Πολύ αργά για δάκρυα κ. Παπακωνσταντίνου

Ένας ακόμη μοιραίος κι άβουλος πολιτικός, υπερεκτιμημένος και υπερπροβλημένος από τα ντελίβερι μπόις του νεοπαπανδρεϊσμού, έχει πλέον ξεγυμνωθεί. Ο λόγος για τον πρώην τσάρο της οικονομίας, τον Γ. Παπακωνσταντίνου. Αυτόν που επί 20 μήνες έκανε τραγικά λάθη. Κι αν κάποτε κάποιοι Πασόκοι απείλησαν με ειδικά δικαστήρια για την οικονομία και τον εκτροχιασμό του ελλείμματος (και ίσως να είχαν δίκιο), τώρα για τον ανεκδιήγητο κ. Παπακωνσταντίνου τι πρέπει να ζητήσουν; Κρεμάλα στο Σύνταγμα;

Βγήκε στη ΝΕΤ και στην Έλλη Στάη χθες και παραδέχθηκε ότι έγιναν και λάθη. Έγραψε και ένα άρθρο  στους Financial Times ο πρώην τσάρος και ομολόγησε κι εκεί ότι υπήρξαν λάθη στο πρόγραμμα.

Μα ακριβώς για τα λάθη αυτά δεν είμαστε εδώ που είμαστε; Τα λάθη του δεν έφεραν τη μαύρη τρύπα των 6,5 δις ευρώ που καλείται ο ελληνικός λαός να καλύψει μέσα σε έξι μήνες;

Ο ίδιος πολιτικός δεν ήταν που έλεγε ότι θα παραιτηθεί αν αναγκαστεί να πάρει κι άλλα μέτρα; Τότε μας το έλεγε γιατί έπρεπε να πειστούμε για το Μνημόνιο 1.

Ο ίδιος όμως αναθεώρησε το Μνημόνιο αυτό και προετοίμασε τη χώρα για νέο δανεισμό. Είναι ο ίδιος ο οποίος λίγες ημέρες πριν την απομάκρυνσή του από το Οικονομικών έλεγε ότι τα λεφτά φτάνουν μέχρι 15 Ιουλίου. Και φυσικά ο ίδιος που έκανε κωλοτούμπα πιεζόμενος από το ΚΤΕ του ΠΑΣΟΚ, πήρε πίσω κάποια μέτρα, αλλά… ξέχασε να ενημερώσει την τρόϊκα. Και ήρθε ο… μπουλντόζας να διαλύσει την πολιτική του, να αφήσει αιχμές για το χάλι που βρήκε και να πάρει ακόμη πιο σκληρά μέτρα.

Αν όμως ο κόσμος είναι στους δρόμους αυτή την ώρα, κι αν οι βουλευτές ψηφίσουν την εκτέλεση του ελληνικού λαού είναι γιατί ο κ. Παπακωνσταντίνου απέτυχε την πιο κρίσιμη στιγμή. Κι αντί να πάει σπίτι του και να κλάψει για το κατάντημα της χώρας, βγαίνει και παραδέχεται εκ των υστέρων τα λάθη του. Πολύ αργά για δάκρυα κύριε υπουργέ. Ο κόσμος σας έμαθε και από την καλή και από την ανάποδη και θα σας ανταποδώσει ότι του κάνατε.

Διαβάστε το άρθρο του υπουργού στους FT.

Ένα χρόνο αφού η Ελλάδα συμφώνησε στο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής και το δάνειο των 110 δισ. ευρώ με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η χώρα βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο – και κρατούσα άποψη είναι πιο απαισιόδοξη από ποτέ ως προς την αντιμετώπιση της κρίσης. Τι πήγε λάθος; Και τι μπορεί να διορθωθεί;

Για να απαντήσουμε, είναι σημαντικό να θυμηθούμε τι έγινε από τον Μάιο του 2010: Η μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή που έχει επιτευχθεί ποτέ σε διάστημα ενός έτους από χώρα της ευρωζώνης.

