Thymus vulgaris, Θύμος ο κοινός, Θυμάρι

Θυμάρι, Αρχαία Θουρία, Ψηλή Ράχη, 5 Μάρτη 2015

Το θυμάρι ή θύμιο (Θύμος ο κοινός, λατ. Thymus vulgaris) είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό, το οποίο ανήκει στην τάξη των Σωληνανθών (Tubiflorae) και στην οικογένεια των Χειλανθών. Είναι θάμνος μικρού ύψους (έως 30 εκατοστά), με όρθιους βλαστούς, εξαιρετικά ανθεκτικός, αναδύει πολύ ευχάριστο άρωμα.Ετυμολογικά το θυμάρι ή θύμος όπως το ονόμαζαν οι αρχαίοι, προέρχεται από την λέξη θύω, η οποία αρχικά είχε την σημασία του «βγάζω καπνούς» και αργότερα του «θυσιάζω». Από την ίδια ρίζα προέρχονται και οι λέξεις θυμίαμα και θυμιατίζω, ενώ στενή φαίνεται πως είναι και η σχέση με τον θυμό. Και θυμός στους αρχαίους δεν σημαίνει την οργή, αλλά τη ζωτική δύναμη.

Στην Ελλάδα υπάρχουν 23 αυτοφυή είδη και τα πιο σημαντικά είναι:
1.-Αγριοθυμάρι που δεσπόζει στην περιοχή της Αρχαίας Θουρίας στη θέση «Ψηλή Ράχη».
Θύμος ο κεφαλωτός Thymus capitatus Μικρός θάμνος με βλαστούς ξυλώδεις ξαπλωμένους. Βρίσκεται σε πολλές βραχώδεις, ορεινές, ξηρές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Κοντά στις περιοχές όπου φύεται το άγριο θυμάρι τοποθετούνται κυψέλες με μέλισσες και παράγεται εκλεκτό μέλι.
2.-Χαμοθρούμπι.
Θύμος ο γραπτός Τhymus striatus. Πολύ κοινό σε διάφορες πεδινές περιοχές και λιβάδια της Μακεδονίας και της Θράκης.
3.-Σμάρι
Θύμος η Ζυγίς ή Θύμος ο αττικός Thymus atticus ή θυμάρι της Aττικής. Υπάρχουν και καλλωπιστικές ποικιλίες θυμαριού που καλλιεργούνται σε διάφορους κήπους
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Το άρωμα του μύθου, του θύμου οι αλήθειες Ορέστης Δαβίας, Βιολόγος Συγγραφέας
Οι Σουμέριοι πριν από 5.500 χρόνια είναι οι πρώτοι, απ’ ότι γνωρίζουμε, που χρησιμοποίησαν το θυμάρι ως καρύκευμα και φάρμακο, ενώ οι Αιγύπτιοι το ονόμασαν θαμ και μεταχειρίζονταν το αφέψημα του για να πλύνουν εκείνους που «πήγαν στα θυμαράκια», ως προετοιμασία της μουμιοποίησης τους. Ήδη από την εποχή του Ομήρου, το θυμάρι ή για να είμαστε πιο ακριβείς τα αρκετά είδη του που ευδοκιμούν στη χώρα μας, εκτός από ήδυσμα για διάφορα εδέσματα αποτελούσε σύμβολο δύναμης και ανδρείας. Και αν το περίφημο θυμαρίσιο μέλι του Υμηττού ήταν περιζήτητο και πουλιόταν ακριβά, ακόμα και οι πιο φτωχοί μπορούσαν να απολαύσουν το τονωτικό μίγμα από θυμάρι, απλό μέλι και ξίδι. «Τρώω το ίδιο θυμάρι με τον αφέντη μου» λέει κάποιος σκλάβος στην κωμωδία Πλούτος του Αριστοφάνη, εννοώντας ότι βρίσκονται στην ίδια κατάσταση φτώχειας. Το θυμάρι ήταν λοιπόν άφθονο και φθηνό, έχαιρε όμως μεγάλης εκτίμησης λόγω των ιδιοτήτων του. Οι ηλικιωμένοι έπιναν τακτικά έγχυμα από θυμάρι για να διατηρήσουν τις πνευματικές τους δυνάμεις, ενώ πολύ δυναμωτικό θεωρείτο ένα ποτό που παρασκευαζόταν με το σιγοβράσιμο σύκων και θυμαριού σε νερό ή κρασί. Το θυμάρι ήταν φυτό αφιερωμένο στη θεά του έρωτα Αφροδίτη και κανείς δεν αμφισβητούσε πως προκαλεί ή ενισχύει τον πόθο. Ο τύραννος των Συρακουσών Διονύσιος ο Πρεσβύτερος, ξακουστός στην εποχή του (τέλη του 4ου αι. π.Χ..) για τα συμπόσια που διοργάνωνε, υποστήριζε ότι έφτανε να σκορπίσει στις αίθουσες φρεσκοκομμένο θυμάρι για να κυριευθούν οι καλεσμένοι του από ερωτική διάθεση.
