Η ξηρασία αιτία κατάρρευσης του πολιτισμού των Μάγια

EPA/Jacinto Kanek

Το Τσιτσέν Ιτζά που βρίσκεται στο βόρειο κέντρο της χερσονήσου Γιουκατάν και χτίστηκε από τους Μάγια.

Η παρατεταμένη ανομβρία, η οποία διήρκεσε για έναν ολόκληρο αιώνα, «κρύβεται» πίσω από την εξαφάνιση του πολιτισμού των Μάγια. Αυτό υποστηρίζει έρευνα επιστημόνων από το αμερικανικό πανεπιστήμιο Rice, η οποία βασίσθηκε στη μελέτη ιζημάτων από το διάσημο σπήλαιο Blue Hole στην Μπελίσε, στη μικρή χώρα στις βορειοδυτικές ακτές της Καραϊβικής, όπως και σε παρακείμενες λιμνοθάλασσες.

Η ανάλυση έδειξε πως η ακραία ξηρασία διήρκεσε περίπου από το 800 έως το 900 μ.Χ., δηλαδή ακριβώς την ίδια περίοδο όπου παρήκμασε ο πολιτισμός των Μάγια. Με την επάνοδο των βροχοπτώσεων στα φυσιολογικά για την περιοχή επίπεδα, οι Μάγια μετανάστευσαν βορειότερα. Κι από εκεί όμως, λίγους αιώνες αργότερα χάθηκαν τα ίχνη τους, πάλι σε μια χρονική περίοδο (1000-1100 μ.Χ.) που συμπίπτει με παρατεταμένη ξηρασία, όπως έδειξε η μελέτη των ιζημάτων.
Παρόλο που δεν είναι η πρώτη φορά που η κατάρρευση του πολιτισμού των Μάγια αποδίδεται στην ανομβρία, τα νέα αποτελέσματα έρχονται να κάνουν ακόμη πιο βάσιμη αυτή την υπόθεση. Κι αυτό γιατί τα δεδομένα προέρχονται από αρκετές περιοχές στην κεντρική περιοχή που έζησαν οι Μάγια, όπως ανέφερε στο σάιτ LiveScience ο Αντρέ Ντρόξλερ ειδικός στις γήινες επιστήμες από το πανεπιστήμιο του Rice που συνυπογράφει την έρευνα.
Η άνθηση του πολιτισμού τοποθετείται στο διάστημα 300-700 μ.Χ., όταν οι Μάγια κατασκεύασαν εντυπωσιακές πυραμίδες, ανέπτυξαν ιερογλυφική γραφή και επινόησαν ένα ημερολογιακό σύστημα. Μετά το 700 μ.Χ. ξεκίνησε η παρακμή του, για την οποία κατά καιρούς οι ιστορικοί έχουν προτείνει διάφορα αίτια – από την εκτεταμένη καταστροφή των γύρω δασών για τη δημιουργία καλλιεργήσιμων εκτάσεων, μέχρι τις κοινωνικές αναταραχές.
Ωστόσο, η μελέτη του πανεπιστημίου του Rice έρχεται να ενισχύσει παλιότερες έρευνες, οι οποίες «φωτογράφιζαν» ως υπαίτιο την ξαφνική αλλαγή του καιρού στην περιοχή, με συνέπεια τη δραστική μείωση των βροχοπτώσεων. Μάλιστα, η συγκεκριμένη μελέτη αποτελεί μια ακόμη ισχυρότερη ένδειξη, επειδή βασίσθηκε σε δείγματα που δεν προήλθαν από ένα μόνο σημείο, αλλά από διάφορες τοποθεσίες, διάσπαρτες στην περιοχή.
Σε όλες αυτές τις τοποθεσίες, κάθε στρώμα από ίζημα αποτελεί ουσιαστικά ένα αρχείο του κλίματος που επικρατούσε την περιοχή όπου αυτό σχηματίσθηκε. Έτσι, οι ερευνητές από το Rice συγκέντρωσαν πυρήνες ιζημάτων και ανέλυσαν τη χημική τους σύσταση – πιο συγκεκριμένα, την αναλογία τιτανίου προς αλουμίνιο. Ο λόγος είναι πως με τις βροχοπτώσεις το νερό διαβρώνει τα ηφαιστειακά πετρώματα στην περιοχή, παρασύροντας ποσότητες από το τιτάνιο που αυτά περιέχουν. Έτσι, όταν η αναλογία τιτανίου προς αλουμίνιο έχει μικρές τιμές, αυτό υποδηλώνει μικρή βροχόπτωση.                                                                                                                                      http://www.naftemporiki.gr