Στο «κόκκινο» βρίσκεται το ταμείο του Δημοσίου

Το ενδεχόμενο να «σπάσει τον κουμπαρά» των 3 δισ. που περιέχει ο λογαριασμός του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εξετάζει τώρα το υπουργείο Οικονομικών καθώς, 10 ημέρες μετά την είσπραξη των 8 δισ. ευρώ από την έκτη δόση του δανείου από Ε.Ε. και ΔΝΤ τα ταμιακά διαθέσιμα του Δημοσίου βρίσκονται στο «κόκκινο».

Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού άγγιξε στο 11μηνο του 2011 τα 20,490 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 5,0% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.

Αρμόδια στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εξηγούσαν ότι η ταμιακή στενότητα η οποία αναμένεται να ενταθεί στο άμεσο μέλλον και ειδικά τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου έχει τη βάση της στο ότι οι πολιτικές ακροβασίες Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου με την προκήρυξη δημοψηφίσματος οδήγησαν στην απώλεια χρονικά μιας δόσης του δανείου από το μηχανισμό στήριξης η οποία δεν αναπληρώθηκε.

Την ίδια ώρα, έπρεπε μόνο για το Δεκέμβριο να καλυφθούν υποχρεώσεις συνολικού ύψους 17 δισ. ευρώ από τα οποία τα 7 δισ. είναι τοκοχρεολύσια παλιών και νέων ομολόγων. Ειδικότερα, από το ποσό αυτό τα 3 δισ. ευρώ χρεολύσια μακροπρόθεσμων ομολόγων, άλλα 3 δισ. ευρώ είναι τα έντοκα γραμμάτια και άλλο 1 δισ. οι τόκοι που απομένουν για να κλείσει ο χρόνος.

Το Σεπτέμβριο

Η έκτη δόση του δανείου των 110 δισ. ευρώ με βάση το χρονοδιάγραμμα του μνημονίου θα έπρεπε να έχει μπει στα δημόσια ταμεία το αργότερο μέχρι και τα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου.

Μετά θα ακολουθούσε νέα αξιολόγηση του μνημονίου που θα γινόταν μέσα στο Δεκέμβριο και ο μηχανισμός στήριξης θα έπρεπε να καταβάλει στις αρχές Ιανουαρίου άλλα 5 δισ. από τον πρώτο μηχανισμό στήριξης.

Η διάχυση της κρίσης σε χώρες όπως η Ιταλία και οι απανωτές πολιτικές κρίσεις εντός της Ελλάδας οδήγησαν στις νέες αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της 26ης Οκτωβρίου, οι οποίες άλλαξαν εκ νέου τα δεδομένα. Οι ανατροπές αυτές όμως δεν είχαν υπολογιστεί στην αρχική κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2011 με αποτέλεσμα σήμερα να αντιμετωπίζουμε σοβαρό ταμιακό πρόβλημα.

Η μόνη σκέψη των υπευθύνων για να καλυφθεί η τρύπα αυτή είναι η χρήση των αποθεματικών ύψους 3 δισ. ευρώ από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αναμένοντας σε περίπου 60 ημέρες από σήμερα της εισροή των 89 δισ. ευρώ που θα αποτελέσει την πρώτη δόση της νέας δανειακής σύμβασης. Η δυνατότητα της ανάλωσης χρημάτων από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας υπήρχε και από πριν αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε αφού υπήρξε μια σταθεροποίηση της κατάστασης με την είσπραξη της 6ης δόσης του δανείου. Κανείς όμως δεν μπορεί να εγγυηθεί την ακριβή ημερομηνία καταβολής της επόμενης δόσης.

Για τον λόγο αυτό ετοιμάζεται και ένα σχέδιο διαχείρισης των δημοσίων εσόδων τα οποία θα μπαίνουν στα δημόσια ταμεία από τη φορολογία εισοδήματος αλλά και των «πακέτο» των νέων μέτρων του περασμένου Σεπτεμβρίου.

Μοναδική σωτηρία

Σε συσκέψεις που είχε χθες ο υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, με υπηρεσιακούς παράγοντες διαπιστώθηκε ότι η μοναδική σωτηρία για τα φετινά έσοδα είναι οι βεβαιωμένοι φόροι στο εισόδημα, τα ακίνητα και τα Ι.Χ. που θα εγγραφούν στα έσοδα του Δεκεμβρίου ώστε να κλείσουν σε «δεδουλευμένη» βάση στον προϋπολογισμό του 2011. Να βεβαιωθούν δηλαδή οι φόροι και να υπάρχει το περιθώριο η είσπραξή τους να μετατεθεί για τον 14μηνο προϋπολογισμό κάτι για το οποίο δίνεται η δυνατότητα από τους κοινοτικούς κανονισμούς.

Από εκεί και πέρα όμως θα πρέπει να δοθεί βάση στην είσπραξη εσόδων περίπου 3 δισ. μέσα στις πρώτες εβδομάδες του 2012 ώστε να υπάρχει το απαραίτητο περιθώριο χρόνου να ενεργοποιηθεί η νέα δανειακή σύμβαση και να εισπραχθούν τα περίπου 90 δισ.

Συνεπώς μέχρι και την 31/12 /2011 θα πρέπει να βεβαιωθούν έσοδα:

- Από 700 έως και 750 εκατ. ευρώ από το νέο τέλος ακινήτων που θα πρέπει αποδώσει η ΔΕΗ [DEHr.AT]  τις πρώτες ημέρες του νέου έτους.