Αλλά και ο Αριστοτέλης συνδέθηκε μέχρι το τέλος της ζωής του, απέκτησε μάλιστα ένα γιο μαζί, με μια εταίρα, το όνομα της οποίας, Ερπυλλίς, παραπέμπει στο άγριο θυμάρι και την ερωτική αναζωογόνηση που προκαλεί.
Ο  Ιπποκράτης στο σύγγραμμά του «Περί Διαίτης» αναφέρει πως το θυμάρι είναι θερμαντικό, υπακτικό και διουρητικό, αποβάλλει το φλέγμα ενώ στο «Περί Νούσων» το προτείνει ενάντια στη φθίση του λάρυγγα. Ο πιο λαμπρός φαρμακολόγος του αρχαίου κόσμου, ο Διοσκουρίδης, στο τρίτο βιβλίο του συγγράμματος «Περί Ύλης Ιατρικής», περιγράφει λεπτομερώς τρία είδη θυμαριού.
Πρώτο αναφέρει το Thymus capitatus ή κατ’ άλλους Coridothymus capitatus της σύγχρονης φυτολογίας: «Θυμάρι: το ξέρουν όλοι. Είναι ένας χαμηλός θάμνος με τη μορφή φρύγανου, καλυμμένος από πολλά στενά φυλλαράκια, ο οποίος έχει πορφυρόχρωμες ανθισμένες κορυφές και φυτρώνει σε πετρώδη και άγονα εδάφη. Όταν πίνεται με αλάτι και ξίδι, αποβάλλει το φλέγμα από την κοιλιά. Το αφέψημά του με μέλι βοηθά όσους έχουν ορθόπνοια , άσθμα ή ελμινθίαση, διευκολύνει την έμμηνο ρύση και τη γέννα· είναι επίσης διουρητικό, ενώ ανακατεμένο με μέλι συμβάλλει στην απόχρεμψη.» Ο Διοσκουρίδης αναφέρεται σε δύο είδη έρπυλλου. Με βάση την περιγραφή δεν χωρά αμφιβολία πως το πρώτο ταυτίζεται με το Thymus serpyllum, το οποίο, σύμφωνα πάντοτε με τον Διοσκουρίδη, μυρίζει σαν μαντζουράνα και είναι πρόσφορο για στεφάνια. Το άλλο είδος, ο άγριος που ονομαζόταν τότε και ζυγίς, είναι μάλλον το χαμηλό σε ύψος Thymus atticus που για τους αρχαίους υπερέχει φαρμακευτικά του προηγούμενου. Από τις χρήσεις που παρατίθενται κρατώ πως όταν πίνεται και γίνεται κατάπλασμα ωφελεί στα δαγκώματα των ερπετών, πως αν βραστεί σε ξύδι με την προσθήκη ρόδινου μύρου ανακουφίζει με επάλειψη τον πονοκέφαλο καθώς και ότι ενδείκνυται στο λήθαργο και τη φρενίτιδα.
Την ίδια ακριβώς εποχή, ο ρωμαίος φυσιοδίφης Πλίνιος ο Πρεσβύτερος τονίζει στη «Φυσική Ιστορία» του πως το θυμάρι γαληνεύει τους επιληπτικούς, κατασιγάζει τον πονοκέφαλο, και όταν καίγεται ξαποστέλνει όλα τα δηλητηριώδη όντα. Και φυσικά αποτελούσε απαραίτητο συστατικό στα amatorium, τα αφροδισιακά φίλτρα που χτυπούσαν στο γουδί οι μάγισσες της αρχαίας Ρώμης και τα μοσχοπουλούσαν σε άτεκνες γυναίκες, καταπονημένους συζύγους και ερωτοπλανταγμένους νεαρούς.
