Μαθήματα συμπεριφοράς για τραπεζίτες

Οι κανόνες έχουν αλλάξει. «Δεν θα αισθάνεστε άνετα πια στην Barclays και, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν θα αισθάνομαστε και εμείς άνετα με εσας για συναδέλφους μας.» Το μήνυμα από τον Antony Jenkins, νέο διευθύνοντα σύμβουλο της τράπεζας, ήταν απλό: αν δεν σας αρέσουν οι αξίες μας, να φύγετε.

Είναι ένα καλό ξεκίνημα για τη μεταρρύθμιση της επικρατούσας κουλτούρας αλλά, όπως αποδεικνύει η πρόσφατη ιστορία της Barclays, το πρόβλημα με τις αξίες δεν είναι να τις εκφράσει κανείς αλλά να τις εφαρμόσει. Διότι, ακόμη και όταν ορισμένοι εργαζόμενοι της Barclays 'έπαιζαν' με το διατραπεζικό επιτόκιο του Λονδίνου και πωλούσαν σε πελάτες συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίων και περιττή ασφαλιστική προστασία πληρωμών, η τράπεζα είχε ήδη ένα φαινομενικά ισχυρό κώδικα δεοντολογίας.

«Η οργάνωσή μας,» ανέφερε ένα κρίσιμο κομμάτι του, «ιδρύθηκε βασισμένη σε παραδοσιακές αξίες όπως εμπιστοσύνη και τιμή και η επιτυχία μας ήταν και συνεχίζει να είναι, συνάρτηση όχι μόνο της ποιότητας των προϊόντων και των υπηρεσιών μας, αλλά και του τρόπου με τον οποίο παραδίδονται. Αναμένουμε από κάθε εργαζόμενο της Barclays, και  όσους εργάζονται για λογαριασμό μας, να συμπεριφέρονται σύμφωνα με τα σταθερά υψηλά επαγγελματικά και ηθικά μας πρότυπα.»

Η δήλωση υπογράφηκε από τον John Varley, διευθύνοντα σύμβουλο μέχρι το 2010, και ενισχύθηκε από τον διάδοχό του. Ο Bob Diamond δήλωνε σε ραδιοφωνικό σταθμό στα τέλη του 2011: «η κουλτούρα είναι δύσκολο να οριστεί. Νομίζω ότι είναι ακόμη πιο δύσκολο να επιβληθεί. Αλλά, για μένα, στοιχείο της  κουλτούρας αποτελεί το πώς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι όταν κανείς δεν βλέπει.»

Ξέρουμε ήδη πώς συμπεριφέρονταν μερικοί άνθρωποι στην Barclays. Η συμμετοχή της τράπεζας στα σκάνδαλα που ήρθαν στο φως το επόμενο έτος έδειξε, όπως είπε ο κ. Jenkins δειλά, ότι: «η Barclays δεν είχε ανοσία στις πρακτικές αυτές.» Στοιχεία email δείχνουν ότι ανώτερα διοικητικά στελέχη μπορεί να είχαν εμπλακεί στην χειραγώγηση των επιπέδων του επιτοκίου Libor ήδη από το 2007.

Σήμερα, η κορυφή της τράπεζας φοράει ζώνη και τιράντες. Ο Sir David Walker, ειδικός εταιρικής διακυβέρνησης στο City του Λονδίνου, έχει οριστεί πρόεδρος, και υποστηρίζεται από τον Sir Hector Sants, πρώην διευθύνων σύμβουλο της Αρχής Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών, ο οποίος θα επιβλέπει τις ρυθμιστικές σχέσεις. Και οι δύο θα λάβουν σύντομα μια έκθεση από τον κορυφαίο δικηγόρο Anthony Salz στον οποίο ανατέθηκε από το διοικητικό συμβούλιο η σύνταξη ενός κειμένου για την κουλτούρα και την ηθική της τράπεζας.

