Οράματα επιστημονικής φαντασίας

Το μέλλον της ανθρωπότητας μέσα από το πρίσμα της επιστημονικής φαντασίας αποτέλεσε το κεντρικό αντικείμενο συμποσίου που διοργανώθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου στην Ουάσιγκτον, κατά το οποίο λόγιοι και φουτουριστές από όλες τις ΗΠΑ είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με θέματα όπως η εξέλιξη του γήινου οικοσυστήματος, οι νοήμονες (και πιθανώς κακόβουλες) μηχανές, η αιώνια ζωή, το ενδεχόμενο διαγαλαξιακών πολιτισμών κ.α.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του space.com, τα οράματα των συμμετεχόντων στο συμπόσιο επικεντρώθηκαν σε πέντε σενάρια.
Κλιματική καταστροφή
Η άνοδος των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα αποτελεί ήδη απειλή για τον κλίμα της Γης, κάτι που καθιστά επιτακτικό τον περιορισμό των ρύπων, για να αποφευχθούν η θέρμανση του πλανήτη και η αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, που θα είχαν καταστροφικές συνέπειες για πολλά είδη, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου, επεσήμανε ο Κεν Καλντέιρα, επιστήμονας του Τμήματος Παγκόσμιας Οικολογίας του Carnegie Institution for Science.
To ερώτημα που τίθεται, κατά τον Καλντέιρα, είναι το κατά πόσον είναι δυνατό η ανθρωπότητα να αναπτύξει μία υγιή, σταθερή σχέση με τη βιόσφαιρα- και ο ίδιος θεωρεί πως η απάντηση είναι «όχι», καθώς πλέον ο άνθρωπος έχει δημιουργήσει έναν πολιτισμό ο οποίος δεν βασίζεται στην έννοια του «κυνηγού-συλλέκτη» που έχει κατά νου τις ανάγκες του ίδιου και της οικογένειας και των στενών φίλων του, αλλά στην τεχνολογία, που «βλέπει» τα προβλήματα να επεκτείνονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπως επεσήμανε, εάν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα, είναι άγνωστες οι επιπτώσεις που θα μπορούσε η αλλαγή του κλίματος να έχει στον ανθρώπινο πολιτισμό.
Βιονικός κόσμος
Με τη βιολογία να βιώνει τη δική της αναγέννηση, χάρη στην αποκωδικοποίηση του ανθρωπίνου γονιδιώματος και την ανάπτυξη νέων ιατρικών θεραπειών, η τεχνολογία δείχνει ικανή πλέον να «μπει» και αυτή στον «ανθρωπολογικό» χώρο, μέσω συσκευών όπως τα τεχνητά όργανα και τα προσθετικά μέλη. Ωστόσο, ο «βιονικός κόσμος» δεν θα είναι χωρίς απειλές, καθώς πολλοί κάνουν λόγο για τον κίνδυνο του αποκαλούμενου «biohacking».
Κατά τον Σεθ Σόστακ, αστρονόμο του SETI, το biohacking περιλαμβάνει τα πάντα, από το «πείραγμα» του γονιδιώματος ή ενός ιού, μέχρι την εισαγωγή δεδομένων απευθείας στον εγκέφαλο, μέσω εμφυτευμάτων. Ο Τζέικομπ Χακ- Μίσρα, πλανητικός κλιματολόγος του Blue Marble Space Institute of Science έκανε λόγο για ένα «εμφύτευμα ηθικής», που θα επέτρεπε στους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν καλύτερα τα προβλήματα του πολιτισμού.
Τεχνητή νοημοσύνη
Οι απόψεις διίστανται σχετικά με το αν κάποια στιγμή θα εμφανιστούν πραγματικά νοήμονες υπολογιστές. Ο Κιμ Στάνλεϊ Ρόμπινσον, συγγραφέας της γνωστής τριλογίας επιστημονικής φαντασίας «Άρης», δεν θεωρεί πως θα συμβεί κάτι τέτοιο, καθώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι κάτι που «δεν θα κατανοήσουμε ποτέ».
Ο εγκέφαλος μπορεί να μελετηθεί μόνο έμμεσα, μέσω της μέτρησης της ροής του αίματος και της ηλεκτροφυσιολογίας, όπως επισημαίνει, θέτοντας το ερώτημα πώς είναι δυνατόν να δημιουργήσουμε μία συσκευή με συνείδηση του εαυτού της, τη στιγμή που δεν την έχουμε κατανοήσει εμείς οι ίδιοι. Παρόλα αυτά, πολλοί διαφωνούν με αυτή την αντίληψη. Κατά τον Σ. Σόστακ, οι άνθρωποι δεν κατανόησαν τις πλήρεις λεπτομέρειες της πτήσης των πουλιών πριν δημιουργήσουν αεροπλάνα, οπότε κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ισχύει και για τις νοήμονες μηχανές. ΄
Ο Ρέι Κερτσβάιλ, εφευρέτης και φουτουριστής είχε κάνει λόγο για την έλευση του αποκαλούμενου «singularity», το σημείο κατά το οποίο οι μηχανές θα ξεπεράσουν τις δυνατότητες του ανθρωπίνου εγκεφάλου. Όπως προβλέπει, αυτό ενδεχομένως να συμβεί κατά το 2045.