Στον Μεσαίωνα, εποχή που αναμασά τις αρχαίες διδαχές, το θυμάρι φημίζεται ως σωτήριο φάρμακο για την μελαγχολία, την κατάθλιψη και την επιληψία, με αποτέλεσμα πολύ συχνά τα στρώματα μαξιλάρια να παραγεμίζονται με το χόρτο του.
Η πίστη στην ιδιότητα του θυμαριού να χαρίζει θάρρος δεν έχει υποχωρήσει καθόλου. Σε μια εποχή γεμάτη πολέμους, εκστρατείες και σφαγές, η τόλμη αποτελεί περιπόθητη αρετή. Έτσι, οι ευγενείς κεντούν την εικόνα του θυμαριού πάνω σε
μαντήλια και τα χαρίζουν στους αναχωρούντες για τους Αγίους Τόπους σταυροφόρους, ώστε να μακελεύουν τους αλλόθρησκους δίχως δισταγμό. Το θυμάρι κοσμεί επίσης συχνά ασπίδες ιπποτών, ενώ το συναντάμε επίσης σε θρύλους που μιλούν για απλούς ιπποκόμους που αποκοιμήθηκαν σε λόφους κατάφυτους με το ανθισμένο φρύγανο, για να ξυπνήσουν ακατανίκητοι πολεμιστές. Η πίστη στην δύναμη του θυμαριού να αποδιώχνει τις δαιμονικές οντότητες είναι, τώρα πιο δυνατή από ποτέ. Ένας γερμανικός μύθος μιλάει για μια κοπέλα που ερωτεύτηκε παράφορα έναν όμορφο στρατοκόπο. Στη μητέρα της δεν άρεσε όμως καθόλου ο μαυρομάτης αυτός ξένος και μόλις έμαθε ότι η κόρη της ετοιμαζόταν να κλεφτεί μαζί του έραψε κρυφά της λίγο θυμάρι στη φορεσιά της. Τη νύχτα που ο ξένος ήρθε για να πάρει την κόρη κοντοστάθηκε τρομαγμένος, άφησε μια δυνατή
κραυγή και ανεμοσκορπίστηκε, αφήνοντας πίσω του την αποπνικτική αποφορά του θειαφιού. Παραδόξως όμως το θυμάρι εξυπηρετούσε και τα σχέδια όσων εχθρεύονταιτον άνθρωπο. Οι αλαφροΐσκιωτοι εκείνης της εποχής ορκίζονταν πως είχαν δει τις πανάσχημες βασίλισσες των ξωτικών και τις γριές μάγισσες να μεταμορφώνονται σε πανώριες υπάρξεις κάνοντας απλώς ένα μπάνιο σε νερό όπου είχε βράσει θυμάρι μαζί με απήγανο. Όταν πάντως ενέσκηψαν οι μεγάλες επιδημίες, με χειρότερη απ’ όλες την πανούκλα, οι εντριβές με ξίδι μέσα στο οποίο είχε μουλιάσει θυμάρι ή απλώς το κάψιμο του μέσα στους χώρους θεωρούνταν αποτελεσματικά προστατευτικά μέτρα. Σε πολλές σλαβικές χώρες εξακολουθούν μέχρι τις μέρες μας να θυμιατίζουν το σπίτι και το στάβλο με θυμάρι για να κρατήσουν μακριά τις μολυσματικές ασθένειες. Μεγάλη χρήση του γινόταν μέχρι πρόσφατα από τους ρώσους πεχλιβάνηδες που ξάπλωναν πάνω σε μαξιλάρια γεμάτα με ξερό θυμάρι για να αντλήσουν δύναμη και θάρρος.
Το θυμάρι, τέλος, παραμένει πάντοτε παρόν στον μακρύ κατάλογο των συστατικών του παντισάχ κουββέτ ματζουνού, του αφροδισιακού εκλείγματος δηλαδή που κατανάλωναν τακτικά οι οθωμανοί σουλτάνοι και αγοράζουν σήμερα μετά μανίας οι τουρίστες από τα μπαχαριτζίδικα την Κωνσταντινούπολης.
