Δηλητηριάσεις πολιτικών αντιπάλων: Το "σκοτεινό" παρελθόν Πούτιν και Κρεμλίνου

 

Του Robert Hart

Το Κρεμλίνο και ανώτεροι Ουκρανοί αξιωματούχοι απέρριψαν τις αναφορές ότι ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Ρομάν Αμπράμοβιτς και δύο Ουκρανοί διαπραγματευτές δηλητηριάστηκαν κατά τη διάρκεια συνομιλιών της ρωσικής και ουκρανικής αντιπροσωπείας στο Κίεβο στις αρχές Μαρτίου. 

Και οι τρεις έχουν πλέον αναρρώσει, ωστόσο κανένας δεν εξετάστηκε εγκαίρως από ιατροδικαστή για τον εντοπισμό κάποιας ύποπτης ουσίας, κι έτσι η αλήθεια στη συγκεκριμένη υπόθεση μάλλον δεν θα γίνει ποτέ γνωστή. Παρόλα αυτά, Πούτιν και Κρεμλίνο έχουν "παρελθόν" στη δηλητηρίαση αντιπάλων τους.

Συγκεκριμένα, ο Αλεξέι Ναβάλνι -ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης και σφοδρός επικριτής του Πούτιν- επέζησε από απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του το 2020, κατά την οποία χρησιμοποιήθηκε ο νευροπαραλυτικός παράγοντας  Novichok, ενέργεια που η τότε Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ χαρακτήρισε ως απόπειρα "φίμωσης" του Ναβάλνι θέτοντας ερωτήματα που μόνο η ρωσική κυβέρνηση θα μπορούσε να απαντήσει.

Το 2018, τρία άτομα στο Σάλσμπερι της Αγγλίας -μεταξύ αυτών ο Ρώσος πρώην διπλός πράκτορας Σεργκέι Σκριπάλ- δηλητηριάστηκαν με τον στρατιωτικού επιπέδου νευροτοξικό παράγοντα Novichok που είχε αναπτυχθεί επί Σοβιετικής Ένωσης.

Η τότε πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας Τερέζα Μέι χαρακτήρισε το περιστατικό ως "απόπειρα δολοφονίας" και τόνισε πως ήταν πολύ πιθανό η συγκεκριμένη ενέργεια να είχε λάβει έγκριση από τα "υψηλά δώματα" του ρωσικού κράτους. Επιπλέον, απαγγέλθηκαν κατηγορίες εναντίον τριών Ρώσων αξιωματικών των μυστικών υπηρεσιών που πιστεύεται ότι βρίσκονταν πίσω από την επίθεση (ωστόσο δεν μπορούν να απαγγελθούν επίσημα κατηγορίες χωρίς τα εν λόγω άτομα να συλληφθούν και η Ρωσία δεν εκδίδει τους πολίτες της).

Άλλη μία περίπτωση είναι ο πρώην Ρώσος κατάσκοπος και επικριτής του Πούτιν Αλεξάντερ Λιτβινένκο, ο οποίος σκοτώθηκε στο Λονδίνο το 2006, όταν το τσάι του δηλητηριάστηκε με πολώνιο, μια εγκληματική ενέργεια που, σύμφωνα με βρετανική έρευνα, είχε λάβει την έγκριση του Πούτιν.

Κατά την προεκλογική του εκστρατεία για την ουκρανική προεδρία το 2004, με αντίπαλο έναν φιλορώσο υποψήφιο, ο φιλοδυτικός υποψήφιος -και μετέπειτα πρόεδρος της Ουκρανίας- Βίκτορ Γιούστσενκο δηλητηριάστηκε με διοξίνη και το πρόσωπό του παραμορφώθηκε. Ο ίδιος -και όχι μόνο- πιστεύει ότι πίσω από την επίθεση εναντίον του βρισκόταν το Κρεμλίνο, ωστόσο κάτι τέτοιο ποτέ δεν αποδείχθηκε.

Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα αρνηθεί την ανάμειξή του στις υποθέσεις δηλητηρίασης των αντιπάλων του.

Στην πρόσφατη ιστορία, οι πολιτικοι αντίπαλοι του Κρεμλίνου φαίνεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες να δηλητηριαστούν από όσες ο μέσος πολίτης στη Ρωσία. Η ίδια η φύση του δηλητηρίου -αφού κάποιες ουσίες ανιχνεύονται εξαιρετικά δύσκολα, ενώ τα αποδεικτικά στοιχεία μπορεί να χαθούν με την πάροδο του χρόνου ή κατά την αποσύνθεση των σορών εφόσον επέλθει ο θάνατος, και από νομικής άποψης η εκκούσια χορήγηση δηλητηρίου είναι μια κατηγορία που δεν στέκεται εύκολα σε δικαστήριο- σε συνδυασμό με την αδιαφάνεια και την άρνηση του ρωσικού κράτους ότι κρύβεται πίσω από αυτές τις επιθέσεις, καθιστά μάλλον απίθανη την απόδειξη της αλήθειας.

Οι αποδείξεις που δείχνουν ρωσική εμπλοκή κυμαίνονται από το επίπεδο ισχυρής ή πιθανής σύνδεσης -οι παράγοντες Novichok, για παράδειγμα, είναι πολύ δύσκολο να αναπτυχθούν και πιθανον παρασκευάζονται μόνο σε απόρρητα στρατιωτικά εργαστήρια- μέχρι πιο ασαφείς και συγκυριακές ενδείξεις.

Το ρωσικό ενδιαφέρον για τα δηλητήρια έχει ιστορία 100 και πλέον ετών, όταν ο Βλαντίμιρ Λένιν έδωσε εντολή να δημιουργηθεί ένα μυστικό χημικό εργαστήριο, το Εργαστήριο Χ όπως το έλεγαν οι Σοβιετικοί. Η KGB χρησιμοποιούσε τα χημικά παρασκευάσματα του Εργαστηρίου Χ για να σιωπήσει τους κρατικούς εχθρούς στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Μεταξύ αυτών και ο Βούλγαρος αντιφρονούντας Γκεόργκι Μαρκόφ, ο οποίος δολοφονήθηκε με ρικίνη, με την οποία ήρθε σε επαφή μέσω μιας ομπρέλας, στο Λονδίνο στα τέλη της δεκαετίας του 1970.

https://www.capital.gr