H KATAΡΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΜΟΝΟ ΦΑΝΤΑΣΙΩΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ
«Μπορεί ακόµη να σωθεί το ευρώ;» (περιοδικό «Σπίγκελ»). «Απειλείται µε κατάρρευση η ευρωζώνη;» (εφηµερίδα «Λε Μοντ»). «Θα τραβήξει την πρίζα από το ευρώ η Γερµανία;» (εφηµερίδα «Φαϊνάνσιαλ Τάιµς»). Οταν οι εφηµερίδες και τα περιοδικά έχουν τέτοιους τίτλους, δεν υπάρχει πιο κατάλληλη στιγµή για την έκδοση ενός βιβλίου µε τίτλο «Η παρακµή και η πτώση της Ευρώπης». Γιατί η κατάρρευση του ευρώ δεν είναι πια µονάχα µια φαντασίωση αµετανόητων ευρωσκεπτικιστών.
Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου Ρίτσαρντ Γιανγκς, διευθυντής του ισπανικού ινστιτούτου FRIDE, επικεντρώνεται στην αποτυχία της Ευρωπαϊκής Ενωσης να παίξει τον ρόλο που θα επιθυµούσε στον κόσµο. ∆εν είναι από εκείνους που πιστεύουν ότι αυτή η ένωση δεν θα επιβιώσει. Θα επιβιώσει. Οµως, το ερώτηµα που θέτει ο συγγραφέας είναι αν αυτή η επιβίωση θαέχει νόηµα – αν, δηλαδή, το µεγάλο σχέδιο της ευρωπαϊκής κοινωνικής, οικονοµικής και πολιτικής ολοκλήρωσης θα διασωθεί. Το βασικό ζήτηµα ως προς αυτό είναι ο ρόλος της Γερµανίας. Με την ισχυρότερη ευρωπαϊκή οικονοµία, η Γερµανία ήταν για πολλά χρόνια ο άξονας και ο εγγυητής της Ευρώπης. Αυτό ήταν το τίµηµα το οποίο είχε «καταδικαστεί» να πληρώσει στα ψυχροπολεµικά χρόνια, όταν άφηνε πίσω της την ολέθρια απόπειρα του Χίτλερ να δηµιουργήσει µε τη βία µια γερµανική Ευρώπη, προσβλέποντας σε µια ευρωπαϊκή Γερµανία. Σήµερα, όπως επισηµαίνει ο αρθρογράφος Μάρτιν Γουόκερ, στον οποίο ο Ρίτσαρντ Γιανγκς µίλησε πριν από δύο εβδοµάδες για το βιβλίο του, η κρίση του ευρώ αναδεικνύει µε τον πιο δυσάρεστο τρόπο εκείνο που ο πιο διακεκριµένος γερµανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάµπερµας είχε πει «νέα γερµανική αδιαλλαξία».
Η κρίση του ευρώ είναι κατά κάποιο τρόπο made in Germany. Αφού κράτησε επί 10 χρόνια τους µισθούς χαµηλά ώστε να κάνει πιο ανταγωνιστικές τις εξαγωγές της, η Γερµανία συσσώρευσε µαζικά εµπορικά πλεονάσµατα. Και όπως ακριβώς τα εµπορικά πλεονάσµατα της Κίνας βύθισαν σε κρίση τις ΗΠΑ, έτσι και τα πλεονάσµατα της Γερµανίας βύθισαν σε κρίση τους ευρωπαίους εταίρους της, υποχρεώνοντάς τους να διατηρούν χρόνια ελλείµµατα.Και όπως ακριβώς η Κίνα, η Γερµανία δεν ενδιαφέρεται να ελαφρύνει το άχθος των εταίρων της, αρνούµενη να ενισχύσει την εγχώρια ζήτηση µε αύξηση της αµοιβής της εργασίας. Οπως γράφει ο Γιανγκς, «η Γερµανία αρνείται να εξετάσει το ενδεχόµενο µιας οικονοµικής διακυβέρνησης που θα την υποχρέωνε να ενισχύσει τη ζήτηση προκειµένου να βοηθήσει έτσι τις νότιες ευρωπαϊκές χώρες». Και ο Χάµπερµας διαβλέπει τις συνέπειες: «Οι χώρες της ευρωζώνης οδεύουν σε µία κατάσταση κατά την οποία θα υποχρεωθούν να επιλέξουν ανάµεσα στην εµβάθυνση της οικονοµικής συνεργασίας και την εγκατάλειψη του ευρώ».
Αν επιβιώσει η Ευρωπαϊκή Ενωση, έχει πει ο ισπανός διπλωµάτης Φιντέλ Σενταγκόρτα, θα είναι πια µια διευρυµένη Ελβετία, µε µειωµένες προσδοκίες, στην οποία θα πρέπει να καταβάλουµε κάθε προσπάθεια ώστε να διαχειριστούµε την παρακµή της µε τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Σχόλια