικό.

Ο Jacques Cailloux υπολογίζει ότι μια σειρά κράτη θα χρειαστούν δραστικές περικοπές των επιτοκίων αυτό το έτος, σύμφωνα με τον κλασικό "Κανόνα του Τέιλορ (Taylor Rule) ή έλλειψη δυνητικού προϊόντος": 150 μονάδες βάσης για τη Γαλλία, 230 για τις Κάτω Χώρες, 240 για την Ιρλανδία, 330 για την Πορτογαλία, 350 την Ισπανία και 400 την Ιταλία. Οσο για την Ελλάδα, θεωρητικά 1100, "καμία μείωση δεν φαίνεται επαρκής."

Τα επιτόκια δεν μπορούμε να τα μειώσουμε κάτω από το μηδέν. Αυτός είναι ο λόγος που οι αρχές προχωρούν σε "ποσοτική χαλάρωση"(quantitative easing), μία ανορθόδοξη μείωση των επιτοκίων κάτω από το μηδέν. Οι χώρες θύματα της ύφεσης θα πρέπει να μπορούν να δανείζονται για να επιβιώσουν. Αλλά η ΕΚΤ, ωστόσο, στοιχηματίζει ότι ένας νέος γύρος παγκόσμιας ανάπτυξης και "θετικής μετάδοσης" από την άνοδο των χρηματοπιστωτικών αγορών θα βγάλει την Ευρώπη από την κρίση μέχρι το τέλος του έτους.

Η ιστορία θα το κρίνει ως ένα τραγικό λάθος.

Δεν θέλω να ασκήσω σκληρή κριτική στον κ. Draghi. Έπαιξε χωρίς να έχει φύλλο με σπάνια τόλμη, χάρη στην εκπαίδευση του από τους Ιησουίτες. Εξασφαλίζοντας τη συναίνεση των Γερμανών στο σχέδιό του υποστήριξης των ισπανικών και ιταλικών ομολόγων, έχει μέχρι στιγμής καταφέρει να αποφύγει την οικονομική κρίση. Φτάνει αργά και με λάθος τρόπο, αλλά αυτό δεν είναι ευθύνη του.

Αξίζει να θυμηθούμε πώς φτάσαμε ως εδώ, και τι σημαίνει αυτή η διάσωση.

Ακριβώς πριν από ένα χρόνο, οι Γερμανοί ήταν σίγουροι ότι τα είχαν καταφέρει με την κρίση, τόσο που ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και οι άλλοι φαίνεται να πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να αποβάλουν την Ελλάδα ως παράδειγμα υγείας. Οι Γερμανοί ταρακουνήθηκαν μόνο όταν το ισπανικό τραπεζικό σύστημα κατέρρευσε τον Ιούλιο του 2012 και ορισμένοι ηγέτες του μπλοκ των Λατίνων, τελικά, επαναστάτησαν κάπως και απείλησαν να ασκήσουν την εξουσία που τους έδινε η ψήφος τους στο Συμβούλιο. Αυτό επέτρεψε στο Draghi να δεσμεύσει την ΕΚΤ να αγοράσει τα ομόλογα των χωρών που βρίσκονται σε κρίση και έτσι σταμάτησε την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος της Νότιας Ευρώπης.

Τώρα, πολλοί διεκδικούν το " δώσε Draghi " ως στρατηγική νίκης ενάντια στην κρίση της ΟΝΕ. Τα σκανδιναβικά κράτη πιστωτές αναγκάστηκαν να επιτρέψουν τέτοια δραστικά μέτρα, διότι όλα τα άλλα είχαν αποτύχει. Οι αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ είναι σε τελευταία ανάλυση μια καλυμμένη δημοσιονομική ένωση, εκτός δημοκρατικού ελέγχου.

Η Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έχει αμοιβαιοποιήσει το χρέος της ΟΝΕ χωρίς να το λέει ανοικτά στο Γερμανό φορολογούμενο. Αυτό μπορεί να είναι απαραίτητο εάν ο στόχος είναι να σωθεί το ευρώ - αλλά δεν είναι ηθικό - και σίγουρα δεν δείχνει υγεία. Έχει δίκιο ο Jens Weidman της Bundesbank να προειδοποιεί ότι αυτό το παιχνίδι πίσω από τις πλάτες των ψηφοφόρων στο μέλλον θα δημιουργήσει προβλήματα.

Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Η φρίκη μπροστά μας αυτή τη στιγμή είναι η κοινωνική κατάρρευση. Η στρατηγική της Ευρώπης είναι να κάμψει την αντίσταση των εργαζομένων και των συνδικάτων στις περικοπές των αποδοχών τους, φέρνοντας την ανεργία στα ύψη. Αυτό είναι στην πραγματικότητα η "εσωτερική υποτίμηση". Πρόκειται για μια ιστορία που βρωμάει. Και η ΕΚΤ βασανίζει κι άλλο τον κόσμο, με μια περιοριστική νομισματική πολιτική.                                        http://www.sofokleous10.gr