Η κρίση χρέους βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και να και υπάρχουν πολλοί που ισχυρίζονται ότι πολύ σύντομα η κρίση θα οδηγήσει σε καταστροφή της ευρωζώνης και σε μεγάλα προβλήματα την παγκόσμια οικονομία, ενώ την ίδια ώρα υπάρχουν οι πιο αισιόδοξοι και αυτοί που ισχυρίζονται ότι τα πράγματα θα πάνε πολύ καλύτερα και το πρόβλημα θα επιλυθεί.
Ας πάρουμε ως παραδοχή ότι το αισιόδοξο σενάριο θα συμβεί και η κρίση χρέους θα επιλυθεί. Τίθεται ένα απλό ερώτημα και τι με αυτό; Όπως αναφέρει ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Οξφόρδης Timothy Garton Ash υπάρχουν δύο μεγάλα προβλήματα. Το πρώτο και μεγάλο ερώτημα είναι από πού θα έρθει η ανάπτυξη; Το ερώτημα αυτό μεγαλώνει ακόμη περισσότερο όταν κανείς λαμβάνει υπόψη την ακολουθούμενη πολιτική λιτότητας, η οποία πνίγει συγκεκριμένες χώρες και συνολικά την ευρωζώνη. Είναι ξεκάθαρο ότι η Ε.Ε. χρειάζεται έναν αναπτυξιακό σχεδιασμό εδώ και τώρα, αφού σε αντίθετη περίπτωση τα πράγματα θα γίνουν πολύ άσχημα. Αν οι οικονομίες συρρικνωθούν, και τα φορολογικά έσοδα μειωθούν, η αναλογία χρέους/ΑΕΠ θα αυξηθεί και ενώ όλοι μιλάνε για κρίση χρέους και πως θα αντιμετωπιστεί αυτό, το πρόβλημα πολύ απλά θα μεγαλώνει, μήνα με το μήνα, χρόνο με το χρόνο. Μάλιστα, αυτό είναι σίγουρο ότι θα συμβεί όταν βλέπει κανείς τις εκτιμήσεις πως η οικονομία της ευρωζώνης θα μειωθεί κατά 0.5% μέσα στο 2012, ενώ και οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη της ευρωζώνης κατά τα επόμενα χρόνια είναι εξαιρετικά απαισιόδοξες. Αφού οι αγορές έχουν να κάνουν με ψυχολογία, και συναισθήματα, επόμενο είναι το ίδιο να ισχύει και για τις δημοκρατίες. Οι αγορές έχουν να κάνουν με την ψυχολογία κάποιων λίγων, ενώ οι δημοκρατίες με αυτήν των πολλών. Και αυτή τη στιγμή, η ψυχολογία, αλλά και τα συναισθήματα στην Ευρώπη, είναι χάλια. Έτσι όταν κάποιος παρακολουθεί τα ΜΜΕ το μόνο σίγουρο είναι ότι δε μπορεί να είναι αισιόδοξος, όπως ήταν η Άγκελα Μέρκελ στην πρόσφατη συνάντηση του Νταβός. Γενικά υπάρχει μια μεγάλη κρίση εμπιστοσύνης όσον αφορά στην εξέλιξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ενώ την ίδια ώρα η κόντρα μεταξύ των βορείων και των Νοτίων μεγαλώνει. Ένα είναι σίγουρο, γράφει ο Timothy Garton Ash. Αν το ευρώ επιβιώσει, αυτό θα έχει συμβεί λόγω του φόβου και όχι λόγω της ελπίδας. Είναι ξεκάθαρο ότι αυτή τη στιγμή ο φόβος είναι αυτός που οδηγεί τις εξελίξεις, ένας φόβος που κάνει την Γερμανία να δρα επιφυλακτικά, κάνοντας μόνο τα ελάχιστα απαραίτητα. Ένας φόβος, ότι το κόστος μιας κατάρρευσης θα ήταν πολύ μεγαλύτερο από ότι το κόστος της διάσωσης κάποιων χωρών μελών. Ένα όμως είναι σίγουρο. Αν η ευρωζώνη δεν βρει σύντομα ένα αναπτυξιακό μοντέλο, τα προβλήματα θα επιστρέψουν και πάλι μετά από μερικά χρόνια, ενώ αυτή τη φορά δε θα επιλύονται, αφού πλέον δε θα υπάρχει χρόνος. Όλο και πιο πολλοί αναρωτιούνται: «Τι ρόλο παίζει τελικά αυτή η Ευρώπη»; Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η νομισματική ένωση αποτελούσε όχι μόνο οικονομικό, αλλά και πολιτικό βήμα προόδου. Υπάρχουν απαντήσεις. Και έχουν να κάνουν με την διαπραγματευτική ισχύ της Ευρώπης, στον 21ο αιώνα, έναν αιώνα που σημαδεύεται από την ανάδυση μη Δυτικών οικονομικών γιγάντων, όπως είναι η Κίνα και η Ινδία. Έχουν να κάνουν με παγκόσμιες προκλήσεις όπως είναι η αλλαγή του κλίματος, η αραβική άνοιξη, η μετανάστευση, και η υπεράσπιση των ευρωπαϊκών επιτυχιών των τελευταίων 50-60 χρόνων, όπως είναι η ευημερία, η ποιότητα ζωής, η κοινωνική δικαιοσύνη, και η ασφάλεια. Σίγουρα, το ευρώ δεν ήταν και η καλύτερη μέθοδος για την επίτευξη των παραπάνω. Αν δεν υπήρχε, δεν θα ήταν και αναγκαίο να εφευρεθεί. Κλείνοντας θα λέγαμε ότι όσο δύσκολα και αν είναι τα πράγματα, η ΕΕ θα πρέπει να προσπαθήσει να διορθώσει τα σχεδιαστικά ελαττώματα του ενιαίου νομίσματος και της νομισματικής ένωσης, μέσα στα πλαίσια των εθνικών δημοκρατιών, προσθέτοντας στο μίγμα μια γερή δόση στρατηγικής ανάπτυξης. Ένα είναι το μεγάλο λάθος που κάνουν πολλοί. Πιστεύουν ότι το ευρώ είναι ο σκοπός. Αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δε συμβαίνει. Απλά το ευρώ είναι το μέσο για μια ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Ναι μεν η πολιτική του φόβου μπορεί να το σώσει, αλλά ξεκάθαρα θα χρειαστεί και μια πολιτική ελπίδας για να το διατηρήσει. Timothy Garton Ash, διασκευή κειμένου από GFF |
Σχόλια