- Περίπου 1,2 δισ. ευρώ από τα τέλη κυκλοφορίας για τα οποία θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα πρέπει να δοθεί παράταση στην αποπληρωμή τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι υπεύθυνοι το υπουργείου Οικονομικών ανησυχούν για το θέμα των τελών τα οποία μπορεί να καθυστερήσουν να πληρωθούν ή απλώς να γίνουν αιτία ενός νέου κύματος κατάθεσης πινακίδων κυκλοφορίας.

- Περίπου 600 - 800 εκατ. ευρώ από την τελευταία δόση φόρου εισοδήματος του 2011 την οποία θα πρέπει να πληρώσουν μισθωτοί και συνταξιούχοι από την 1-1-2012 μαζί με την νέα εισφορά αλληλεγγύης και η επόμενη δόση του τέλους ηλεκτροδοτούμενων χώρων.

- Επίσης μέσα στις τελευταίες τέσσερις μέρες του Δεκεμβρίου θα πρέπει είτε να εισπραχθούν είτε να βεβαιωθούν (ώστε να εισπραχθούν το πρώτο δίμηνο του 2012) έσοδα 7,4 δισ. ευρώ, ενώ κατά μέσο όρο στο 11μηνο εισπράττονται μηνιαίως 3,9 δισ. ευρώ. Αρνητικά αναμένεται να επηρεάσει στην αγωνιώδη προσπάθεια για στην πορεία των εσόδων του Δεκεμβρίου και η 48ωρη απεργία των εφοριακών τις δύο τελευταίες ημέρες του μήνα, με αποτέλεσμα το υπουργείο Οικονομικών να επιστρατεύει λογιστικά «τρικ» για να συγκρατήσει τον εκτροχιασμό του φετινού ελλείμματος, ίσως και πάνω από το 9% του ΑΕΠ.

Τρύπα 3 δισ.

Σύμφωνα με τον αναθεωρημένο ετήσιο στόχο τα συνολικά έσοδα, μέχρι και τον περασμένο Νοέμβριο θα έπρεπε να είχαν διαμορφωθεί στα 45,642 δισ. ευρώ ενώ οι εισπράξεις έφτασαν στα 43,860 δισ. ευρώ.

Το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού άγγιξε στο 11μηνο τα 20,490 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 5,0% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Σύμφωνα με τον αναθεωρημένο στόχο το έλλειμμα θα πρέπει σε ετήσια βάση να κλείσει στα 21,7 δισ. ευρώ με αύξηση 1,2% σε σχέση με πέρυσι.

Όπως παραδέχονται, πάντως, υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου, η τρύπα των 3 και πλέον δισ. ευρώ - όπως αυτή διαμορφώθηκε στο 11μηνο- είναι δύσκολο να κλείσει, φέρνοντας έτσι πιο κοντά το ενδεχόμενο λήψης πρόσθετων μέτρων, για τη λήψη των οποίων η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ρητά.

Αυξάνονται διαρκώς οι οφειλές του Δημοσίου

Την ίδια ώρα που το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης προσπαθεί να αυξήσει τα έσοδα, στο κομμάτι των δαπανών το Δημόσιο έχει υποχρεωθεί να κάνει όπως και κάθε χρόνο στάση πληρωμών από τον περασμένο μήνα προκειμένου να συγκρατήσει τις δαπάνες. Το πρώτο και μεγαλύτερο πρόβλημα στον τομέα των δαπανών είναι αυτές που αφορούν τα ασφαλιστικά ταμεία τα οποία πάσχουν από εισφοροδιαφυγή, συνολικού ύψους 10 δισ. Ευρώ, και αναμένεται να κλείσουν το χρόνο με έλλειμμα μεγαλύτερο κατά 800-850 εκατ. ευρώ.

Ένα δεύτερο μεγάλο θέμα είναι τα χρέη προς ιδιώτες τα οποία ως τα τέλη Οκτωβρίου με βάση τις ανακοινώσεις του υπουργείου Οικονομικών ξεπερνούν τα 6,7 δισ. ευρώ. Τα χρέη αυτά αφορούν προμηθευτές του Δημοσίου αλλά και τεχνικές εταιρείες οι οποίες αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας.

Τα χρέη των δημόσιων νοσοκομείων προς τους προμηθευτές τους έχουν φτάσει πλέον τα 2,5 δισ. ευρώ μετά την τελευταία ρύθμιση χρεών στο τέλος του 2010. Αλλά τόσα περίπου υπολογίζονται και τα χρέη του Δημοσίου σε τεχνικές εταιρείες οι οποίες εμπλέκονται σε δημόσια έργα τα οποία χρηματοδοτούνται είτε από εθνικούς πόρους είτε συγχρηματοδοτούνται από τα κοινοτικά διαρθρωτικά ταμεία μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ.

Το ποσό που οφείλεται σε τεχνικές εταιρείες μάλλον θα μεγαλώσει λόγω της στάσης πληρωμών των δύο τελευταίων μηνών του χρόνου όπου δεν θα πληρώνεται τίποτα άλλο εκτός από τους μισθούς και τις συντάξεις στο Δημόσιο.

Στελέχη του ΥΠΟΙΚ τόνιζαν ότι αν η κατάσταση βρεθεί προ αδιεξόδου θα πρέπει να είναι ορατό το αντικείμενο μιας νέας μείωσης του προϋπολογισμού του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για ό,τι ποσό χρειαστεί ώστε να μην ξεφύγουν πάνω από ένα όριο οι δαπάνες.

ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ - tdas@naftemporiki.gr