Και έγινε με δύσκολο τρόπο; Για να μειωθεί το έλλειμμα κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, οι ονομαστικοί μισθοί του δημοσίου τομέα μειώθηκαν κατά 15%, οι συντάξεις κατά 10%, οι μισθολογικές δαπάνες του δημοσίου κατά 10%, οι λειτουργικές και αμυντικές δαπάνες περικόπηκαν, ο φόρος προστιθέμενης αξίας αυξήθηκε κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες και οι έμμεσοι φόροι κατά 30%.

Η δημοσιονομική προσαρμογή συνοδεύτηκε από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που είχαν καθυστερήσει αρκετά.

Η ευρεία μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού αύξησε το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης και συνέδεσε τα συνταξιοδοτικά επιδόματα με τις ισόβιες εισφορές.

Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας μείωσαν τις αποζημιώσεις απόλυσης και τις αμοιβές των υπερωριών.

Δόθηκε πλήρης ανεξαρτησία στην στατιστική υπηρεσία, ενώ ενισχύθηκε η δημοσιονομική διαχείριση.

Οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις επιτάχυναν τις δικαστικές διαδικασίες για φορολογικές υποθέσεις και περιλαμβάνουν μία αποφασιστική – αν και ακόμη ατελή – προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής.

Οι μεταρρυθμίσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση μείωσαν τον αριθμό των δήμων από 1.034 σε 325. Απλοποιήθηκαν οι διαδικασίες έναρξης επιχειρήσεων, θεσμοθετήθηκε η διαδικασία «fast track» για τις μεγάλες επενδύσεις, απελευθερώθηκε ο κλάδος οδικής μεταφοράς εμπορευμάτων, καταργήθηκε το καμποτάζ, άνοιξαν κλειστά επαγγέλματα.

Αυτά είναι σημαντικά επιτεύγματα για ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Περιλαμβάνουν σκληρές θυσίες από τον ελληνικό λαό, μάχη για την δημόσια διοίκηση που ήταν σαφώς ανεπαρκής για αυτό τον στόχο, ενώ η κυβέρνηση δαπάνησε πολιτικά κεφάλαια αντιστεκόμενη στην λαϊκιστική αντιπολίτευση.

Βεβαίως, έγιναν λάθη και σημειώθηκαν καθυστερήσεις.

Αυτό όμως, δεν εξηγεί την αρνητική στάση που έχουν σήμερα πολλοί και την βεβαιότητα που εκφράζεται πως η Ελλάδα δεν θα τα καταφέρει.

Θα είχαν άραγε μειωθεί τα spread στις 600 μονάδες βάσεις, από το σημερινό (γελοίο) επίπεδο των 1.400 μονάδων εάν το έλλειμμα είχε μειωθεί κατά 5,5 ποσοστιαίες μονάδες, αντί για τις 5 ποσοστιαίες μονάδες που πετύχαμε ή εάν δεν υπήρχαν καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις;

Είναι ξεκάθαρο ότι ο σχεδιασμός του προγράμματος είχε λάθη και πως έπρεπε κατά συνέπεια να διορθωθεί.

Το επιτόκιο ήταν πολύ υψηλό και η περίοδος αποπληρωμής πολύ σύντομη.

Και τα προβλήματα αποδοτικότητας που εμπόδισαν την εφαρμογή του προγράμματος, δεν αντιμετωπίστηκαν σθεναρά.

Ο λόγος όμως, για τον οποίο η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να έχει πρόσβαση στις αγορές το 2012 και που χρειάζεται νέο δάνειο (σε συνδυασμό με ιδιωτικοποιήσεις και εθελοντική μετακύληση των ληξιπρόθεσμων τίτλων από τον ιδιωτικό τομέα) δεν έχει τόσο να κάνει με τα σφάλματα στον σχεδιασμό του προγράμματος ή την εφαρμογή του, όσο με ευρύτερα συστημικά θέματα της ευρωζώνης, το εκλογικό πρόγραμμα στην ΕΕ όπως επίσης και την πραγματικότητα των αριθμών ως προς τα χρέη.

