Μύθοι και αλήθειες για τον πόλεμο
Γιάννης Μυλόπουλος, Καθηγητής ΑΠΘ
Μύθος 1ος: Ο πόλεμος απονέμει δικαιοσύνη
«Πλανώνται πλάνην οικτράν» όσοι πιστεύουν ότι ο πόλεμος μπορεί να απονείμει κάποια μορφή δικαιοσύνης. Κανείς ποτέ δεν βρήκε το δίκιο του πολεμώντας.
Το μόνο που απονέμει ο πόλεμος είναι το δίκαιο του ισχυροτέρου. Γιατί στον πόλεμο δεν επικρατεί ποτέ αυτός που έχει το δίκιο με το μέρος του. Επικρατεί ο πιο δυνατός.
Γι’ αυτό και το καλύτερο που έχει να κάνει όποιος θέλει να βοηθήσει σε έναν πόλεμο, δεν είναι να στέλνει όπλα για να ενισχύσει τον πιο αδύναμο.
Η αποστολή όπλων το μόνο που επιτυγχάνει είναι τη συντήρηση του ολέθρου. Ενός ολέθρου που στο τέλος θα διαλύσει τον αδύναμο και θα δώσει τη νίκη στον πιο ισχυρό.
Αν κάποιος θέλει να προσφέρει καλή υπηρεσία σε έναν πόλεμο, επιλέγει την οδό των διαπραγματεύσεων και της ειρήνης.
Ο πόλεμος είναι το απόλυτο κακό. Είναι η χειρότερη από τις εκδοχές που μπορεί να συμβούν. Γιατί ο πόλεμος είναι φωτιά, καταστροφή και θάνατος.
Η ειρήνη είναι αυτή που απονέμει δικαιοσύνη και δίνει ευκαιρίες για ανάπτυξη και ευημερία.
Γι’ αυτό και ο Ηρόδοτος έλεγε ότι κανείς δεν είναι τόσο ανόητος ώστε να προτιμά τον πόλεμο από την ειρήνη. Γιατί ενώ στον καιρό της ειρήνης τα παιδιά θάβουν τους γονείς, στον καιρό του πολέμου συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο: Οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους.
Μύθος 2ος: Η Ουκρανία έχει δίκιο και η Ρωσία άδικο
Οι αρχαίοι έλεγαν: «Μηδενί δίκην δικάσεις πριν αμφοίν μύθον ακούσεις». Που σημαίνει ποτέ να μην δικάζεις χωρίς να ακούς και τις δύο πλευρές.
Είναι γεγονός ότι τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας τον ξεκίνησαν οι Ρώσοι. Εισέβαλαν σε μια ανεξάρτητη χώρα και με τη στρατιωτική υπεροπλία τους προσπαθούν να επιβάλουν αυτό που εκείνοι θεωρούν δίκαιο και σωστό. Σκορπώντας τον όλεθρο και τον θάνατο στην Ουκρανία.
Είναι προφανές ότι οι Ρώσοι έχουν άδικο να εισβάλουν στην Ουκρανία, γιατί παραβιάζουν τη διεθνή νομιμότητα και καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, προκαλώντας μια τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή.
Αν ακούσουμε όμως και την άλλη πλευρά, θα διαπιστώσουμε ότι και η Ουκρανία, παρά το γεγονός ότι κερδίζει τις πρώτες εντυπώσεις σαν η πιο αδύναμη και σαν το θύμα αυτού του πολέμου, δεν είναι κι αυτή… αθώα περιστερά.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, εδώ και χρόνια το Ουκρανικό καθεστώς χρησιμοποιεί εθνικιστικές ομάδες, όπως τα αποκαλούμενα τάγματα του Αζόφ, προκειμένου να εξαπολύουν εκστρατείες εθνοκάθαρσης σε βάρος των Ρωσόφωνων της ανατολικής Ουκρανίας. Μεταξύ των θυμάτων αυτών των επιθέσεων είναι και οι εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που κατοικούν εκεί.
Ήδη η Ρωσική πλευρά αποκάλυψε μυστικά έγγραφα τα οποία αποδεικνύουν ότι η Ουκρανική πλευρά προετοίμαζε επέμβαση στη Ρωσόφωνη ανατολική περιφέρεια της χώρας.