Θα διαπιστώσατε ασφαλώς ότι σε όλες σχεδόν τις εποχές και σε σχέση με το θυμάρι διατηρούνται οι ίδιες πάνω-κάτω πεποιθήσεις και πρακτικές. Θυμιατίζεται δηλαδή για να διώξει τις αρρώστιες και τα εχθρικά όντα, πίνεται ή τρώγεται για να χαρίσει θάρρος και να διεγείρει την επιθυμία, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να τονώσει τον αδύναμο οργανισμό και να γαληνέψει την παραφορά. Με αφετηρία την φράση του Αντισθένη «Αρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψις» ας ψάξουμε για τις αλήθειες που κρύβονται πίσω από το όνομα του ταπεινού αυτού σε ύψους, αλλά σημαντικού σε ιδιότητες θάμνου.
Ετυμολογικά λοιπόν, το θυμάρι ή θύμος όπως το ονόμαζαν οι αρχαίοι, προέρχεται από την λέξη θύω, η οποία αρχικά είχε την σημασία του «βγάζω καπνούς» και αργότερα του «θυσιάζω».Από την ίδια ρίζα προέρχονται
και οι λέξεις θυμίαμα και θυμιατίζω, ενώ στενή φαίνεται πως είναι και η σχέση με τον θυμό. Και θυμός στους αρχαίους δεν σημαίνει την οργή, αλλά τη ζωτική δύναμη, τη βούληση, όπως μας επιβεβαιώνουν λέξεις σαν το λιπόθυμος, εύθυμος,πρόθυμος κ.α.
Για τον Πλάτωνα μάλιστα ο θυμός αποτελεί ένα από τα τρία μέρη της ψυχής, την κινητήρια δύναμη της ανδρείας, την οποία όπως είδαμε νωρίτερα πίστευαν στην αρχαιότητα ότι θρέφει ο θύμος.
Η επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους και τους αόρατους θεούς γινόταν σε όλες σχεδόν τους πολιτισμούς δια μέσου του αρωματικού καπνού του θυμιάματος.
Στον Ικαρομένιππο του Λουκιανού η «αίθουσα εργασίας» του Δία διαθέτει πάτωμα γεμάτο με τρύπες που σφραγίζονται με πώματα. Κάθε φορά που ο πατέρας των θεών ανοίγειένα καπάκι μυρίζει τον καπνό και μαζί προσλαμβάνει τ’ όνομα εκείνου που έκανε την αναίμακτη θυσία. Γιατί οι θεοί του Ολύμπου δεν αγαπούν μόνο την κνίσα, την τσίκνα δηλαδή από τα σφάγια, αλλά και το ρητινώδες άρωμα του θυμαριού, της αρκεύθου και των πολλών άλλων φυτών που καίγονται για να τους ευφράνουν.
Με αναμμένα ματσάκια θυμαριού που κουφοκαίουν εξαγνίζονταν σε παλαιότερες εποχές οι ναοί, ενώ στα νοσοκομεία του αραβικού κόσμου ήταν το παραπέτασμα καπνού απ’ το κάψιμο του θυμαριού, του φασκόμηλου και ορισμένων άλλων δραστικών φυτών που εμπόδιζε το φίδι της μολυσματικής αρρώστιας να σέρνεται ανεμπόδιστα παντού. Μέχρι και τα τέλη του 17ου αιώνα τα φαρμακεία τις χριστιανικής Ευρώπης εμπορεύονταν ένα μείγμα από θυμάρι, στύρακα, βενζόη και λιβάνι το οποίο «καθάριζε» το μολυσμένο αέρα και προστάτευε από τις επιδημίες. Η αιτία όλων των παραπάνω ίσως να μην είναι άλλη από το ό,τι όταν το θυμάρι καίγεται εκλύεται θυμόλη, η οποία διαθέτει ισχυρές αντισηπτικές ιδιότητες.
Υπάρχουν αναφορές ότι ακόμα και σήμερα οι σαμάνοι-θεραπευτές ορισμένων φυλών της Μογγολίας και της Σιβηρίας καίνε μέσα σε κλειστούς χώρους μεγάλες ποσότητες από θυμάρι ώστε το πνεύμα τους να ταξιδέψει μαζί με τον πυκνό καπνό μακριά απ’την απτή πραγματικότητα. Σκοπός τους έχουν να ξετρυπώσουν τον υπαίτιο της αρρώστιας και να επιστρέψουν με το κατάλληλο για την κάθε περίπτωση φάρμακο.
