Η ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΓΙΑ ΤΗ ΛΙΒΥΗ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ
Το οξύμωρο στη διάσκεψη για τη Λιβύη που συνήλθε στο Παρίσι με θέμα την επίλυση της πολιτικής κρίσης στη βορειοαφρικανική χώρα εντοπίζεται στη σύνθεση των κρατών που συνήλθαν. Διότι παρέστησαν οι ηγέτες των κρατών που πρωτοστάτησαν στη διάλυση της Λιβύης (Γαλλία, ΗΠΑ, Βρετανία), όχι μόνον διπλωματικά, με την επιβολή ζώνης απαγόρευσης των πτήσεων, αλλά και στρατιωτικά, με τον απηνή αεροπορικό βομβαρδισμό των κυβερνητικών δυνάμεων του Καντάφι ανατρέποντας τους συσχετισμούς σε βάρος του. Ηγέτες χωρών που συμμετείχαν επικουρικά στην πολεμική επιχείρηση ως μέλη του ΝΑΤΟ, χώρες του Αραβικού Συνδέσμου, που καίτοι κυβερνώνται από δικτάτορες ή σεΐχηδες είχαν στραφεί κατά του Καντάφι, αφρικανικές χώρες του Σαχέλ γαλλικής επιρροής κ.ο.κ. Με άλλα λόγια τα κράτη που διέλυσαν τη Λιβύη συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι με πρόσχημα τη σωτηρία της, δηλαδή την υπέρβαση των αδιεξόδων που οι ίδιες δημιούργησαν στη χώρα και στον λαό της.
Γιατί συμμετείχαν τόσες χώρες στη διάσκεψη για τη Λιβύη;
Ό,τι συνέβη και στη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη πέρυσι, είναι ό,τι συμβαίνει κατά κανόνα στις διασκέψεις για την επίλυση των προβλημάτων που δημιουργεί η Δύση σε χώρες του Τρίτου Κόσμου για οικονομικούς, πολιτικούς και γεωπολιτικούς λόγους (Συρία, Λίβανος, Αφγανιστάν, κ.α.). Όμως από τη στιγμή που το έδαφος μιας χώρας για την οποία συγκαλείται η διάσκεψη αποτελεί πεδίον αντιπαράθεσης συμφερόντων των εμπλεκομένων στη διάσκεψη κρατών, είναι προφανές ότι το αδιέξοδο θα συνεχίζεται. Γι’ αυτό η Λιβύη, ούτε με τις εκλογές του 2012 ούτε του 2014 μπόρεσε να υπερβεί τα αδιέξοδά της, ούτε στις επικείμενες εκλογές θα το κατορθώσει. Γιατί συμμετείχαν τόσοι πολλοί; Για να νομιμοποιούν τα συμφέροντα των λίγων προσδίδοντας διεθνή χαρακτήρα στις αποφάσεις. Και η Ελλάδα πού συμμετείχε; Η Ελλάδα όπως απέδειξε το τουρκολιβυκό μνημόνιο το 2019, απώλεσε τα μέγιστα με τη διάλυση της Λιβύης, με αποτέλεσμα να ακολουθεί σήμερα ασθμαίνουσα τη Γαλλία προσδοκώντας την ακύρωσή του. Σε τι βάθος χρόνου θα πρέπει να αναζητηθεί η ευθύνη, η αβελτηρία δηλαδή της χώρας μας να ρυθμίσει το θέμα της ΑΟΖ με τη Λιβύη προτρέχοντας της Τουρκίας; Μας το αποκαλύπτει ο Ελμαχντί Ελμαρτζεπί, μόνιμος αντιπρόσωπος της κυβέρνησης Σάραζ της Λιβύης στον ΟΗΕ, δηλαδή της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Λιβύης που σύναψε το μνημόνιο με την Τουρκία. Σε επιστολή του προς τον ΟΗΕ υπερασπίστηκε το μνημόνιο Ερντογάν, ενώ παράλληλα κατηγόρησε την Ελλάδα ότι προσπάθησε στο παρελθόν να διεκδικήσει επήρεια που δεν της ανήκει. Γράφει:
