Τι ζητά η Τουρκία μετά τον Ακιντζί στην Κατεχόμενη Κύπρο
Αύγουστος 25, 2020. 19:40
Με σχεδόν 2,3 δισεκατομμύρια λίρες Τουρκίας (περίπου 325 εκατομμύρια ευρώ) θα χρηματοδοτήσει η Τουρκία το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος, το οποίο αναγνωρίζει μόνη η ίδια, για οικονομική ανάκαμψη μετά την κρίση του κορωνοϊού και για την κάλυψη του δημοσιονομικού ελλείμματος, γράφει βουλγαρική ανάλυση.
Ωστόσο, το "Πρωτόκολλο Οικονομικής και Χρηματοοικονομικής Συνεργασίας" που υπογράφηκε μεταξύ τους στα τέλη Μαΐου του τρέχοντος έτους ήταν πολύ πιο συγκεκριμένο και με σαφείς πολιτικές σκοπιμότητες: Στις 11 Οκτωβρίου, ο τουρκικός πληθυσμός της κατεχόμενης Κύπρου πρέπει να ψηφίσει αυτόν που θα υποδείξει η Άγκυρα, διαφορετικά η οικονομική βοήθεια ενδέχεται να αλλάξει…
Στην Κατεχόμενη Κύπρο ξεκίνησε προεκλογική περίοδος στις στις 12 Αυγούστου, αν και οι υποψήφιοι δεν θα ανακοινωθούν επίσημα μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου.
Οι ίδιες οι εκλογές έχουν επίσης ένα παράξενο «καθεστώς». Από τη μία πλευρά, λαμβάνουν χώρα σε μια «κατάσταση» που δεν αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα. Από την άλλη πλευρά, είναι ένα έδαφος το οποίο - αν και κατελήφθη και τέθηκε υπό τουρκικό έλεγχο το 1974 -το 2004 έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Διότι, πρέπει να ειπωθεί ότι, η Κυπριακή Δημοκρατία γίνεται δεκτή ως πλήρες μέλος της Κοινότητας με όλη την επικράτειά της.
Με άλλα λόγια, οι Τουρκοκύπριοι είναι πολίτες της ΕΕ και έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους κατοίκους των άλλων 26 κρατών μελών.
Ταυτόχρονα, ωστόσο, τα εν λόγω δικαιώματα δεν ισχύουν καθόλου στην πατρίδα τους, διότι το δίκαιο της ΕΕ αναστέλλεται γιατί η κυβέρνηση διέπεται αποκλειστικά από την Άγκυρα.
Η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει τον λεγόμενο «ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας» ως νόμιμο επίσημο εκπρόσωπο των Τουρκοκυπρίων. Ωστόσο, στη δομή της μη αναγνωρισμένης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου», αυτός που θα εκλεγεί θα εξακολουθήσει να καλείται πρόεδρος μετά από ενάμιση μήνα.
θα «εκλεγεί απευθείας από τον λαό»
Και υπάρχει ένα άλλο παράδοξο, οι συνέπειες των οποίων είναι δύσκολο να προβλεφθούν.
Περίπου 200.000 εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι θα λάβουν μέρος στην επικείμενη ψηφοφορία, αλλά τα αποτελέσματα θα έχουν διαρκή επίδραση στις ελληνοτουρκοκυπριακές σχέσεις, καθώς και στο μέλλον της Κύπρου συνολικά, στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ, στις σχέσεις Τουρκίας-άλλων στην περιοχή.
«Οι προεδρικές εκλογές είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για το μέλλον των Τουρκοκυπρίων, αλλά και για την εξασφάλιση των νέων απαιτήσεων της Άγκυρας σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο», δήλωσε ο Τούρκος αντιπρόεδρος Φουάτ Οκτάι.
Ωστόσο, η ψηφοφορία θα επηρεαστεί από οικονομικές δυσκολίες στα κατεχόμενα εδάφη, που θα επιδεινωθούν από την πτώση της τουρκικής λίρας και την ακατάλληλη συμπεριφορά της λεγόμενης τουρκοκυπριακής κυβέρνησης για τον έλεγχο της επιδημίας του κορωνοϊού.
