Καθηγητής Ρ. Γεροδήμος Η απόφαση Ερντογάν για την Αγία Σοφία απορρέει από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ υποχωρούν ως δύναμη
Η κατάρρευση του μεταπολεμικού συστήματος που στηρίχθηκε κυρίως στην κυριαρχία των ΗΠΑ, οι αδυναμίες της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής ασφαλείας είναι οι πηγές του προβλήματος που επιτρέπουν στον Ερντογάν να προχωρά σε ένα πρωτoφανούς ταχύτητας shopping list διεκδικήσεων, εξηγεί ο καθηγητής Διεθνoύς Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Bournemouth Ρωμανός Γεροδήμος.
Αν συμβεί μια εμπλοκή, αν περάσει η Τουρκία την κόκκινη γραμμή με την Ελλάδα, ποιες θα είναι οι δυνάμεις που θα σπεύσουν να μας συνδράμουν μέσα σε ένα διεθνές γεωπολιτικό σκηνικό που οι ισορροπίες αλλάζουν άρδην; Το μεγάλο ερώτημα και τις προεκτάσεις του θέτει ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Ρωμανός Γεροδήμος με αφορμή την απόφαση Ερντογάν για την Αγία Σοφία. Περιμένει ένα πρωτόγνωρο καλοκαίρι, όπου αυτή η αποτροπή θα πρέπει να ανανεώνεται και να ασκείται καθημερινά με τεράστιο οικονομικό, συναισθηματικό, ψυχικό και πολιτικό κόστος για την Ελλάδα, τη στιγμή που πρέπει να δώσει την ενέργειά της σε άλλα σημαντικά θέματα.
Μιλώντας στο iefimerida εξετάζει τις αδυναμίες του κυρίαρχου συστήματος ισχύος που εκμεταλλεύεται ο Ερντογάν, μιλά για το πώς πρέπει η Ελλάδα να πετύχει έναν εξευρωπαϊσμό των θεμάτων μας με την Τουρκία και ερμηνεύει τι θα είχε συμβεί αν είχε κατορθώσει η γείτονα να γίνει μέλος της Ε.Ε. Τις τελευταίες μέρες έχει αναρτηθεί το ντοκιμαντέρ του για το ΝΑΤΟ, την αποτροπή και την ευρωπαϊκή ασφάλεια www.deterrencethemovie.com (σύντομα θα υπάρχουν και ελληνικοί υπότιτλοι).
Η απόφαση Ερντογάν για την Αγία Σοφία αποτελεί σύμπτωμα μιας ευρύτερης γεωπολιτικής αλλαγής που συμβαίνει αυτή τη στιγμή;
Δεν μπορούμε να είμαστε στο μυαλό του Ερντογάν, όμως μπορούμε να ξέρουμε ότι αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά σε επίπεδο ισορροπίας δυνάμεων δεν θα μπορούσε να το κάνει. Το κάνει τώρα γιατί τον παίρνει να το κάνει.
Αν ήταν διαφορετικά, πώς; Αν οι ΗΠΑ είχαν την αδιαμφισβήτητη ηγεμονία των περασμένων ετών,
για παράδειγμα;
Ναι, αυτό θα ήταν το ένα σενάριο. Για να πάμε λίγο πιο πίσω στον χρόνο, θέματα όπως οι ελληνοτουρκικές εντάσεις και γενικότερα οι κινήσεις των περιφερειακών δυνάμεων αρχικά ήταν υπό το πρίσμα του Ψυχρού Πολέμου και μετά της κυριαρχίας των ΗΠΑ. Πλέον όμως, ακόμα και μέσα στο ΝΑΤΟ είναι ξεκάθαρο ότι η Τουρκία ασκεί μια πολύ συστηματική και οργανωμένη στρατηγική που προκαλεί αντιδράσεις κάποιων δυνάμεων, όπως για παράδειγμα της Γαλλίας. Ο χαρακτήρας του ΝΑΤΟ στηρίζεται στην ομοφωνία των μελών του, δεν μπορεί ξαφνικά να κινηθεί εναντίον ενός κράτους-μέλους, πρέπει όλοι να συμφωνήσουν. Οπότε η Τουρκία το εκμεταλλεύεται αυτό για να κάνει ενέργειες που υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσε να υλοποιήσει, διότι ξέρει ότι το ΝΑΤΟ όπως και το Συμβούλιο Ασφαλείας έχουν «παραλύσει», επειδή δεν μπορεί να κινηθεί εναντίον ενός κράτους-μέλους. Εννοείται ότι ανεπίσημα και πίσω από τις κλειστές πόρτες υπάρχουν διαβουλεύσεις, πρόοδος, διπλωματία, δεν σημαίνει ότι οι διεθνείς οργανισμοί και το σύστημα έχουν τελείως καταρρεύσει, ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν πλέον δύναμη. Όμως υπάρχει ένα κενό ισχύος αυτή τη στιγμή και οι κινήσεις της Τουρκίας με τη Λιβύη ή στο Αιγαίο και αλλού δεν θα μπορούσαν τόσο εύκολα να περάσουν υπό άλλες συνθήκες. Για εμένα το επικίνδυνο δεν είναι μόνον η Αγία Σοφία μεμονωμένα, ή η Λιβύη. Το ζήτημα είναι αν συμβεί κάτι, πώς μπορούμε να ξέρουμε ότι κάποιος θα μας συνδράμει; Μπορούμε να εμπιστευθούμε αυτή τη στιγμή την αμερικανική κυβέρνηση, τον πρόεδρο Τραμπ, ότι θα σταματήσει τον Ερντογάν από το να κάνει κάτι;
Σχόλια