Ο ισπανικός λαβύρινθος

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
ktzor@naftemporiki.gr

Ξεχνιέται το παρελθόν, όσο άβολο κι αν είναι; Η λήθη είναι σχετικά ασφαλής, μέχρι να σκάσει μία ρωγμή στο μέλλον.

Στην Ισπανία υποχρεώθηκαν να ξεχάσουν. Ίσως λόγω της «συμφωνίας της λήθης» για να προχωρήσουν σε μια ήσυχη μετάβαση στη δημοκρατία. Ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν, ο Μανόλο για τους Βαρκελωνέζους, έγραφε πως η ισπανική μετάβαση «ήταν μια συμφωνία ανάμεσα στον εκτελεστή και το θύμα και το πρώτο πράγμα που απαίτησε από το θύμα ο εκτελεστής ήταν να χάσει τη μνήμη του […] Οι κοινωνικές τάξεις που ηττήθηκαν στον εμφύλιο ξεχάστηκαν για τα καλά». Ογδόντα και ένα χρόνια είναι πολλά, και το πολιτικό με το ταυτοτικό και το οικονομικό μπλέκονται τρελά.

Στην Ισπανία έχουν μια ευκολία να ξεχνούν. Ποιος προσέφυγε στο Συνταγματικό Δικαστήριο για να ακυρωθούν στοιχεία του καθεστώτος αυτονομίας της Καταλονίας, το οποίο είχε παραχωρηθεί το 2006 από τον Θαπατέρο; Ποιος ήταν τόσο αδέξιος που έριξε λάδι στη φωτιά;

Στην Ευρώπη έχουν μια ευκολία να ξεχνούν. Δεν είναι μόνο το δημοψήφισμα της Σκωτίας, που «απέδειξε ότι η πολιτική είναι υπόθεση που ενδιαφέρει όλους, με την προϋπόθεση ότι οι πολίτες ερωτώνται», είναι και η πρόσφατη ιστορία της Γιουγκοσλαβίας.

Από πού ξεκίνησε το ξήλωμα; Από τη Σλοβενία και ας είμαστε ρεαλιστές, οικονομική ήταν η κύρια αιτία. Πολλοί Σλοβένοι αισθάνονταν ότι υφίσταντο και εκμετάλλευση, αναγκασμένοι να στηρίζουν μια δαπανηρή και αναποτελεσματική ομοσπονδιακή διοίκηση.

Με τούτα δεν υποτιμώ τον τυχοδιωκτισμό των καταλανικών αρχών. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι το ισπανικό Σύνταγμα απαγορεύει την απόσχιση μιας περιφέρειας, αλλά μήπως δεν είναι αναμφισβήτητο ότι ο πρωθυπουργός έχει την υποχρέωση να κρατά τη χώρα του ενωμένη;

Δεν βλάπτει λίγη βρετανική ψυχραιμία. Κι όπως έγραφε και η αυστριακή «Die Presse» προ τριετίας: «Η Ε.Ε. οφείλει να κάνει σκέψεις για το εάν θα είχε νόημα, κάτω από την κοινή στέγη, να ενισχυθεί η αυτονομία των περιφερειών». Δεν πεθαίνει μόνο ο Όργουελ στην Καταλονία, αργοσβήνει και η πολιτική ευελιξία.

http://www.naftemporiki.gr