Πολλές φορές μάλιστα το φάρμακο δεν αποκλείεται να είναι το ίδιο το θυμάρι. Αυτό τουλάχιστον συμβαίνει στην σύγχρονη αναβίωση του θεραπευτικού υποκαπνισμού και του τελετουργικού θυμιατίσματος, οι ακόλουθοι των οποίων αναγνωρίζουν στο θυμάρι πως ενισχύει τη θέληση και την πεποίθηση, αφυπνίζει τις μύχιες δυνάμεις που είναι απαραίτητες σε περιόδους κρίσης και λειτουργεί θαυμάσια ενάντια στην απάθεια, την κατάθλιψη και την αϋπνία. Υπάρχουν μάλιστα αρκετοί που ισχυρίζονται ότι το θυμάρι είναι ασυναγώνιστο αποτρεπτικό μέσο, διαθέτοντας την ικανότητα του να ξορκίζει τους επίμονους εφιάλτες ή καλύτερα ίσως, να επιτρέπει στους υπόγειους φόβους να αναδυθούν στην συνείδηση όπου μπορούν να τους αντιμετωπιστούν καλύτερα
ΕΔΩΔΙΜΟΤΗΤΑ:
Τα φύλλα του θυμαριού, όταν ξεραθούν, αποκτούν καφεπράσινο χρώμα και αναδύουν το άρωμα τους όταν θρυμματιστούν. Η γεύση τους είναι πολύ δυνατή, ελαφρώς καυστική και πλούσια. Μαζί με τους αποξηραμένους ανθούς χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό για τον αρωματισμό διαφόρων φαγητών σε ψάρια, κρέατα, σε διάφορες σάλτσες, σούπες κ.λ.π. Είναι ένα από τα βασικά συστατικά του λικέρ βενεδικτίνη. Στην περιοχή της Μεσογείου είναι κυρίως η αραβική μαγειρική που επωφελείται από την τακτική χρήση του θυμαριού. Το ζαατάρ (λέξη που στα αραβικά σημαίνει θυμάρι) είναι ένα μείγμα από ξερά φυλλαράκια του, σουμάκ και σουσάμι, με το
οποίο σε ολόκληρη την Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή καρυκεύουν κεφτέδες και λαχανικά ή το ανακατεύουν με λάδι και αλείφουν μ’ αυτό τις αραβικές πίττες. Η χρήση του ζαατάρ στην αραβική κουζίνα είναι ευρεία λόγω κυρίως των ορεκτικών, χωνευτικών και αντιφυσητικών του ιδιοτήτων.  Στο Λίβανο, οι
μητέρες δίνουν στα παιδιά τους όταν μελετούν για εξετάσεις ψωμί με λάδι και ζαατάρ για καλύτερες επιδόσεις. Θαυμάσιο σε γεύση και άρωμα είναι το θυμαρόψωμο ή μανακίς μπιλ-ζαατάρ του Λιβάνου, που ψήνεται σε πέτρινο φούρνο ή σε σάτζ (πρόκειται σαν σκεύος που μοιάζει πολύ με γουόκ) και τρώγεται ζεστό γιατί ποτέ δεν προλαβαίνει να κρυώσει. Παραδόξως, παρότι το θυμάρι από εδώ ξεκίνησε για να κατακτήσει ολόκληρο τον κόσμο, στην Ελλάδα δεν το χρησιμοποιούμε πολύ, καθώς με το έντονο άρωμα και τη δυνατή του γεύση αρωματίζονται μόνο λάδια, ξίδια,
σαλάτες και τουρσιά. Μπορούμε πάντως άφοβα να νοστιμίσουμε μ’ αυτό την φέτα ή αλλά τυριά, τα νερόβραστα λαχανικά, πίτες, σούπες και σάλτσες, αρκεί να θυμόμαστε πως ξερό το θυμάρι είναι πολύ πιο έντονο από νωπό, γι’ αυτό η χρήση τουπρέπει να γίνεται με φειδώ. Γνωρίζουμε επίσης πως το θυμάρι αποτελεί απαραίτητο υλικό της γαλλικής μαγειρικής καθώς συμμετέχει πάντοτε στο μυρωδικό ματσάκι που ονομάζεται μπουκέ γκαρνί. Στην ισπανική και μεξικανική κουζίνα καρυκεύει συνήθως βραστά, σούπες και σάλτσες ενώ για τους Ιταλούς ταιριάζει πολύ σε πίτσες και λαζάνια.
