Ο ΛΕΩΝ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΠΟΥ ΚΟΣΜΟΥΝ ΤΟΝ ΝΑΥΣΤΑΘΜΟ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΛΗΣΤΡΙΚΗ ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΑΝΕΚΔΙΗΓΗΤΟΥ ΜΟΡΟΖΙΝΙ

Ο Μοροζίνι αφού ανατίναξε τον Παρθενώνα, κατάστρεψε τον Ποσειδώνα και τα άλογα της Αθηνάς του δυτικού αετώματος, επιχειρώντας να τα αποσπάσει, καταλαβαίνει ότι η επιχείρηση του στην Αθήνα είχε αποτύχει. Οπότε αναπροσαρμόσε τα σχέδια του αποφασίζοντας να μην αφήσει λιοντάρι για

στην Αθήνα μιας και οι παπικοί τα έχουν ταυτίσει με τον Ευαγγελιστή Μάρκο ο οποίος είναι και πολιούχος της πόλης της Βενετίας, προστάτης Άγιος της Ενετικής Δημοκρατίας.

Έτσι ξεκίνησε με την αρπαγή του κολοσσιαίου μαρμάρινου λιοντάρι το 1688, το οποίο κοσμούσε την είσοδο του λιμάνιου του Πειραιά που ονομαζόταν τότε Πόρτο Λεόνε (Λιμάνι του Λέοντα). Μαζί με αυτόν ο Μοροζίνι, μετέφερε και άλλα αρχαία λιοντάρια ,ένα αρχαϊκό της Δήλου, ένα κλασικής εποχής από την περιοχή του Κεραμεικού και ένα ακόμη από την Ιερά οδό .Το μεγαλοπρεπές αυτό μαρμάρινο λιοντάρι ( του Πειραιά)φέρει στη ράχη χαραγμένη ρούνικη επιγραφή(φωτό 4) από κάποιον μισθοφόρο ηγεμόνα των Βίκινγκς( μάλλον ο Χαράλδος ο Γ' η αλλιώς Χάραλντ Χαρντράντα) που την είχε χαράξει τον 10ο/11ο αιώνα μ.Χ., όταν το λιοντάρι βρισκόταν ακόμη στημένο στο Πειραιά.

Η αρχική πάντως λειτουργία του περήφανου, κλασικού αττικού αυτού λέοντα μάλλον ήταν επιτύμβια, αποτελούσε πιθανότατα σήμα σε σημαντικό ταφικό μνημείο ή πολυανδρειο που ενδέχεται να βρισκόταν στην περιοχή του Μοσχάτου.

Εν συνέχεια το λιοντάρι της Δήλου (φωτό 2)πρέπει να ήταν το πλέον καλοδιατηρημένο ακέφαλο άγαλμα της πομπικής Οδού των Λεόντων στην Δήλο για να τραβήξει το βλέμμα του Φραντσέσκο Μοροζίνι. O λέοντας ήταν προσφορά της Νάξου στον Απόλλωνα και φιλοτεχνήθηκε γύρω στο τέλος του 7ου αιώνα π.Χ., ήταν μέρος του Άνδηρου στο οποίο βρίσκονταν περίπου 16 λιοντάρια. Στη Βενετία, προστέθηκε στον κορμό ένα μάλλον μη ταιριαστό κεφάλι(κεφάλι σκύλου) και μετέπειτα τοποθετήθηκε στην είσοδο του ναυσταθμού της πόλης, κοντά στον Λέοντα του Πειραιά.Απο την αριστερή πλευρά του Λέων της Δήλου(φωτό 3) βρίσκεται το από την Ιερά Οδό που ένωνε την Ελευσίνα με την Αθήνα,το λιοντάρι που είναι και το μικρότερο και βρίσκεται στην δεξία πλευρά μάλλον προέρχεται από την περιοχή του Κεραμεικού.

Η περίπτωση των Λεόντων είναι όμοια με τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Αποτελεί κι αυτό ένα έργο τέχνης που αρπάχτηκε κατά τη διάρκεια πολέμου αυθαίρετα και παράνομα. Δεν έχει σημασία το αν έγινε σε μια εποχή που σήμερα μας φαίνεται μακρινή, καθώς η διεθνής νομοθεσία δεν ορίζει χρόνο παραγραφής για τα κλεμμένα έργα τέχνης και τους κλαπέντες πολιτιστικούς θησαυρούς. Η πρώτη και μοναδική ελληνική Κυβέρνηση που αιτήθηκε επίσημα την επιστροφή του Λιονταριού ήταν αυτή του Ιωάννη Μεταξά μέσω του Υπουργού Πρωτευούσης Κ. Κοτζιά.

Επίσης το 1991 συστήθηκε μια Επιτροπή διεκδίκησης επαναπατρισμού του θρυλικού λιονταριού, η οποία το μόνο που κατάφερε ήταν να συγκέντρωσει χρήματα και να ανέθεσει στο γλύπτη Γεώργιο Μέγκουλα να φιλοτεχνήσει αντίγραφο του λιονταριού σε αντικατάσταση του αυθεντικού το οποίο υποτίθεται ότι οι Ιταλοί θα επέστρεφαν στον Πειραιά. Βέβαια αντί του αυθεντικού, τοποθετήθηκε τελικώς το αντίγραφο (1997) το οποίο δεν είναι το μοναδικό! Άλλο ένα αντίγραφο του Πειραϊκού Λέοντα θα συναντήσει κάποιος εάν επισκεφθεί το Μουσείο της Στοκχόλμης.

Το αντίγραφο του Πειραϊκού λέοντα τοποθετήθηκε στο τέρμα της οδού Μαρίας Χατζηκυριακού ακριβώς στο σημείο που συναντά την Ακτή Ξαβερίου. Η μικρή πλατεία στην οποία τοποθετήθηκε φέρει την ονομασία "Πλατεία Λέοντος του Πειραιώς".

Εδώ και 10 χρόνια περίπου γίνονται πιο συντονισμένες προσπάθειες για επαναπατρισμό των λιονταριών αλλά κάτι τέτοιο φαντάζει πολύ δύσκολο εάν όχι αδύνατο.

Αναφέρω ενδεικτικά μέρος μόνο από δημοσίευμα της Εφημερίδας Corriere della Serra πριν από λίγα χρόνια με τίτλο "Η Βενετία δεν επιστρέφει το λιοντάρι στον Πειραιά"

"Δεν έχουμε καμία πρόθεση να ανταλλάξουμε αυτό το αρχαίο έργο τέχνης με ένα σύγχρονο αντίγραφο.......Έλληνες χρησιμοποιείστε εσείς το αντίγραφο".

 Από FB      Greek Military History (Ελληνική Στρατιωτική Ιστορία)

Στυλιανός Καβάζης