Σε έναν πόλεμο δεν υπάρχουν καλοί και κακοί. Η μόνη επιλογή σε έναν πόλεμο που αντέχει στη λογική, είναι η επιλογή της ειρήνης.
Μύθος 3ος: Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δεν ευθύνονται για τον πόλεμο στην Ουκρανία
Η πλευρά της Δύσης, η πλευρά των ΗΠΑ και των χωρών του ΝΑΤΟ δηλαδή, δεν είναι αθώα του αίματος του πολέμου.
Οι δυτικοί παραβιάζουν εδώ και χρόνια την υπόσχεση που έδωσαν στη Ρωσία το 1991, όταν κατέρρευσε η ΕΣΣΔ. Σύμφωνα με την υπόσχεση αυτή, το ΝΑΤΟ δεν θα περνούσε τα σύνορα του Έλβα στην Πολωνία και δεν θα προχωρούσε απειλητικά στη γειτονιά των Ρώσων.
Μια απλή ματιά στον χάρτη των χωρών που ανήκουν στο ΝΑΤΟ πριν και μετά το 1991 δείχνει την επεκτατική και συγχρόνως απειλητική για τη Ρωσία πολιτική της Δύσης.
Η προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν ήταν παρά η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Η μεγαλύτερη ευθύνη των ΗΠΑ όμως γι’ αυτόν τον πόλεμο είναι ότι αντί να προσπαθήσουν από το 1991 μέχρι σήμερα να ενσωματώσουν τη Ρωσία σε μια ειρηνική συμμαχία, εκείνο που προσπάθησαν ήταν να την απομονώσουν από την υπόλοιπη Δύση, πολιορκώντας την μέσω του ΝΑΤΟικού εξοπλισμού.
Αν λοιπόν η Ρωσία είναι ο εκτελεστικός βραχίονας αυτού του πολέμου, οι ΗΠΑ και η ΝΑΤΟική συμμαχία είναι υπεύθυνες γιατί τον προκάλεσαν.
Όσο για την Ουκρανία, αυτή είναι μια αδύναμη χώρα που όπως συμβαίνει συνήθως, πληρώνει τα σπασμένα των δύο αντιμαχόμενων πλευρών.
Μύθος 4ος: Η ελληνική κυβέρνηση, ως μέλος της ΝΑΤΟικής συμμαχίας, έπραξε σωστά και έστειλε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία.
Σε έναν πόλεμο η καλύτερη επιλογή είναι η επένδυση στη διπλωματία και στην ειρήνη.
Οι Τούρκοι, αν και αυτοί μέλη του ΝΑΤΟ, το έχουν αντιληφθεί αυτό από την αρχή και παίζοντας το ρόλο του ειρηνοποιού, ενισχύονται γεωστρατηγικά και αναβαθμίζουν διεθνώς τη θέση τους, εισπράττοντας τα εύσημα και από τις ΗΠΑ και από τη Ρωσία.
Αντίθετα η ελληνική πλευρά, με μια προσωπική απόφαση του πρωθυπουργού για την οποία δεν ρωτήθηκε και συνεπώς δεν συναίνεσε ούτε ο υπουργός των εξωτερικών της κυβέρνησης και η οποία δεν συζητήθηκε ούτε στη Βουλή, ούτε σε συμβούλιο πολιτικών αρχηγών υπό την πρόεδρο της Δημοκρατίας, επέλεξε τον φαινομενικά εύκολο δρόμο του δεδομένου εχθρού της μιας εκ των δύο πλευρών, ενισχύοντας στρατιωτικά την Ουκρανία.
Η αποστολή στρατιωτικής βοήθειας όμως στον πόλεμο σημαίνει εμπλοκή. Με αποτέλεσμα από μέρος της λύσης, η Ελλάδα να γίνει οικειοθελώς και αυτοβούλως μέρος του προβλήματος του πολέμου.
Μύθος 5ος: Το δόγμα «Ανήκουμε στη Δύση» μας υποχρεώνει να στείλουμε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία.
Ο μύθος αυτός καταρρίπτεται από τη στάση των υπολοίπων συμμάχων μας τόσο στην Ενωμένη Ευρώπη, όσο και στο ΝΑΤΟ.