Τελειώνοντας πρέπει να αναφέρουμε την σόπα ντε φαρίγκολα, την εύκολη και γρήγορη στην παρασκευή της θυμαρόσουπα που απολαμβάνουν από αρχαιοτάτων χρόνων οι βοσκοί της Καταλονίας.
Ρίχνουν ένα ή δύο κλαδάκια ξερού θυμαριού σε μια κούπα βραστό νερό, το σουρώνουν μετά από λίγο, προσθέτουν λάδι και περιχύνουν με το ζουμί λεπτές φέτες ψωμιού.

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ:
Το θυμάρι περιέχει αιθέριο έλαιο σε ποσοστό 1-2%. To κύριο συστατικό του αιθέριου έλαιου του θυμαριού κατά 20-54% είναι η θυμόλη ή, αλλιώς, καμφορά του θυμαριού, έχει χρήσεις στην αρωματοποιία και στην οδοντιατρική. Η θυμόλη έχει αντισηπτική δράση και αποτελεί το κυρίως συστατικό πολλών εμπορικών σκευασμάτων για την πλύση του στόματος, όπως η Listerine. Πριν την έλευση των σύγχρονων αντιβιοτικών, το αιθέριο έλαιο θυμαριού χρησίμευε για την επάλειψη των γαζών. Η θυμόλη έχει αποδειχτεί επίσης αποτελεσματική στην καταπολέμηση των μυκητων που συχνά μολύνουν τα νύχια των ποδιών. Αποτελεί επίσης ενεργό συστατικό σε κάποια φυτικά σκευάσματα χωρίς οινόπνευμα, για την απολύμανση των χεριών.
Το θυμάρι χρησιμοποιείται ευρέως σε όλες στις παραδοσιακές και εναλλακτικές ιατρικές. Η θυμόλη την οποία περιέχει είναι ισχυρό αντισηπτικό 25 φορές πιο δραστικό από τη φαινόλη και υπερτερεί αυτής γιατί ερεθίζει λιγότερο τους βλεννογόνους. Φυσικό τονωτικό σε περιπτώσεις σωματικής και πνευματικής κατάπτωσης, άγχους και κατάθλιψης. Βοηθά στην διαύγεια πνεύματος . Το ζεστό ρόφημα θυμαριού είναι εφιδρωτικό και συνεπώς αποτελεσματικό και κατευναστικό σε περιπτώσεις κρυολογήματος, βρογχίτιδας, αμυγδαλίτιδας, βήχα, άσθματος, γαστρίτιδας, κρυώματος της κοιλιάς συνοδευόμενη από διάρροια, διάρροιας, τροφικών δηλητηριάσεων και πυρετού.
Σε περιπτώσεις λοιμώξεων των πνευμόνων που χαρακτηρίζονται από παχύρρευστο, κιτρινωπό φλέγμα λειτουργεί αποτελεσματικά προκαλώντας απόχρεμψη κολλωδών βλεννών.
Το ρόφημα θυμαριού :
-θεωρείται αντισηπτικό της πεπτικής οδού
-ανακουφίζει από το φούσκωμα καταπραύνοντας το πεπτικό σύστημα, πράγμα που οφείλεται στην αντισπασμωδική δράση του αιθερίου ελαίου της θυμόλης στους μαλακούς μύες
-βοηθάει πολύ στην πέψη κυρίως των λιπαρών τροφών
-χρησιμοποιείται κατά της ατονίας του πεπτικού συστήματος και της ανορεξίας.
-λόγω της ήπιας στυπτικής του δράσης είναι χρήσιμο στην παιδική διάρροια και τη νυχτερινή ενούρηση.
–Το θυμάρι καταπολέμα την ψωρίαση και την ακμή.
–Κομπρέσες από θυμάρι δρουν κατά των μυϊκών σπασμών (στραβολαίμιασμα) και των τσιμπημάτων από έντομα.