Τον προηγούμενο Οκτώβριο, λίγους μήνες αφού συμφωνήθηκε το πρόγραμμα, τα spread είχαν μειωθεί σημαντικά – περισσότερο από 350 μονάδες σε μόλις ένα μήνα.

Ακολούθησε η απόφαση της Deauville, που εμπεδώνει την αναδιάρθρωση του κρατικού χρέους στον μόνιμο μηχανισμό στήριξης που θα τεθεί από το 2013 ενώ παράλληλα έθετε σε δεύτερη μοίρα τους ιδιώτες κατόχους ομολόγων σε σχέση με τους θεσμικούς πιστωτές.

Η απόφαση αυτή μείωνε τα κίνητρα για τους ιδιώτες επενδυτές να παραμείνουν, πόσο μάλλον να αγοράσουν, τα κρατικά ομόλογα των οικονομιών της περιφέρειας.

Αυτό αναγνωρίστηκε και αντιμετωπίστηκε από την πρόσφατη απόφαση του Eurogroup να εξαιρέσει από την συμφωνία τα ομόλογα των χωρών που έχουν υπαχθεί στον μηχανισμό στήριξης.

Υπάρχει όμως, επίσης, η αλήθεια των αριθμών.

Είναι βιώσιμο ένα χρέος που κορυφώνεται στο 160% του ΑΕΠ προτού αρχίσει να μειώνεται; Πράγματι, είναι, ή θα μπορούσε να είναι.

Η βιωσιμότητα του χρέους εξαρτάται από τα πρωτογενή πλεονάσματα, τον ρυθμό ανάπτυξης και το επιτόκιο που καταβάλλεται για την εξυπηρέτηση του χρέους.

Η Ελλάδα, αφού μείωσε το πρωτογενές της έλλειμμα κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες το 2010, θα καταγράψει πρωτογενές πλεόνασμα από το 2012 το οποίο εκτιμάται ότι θα αγγίξει το 6% το 2014. Δεν είναι εύκολο να διατηρηθεί σε αυτά τα επίπεδα, αλλά μπορεί να γίνει.

Η ανάπτυξη θα πρέπει να ανακτηθεί τον επόμενο χρόνο, καθώς οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν σοκ για την οικονομία.

Υπάρχει δυναμική ανάπτυξης, από την πράσινη τεχνολογία μέχρι τον τουρισμό και τις υποδομές.

Εν κατακλείδι όμως, η βιωσιμότητα του χρέους εξαρτάται από τον ομολογιούχο. Οι χρηματαγορές έχουν μικρή μνήμη.

Σήμερα ψηφίζουν ότι θα γίνει αναδιάρθρωση του χρέους, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που το 2009 ήταν χαρούμενοι να δανείζουν στην Ελλάδα μόλις 100 μονάδες πάνω από το Bund, ενώ τα δημοσιονομικά προβλήματα ήταν ολοφάνερα σε όλους.

Έκαναν λάθος τότε και κάνουν λάθος τώρα.

Για αυτό τον λόγο, η στρατηγική του να κερδίζεις χρόνο είναι στην πράξη η μόνη λογική επιλογή σήμερα.

Δίνει στην Ελλάδα τον χρόνο να αποδείξει ότι μπορεί να τελειώσει το έργο που ξεκίνησε.

Και δίνει στην Ευρώπη τον χρόνο να σκεφτεί τις επιλογές και τα εργαλεία για να βοηθήσει τις χώρες που βρίσκονται σε κρίση με τρόπο ρεαλιστικό – καθιστώντας το δανειακό βάρος βιώσιμο, χωρίς το δράμα που θα επέφερε στην ευρωζώνη ενδεχόμενη αναδιάρθρωση ή η χρεοκοπία.          ANTINEWS