Σε τεντωμένο σχοινί οι σχέσεις μας με την Άγκυρα, όλα είναι πιθανά

Του Δρ. Αθανάσιου  E. Δρούγου

1) Επειδή επικρατεί μεγάλη ρευστότητα σε ζητήματα παγκόσμιας και περιφερειακής ασφάλειας (Υεμένη - Ιράκ - Συρία - Κουρδικό - Βενεζουέλα - Αρκτική - Βόρεια Κορέα - Νότια Κινεζική Θάλασσα, αναδιοργάνωση του ISIS, τρομοκρατικές επιθέσεις, BREXIT, Ρωσικές υβριδικές επιχειρήσεις, Ευρωεκλογές, Δυτικά Βαλκάνια, Γάζα, Ιρανικό πυρηνικό και πυραυλικό πρόγραμμα κ.ά.), η Τουρκία ποικιλοτρόπως στα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου ως και στα εξοπλιστικά της προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας σήμερα, ενώ ενεργεί εκβιαστικά. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική και δεν αποκλείονται τοπικές εντάσεις ως και "θερμό" επεισόδιο, που μπορεί να προκληθεί και από τη συσσώρευση υπολογίσιμου αριθμητικά στρατιωτικών - ναυτικών δυνάμεων, σε μια σχετικά μικρή περιοχή. Ειδικότερα αναφέρομαι στην Ανατολική Μεσόγειο και πιο συγκεκριμένα στην θαλάσσια περιοχή δυτικά της Πάφου (από Κόλπο Χρυσοχούς/Ακρωτήριο Αρναούτης ) μέχρι το σύμπλεγμα του Καστελόριζου που αποτελεί και τον πιο σημαντικό θαλάσσιο χώρο της ιδιαίτερα αναβαθμισμένης Τουρκικής διακλαδικής άσκησης "Θαλασσόλυκος 2019".

2) Πέραν του Καστελόριζου, με προβληματίζει για πολλούς και διαφόρους λόγους η περιοχή των βραχονησίδων των Οινουσών στη Χίο. Και τις δύο αυτές περιοχές τις έχουνε μελετήσει πολύ -όπως είμαι σε θέση να γνωρίζω- οι Επιτελείς στην Άγκυρα, στο ναύσταθμο του Ακσάζ (Μαρμαρίδα), μέσω Ειδικών Σχεδίων στη Διακλαδική Διοίκηση της Σμύρνης, η οποία αποτελεί τη μετονομασία της 4ης Στρατιάς του Αιγαίου. Η παρουσία εξειδικευμένων δυνάμεων (αν και κάποιες δηλώνονται ως εκπαιδευτικές) σε πολλές περιοχές από το Τσεσμέ, τη Μανίσα, την Φώκαια, το Αδραμύτιο, το Ντενισλί, μέχρι την Αττάλεια, αποτελεί μια πολλή ξεκάθαρη προειδοποίηση. Η Άγκυρα έχει κάνει τα τελευταία χρόνια πολλή μεγάλη πρόοδο στον τομέα των Ειδικών Δυνάμεων, αφού τέτοιες δυνάμεις από όλους τους Κλάδους καθώς και από τη Στρατοχωροφυλακή έχουνε αποκτήσει υπολογίσιμη εμπειρία από τις πολύχρονες, επιχειρήσεις εναντίον των Κούρδων αλλά και διαφόρων τρομοκρατικών οργανώσεων μέσα σε Ιράκ και Συρία.

3) Οι Τούρκοι έχουν εκτεταμένες στρατιωτικές και πολιτικές υποδομές στην περιοχή Σμύρνης-Φώκαιας, τις οποίες η Ελλάδα μπορεί να απειλήσει με αεροσκάφη, πυραύλους πλεύσης (SCALP) ή και βαλλιστικούς πυραύλους (ATACMS), οι οποίοι όμως, λόγω περιορισμένου βεληνεκούς, πρέπει να έχουν προωθηθεί σε νησί του Ανατολικού Αιγαίου για να έχουνε αποτελέσματα. Συνεπώς η Σμύρνη είναι μία πιθανή και υπολογίσιμη βάση για το S400, την οποία έχουνε επισκεφθεί και ομάδα Ρώσων ειδικών (το 2018), καθώς επίσης και τις περιοχές Ερζικόν, Χατάι/Αττάλεια, Μούγκλα και τα Στενά.

4) Επισημαίνω ότι, για να αξιοποιήσεις τις αντιβαλλιστικές ικανότητες του συστήματος, πρέπει να το τάξεις στο κέντρο της περιοχής που θέλεις να καλύψει, και η οποία είναι ένας κύκλος ακτίνας 30 περίπου χιλιομέτρων. Αυτό για μαθηματικούς λόγους (προκειμένου να αναχαιτίσουμε έναν υπερ-υπερηχητικό στόχο όπως ο βαλλιστικός πύραυλος, πρέπει να βρισκόμαστε ακριβώς μπροστά του όταν εκτοξεύσουμε τον δικό μας πύραυλο). Η χώρα μας δυστυχώς έχει καθυστερήσει στο να εκπονήσει μία σοβαρή μελέτη για την ανάπτυξη του Ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος στην Τουρκία.

