Τι συμβολίζει πραγματικά η κεφαλή έξω απ' το Πολυτεχνείο που καταθέτουν λουλούδια προς τιμήν των νεκρών του Πολυτεχνείου;

ΕΧΕΤΕ ΑΝΑΡΩΤΗΘΕΙ ΠΟΤΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΖΕΙ Η ΑΓΑΛΜΑΤΙΝΗ ΚΕΦΑΛΗ ΠΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΠΕΣΕΙ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ ΒΡΕΘΗΚΕ ΕΚΕΙ;

Το άγαλμα αυτό δείχνει την κεφαλή του καθηγητή πανεπιστημίου Νίκου Σβορώνου. Μετά τη μεταπολίτευση πρύτανης του Πολυτεχνείου εκλέχθηκε ο Γ. Βουδούρης, μέλος του ΚΚΕ. Είχε φίλο τον γλύπτη Μέμο Μακρή, του οποίου υπήρχαν πολλά έργα του στην Ουγγαρία, όπου ζούσε ως πολιτικός πρόσφυγας. Ένα από τα έργα του ήταν το μπρούτζινο κεφάλι με τα χαρακτηριστικά του μεγάλου έλληνα ιστορικού Νίκου Σβορώνου, και αυτού μέλους του ΚΚΕ.

Με ενέργειες του Πρύτανη Γ. Βουδούρη τοποθετήθηκε κοντά στην είσοδο του Πολυτεχνείου να συμβολίζει τους αγώνες των φοιτητών και που χιλιάδες παιδιά και μεγάλοι έχουν καταθέσει λουλούδια πάνω της και γύρω της νομίζοντας ότι πρόκειται για κάποιο άγαλμα που έπεσε την φρικτή εκείνη βραδιά που μπήκε το τανκ στο πολυτεχνείο ή ότι είναι το κεφάλι που εικονίζει κάποιον άγνωστο αγωνιστή φοιτητή.

Λοιπόν... το άγαλμα αυτό δείχνει την κεφαλή του καθηγητή πανεπιστημίου Νίκου Σβορώνου, όπως σας είπα στην αρχή, δεν είχε καμία σχέση με τα γεγονότα του 1973 !!!

Ο καινοτόμος ιστορικός, διεθνούς αναγνώρισης, Νίκος Σβορώνος (1911-1989) διέπρεψε ως επιστήμονας στη Γαλλία, μελέτησε τον σχηματισμό και τη λειτουργία των κοινωνικών δομών στο Βυζάντιο και στον Νέο Ελληνισμό βασιζόμενος στην εξονυχιστική εξέταση οικονομικών τεκμηρίων και νομικών κειμένων, εισήγαγε νέα επιστημονικά εργαλεία στην ιστοριογραφική έρευνα και άφησε σημαντική παρακαταθήκη στους έλληνες ιστορικούς την πρωτοποριακή και διαρκώς ανήσυχη σκέψη του.

Ο Νίκος Σβορώνος γεννήθηκε το 1911 στη Λευκάδα και προερχόταν από Βενιζελική οικογένεια. Στα μαθητικά του χρόνια υπήρξε συνεκδότης του μαθητικού χειρόγραφου περιοδικού Νέος δρόμος (1926-1927)] .

Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1935 έως το 1936 εργάστηκε στο Μέγα λεξικόν της Ελληνικής γλώσσης του εκδοτικού οίκου Δ.Δημητράκος. Εργάσθηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, στο οποίο προσλήφθηκε το 1936. Παράλληλα δίδασκε στο Πρότυπον Λύκειον Αθηνών (Σχολή Μπερζάν).

Μετά την επιστροφή του από το μέτωπο της Αλβανίας συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση. Το 1942 υπέβαλε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ως διδακτορική διατριβή το Περί των εν Ελλάδι νομισμάτων κατά την Τουρκοκρατίαν. Το 1943 εντάσσεται στις τάξεις του Ε.Α.Μ. και συνεργάζεται στην έκδοση του παράνομου περιοδικού Πρωτοπόροι.

Μετά τη διακοπή της έκδοσής του στα τέλη του 1943 εντάσσεται στον ΕΛΑΣ και ως στρατιωτικός διοικητής Βύρωνα-Καισαριανής συμμετείχε στην ένοπλη εμφύλια σύγκρουση της Αθήνας τον Δεκέμβρη του 1944 με επίκεντρο δράσης του την περιοχή του Μετς. Στη συνέχεια οπισθοχώρησε με το τάγμα του στο Τείχιον της Ναυπάκτου.

Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας επέστρεψε στην Αθήνα.Τον Δεκέμβριο του 1945, χάρις τις ενέργειες του διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβ Μερλιέ και με υποτροφία της Γαλλικής Δημοκρατίας, με το πλοίο «Ματαρόα» κατέφυγε στη Γαλλία. Στο Παρίσι γράφτηκε στην Ecole Pratique des Hautes Etudes και στην Ecoles des Langes Orienatales.

Το 1955 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και το 1961 απέκτησε τη γαλλική. Το 1962 απέκτησε το doctorat τρίτου κύκλου και το 1975 ανακηρύχτηκε Docteur des Lettres της Σορβόννης.

Εργάσθηκε στο CNRS και δίδαξε ως διευθυντής σπουδών στην Ecole Pratique des Hautes Etudes (IV Section) ιστορία των θεσμών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μετά την πτώση της δικτατορίας δίδαξε στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Κρήτης, διετέλεσε μέλος της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών(1976) και Θεσσαλονίκης(1977).

Πέθανε το 1989 στην Αθήνα.

Δίπλα στην κεφάλα, υπάρχει μια μαρμάρινη πλάκα η οποία αναγράφει δεκαοκτώ ονόματα, τα οποία οι αδαείς πιστεύουν ότι είναι των «νεκρών του Πολυτεχνείου». Αν προσέξουμε καλά την επιγραφή της πλάκας, η οποία σκοπίμως (για προφανείς λόγους…) είναι μισοσβυσμένη, θα διαβάσουμε τα εξής: «Φοιτητές που έδωσαν την ζωή τους για τα ιδανικά της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944».