«Από το 2004, η Λιβύη διεξήγαγε τέσσερις γύρους διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων και από τις δύο χώρες. Οι διαπραγματεύσεις αυτές δεν επέφεραν κανένα αποτέλεσμα, διότι η Ελλάδα επέμενε να καθορίσει τη θαλάσσια δικαιοδοσία της έναντι της Λιβύης με βάση τα εξαιρετικά μικρά ακατοίκητα νησιά χωρίς νομική σημασία. Η Ελλάδα επέμενε να σχεδιάσει μια διάμεση γραμμή βασιζόμενη σε αυτές τις υπερβολές των νησιών και αρνήθηκε να εφαρμόσει την αρχή της αναλογικότητας που χρησιμοποιείται διεθνώς σε τέτοιες καταστάσεις. Η αλληλογραφία μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίστηκε μέχρι το 2014. Δυστυχώς η Ελλάδα αγνόησε εντελώς τα δικαιώματα της Λιβύης και έσπευσε με τους συμμάχους της στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου να συνάψει συμφωνίες και να εκμεταλλευτεί τις περιφερειακές εντάσεις για να επιβάλει de facto μονοπώλιο στην παραγωγή, υγροποίηση και μεταφορά αερίου (προφανώς εννοεί τον East Med)» («Καθημερινή» 10/1/2020).
Τα ανωτέρω επιβεβαιώνει ο Χρήστος Ροζάκης στο βιβλίο του «Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και το Διεθνές Δίκαιο»:
«Η αδυναμία προσέγγισης των δύο μερών (Ελλάδας-Λιβύης) στο θέμα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών πρέπει να οφείλεται στις διαμετρικά διαφορετικές απόψεις τους σε σχέση με τη μέθοδο οριοθέτησης: η Λιβύη υποστηρίζει ότι η μέθοδος οριοθέτησης πρέπει να είναι η ευθυδικία –τη στιγμή που η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά τη μέση γραμμή– και αντιτίθεται σε απόδοση πλήρους επήρειας των ελληνικών νησιών νοτίως της Κρήτης και των ακτών της Πελοποννήσου (Στροφάδες, Σαπιέντζα, Σχίζα, Γαύδος, Χρυσή, Κουφονήσι)».
Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει διαβάζοντας πάλι άρθρο του Χρήστου Ροζάκη, με τίτλο «Το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης και τα ελληνικά νησιά» («Καθημερινή» 8/12/2019), είναι ότι η Λιβύη προσέφυγε δύο φορές στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, τη μια με την Τυνησία (1982) και την άλλη με τη Μάλτα (1985) για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, δηλαδή η Τρίπολη ακολουθούσε τον δρόμο της διεθνούς Δικαιοσύνης για την επίλυση των θαλάσσιων διαφορών με τα γειτονικά κράτη. Στην Αθήνα λοιπόν εναπόκειτο επί τόσες δεκαετίες να συμφωνήσει και να πορευτεί με την Τρίπολη στη Χάγη. Με την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ιταλία δέχτηκε μειωμένη επήρεια των Στροφάδων (32%). Γιατί δεν το έπραξε και τότε; Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Άγκυρα να αξιοποιήσει τον εμφύλιο που μαίνονταν στη Λιβύη και να συνυπογράψει μαζί με την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση του Σάραζ το μνημόνιο, προσθέτοντας αξεπέραστα προβλήματα στην Αθήνα και στη Λευκωσία. Συμπέρασμα: Αποδεικνύεται ότι το παρελθόν συνυπάρχει στο παρόν και καθορίζει τα όριά του. Η ιστορία φτιάχνεται πάντα και από χαμένες ευκαιρίες. Ας το έχουν αυτό υπόψη τους στην Αθήνα για τις σημερινές επιλογές τους στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Αλεξανδρούπολη, 15/11/2021
/www.paratiritis-news.gr
Σχόλια