5) Για να αξιοποιήσουν τις αντιαεροπορικές δυνατότητες του Ρωσικού συστήματος είναι λίγο δύσκολο, αφενός λόγω της καμπυλότητας της γης, αφετέρου λόγω του ανάγλυφου και της παρουσίας νησιών και νησίδων που δημιουργούν τυφλές ζώνες σε μικρά ύψη. Για να το υπερβούν αυτό ή θα έπρεπε να εγκαταστήσουν πολλές πυροβολαρχίες που θα αλληλοκαλύπτονταν (κάτι που δεν συμβαίνει, αφού αγοράζουν μικρό αριθμό εκτοξευτών) ή να διασυνδέσουν το S400 με ένα ιπτάμενο ραντάρ το οποίο θα βοηθά στον εντοπισμό και στοχοποίηση αεροσκαφών ή πυραύλων πλεύσης. Και εδώ ανακύπτει το πρόβλημα της διασύνδεσης του αντιαεροπορικού αυτού συστήματος με τα ιπτάμενα ραντάρ που ήδη διαθέτει η γειτονική χώρα εδώ και χρόνια.

6) Δεν αποκλείω το δεύτερο γεωτρύπανο που θα μεταφέρει η Τουρκία μέσα στην Κυπριακή υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη προσεχώς να ενεργήσει μέσα σε οριοθετημένη περιοχή (πληροφορίες μου φέρουνε ήδη 3 πιθανές περιοχές που για διαφόρους λόγους δεν επιθυμώ επί του παρόντος να αποκαλύψω). Το "Πορθητής" στην περιοχή ΦΙΝΙΚΗ-1 της Κυπριακής ΑΟΖ σε αυτή την φάση πρόκειται να ενεργήσει σε μη-αδειοδοτημένο τεμάχιο δυτικά της Πάφου αλλά μέσα στην Κυπριακή ΑΟΖ. Και βέβαια σε σημείο που πλησιάζει προς το σύμπλεγμα του Καστελόριζου και ειδικότερα προς τη Στρογγύλη (την οποία μαζί με τη Ρω, έχουμε επανδρώσει με περίπου 25-35 άνδρες). Η Στρογγύλη είναι η ανατολικότερη μικρονησίδα από το συγκεκριμένο σύμπλεγμα. Oι Τούρκοι έχουνε μελετήσει σε βάθος τις αδυναμίες μας από Ντάλαμαν-Ακσάζ-Καρς.

7) Οι θέσεις που εξέφρασαν ο ΟΗΕ και οι Αμερικανοί για το Τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο, δεν θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι είναι ευνοϊκές για εμάς (αν και κάποιοι μέσα στην φαντασία τους, έτσι τις εξέλαβαν). Τα Ηνωμένα Έθνη κρατάνε πάντα ίσες αποστάσεις. Να διαβάζουμε καλά τι λένε και τι γράφουνε. Επίσης οι Αμερικανοί στις τοποθετήσεις τους διαχρονικά εμμένουν στη συνδιαχείρηση των υπεράκτιων υδρογονανθράκων. Η Λευκωσία δεν κινείται σε αυτό το πλαίσιο. Πέραν των τυπικών ανακοινώσεων κρύβονται άλλα πράγματα και δεύτερες σκέψεις. Και μην περιμένουμε ότι η Γαλλική πυρηνική ομπρέλα, ή η δύναμη κρούσης του Αμερικανικού αεροπλανοφόρου, ή τα Αιγυπτιακά ειδικής φύσης πλοία MISTRAL ή η Ισραηλινή πολεμική αεροπορία θα μας καλύψει στην Ανατολική Μεσόγειο. Όσοι πιστεύουν σε τέτοιες απόψεις είναι επιεικώς άσχετοι, προβληματικοί και απολαμβάνουν "τον ύπνο του δικαίου". Και θα ξυπνήσουν πολύ άσχημα. Να καταλάβουμε ότι στην Ανατολική Μεσόγειο είμαστε μόνοι. Και όταν λέω μόνοι εννοώ μόνοι. Σταράτα λόγια. Γιατί δυστυχώς στη χώρα μας περιμένουμε από άλλους να μας επιλύσουν τα προβλήματα...

8) Τέλος τα όσα τις πρώτες ώρες ανακοίνωσαν οι Κύπριοι για εντάλματα σύλληψης Νορβηγών πολιτών που εργάζονται στα τρία συνοδευτικά σκάφη του "Πορθητή", η συγκεκριμένη θέση ήταν χωρίς υπόσταση. Με όλη τη σημασία της λέξης. Οι Νορβηγοί έχουνε διαχρονικά πολύ καλές σχέσεις με τους Τούρκους. Στη Νατοϊκή διάλεκτο ήσαν πάντοτε τα άκρα της Συμμαχίας. Επίσης επειδή και οι δύο δεν ανήκουν στην ΕΕ έχουνε προχωρήσει σε αρκετές "συγκλίσεις" που έχουν να κάνουν με τις επιμέρους σχέσεις συνεργασίας που είχαν οικοδομήσει στα πλαίσια της άλλοτε ΔΕΕ και στις υποδομές της Δυτικοευρωπαϊκής Άμυνας. Και κάτι τελευταίο. Ο ΓΓ/ΝΑΤΟ είναι Νορβηγός και όταν ήταν πρωθυπουργός της χώρας του είχε αναπτύξει πολύ καλές σχέσεις με τις Νορβηγικές ενεργειακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη Βόρειο θάλασσα. Άρα πριν λένε κάτι οι Κύπριοι καλό είναι να τα ψάχνουν και να σκέφτονται.

* Ο Δρ Αθανάσιος  E Δρούγος είναι Διεθνολόγος - Γεωστρατηγικός Αναλυτής

www.capital.gr