Η εκλογική επιλογή των Τουρκοκυπρίων θα επηρεαστεί επίσης από την κλιμάκωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο έναντι των προκλητικών επιχειρήσεων γεώτρησης της Τουρκίας.
Στα μέσα Σεπτεμβρίου, λήγει η ανακοίνωση (προς το παρόν) των προθεσμιών για σεισμικές έρευνες φυσικού αερίου με τα πλοία Yavuz και Barbaros Hayredin Pasha σε τμήματα της κυπριακής οικονομικής ζώνης.
Οι δύο κυπριακές κοινότητες και η Άγκυρα διαφωνούν για τη «διανομή» διαχείρισης, εκμετάλλευσης και εσόδων από τους κοινούς φυσικούς πόρους του νησιού, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με ξένους παρατηρητές, τον Οκτώβριο οι Τουρκοκύπριοι θα ψηφίσουν ένα είδος δημοψηφίσματος - εάν τα κατεχόμενα εδάφη παραμένουν υπό τον πλήρη έλεγχο της Τουρκίας, ή εάν θα επιλέξουν τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής στην ομοσπονδιακή Κύπρο.
Υπάρχουν δύο κύριοι υποστηρικτές αυτών των τάσεων που οδήγησαν σε δημοσκοπήσεις από τις αρχές του έτους: ο Μουσταφά Ακιντζί, πρόεδρος της λεγόμενης Βόρειας Κυπριακής Δημοκρατίας, και Ερσίν Τατάρ, Ηγέτης του δεξιού εθνικιστικού κόμματος Εθνικής Ενότητας προσκείμενου στο κόμμα του Ερντογάν.
Η Άγκυρα δεν θέλει την εκλογή του Ακιντζί
Ο Μουσταφά Ακιντζί κέρδισε τις εκλογές του Απριλίου 2015 ως ανεξάρτητος υποψήφιος, αλλά υποστηρίχθηκε από αριστερά κόμματα. Για αυτόν, το μέλλον της Κύπρου έγκειται στην ενοποίησή της ως Ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα των δύο συνιστωσών της και εκ περιτροπής προεδρία.
Ο βετεράνος πολιτικός έχει επανειλημμένα τονίσει ότι το καθεστώς «Δύο χωριστές χώρες στην ΕΕ», όπως πιέζουν οι αντίπαλοί του, δεν είναι εφικτό σε αυτό το στάδιο.
Μετά από μια σειρά προβλημάτων σχετικά με τις συνομιλίες με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, η πιο σοβαρή διαμάχη του με την τουρκική ηγεσία ήρθε τον Οκτώβριο του περασμένου έτους.
Ο Ακιντζί απέρριψε δημοσίως την τουρκική στρατιωτική επέμβαση στη Συρία και μάλιστα τη συνέκρινε με την «ειρηνευτική επιχείρηση» της Τουρκίας (δηλαδή την κατοχή της Βόρειας Κύπρου) το 1974. Η θέση του εξόργισε τον Ερντογάν, ο οποίος είπε: «Ο Ακιντζί έχει ξεπεράσει τα όρια και πρέπει να γνωρίζει τη θέση του».
«Δεν μπορώ να γίνω μαριονέτα»
Ο Ακιντζί απαντώντας στις κατηγορίες της Άγκυρας ότι βρίσκεται σε πόλεμο με την Τουρκία είπε τη χαρακτηριστική φράση: «Δεν μπορώ να γίνω μαριονέτα»
Αγαπημένος του Ερντογάν είναι ο Τουρκοκύπριος εθνικιστής Ερσίν Τατάρ, του οποίου η φιλοδοξία είναι να κερδίσει με τις ψήφους όλων των δεξιών κομμάτων.
Ο Τατάρ είναι ένθερμος υποστηρικτής της τελικής κατάτμησης της Κύπρου και της δημιουργίας δύο ξεχωριστών κρατών.
