Οι οίκοι απειλούν την Ελλάδα με μερική χρεοκοπία

Το ενδεχόμενο παροχής εγγυήσεων σε όσους αποδεχθούν να συμμετάσχουν στο σχέδιο μετακύλισης (roll-over) του ελληνικού χρέους συζητείται πλέον στην ευρωζώνη, ώστε να δεχθούν τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και άλλοι ιδιώτες επενδυτές να συμμετάσχουν στο νέο πακέτο βοήθειας προς της Ελλάδα ύψους 120 δισ. ευρώ.

Αν και επισήμως κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται, στο παρασκήνιο σημειώνεται έντονη κινητικότητα προς την κατεύθυνση αυτή, με στόχο να ξεπεραστεί ο σκόπελος των οίκων αξιολόγησης, οι οποίοι απειλούν να αξιολογήσουν με χρεοκοπία τα ελληνικά ομόλογα.

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, το ζήτημα της παροχής εγγυήσεων ναι μεν συζητείται σε κύκλους των Βρυξελλών, όμως «δεν βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων». Οι ίδιες πηγές δεν αποκλείουν πάντως το θέμα να τεθεί επισήμως το επόμενο χρονικό διάστημα.Αν τελικά επιλεγεί η λύση αυτή, τότε τα νέα ομόλογα με τα οποία θα αντικατασταθούν αυτά που λήγουν θα φέρουν κάποιας μορφής εγγύηση από την ευρωζώνη. Η εγγύηση αυτή θα μπορούσε να δοθεί, π.χ., από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕFSF) καλύπτοντας μέρος των ομολόγων. Τραπεζικοί κύκλοι αναφέρουν ότι «κάτι τέτοιο θα έκανε πιο ελκυστικούς τους τίτλους και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το πρώτο βήμα για ένα ευρωομόλογο».

Στη συμφωνία που έχουν καταλήξει οι ηγέτες της ευρωζώνης ύψους 120 δισ. ευρώ προβλέπεται η συμμετοχή των ιδιωτών κατά 30 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιώτες κάτοχοι ελληνικών ομολόγων θα πρέπει να αποδεχθούν μια μετακύλιση (roll-over) των ελληνικών χρεών. Δηλαδή όταν λήξουν οι τίτλοι που κατέχουν αντί για μετρητά να πάρουν νέα ομόλογα.

Οσο απλή και αν ακούγεται η πρόταση αυτή, στην πράξη είναι εξαιρετικά πολύπλοκη. Και τούτο διότι οι οίκοι αξιολόγησης απειλούν ότι θα θεωρήσουν τη μετακύλιση ως αδυναμία τήρησης εκ μέρους της Ελλάδας των συμφωνηθέντων, κάτι που ισοδυναμεί με στάση πληρωμών. Μάλιστα, επειδή αυτό δεν αφορά το σύνολο του χρέους αλλά μέρος αυτού, έχουν μια ιδιαίτερη διαβάθμιση, την επιλεκτική χρεοκοπία, κάτι το οποίο όλοι θέλουν να αποφύγουν.

Με άλλα λόγια, ακόμη και μια θεωρούμενη από εμάς εθελοντική ανανέωση των ομολόγων ενσωματώνει ρίσκο μεγάλο. Πολύ μεγαλύτερο αν οι οίκοι αξιολόγησης την κρίνουν έστω προσωρινά ως επεισόδιο χρεοκοπίας. Αν ενδεχόμενος τέτοιος σχολιασμός δεν αναιρεθεί γρήγορα, μπορεί να έχει συνέπειες σε πλήθος συναλλαγές.

Π.χ., οι εκδότες διεθνών πιστωτικών καρτών π.χ. της Visa, να θέσουν ζήτημα ασφάλειας των συναλλαγών. Επίσης όσοι στέλνουν προϊόντα στη χώρα μας να θεωρήσουν το ελληνικό ρίσκο μεγάλο και να απαιτήσουν πληρωμές τοις μετρητοίς. Ακόμη και οι ίδιοι οι κάτοχοι των ομολόγων να χρειασθεί να αποδεχθούν ζημιές από την επιμήκυνση, επειδή οι διεθνείς λογιστικές εταιρείες θα προβούν σε επαναποτιμήσεις των νέων τίτλων. Η αλήθεια είναι ότι η διαδικασία του roll-over δεν έχει εφαρμοσθεί ξανά σε τέτοιες συνθήκες.

Τα νερά λοιπόν είναι αχαρτογράφητα και ως εκ τούτου το ρίσκο σημαντικό.

Για τον λόγο αυτόν το roll-over σχεδιάζεται να γίνει σε καθαρά εθελοντική βάση στα πρότυπα της «Πρωτοβουλίας της Βιέννης», της συμφωνίας που έκαναν το 2009 οι επενδυτές και οι πιστωτές των χωρών της Αν. Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό ο διευθυντής του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (ΙΙF) Τσαρλς Νταλάρα ανέλαβε πρωτοβουλία να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο οι ιδιώτες θα συμμετάσχουν σε ένα εθελοντικό roll-over.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός που διευθύνει το ινστιτούτο, το οποίο μπορεί να έχει την έδρα του στην Ουάσιγκτον, όμως τα μέλη του είναι κατά κύριο λόγο ευρωπαϊκές τράπεζες και ως εκ τούτου διευθυντής του Διοικητικού Συμβουλίου είναι ο πρόεδρος της Deutsche Βank Γιόζεφ Ακερμαν, βρέθηκε στην Ελλάδα. Κατά την παραμονή του στην Αθήνα την Πέμπτη είχε ανεπίσημες συνομιλίες με έλληνες πολιτικούς και τραπεζίτες, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου και του υπουργού Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλου.

Στη συνέχεια ο Τσαρλς Νταλάρα, που ήταν βασικό στέλεχος της αμερικανικής κυβέρνησης που συμμετείχε στις αναδιαρθρώσεις χρεών των χωρών της Λ. Αμερικής στη δεκαετία του ΄80, επισκέφθηκε το Παρίσι, όπου και εκεί συναντήθηκε με τραπεζίτες και επικεφαλής χρηματοπιστωτικών οργανισμών. Μάλιστα, όπως ο ίδιος ανέφερε μιλώντας στο «Βήμα», οι επαφές του που είναι «ανεπίσημες» και «για λογαριασμό των τραπεζών που συμμετέχουν στο ΙΙF» θα συνεχιστούν «κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες». Ο ίδιος χαρακτήρισε τη συμμετοχή των ιδιωτών στο πακέτο σωτηρίας της Ελλάδας «περίπλοκη υπόθεση» εξαιτίας του μεγάλου αριθμού πιστωτών, του ρόλου των διεθνών οίκων αξιολόγησης, της αγοράς των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS) και άλλων παραγόντων.

Τη δυσκολία του εγχειρήματος αναγνωρίζουν και τραπεζίτες. «Η αρχή του roll-over είναι σωστή, αλλά υπάρχουν πολλά τεχνικά προβλήματα στην υλοποίησή της» αναφέρει κορυφαίος έλληνας τραπεζίτης ο οποίος θεωρεί ότι το κρίσιμο ζήτημα είναι «αν θα δοθούν εγγυήσεις ώστε να γίνει πιο ελκυστική η ανταλλαγή των ομολόγων». Ο Τσαρλς Νταλάρα πάντως ερωτηθείς σχετικά αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ότι προτείνει την παροχή κινήτρων στους ιδιώτες για να αναχρηματοδοτήσουν τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.

Βημα της Κυριακής