Αναζητώντας τον ελληνικό συμβιβασμό

 

Μια πρόταση τριών σημείων για τον ελληνικό συμβιβασμό - ξεκινώντας με την κοινή πλέον παραδοχή ότι η Ελλάδα έπρεπε να κάνει αναδιοργάνωση το 2010. Γιατί το περίγραμμα του συμβιβασμού είναι οικονομικά προφανές, αλλά πολιτικά θολό. 
Ένας εναντίον 18. Καθώς οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συγκεντρώνονταν για να ακούσουν τι θέλει η νέα ελληνική κυβέρνηση, τόσο η Αθήνα όσο και το Βερολίνο προσέφευγαν σε μαξιμαλιστική ρητορική. Πίσω από τον θόρυβο όμως, είναι αξιοσημείωτο το πόσο πολλές φωνές δείχνουν να συγκλίνουν προς έναν λογικό συμβιβασμό.
Πρώτα όμως, μια αντιδραστική άποψη: Ο Daniel Gros έγραψε ότι είναι μύθος πως η Ελλάδα υφίσταται υπερβολική λιτότητα. Η εξυπηρέτηση του χρέους ως μερίδιο του ΑΕΠ είναι πολύ χαμηλή, οπότε το χρέος δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα όσο παρουσιάζεται, λέει.
Επιπλέον, άλλες χώρες (αναφέρει το Βέλγιο, την Ιρλανδία και τη Νορβηγία στη δεκαετία του 1990) έχουν περάσει ανάλογα μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα στο παρελθόν με εκείνα που ζητούνται από την Ελλάδα. Ο χαμηλός συντελεστής εξυπηρέτησης του χρέους, όμως, προκύπτει με την προϋπόθεση ότι τα κέρδη της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα θα επιστραφούν, όπως συμφώνησαν οι πιστωτές σε προηγούμενη συμφωνία για το χρέος - αλλά αν ακυρωθεί το πρόγραμμα, όπως θέλει η Αθήνα, αυτό μπορεί να μη γίνει.
Ο Kenneth Rogoff, εν τω μεταξύ, αντικρούει την άποψη ότι το μόνο που έχει σημασία είναι η εξυπηρέτηση του χρέους. Το νόημα είναι ότι η ύπαρξη ενός τεράστιου δανειακού βάρους προκαλέι μια αβεβαιότητα που κρατάει πίσω την οικονομική ανάκαμψη. Όσο για τα πρωτογενή πλεονάσματα, η σύγκριση με την πετρελαϊκά πλούσια Νορβηγία... δεν υπάρχει, και στο Βέλγιο και στην Ιρλανδία τα πλεονάσματα δεν προέκυψαν ενώ το ΑΕΠ συρρικνωνόταν 25%.
Η σύντομη, περιληπτική και σαφής έκθεση του Ajay Chopra στο Peterson Institute δείχνει ξεκάθαρα τι πρέπει να γίνει. Ο Chopra γνωρίζει ένα – δύο πράγματα για τα ευρωπαϊκά πακέτα διασώσεων – με παρατσούκλι the Chopper, ήταν επικεφαλής των εκπροσώπων του ΔΝΤ στην Ιρλανδία στο δικό της πρόγραμμα. Ξεκινώντας με αυτό που πλέον γίνεται ταχύτατα, η νέα κοινή παραδοχή -ότι η Ελλάδα έπρεπε να κάνει αναδιοργάνωση το 2010- προτείνει τρία πράγματα:
Πρώτον, ελάφρυνση από το χρέος. Η πρόταση του Chopra να αναχρηματοδοτήσει η ευρωζώνη το δάνειο του ΔΝΤ που λήγει είναι εξαίρετη - οι F.T. ισχυρίζονται εδώ και καιρό ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αγοράσει το δάνειο του ΔΝΤ. Δεύτερον, γράφει ο Chopra, η Ελλάδα δεν χρειάζεται παραπάνω σφίξιμο. Το τρέχον μικρό πρωτογενές πλεόνασμά της είναι αρκετό.
Οι πρόσφατοι πρόχειροι υπολογισμοί του Paul Krugman δείχνουν ότι αν η Ελλάδα εμφάνιζε πρωτογενές ισοζύγιο και όχι το πλεόνασμα 4,5% που διατάσσει το πρόγραμμα τον επόμενο χρόνο, το ΑΕΠ θα ήταν 12% υψηλότερο και η ανεργία 10% χαμηλότερη. (Προσθέτουμε ότι έτσι θα μειωνόταν επίσης το δανειακό βάρος κατά 12%, που είναι πολύ μεγαλύτερη συμβολή στη βιωσιμότητα του χρέους απ' όση μπορεί να φέρει, ρεαλιστικά, η λιτότητα.) Τρίτον, ο Chopra ζητεί, πράγματι, τις μεταρρυθμίσεις, ώστε «να δυναμώσουν οι θεσμοί και η δημόσια διοίκηση και να μειωθούν οι διαταράξεις που μαστίζουν την παραγωγική δυνατότητα της χώρας».
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο σε όλα αυτά δεν είναι πόσο λογικά είναι, αλλά πόσο πολύ μοιάζουν με εκείνα που βάζει στο τραπέζι ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης. Αναφέρονται τέσσερα σημεία: Αλλαγή στο 30% των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί (δηλαδή διατήρηση του 70%). Ανταλλαγές, swaps, ομολόγων που θα αναδιοργανώσουν το χρέος (αλλά δεν θα το απομειώσουν απαραιτήτως). Διατήρηση του πρωτογενούς πλεονάσματος στα υπάρχοντα επίπεδα. Και δανειακή «γέφυρα» συνδυασμένη με αυξημένη έκδοση εντόκων γραμματίων. Οικονομικά, το περίγραμμα του συμβιβασμού είναι προφανές. Πολιτικά, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος.    http://www.euro2day.gr