Το γεφύρι της Άρτας: το πιο ξακουστό γεφύρι στην Ελλάδα
ένα παραδοσιακό αξιοθέατο που αξίζει να επισκεφτείς και να θαυμάσεις.
Το γεφύρι της Άρτας είναι λιθόκτιστη γέφυρα του ποταμού Αράχθου. Χρονολογείται από τον 17ο αιώνα και έγινε πασίγνωστο από το ομώνυμο θρυλικό παραδοσιακό τραγούδι που αναφέρεται στην «εξ ανθρωποθυσίας» θεμελίωσή του.
Η αρχική κατασκευή του γεφυριού της Άρτας τοποθετείται στα χρόνια της κλασικής Αμβρακίας επί βασιλέως Πύρρου Α΄. Αυτό είναι προφανές διότι σε αυτά τα μέρη αναπτύχθηκε αξιόλογος πολιτισμός από τα προχριστιανικά ακόμη χρόνια. Συνεπώς, οι αρχαίοι Αμβρακιώτες είχαν την ανάγκη να κατασκευάσουν ένα πέρασμα που ειδικά στα Ελληνιστικά χρόνια βελτιώθηκε κατά πολύ.
Τη σημερινή μορφή το γεφύρι της Άρτας την απέκτησε τον 17ο αιώνα. Το μήκος του γεφυριού φτάνει στα 142μ. και το πλάτος του είναι 3,75μ. Αποτελείται από τέσσερις μεγάλες καμάρες και τρεις μικρότερες, οι τέσσερις ημικυκλικές καμάρες δεν έχουν καμία συμμετρία μεταξύ τους. Τα βάθρα του είναι κτισμένα με μεγάλους κανονικούς λίθους κατά το ισοδομικό σύστημα, με επίστεψη, έτσι που θυμίζουν τοιχοποιία ελληνιστικών μεγάρων.
Δίπλα ακριβώς βρίσκεται το Λαογραφικό Μουσείο Άρτας που ήταν το παλιό Οθωμανικό Τελωνείο. Οι κάτοικοι διέρχονταν από την ανατολική ελληνική πλευρά στη δυτική οθωμανική με την χρήση διαβατηρίου μέχρι το έτος 1912.
Το έτος 1881, όταν απελευθερώθηκε η Άρτα με συμφωνία , το γεφύρι ήταν το σύνορο της ελεύθερης Ελλάδας με την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα. Το διώροφο νεοκλασικό κτίριο στο δυτικό άκρο του γεφυριού, που χτίστηκε το έτος 1864 από Αυστριακό αρχιτέκτονα και σήμερα στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο Άρτας, αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως οθωμανικό φυλάκιο της γέφυρας και αργότερα μετά το έτος 1881 , ως μεθοριακός σταθμός , Τελωνείο των Οθωμανών.
Στο τέλος της δεκαετίας του ’30, πλάι στα αρχαία βάθρα προστέθηκαν και τσιμεντένια για τη στήριξη της ξύλινης αρχικά γέφυρας. Την οποία οι Γερμανοί κατακτητές ενίσχυσαν με σιδηροδοκούς για τη διέλευση των οχημάτων τους. Το 1944 όταν οι Γερμανοί Ναζί αποχώρησαν μαζί με τα στρατεύματά τους. Διέταξαν να ανατιναχθεί το γεφύρι της Άρτας. Παρόλα αυτά ο Γερμανός βομβιστής εκτίμησε το μέγεθος του εγκλήματος και δεν υπάκουσε στις εντολές σώζοντας το γεφύρι από την καταστροφή.
Ο θρύλος γύρω από το γεφύρι της Άρτας είναι και ένας από τους λόγους που το γεφύρι είναι ξακουστό σε όλη την Ελλάδα. Το τραγούδι είναι γραμμένο σε δεκαπεντασύλλαβο και ξεκινάει κάπως έτσι «1300 κτίστες, 60 μαθητές, 45 μάστοροι υπό τον Αρχιμάστορα προσπαθούσαν να κτίσουν τη γέφυρα της οποίας τα θεμέλια κάθε πρωί ήταν κατεστραμμένα». Τελικά σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση «ένα πτηνό με ανθρώπινη φωνή γνωστοποίησε πως για να στεριώσει η γέφυρα απαιτείται η ανθρωποθυσία της γυναίκας του Πρωτομάστορα». Το οποίο και έγινε με κατάρες που καταλήγουν σε ευχές.
Η ιστορική έρευνα διατυπώνει ότι ο θρύλος αυτός έκρυβε για πολλά χρόνια μια ιστορική αλήθεια για την περιοχή της Άρτας αλλά και γενικά της Ηπείρου. Όταν χρειάστηκε να περάσει από την περιοχή μεγάλη δύναμη τουρκικού στρατού ζητήθηκε η βοήθεια των κατοίκων για την κατασκευή μιας γέφυρας. Τότε πολλοί κάτοικοι έτρεξαν να δηλώσουν πως είναι χτίστες για να κερδίσουν κάποια εύνοια. Όταν όμως έμαθαν τον λόγο που θα περνούσε ο τουρκικός στρατός , πήγαιναν την νύχτα και γκρέμιζαν την γέφυρα που έχτιζαν το πρωί.