«Ήρθε η ώρα για μόνιμο χωρισμό μετά από χρόνια αποτυχημένων ειρηνευτικών συνομιλιών. Η πραγματικότητα είναι ότι έχουμε δύο χώρες και δύο ίσους λαούς που ζουν στο νησί, που ζουν ο ένας δίπλα στο άλλο», αναφέρει επανειλημμένα τη θέση του, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
«Να παραμείνει ο τουρκικός στρατός»
Σύμφωνα με τον Τατάρ, είναι πολύ σημαντικό η διατήρηση του τουρκικού στρατού και των εγγυήσεων της Άγκυρας, χάρη στην οποία η ειρήνη κυριαρχεί στην Κύπρο από το 1974.
«Η Τουρκία είναι μαζί μας σε όλες τις κρίσιμες στιγμές. Δεν μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς τουρκική υποστήριξη» , είναι κατηγορηματικός και υπόσχεται ότι η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι θα συνεχίσουν να ενεργούν στην περιοχή ως σύνολο».
Εξαρτάται από το αποτέλεσμα των εκλογών του Οκτωβρίου εάν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κυπριακών κοινοτήτων μπορούν να ξαναρχίσουν ή τελικά θα θαφτεί η ιδέα μιας ομοσπονδίας. Οι διαπραγματεύσεις διακόπηκαν το καλοκαίρι του 2017 μετά την αποτυχία του διεθνούς συνεδρίου για το Κυπριακό στην Ελβετία.
Η Τουρκία στοχεύει σε μια ασφαλή βάση στα Κατεχόμενα
Η Άγκυρα προωθεί μια διμερή λύση εκτός του ΟΗΕ. Στόχος της Τουρκίας είναι να εξασφαλίσει μια ασφαλή βάση για την περαιτέρω επέκτασή της στο «φυσικό αέριο και το πετρέλαιο» στην Ανατολική Μεσόγειο, που περιγράφεται ως «προστασία των νόμιμων δικαιωμάτων και συμφερόντων της», μέσω του εκλογικού αποτελέσματος.
Άγκυρα και Βρυξέλλες χρηματοδοτούν τους Τουρκοκύπριους
Η χρηματοοικονομική εισφορά της Τουρκίας για το 2020 ύψους περίπου 325 εκατομμυρίων ευρώ (δάνεια και επιχορηγήσεις), που «ορίζεται» από το Πρωτόκολλο Οικονομικής και Χρηματοοικονομικής Συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και της λεγόμενης Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, θα ενισχύσει την άμυνα, τις υποδομές και τον πραγματικό τομέα.
Για αυτά τα χρήματα, ωστόσο, η Τουρκία επιβάλλει τις απαιτήσεις της στους Τουρκοκύπριους. Μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, οι αρχές στα κατεχόμενα εδάφη πρέπει να παρουσιάσουν στην Άγκυρα ένα οικονομικό πρόγραμμα για την περίοδο έως το τέλος του 2021. Πρέπει επίσης να προετοιμάσουν ένα τριετές οικονομικό σχέδιο με μέτρα για διαρθρωτικό μετασχηματισμό, μακροοικονομικούς στόχους και στρατηγικές μεταρρυθμίσεις.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει επίσης οικονομικά τους Τουρκοκύπριους. Από το 2006, περισσότερα από 520 εκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί στο ειδικό πρόγραμμα για την επανένωση της Κύπρου προωθώντας την οικονομική ανάπτυξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας και την οικονομική ολοκλήρωση του νησιού.
Και τον Μάιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οργάνωσε έκτακτη οικονομική βοήθεια για την τουρκοκυπριακή κοινότητα λόγω της κρίσης του κορωνοϊού. Η βοήθεια ήταν 11 εκατομμύρια ευρώ, συν 5 εκατομμύρια ευρώ για ιατρικό εξοπλισμό.
Бранислава Бобанац - banker.bg
--
Σχόλια