–Ως γαργάρα ή στοματική πλύση, το θυμάρι είναι εξαιρετικό γιατρικό κατά του πονόλαιμου και της ουλίτιδας.
–Εξωτερικά, μπάνια με θυμάρι χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση από τους πόνους των ρευματισμών και το έλαιο του συχνά χρησιμοποιείται σε υγρά εντριβών και λάδια για μασάζ.
http://www.monastiriaka.gr
Από τις δύο μεγάλες παραδοσιακές ιατρικές σχολές της Ανατολής, η Αγιουρβέδα το μεταχειρίζεται κυρίως ως θερμαντικό αντιφυσητικό, αντιβηχικό και αντιπαρασιτικό
βότανο. Στην κινέζικη πάλι θεραπευτική τέχνη το καλλιεργούμενο θυμάρι (Thymus vulgaris) ονομάζεται σεξιανγκτσάο, δηλαδή μόσχοσμο φυτό, και χρησιμοποιείται εδώ
και περίπου έναν αιώνα ενάντια στην βρογχίτιδα, την αρυγγίτιδα, τον βήχα και τα παράσιτα που προκαλούν αγκυλοστομίαση. Το άγριο ξαδελφάκι του (Thymus
serpyllum), πάλι, ή ντιτζιάο, καρύκευμα του εδάφους δηλαδή, όνομα που υπογραμμίζει ωραιότατα το χαμηλό του ύψος, βρίσκει χρήση εδώ και χίλια τουλάχιστον χρόνια. Ενεργειακά αξιολογείται ως ένα αιχμηρό και θερμαντικό βότανο που δυναμώνει τον οργανισμό, διώχνει το κρυολόγημα, τον πονοκέφαλο, την ναυτία,τον κοιλόπονο και προσφέρει σπουδαίες υπηρεσίες σε πεπτικά προβλήματα, σε φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού, στην αρθρίτιδα και στους ρευματισμούς.
Το θυμάρι βρίσκει επίσης πολλές εφαρμογές στη σύγχρονη βιομηχανία φαρμάκων και καλλυντικών λόγω των αντισηπτικών, επουλωτικών, σπασμολυτικών και αποχρεμπτικών του ιδιοτήτων. Αποσμητικά σαπούνια, κρέμες που τονώνουν την επιδερμίδα, λοσιόν για την ακμή, σαμπουάν ενάντια στη πιτυρίδα,στοματικά
διαλύματα και οδοντόκρεμες, αντιβηχικά σιρόπια, λοσιόν για μετά το ξύρισμα,φάρμακα για τη δυσπεψία, είναι κάποια μόνο από τα προϊόντα που συχνά ενισχύονται με το αιθέριο έλαιο του.
Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του φυτού τεκμηριώθηκαν μετά από σχετικές έρευνες του Agricultural Research Service, U. S. Department of Agriculture, Beltsville, Maryland, του Institute for Applied Botany and Pharmacognosy, University of Veterinary Medicine Vienna, Austria και πολλών άλλων Πανεπιστημίων
Οι αντιμικροβιακές και οι αντιβακτηριδιακές ιδιότητες του φυτού τεκμηριώθηκαν και από σχετική έρευνα του Εργαστηρίου Χημείας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Οι αντιβακτηριδιακές ιδιότητες του φυτού τεκμηριώθηκαν και από το Department of Biology, University of Mosul, Mosul, Iraq
Μελισσοκόμικες χρήσεις:
http://www.bees.gr/archives/3096
Το θυμάρι θεωρείται κορυφαίο μελισσοκομικό φυτό, επειδή δίνει ένα εξαιρετικά αρωματικό μέλι με μεγάλη διατροφική αξία. Το θυμάρι περιέχει αιθέριο έλαιο που το κυριότερο συστατικό του είναι η θυμόλη (ποσοστά άνω του 25%) Η θυμόλη έχει αντισηπτική δράση και υπήρξε φυσικός προκάτοχος των σύγχρονων αντιβιοτικών. Η θυμόλη έχει εφαρμογές και στη μελισσοκομία, αφού μπορεί κανείς να καταπολεμήσει με αυτή βιολογικά το μεγαλύτερο εχθρό της μέλισσας στην Ελλάδα (μετά τον άνθρωπο) το βαρρόα. Το θυμαρίσιο μέλι κάνει περίπου εννιά μήνες για να αρχίσει να κρυσταλλώνει, αλλά η κρυστάλλωση μπορεί να καθυστερήσει σημαντικά, αν το μέλι έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε θυμάρι και να αρχίσει ακόμα και μετά τα 2 χρόνια. Αυτό δε σημαίνει ότι ένα μέλι που κρυσταλλώνει πιο γρήγορα είναι υποδεέστερο.