Είναι απαραίτητο να συνεχίσουν λοιπόν τις προσπάθειες. Τα ανώτερα στελέχη δίνουν το παράδειγμα - αυτό θα φανεί από τους ανθρώπους που προσλαμβάνουν, τις ενέργειες που ανταμοίβουν και ποιες τιμωρούν. Τα σημάδια θα ερμηνευτούν και η συμπεριφορά θα τροποποιηθεί αναλόγως.

Υπάρχουν τρία βήματα που θα ενισχύσουν το μήνυμα. Πρώτον, η εκπαίδευση σε όλες τις πτυχές του κώδικα της Barclays θα πρέπει να είναι υποχρεωτική για τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα από το που εργάζονται και με τι αντικείμενο. Η συμμόρφωση πρέπει να έχει σχέση με τους όρους και τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων και των ετήσιων αξιολογήσεων τους.

Δεύτερον, τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη θα πρέπει να υποχρεούνται να συντάσσουν ένα ετήσιο προσωπικό, υπογεγραμμένο κείμενο που θα περιγράφει πώς ο κώδικας αυτός έχει εφαρμοστεί στην περιοχή ευθύνης τους. Για μέλη του διοικητικού συμβουλίου αυτά τα κείμενα θα πρέπει να ελέγχονται και να επαληθεύονται ξεχωριστά από μη-εκτελεστικά μέλη.

Τρίτον, οι πρακτικές αμοιβών πρέπει να αλλάξουν. Στην επενδυτική τραπεζική, οι πρόσφατες αλλαγές από τα βραχυπρόθεσμα μπόνους προς τα μακροπρόθεσμα κίνητρα και τις διατάξεις clawback (που ορίζει την επιστροφή αμοιβών σε περιπτώσεις λαθών από την πλευρά των εργαζομένων) είναι μια πρόοδος. Αλλά οι τραπεζίτες που ασχολούνται με ιδιώτες, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και άλλους λιγότερο εξελιγμένους οικονομικά πελάτες θα πρέπει να έχουν επιπλέον περιορισμούς. Στον τομέα της λιανικής τραπεζικής, η επιβραβεύση για τα ανώτερα στελέχη θα πρέπει να συνδέεται με τον πελάτη, με δείκτες όπως η συνολική ικανοποίηση, τα επίπεδα των παραπόνων και η δίκαιη επίλυση τους και η κανονιστική συμμόρφωση. Αμοιβή για το προσωπικό πλατφόρμας δεν πρέπει ποτέ να συνδέεται με τις πωλήσεις.

Αλλά το πρόβλημα δεν ξεκινά ούτε και τελειώνει με την Barclays. Η τράπεζα ήταν η πρώτη που κατάφερε να διευθετήσει την υπόθεση Libor με τις ρυθμιστικές αρχές στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Θα βοηθούσε εάν τα περαιτέρω μέτρα που έλαβε - ιδανικά, ριζικά και άμεσα –εφαρμόζονταν σε συνδυασμό με ένα κώδικα ορθής χρηματοοικονομικής πρακτικής, και επίβλεψης για όλο τον τραπεζικό τομέα υπό το βλέμμα ενός ανεξάρτητου φορέα. Πρόκειται για ένα θέμα στο οποίο η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Τραπεζικών Προτύπων του Ηνωμένου Βασιλείου είναι πιθανό να αναφερθεί  τον επόμενο μήνα. Η βρετανική βιομηχανία χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, εν τω μεταξύ, αυτή την εβδομάδα θα εγκαινιάσει ένα εθελοντικό σύστημα για τη βελτίωση της ποιότητας της ηγεσίας.

Αυτή είναι μια σημαντική στιγμή, και προσφέρει τη δυνατότητα στον τραπεζικό τομέα να αρχίσει να αποκαθιστά την υπόληψη του από τη δεκαετία του 1980 και μετά.http://www.sofokleous10.gr