Οι Οθωμανοί ζήτησαν να μάθουν γιατί αργεί τόσο πολύ το χτίσιμο της γέφυρας. Τότε οι κάτοικοι υποστήριξαν πως η γέφυρα ήταν στοιχειωμένη πιστεύοντας έτσι ότι οι Οθωμανοί θα φοβηθούν και θα φύγουν. Τότε όμως ο Τούρκος διοικητής διέταξε τη σύλληψη του Πρωτομάστορα και τη θανάτωση της γυναίκας του. Έτσι φοβούμενοι οι Έλληνες για την τύχη τους έσπευσαν να ολοκληρώσουν το χτίσιμο της γέφυρας συνοδευόμενες από κατάρες. Μετά όμως την εθνεγερσία του 1821 και αναμένοντας την απελευθέρωσή τους από τον ελληνικό στρατό οι προηγούμενες κατάρες έγιναν ευχές.
Το γεφύρι της Άρτας αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς επισκέπτες. Έίναι ένα παραδοσιακό αξιοθέατο με μεγάλη και σπουδαία ιστορία που αξίζει να επισκεφτείς και να θαυμάσεις.
Η αρχική κατασκευή του γεφυριού της Άρτας τοποθετείται στα χρόνια της κλασικής Αμβρακίας επί βασιλέως Πύρρου Α΄. Αυτό είναι προφανές διότι σε αυτά τα μέρη αναπτύχθηκε αξιόλογος πολιτισμός από τα προχριστιανικά ακόμη χρόνια. Συνεπώς, οι αρχαίοι Αμβρακιώτες είχαν την ανάγκη να κατασκευάσουν ένα πέρασμα που ειδικά στα Ελληνιστικά χρόνια βελτιώθηκε κατά πολύ.
Τη σημερινή μορφή το γεφύρι της Άρτας την απέκτησε τον 17ο αιώνα. Το μήκος του γεφυριού φτάνει στα 142μ. και το πλάτος του είναι 3,75μ. Αποτελείται από τέσσερις μεγάλες καμάρες και τρεις μικρότερες, οι τέσσερις ημικυκλικές καμάρες δεν έχουν καμία συμμετρία μεταξύ τους. Τα βάθρα του είναι κτισμένα με μεγάλους κανονικούς λίθους κατά το ισοδομικό σύστημα, με επίστεψη, έτσι που θυμίζουν τοιχοποιία ελληνιστικών μεγάρων.
Δίπλα ακριβώς βρίσκεται το Λαογραφικό Μουσείο Άρτας που ήταν το παλιό Οθωμανικό Τελωνείο. Οι κάτοικοι διέρχονταν από την ανατολική ελληνική πλευρά στη δυτική οθωμανική με την χρήση διαβατηρίου μέχρι το έτος 1912.
Στο τέλος της δεκαετίας του ’30, πλάι στα αρχαία βάθρα προστέθηκαν και τσιμεντένια για τη στήριξη της ξύλινης αρχικά γέφυρας. Την οποία οι Γερμανοί κατακτητές ενίσχυσαν με σιδηροδοκούς για τη διέλευση των οχημάτων τους. Το 1944 όταν οι Γερμανοί Ναζί αποχώρησαν μαζί με τα στρατεύματά τους. Διέταξαν να ανατιναχθεί το γεφύρι της Άρτας. Παρόλα αυτά ο Γερμανός βομβιστής εκτίμησε το μέγεθος του εγκλήματος και δεν υπάκουσε στις εντολές σώζοντας το γεφύρι από την καταστροφή.
Η ιστορική έρευνα διατυπώνει ότι ο θρύλος αυτός έκρυβε για πολλά χρόνια μια ιστορική αλήθεια για την περιοχή της Άρτας αλλά και γενικά της Ηπείρου. Όταν χρειάστηκε να περάσει από την περιοχή μεγάλη δύναμη τουρκικού στρατού ζητήθηκε η βοήθεια των κατοίκων για την κατασκευή μιας γέφυρας. Τότε πολλοί κάτοικοι έτρεξαν να δηλώσουν πως είναι χτίστες για να κερδίσουν κάποια εύνοια. Όταν όμως έμαθαν τον λόγο που θα περνούσε ο τουρκικός στρατός , πήγαιναν την νύχτα και γκρέμιζαν την γέφυρα που έχτιζαν το πρωί.
Οι Οθωμανοί ζήτησαν να μάθουν γιατί αργεί τόσο πολύ το χτίσιμο της γέφυρας. Τότε οι κάτοικοι υποστήριξαν πως η γέφυρα ήταν στοιχειωμένη πιστεύοντας έτσι ότι οι Οθωμανοί θα φοβηθούν και θα φύγουν. Τότε όμως ο Τούρκος διοικητής διέταξε τη σύλληψη του Πρωτομάστορα και τη θανάτωση της γυναίκας του. Έτσι φοβούμενοι οι Έλληνες για την τύχη τους έσπευσαν να ολοκληρώσουν το χτίσιμο της γέφυρας συνοδευόμενες από κατάρες. Μετά όμως την εθνεγερσία του 1821 και αναμένοντας την απελευθέρωσή τους από τον ελληνικό στρατό οι προηγούμενες κατάρες έγιναν ευχές.
Γεωργία Γιούπα
maxmag
Σχόλια