Η γεύση του θυμαρίσιου μελιού είναι έντονη και μπορεί να είναι και λίγο καυστική και το χρώμα του είναι ανοιχτόχρωμο. Συνήθως είναι μέλι με ελάχιστη υγρασία και είναι αρκετά πηκτό (αν συγκριθεί πχ με μέλι πορτοκαλιάς, ακακίας ή βαμβακιού).
Το θυμαρίσιο μέλι είναι ο κύριος και ίσως και μοναδικός τρύγος για ορισμένες περιοχές της Ελλάδας. Τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε θυμάρι έχουν συνήθως μέλια περιοχών όπως οι Κυκλάδες όπου δεν υπάρχουν άλλα φυτά για να γίνει πρόσμιξη στο νέκταρ από την ίδια τη μέλισσα. Παρόλα αυτά το πιο φημισμένο θυμαρίσιο μέλι και ίσως το ακριβότερο το βρίσκει κανείς στα Κύθηρα.
Το θυμαρίσιο μέλι είναι ένα προϊόν δύσκολο να παραχθεί, όχι τόσο γιατί τα μελίσσια θέλουν κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία πριν τον τρύγο του αλλά επειδή όσο ανθεκτικό είναι το θυμάρι ως φυτό, τόσο ευαίσθητο είναι το λουλούδι του.
Έτσι αν οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές οι μέλισσες δεν θα συλλέξουν ικανοποιητικές ποσότητες. Μια παρατεταμένη βροχή την περίοδο της ανθοφορίας μπορεί να κάνει το φυτό πολύ “υγρό” και το νέκταρ του να αραιώσει τόσο ώστε να μην προκαλεί το ενδιαφέρον της μέλισσας (οι μέλισσες έχουν λιγότερο έντονη την αίσθηση της γεύσης από εμάς. Έτσι ένα αραιό και όχι και τόσο γλυκό νέκταρ δεν τις ελκύει) Ένας έντονος καύσωνας μπορεί να στεγνώσει γρήγορα το φυτό και τα άνθη να ξεραθούν, οπότε πάλι δεν θα υπάρξει ικανοποιητικός τρύγος. Οι ιδανικές συνθήκες είναι έχει ποτιστεί καλά το φυτό πριν την ανθοφορία και κατά τη διάρκεια αυτής απλά να κάνει δροσούλα και να έχει μια σχετική υγρασία (νότιους ανέμους κλπ).  Η δυσκολία στη συλλογή μεγάλων ποσοτήτων και η ιδιαίτερα ευχάριστη γεύση, καθιστούν το θυμαρίσιο μέλι το πιο ακριβό στην Ελλάδα. University of Veterinary Medicine Vienna, Vienna, Austria Department of Biology, University of Mosul, Mosul, Iraq Agricultural Research Service, U. S. Department of Agriculture, Beltsville, Maryland ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ www.monastiriaka.gr
Το άρωμα του μύθου, του θύμου οι αλήθειες www.bees.gr U. P. Hedrick – E. Lewis Sturtevant : Sturtevant’s Edible Plants of the World ,Dover Publications (February 1972) Richard Mabey : Plants with a Purpose, HarperCollins Distribution Services 1980 Tyozaburo Tanaka : Tanaka’s Cyclopedia of edible plants of the world, Yugaku-sha : distributed by Keigaku Pub. Co 1976
Deni Bown : Encyclopedia of Herbs and Their Uses, DK Publishing 1995 WILLIAM H. HYLTON – JOSIE A. HOLTOM :Complete Guide to Herbs, RODALE BOOKS,US 1979 Daferera, D. J. Tarantilis, P. A. and Polissiou M. G. 2002. Characterization of Essential Oilsfrom Lamiaceae Species by Fourier Transform Raman Spectroscopy. Journal of Agricultural
and Food Chemistry, 50: 5503-5507,https://kentromeletisarxaiasthourias.wordpress.com/