Το γεγονός ότι ανήκουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μας υποχρεώνει να στέλνουμε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Το επιβεβαιώνει η στάση των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών και συγκεκριμένα των 17 από τις 27 χώρες της Ε.Ε., που επέλεξαν να μην εμπλακούν στρατιωτικά.
Ούτε όμως και το γεγονός ότι είμαστε μέλος του ΝΑΤΟ μας επιβάλλει να στείλουμε στρατιωτική βοήθεια. Το επιβεβαιώνει η στάση των περισσότερων από τις 37 χώρες του ΝΑΤΟ, που επέλεξαν να μην εμπλακούν στρατιωτικά στον πόλεμο.
Αλήθεια 1η: Η Ελλάδα έπρεπε να παραμείνει μέρος της λύσης και όχι να γίνει μέρος του προβλήματος του πολέμου.
Αυτό που έπρεπε δηλαδή εξ αρχής να κάνει η Ελλάδα ήταν να επιμείνει στην αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ουκρανία. Ιατροφαρμακευτικό υλικό, τρόφιμα, ρούχα, κουβέρτες και ό,τι άλλο χρειάζεται ο πληττόμενος βίαια Ουκρανικός λαός, η χώρα μας έπρεπε να το προσφέρει αφειδώς.
Όχι όμως στρατιωτική βοήθεια γιατί αυτή ανατροφοδοτεί τον όλεθρο του πολέμου με τον οποίο εξ αρχής έπρεπε να δηλώσουμε πως είμαστε αντίθετοι, εργαζόμενοι για την ειρήνη.
Αλήθεια 2η: Η Ελλάδα λόγω ιστορίας και λόγω γεωστρατηγικής θέσης πρέπει να επιμείνει στο δόγμα της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής που την καθιστά δύναμη ειρήνης.
Η εγκατάλειψη του δόγματος της πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής που η Ελλάδα ακολούθησε μέχρι σήμερα και η αυτόκλητη επιλογή του ρόλου του «προκεχωρημένου φυλακίου της Δύσης», μόνο δεινά και συμφορές θα φέρει.
Γιατί αυτό το δόγμα σημαίνει ότι θα είμαστε εκείνοι που θα αποδυναμωθούμε γεωστρατηγικά στην ευρύτερη περιοχή, θα χάσουμε παραδοσιακούς ιστορικά και χρήσιμους για την ελληνοτουρκική διένεξη φίλους και θα υποστούμε πρώτοι τις συνέπειες της απερίσκεπτης επιλογής μας.
Οι παραδοσιακά φιλικές σχέσεις που όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν διατηρήσει μέχρι σήμερα με τη Ρωσία, μόνο οφέλη είχαν για τη χώρα μας.
Η απώλεια εκατοντάδων χιλιάδων Ρώσων τουριστών το επόμενο καλοκαίρι, που όπως ανακοινώθηκε από τη Ρωσία θα κατευθυνθούν προς την Τουρκία και την Αίγυπτο που δεν έστειλαν στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, δίνει μια πρόγευση των αντιποίνων με τη μορφή των οικονομικών συνεπειών που θα έχει η εμπλοκή μας στον πόλεμο.
Κι έπεται συνέχεια με την επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης, μετά τη μεγαλύτερη εξάρτησή μας από το εισαγόμενο από τη Ρωσία φυσικό αέριο, αποτέλεσμα της ενεργειακής πολιτικής της βίαιης και βεβιασμένης απολιγνιτοποίησης της χώρας. Την οποία τώρα πρέπει να αναστρέψουμε, αν θέλουμε να ενισχύσουμε την ενεργειακή μας αυτοδυναμία και να μειώσουμε την εξάρτησή μας από το εισαγόμενο από την εμπόλεμη περιοχή φυσικό αέριο.
Δυστυχώς, οι μέχρι τώρα ενδείξεις δείχνουν ότι οι συνέπειες της αιφνίδιας, μονομερούς από πλευράς κυβέρνησης και απερίσκεπτης αλλαγής του δόγματος της εξωτερικής μας πολιτικής θα φέρουν τη χώρα μας σε πολύ δυσχερή θέση τα επόμενα χρόνια.
Σχόλια