Η Μούσα Καλλιόπη στον καμβά διάσημων ζωγράφων

Κατά τον Ησίοδο η Καλλιόπη ήταν η μεγαλύτερη και ευγενέστερη από τις 9 Μούσες. Προστάτης της επικής ποίησης και της Ρητορικής, καθώς και όλων των καλών τεχνών (Καλλιέπουσα).

Την Μούσα Καλλιόπη ιδιαίτερα την επικαλούνταν οι ραψωδοί προκειμένου να τους βοηθήσει στην έμπνευση.

Καλλιόπη, μούσα της ποίησης – Charles Meynier – 1798

Ήταν η μεγαλύτερη, η πιο σεβαστή, η πιο σοβαρή, η πιο σοφή και η πιο αποφασιστική από τις Μούσες.

Ζωγράφιζαν την Καλλιόπη νέα, ωραία, με μεγαλοπρέπεια και επιβλητικότητα, με άνθη στο κεφάλι ή κισσό, στο δεξιό χέρι να κρατά δάφνες και στο αριστερό δύο βιβλία, πολλές φορές την Ιλιάδα και την Οδύσσεια.

Η Καλλιόπη διδάσκει μουσική στο νεαρό Ορφέα – Auguste Hirsch – 1865

Αν και παρθένος κατά μερικούς η Καλλιόπη φέρεται κατ΄ άλλους ως μητέρα του Ιαλέμου, εκ του Απόλλωνα, ή του Ορφέα ή του Λίνου, του Υμεναίου και του Κομαθέοντα.

Καλλιόπη, Μούσα της Επικής Ποίησης – Giovanni Baglione (1566-1643)

Αυτή η παράσταση με πινάκιο και γραφίδα ενέπνευσε αργότερα την απεικόνιση της «Δόξας των Ψαρών» στον αγώνα του 1821, αλλά και πολλούς αγιογράφους σε παραστάσεις αγγέλων κατά τη Θεία Κρίση

Μούσα Καλλιόπη – Eustache Le Sueur – περίπου 1646-1647

Ο Δάντης αναφέρει την Καλλιόπη στη θεία κωμωδία του:

Μ’ όρτσα πανιά, Νους-Ναυς μου η ποντοπόρος
πελάγη φρίκης έχει οπίσω αφήσει
κι εσέ υμνεί εξιλαστήριο όρος

τι, πεπτωκυία εξαγνίζεις φύση
ω δεύτερο βασίλειο της κτήσης
διάβα ψυχών προς παραδείσια ζήση.

Λύρα νεκρή οιστρήλατη θ’ ανθίσεις.
Ηχούν χορδές λατρευτικές σας Μούσες.
Κι αν Καλλιόπη την Ηχώ σας πείσεις

ψαλμούς, όχι λυγμούς θ’ αντιλαλούσες
ως εν οργή σας μεταμορφώθηκαν
σε Κίσσες, κόρες πριν γλυκολαλούσες.

Λάμψεις σαπφείρινες ανακλάστηκαν
στ’ άπειρα πράο πρόσωπό σου αγέρα
ρίγη μου ελπίδων νεκραναστήθηκαν

κι ως μη θανής πνοή, πνες ώρια μέρα
πένθιμο στέρνο που ψυχορραγούσες
ως φάνθης συ που ωθείς σ’ έρωτα αστέρα
[…]

Όμηρος και Καλλιόπη – Αποδίδεται στον Jacques-Louis David – 1812.

Πολλοί ήταν εκείνοι που θεωρούσαν τον Όμηρο ως γιο της μούσας Καλλιόπης (αν και παρθένος…). Εξάλλου με την επίκλησή της ξεκινούν και τα Ομηρικά έπη (Τον άντρα τον πολυμήχανο τραγούδησε, Μούσα, / που πολύ περιπλανήθηκε, όταν πήρε την ιερή πόλη της Τροίας).

 

Καλλιόπη – Emmanuel Jakob Handmann 1775

Καλλιόπη (θηλυκό όνομα αρχαίας ελληνικής προέλευσης: Καλή + όψη)

Καλλιόπη – Albrecht Dürer – 1494

Καλλιόπεια ή Καλλιοπεία ήταν η αρχαία ελληνική ονομασία του πλανήτη Αφροδίτη

Simon Vouet – Καλλιόπη – λεπτομέρεια από τον πίνακα “Ουρανία και Καλλιόπη” -περίπου 1634

Οι Μούσες στην αρχαία ελληνική μυθολογία είναι εννέα αρχαίες θεότητες, κόρες του Δία και της Μνημοσύνης. Γεννήθηκαν στην Πιερία και ζούσαν στον Όλυμπο. Ο Απόλλωνας ήταν ο ηγέτης τους (Απόλλων Μουσαγέτης).

Καλλιόπη – Cosmè Tura – περίπου 1455-1460

Καλλιόπη – Joseph Fagnani – 1859

Αντικλείδι , https://antikleidi.com