Ζαμάν: Νέα εποχή στις σχέσεις Κύπρου-Τουρκίας;

Της BERİL DEDEOĞLU   b.dedeoglu@todayszaman.com 
Τοday’s Zaman
Απόδοση: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους


Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των Ελληνοκυπρίων, Νίκος Αναστασιάδης, έχει τύχει θερμής υποδοχής, όχι μόνο από τους Ελληνοκύπριους, αλλά και από την Τουρκία. Το 2004 ήταν ένας από τους ελάχιστους Ελληνοκύπριους πολιτικούς που υποστήριξαν το προταθέν από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών σχέδιο Ανάν για την συνολική επίλυση του Κυπριακού ζητήματος. Σήμερα έχει αναλάβει την προεδρία και μάλιστα σε μια ιδιαίτερα ταραχώδη συγκυρία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) συμφώνησαν το περασμένο Σαββατοκύριακο να παραλάβει η Κύπρος 10 δις. ευρώ, προκειμένου να διασωθεί από τη βαθιά οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση που διέρχεται. Το ποσό είναι ιλιγγιώδες, αλλά όσα κλήθηκε η κυπριακή κυβέρνηση να πράξει σε αντάλλαγμα για το δάνειο αυτό είναι ακόμη πιο εντυπωσιακά: Όλοι οι καταθέτες κυπριακών τραπεζών υποχρεώθηκαν να καταβάλουν μια εφάπαξ εισφορά υπό μορφή φόρου. 

Ο τραπεζικός τομέας είναι η καρδιά της κυπριακής οικονομίας και όλα δείχνουν ότι ήρθε επιτέλους η ώρα να μπει μια τάξη σε αυτόν τον τομέα, ώστε να γίνει πιο διαφανής και υπεύθυνος. Με άλλα λόγια, στις τράπεζες της Κύπρου δεν επικρατούσε μέχρι σήμερα διαφάνεια, γεγονός αρκετά περίεργο για μια χώρα-μέλος της ΕΕ. Μπαίνουμε, επομένως, στον πειρασμό να αναρωτηθούμε μήπως η κωλυσιεργία στην μεταρρύθμιση του τραπεζικού συστήματος της νήσου ήταν εσκεμμένη.

Εν πάση περιπτώσει, η ΕΕ έχει επιτέλους αποφασίσει ότι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούσαν τα πράγματα στην Κύπρο μέχρι σήμερα δεν είναι ορθός, οπότε απαίτησαν να υπάρξουν βαθιές μεταρρυθμίσεις. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες που προτιμούσαν μέχρι σήμερα να διατηρούν τα χρήματά τους σε κυπριακές τράπεζες ανησυχούν πολύ αυτή τη στιγμή. Είμαι βέβαιη ότι πολλοί Βρετανοί έχουν χάσει τον ύπνο τους τις τελευταίες ημέρες. Δεν αποκλείεται ακόμη και να ζητήσουν από τον πρωθυπουργό τους, ο οποίος πρόσφατα δήλωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ίσως να αποχωρήσει από την ΕΕ, να φροντίσει ώστε η Κύπρος να κάνει ακριβώς το ίδιο.

Ο νέος πρόεδρος της Κύπρου έχει πάρει μια δύσκολη αλλά γενναία απόφαση. Θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι η Κύπρος θα εισέλθει σε μια μακρά περίοδο λιτότητας, γεγονός που θα προκαλέσει την δυσαρέσκεια των πολιτών. Η λαϊκή αντίδραση είναι πιθανόν να ενταθεί, όπως έγινε και στην Ελλάδα, μέσα στους επόμενους μήνες. Προς το παρόν, οι πολίτες είναι οργισμένοι με το ΔΝΤ και την ΕΕ, αλλά θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι η οργή τους θα κατευθυνθεί και κατά του προέδρου τους. Προφανώς οι Ελληνοκύπριοι ήλπιζαν ότι η ΕΕ, η οποία είχε συμβάλει στην κυπριακή οικονομία μέχρι σήμερα, θα εξακολουθούσε να το κάνει επ’ αόριστον. Ή ίσως ήλπιζαν ότι η στρατηγική σημασία της Κύπρου - η οποία και χρησιμοποιείται προκειμένου να εμποδιστεί η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, αλλά και οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ - θα τους βοηθούσε να διατηρήσουν τα οικονομικά τους πλεονεκτήματα.

Η ιστορία δείχνει ότι η ένταση στην ανατολική Μεσόγειο δεν ωφελεί καθόλου τις χώρες της περιοχής, αλλά μάλλον εξυπηρετεί τα συμφέροντα τρίτων χωρών. Όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι το Κυπριακό ζήτημα για την προοπτική των σχέσεων Τουρκίας-ΕΕ, Τουρκίας- Ελλάδας και Τουρκίας-Κύπρου. Αυτό που έχει καταστεί προφανές από τις τελευταίες εξελίξεις είναι το γεγονός ότι δεν θα υπάρξουν νικητές στο στρατηγικό παιχνίδι εάν συνεχιστεί η κωλυσιεργία όσον αφορά το Κυπριακό ζήτημα. Με αυτό το σκεπτικό, ίσως ο νέος πρόεδρος της Κύπρου, Αναστασιάδης, να γίνει ο καταλύτης που θα αλλάξει το παιχνίδι. 

Τον περιμένουν πολλές δύσκολες μέρες, αφού προσπαθεί να πείσει τον λαό του να αποδεχθεί την ένταξη της χώρας σε μηχανισμό στήριξης. Έχει ήδη ανακοινώσει ότι οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ θα συνεχιστούν και περίεγραψε την τρέχουσα κατάσταση ως την χειρότερη κρίση που αντιμετώπισε η Κύπρος από το 1974, κάνοντας αναφορά στην τουρκική στρατιωτική επέμβαση. Πρόκειται για σημαντικό μήνυμα προς τους ηγέτες της ΕΕ, μέσω του οποίου υπενθυμίζεται ο ρόλος που διαδραματίζει η Κύπρος στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ.

Κάθε βήμα για την επίλυση της οικονομικής κρίσης θα προκαλέσει πολιτικά προβλήματα, και αφού κάποιες ριζικές μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση της κρίσης, υπάρχει ο υπαρκτός κίνδυνος, και η παρούσα πολιτική κρίση να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. 

Η τρέχουσα οικονομική κρίση έχει αναγκάσει την Ελλάδα να τροποποιήσει την εξωτερική πολιτική της. Ίσως το ίδιο να αναγκαστεί να πράξει και η Κύπρος.

Ίσως ήρθε τελικά ο καιρός να επουλωθούν οι τραυματισμένες τουρκοκυπριακές σχέσεις και να αποκλειστεί οριστικά η πιθανότητα να χρησιμοποιηθεί αυτό το πρόβλημα ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής από τρίτες δυνάμεις. Η Τουρκία προσδοκεί σήμερα ότι ο νέος πρόεδρος της Κύπρου θα κάνει την κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση.                                                                                                                     http://kostasxan.blogspot.gr