Εξερεύνηση και αποικισμός του Διαστήματος
Κατά τη διάρκεια του συμποσίου, το θέμα του αποικισμού του ηλιακού συστήματος συζητήθηκε έντονα, όπως και το κατά πόσον αυτός θα μπορούσε να σώσει την ανθρωπότητα από καταστροφή στον πλανήτη Γη. «Ένας από τους λόγους της εξερεύνησης του Διαστήματος θα έπρεπε να είναι να μπορέσουμε κάποιοι από εμάς να φύγουμε από τον πλανήτη, έτσι ώστε να μην χρειαστεί να ξεκινήσουμε από το μηδέν εάν κάποιο μεγάλης έκτασης γεγονός λάμβανε χώρα στη Γη», είπε ο Στίβεν Ντικ, αστρονόμος, συγγραφέας και ιστορικός της επιστήμης, επισημαίνοντας τον κίνδυνο της σύγκρουσης με μετεωρίτη.
Ωστόσο, όσο και αν η τεχνολογία για ταξίδια στο Διάστημα υπάρχει, ο άνθρωπος εξαρτάται από περιβάλλοντα τύπου Γης. Κατά τον Ρόμπινσον, ο αποικισμός του Διαστήματος δεν θα «διασφάλιζε» την ανθρωπότητα από καταστροφές στη Γη, ωστόσο σίγουρα θα βοηθούσε στο να γίνει κατανοητό το πόσο ευάλωτος είναι αυτός ο «μικρός γαλάζιος πλανήτης».
Εξωγήινη ζωή
Ο εντοπισμός εξωγήινης ζωής θα είχε σαφώς τεράστια επίδραση στην ανθρωπότητα. Με την αναζήτηση ξένων μορφών ζωής να εντάσσεται ρεαλιστικά στους στόχους της εξερεύνησης του Διαστήματος, προγράμματα όπως το «Κέπλερ» της NASA αναζητούν πλανήτες που μοιάζουν με τον δικό μας, ενώ το SETI εξακολουθεί να «ακούει», ψάχνοντας ραδιοσήματα από εξελιγμένους τεχνολογικά πολιτισμούς «εκεί έξω».
Αν και είναι αρκετοί οι σκεπτικιστές, που θεωρούν πως δεν υπάρχει άλλη ζωή στο σύμπαν, καθώς, αν υπήρχε, θα είχαν βρεθεί ήδη ενδείξεις, η «σιωπή» θα μπορούσε να έχει πολλές εξηγήσεις: από την καταστροφή εξελιγμένων πολιτισμών (από διάφορα αίτια), μέχρι την σκόπιμη απόκρυψή τους, ή απλά το γεγονός ότι το σύμπαν είναι πάρα πολύ μεγάλο για να υπάρξει συνάντηση μεταξύ μορφών ζωής από άλλους πλανήτες. Ωστόσο, ακόμη και αν δεν υπάρξει «πραγματική» επαφή, και μόνο η γνώση της παρουσίας ενός άλλου πολιτισμού θα ήταν εξαιρετικά σημαντική από φιλοσοφικής πλευράς.
100 Year Starship
Πέρα από το συμπόσιο στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, στο Χιούστον λαμβάνει χώρα από τις 19 ως τις 22 Σεπτεμβρίου το τρίτο ετήσιο συμπόσιο της πρωτοβουλίας «100 Year Starship», όπου εξετάζεται το τι ακριβώς πρέπει να κάνει ο κόσμος για να αποτελέσει πραγματικότητα μέσα σε έναν αιώνα η τεχνολογία αστροπλοίων, που θα επιτρέψει ταξίδι πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.
Η πρωτοβουλία ξεκίνησε με χρηματοδότηση της DARPA του αμερικανικού Πενταγώνου και στόχος της είναι η ανάπτυξη ενός σκάφους μέσα στον επόμενο αιώνα το οποίο θα μπορούσε να φτάσει σε ένα άλλο άστρο μέσα σε ένα σχετικά λογικό χρονικό διάστημα, καθώς και η επισήμανση των οφελών που είχε ως αποτέλεσμα κάτι τέτοιο. Στο πλαίσιο του συμποσίου παρουσιάζονται αναλύσεις πάνω σε θέματα όπως τα συστήματα προώθησης, αλλά και τα ηθικά ζητήματα που συνεπάγεται ένα διαστρικό ταξίδι, καθώς και η οικονομική διάσταση ενός τέτοιου εγχειρήματος. Επίσης, εξετάζονται οι επιδράσεις που θα έχουν στη ζωή στη Γη οι καινοτομίες και τα επιστημονικά επιτεύγματα που θα προέκυπταν από ένα τέτοιο εγχείρημα .
Στους προσκεκλημένους συμπεριλαμβάνονται η Τζιλ Τάρτερ του SETI, η Μέι Τζέμισον, πρώην αστροναύτης και πρώτη Αφροαμερικανή στο Διάστημα, ο αστροφυσικός Χακίμ Ολουσέγι και μία διεθνής ομάδα 75 ομιλητών.
naftemporiki