Το παρασκήνιο στον Λευκό Οίκο
Η κατ’ ιδίαν συνάντηση Μητσοτάκη – Τραμπ, η οποία κράτησε πολύ περισσότερο από τη διευρυμένη που ακολούθησε με τη συμμετοχή των αντιπροσωπειών, σηματοδότησε την ολική αμερικανική επαναφορά προκειμένου να αποφευχθεί ένα θερμό ελληνοτουρκικό επεισόδιο με συνέπειες αποσταθεροποίησης στην περιοχή.
Αν η δεξίωση προς τιμήν του Κυριάκου Μητσοτάκη που οργάνωσε ο Μάικ Πομπέο –παρουσία και του Μάικ Πενς– το βράδυ της Τετάρτης στον όγδοο όροφο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, εκτός από τους επαίνους για το έργο της κυβέρνησης, απηύθυνε σαφώς το μήνυμα ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν την ασφάλεια της χώρας, το γεγονός ότι η κατ’ ιδίαν συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον Ντόναλντ Τραμπ κράτησε πολύ περισσότερο από τη διευρυμένη που ακολούθησε με τη συμμετοχή των αντιπροσωπειών, σηματοδότησε την ολική αμερικανική επαναφορά προκειμένου να αποφευχθεί ένα θερμό ελληνοτουρκικό επεισόδιο, που θα είχε ευρύτερες συνέπειες αποσταθεροποίησης στην περιοχή.
Παρόντες στην κατ’ ιδίαν συνάντηση Μητσοτάκη – Τραμπ ήταν τόσο ο κ. Πομπέο όσο και ο κ. Πενς, που έχουν εικόνα για την περιοχή, πολλώ δε μάλλον αφού συχνά ο κ. Τραμπ δεν είναι ευθυγραμμισμένος με την άποψη του «κατεστημένου» του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για σειρά θεμάτων, ενώ στη διάρκεια της συνάντησης ζητήθηκε και από τον Νίκο Δένδια να εισέλθει στην αίθουσα. Στη συνάντηση, οι… πλανήτες ευθυγραμμίστηκαν. Σε αυτό συνέδραμε, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, ο οποίος με τις παρεμβάσεις του βοήθησε και τον Αμερικανό πρόεδρο να καταλάβει τι θα σήμαινε για τη σταθερότητα στην περιοχή μια κλιμάκωση από την πλευρά της Αγκυρας, αφού ο πρωθυπουργός είχε περιγράψει τις κόκκινες γραμμές της Αθήνας και τις συνέπειές τους, εφόσον αυτές παραβιαστούν.
Το μήνυμα
Ο κ. Μητσοτάκης εξήγησε –όπως έκανε μία μέρα αργότερα και στην επιτροπή εξωτερικών σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας– ότι μια περαιτέρω έμπρακτη αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων από την πλευρά της Τουρκίας, και δη στα ελληνικά νησιά, δεν μπορεί και δεν θα μείνει αναπάντητη από την ελληνική πλευρά, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την ευρύτερη περιοχή. «Αν επιθυμείτε σταθερότητα, εσείς που έχετε προσωπική σχέση με τον Ταγίπ Ερντογάν μπορείτε να του διαμηνύσετε και τις συνέπειες», φέρεται να είπε ο πρωθυπουργός. Το μήνυμα φαίνεται να ήταν αυτό που ξεκλείδωσε την πρώτη νύξη (από την πλευρά του κ. Πομπέο) ότι επίκειται ανάληψη αμερικανικής πρωτοβουλίας, προκειμένου οι ελληνοτουρκικοί δίαυλοι να μείνουν ανοικτοί.
Νωρίτερα, ωστόσο, είχε γίνει αναλυτική συζήτηση για τη Λιβύη με αφορμή τα του μνημονίου Τουρκίας – Λιβύης, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τον ελληνοτουρκικό άξονα, αλλά και την υπονόμευση για τη σταθερότητα στην περιοχή και με κριτήριο την εσωτερική κατάσταση στη χώρα. Το τελευταίο, άλλωστε, αποτελεί σταθερό επιχείρημα της ελληνικής πλευράς σε όλες τις διμερείς και διεθνείς επαφές, ενώ ήταν στον πυρήνα των επιχειρημάτων που κατατέθηκαν στον ΟΗΕ και αφορούσαν την «ακυρότητα» της συμφωνίας.
Αλλωστε, ο Αμερικανός πρόεδρος τοποθετήθηκε και για τα εσωτερικά της Λιβύης, αντιλαμβανόμενος ότι η τουρκική επιρροή στη Λιβύη και η στήριξη του Αλ Σαράζ είναι απέναντι στα αμερικανικά συμφέροντα. Κυβερνητικές πηγές μάλιστα άφηναν να εννοηθεί πως οι αμερικανικές κινήσεις στην περιοχή θα επιβεβαιώσουν τη διπλωματική απομόνωση της Τουρκίας σε αυτό το θέμα.
Ως προς αυτό ο πρωθυπουργός φέρεται να είναι ικανοποιημένος, καθώς θεωρεί ότι η Αθήνα έκανε τις σωστές κινήσεις, ειδικά με το διπλωματικό Blitzkrieg των τελευταίων εβδομάδων. Και τούτο διότι μέσω αυτού δεν αναδείχτηκαν μόνο οι θέσεις της και το απαράδεκτο της αμφισβήτησης κυριαρχικών δικαιωμάτων της, αλλά ταυτόχρονα υπερέβη το στερεότυπο της χώρας που ζητάει συνδρομή για τα δικά της ζητήματα, χωρίς να έχει κάτι να προσφέρει στο ευρύτερο επίπεδο των συμμαχιών και της σταθερότητας στην περιοχή.
Πεποίθηση του πρωθυπουργού είναι ότι μέσ’ από την ατζέντα που άνοιξε κατά τις επαφές του στις ΗΠΑ, ανέδειξε την εικόνα μιας χώρας που βλέπει τη μεγάλη εικόνα, είναι ένας αξιόπιστος σύμμαχος των Αμερικανών στην περιοχή και θέτει μια ευρύτερη ατζέντα που ξεπερνά τα ελληνικά θέματα και μπαίνει στον πυρήνα και των αμερικανικών ενδιαφερόντων. Και ο κ. Μητσοτάκης εκτιμά πως δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή από τη σημερινή, καθώς το κλίμα για τη χώρα, τόσο σε οικονομικό όσο και σε γεωπολιτικό επίπεδο, είναι θετικό και είναι αυτή η συγκυρία στην οποία η Ελλάδα μπορεί να πάρει το μέγιστο.
Ενεργειακή ασφάλεια
Στις συναντήσεις του πρωθυπουργού στο αμερικανικό Κογκρέσο αναδείχθηκε ιδιαιτέρως η διάσταση της συμμαχίας για τον EastMed, με όρους ενεργειακής ασφάλειας και όχι μόνον. Σημειώνεται ότι με την ενσωμάτωση του EastMed Act στον προϋπολογισμό της γενικής κυβέρνησης των ΗΠΑ, ο αγωγός EastMed, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, θεωρείται πλέον και με την αμερικανική «σφραγίδα» ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντα της Δύσης.
Σε ό,τι αφορά την υπόθεση συμμετοχής της Ελλάδας στο πρόγραμμα των F-35, η οποία εκ των πραγμάτων θα υπερβεί τη θητεία της κυβέρνησης και την οποία άνοιξε δημοσίως κατά τις δηλώσεις με τον κ. Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο, η κυβέρνηση, έλεγε αρμόδια πηγή, δεν προτίθεται να κάνει εξοπλιστικό «πάρτι». Ωστόσο, οφείλει να είναι έτοιμη για όλα και κυρίως να στέλνει το μήνυμα στην άλλη πλευρά ότι η αποτρεπτική ικανότητά της είναι ισχυρή, ενώ η επιθυμία του πρωθυπουργού είναι να αφήσει τις Ενοπλες Δυνάμεις σε καλύτερη κατάσταση από αυτήν που τις παρέλαβε. Εξάλλου, το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν αναμένεται να αρχίσει πριν από το 2024 και, πάντως, όταν οι οικονομικές συνθήκες το επιτρέψουν.
Επενδύσεις και σταθερότητα
Σημαντική διάσταση της επίσκεψης για την κυβέρνηση ήταν και η οικονομική. Δεν ήταν τυχαίες οι σχετικές δηλώσεις του κ. Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο, ενώ υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχη τοποθέτηση έκανε και ο Μάικ Πομπέο στη δεξίωση προς τιμήν του κ. Μητσοτάκη, όπου σημείωσε ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν την Ελλάδα στην ευημερία, την ασφάλεια και τη δημοκρατία της. Ο πρωθυπουργός, μάλιστα, παρουσίασε την Ελλάδα στους Αμερικανούς συνομιλητές του ως μια περιφερειακή δύναμη που επιστρέφει. Κυβερνητική πηγή που μετείχε στις συναντήσεις έλεγε ότι οι τοποθετήσεις των Αμερικανών αξιωματούχων στον τομέα της οικονομίας και των επενδύσεων δεν ήταν θεωρητικές. Κινούνταν στην κατεύθυνση του πώς μπορεί να στηριχθεί η Ελλάδα με επενδύσεις, ώστε να παίξει ρόλο στην περιοχή. Στην κατεύθυνση αυτή, άλλωστε, φάνηκε ότι είναι ευθυγραμμισμένο και το νομοθετικό σώμα. Την ίδια ώρα, ανάμεσα στους 22 εκπροσώπους επενδυτών και εταιρειών που συνάντησε ο κ. Μητσοτάκης στο Blair House, λίγο πριν από την αναχώρησή του για την Αθήνα, ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», και η Exxon Mobil.
Σχόλια