Άλλη μια αποτυχία της ΕΕ στην πολιτική της για τα Δυτικά Βαλκάνια

 

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που έλαβε χώρα στις 23-24 Ιουνίου, θα μείνει στη μνήμη για την ιστορική απόφαση να εγκρίνει την αίτηση της Ουκρανίας και της Μολδαβίας για ένταξη στην ΕΕ και να τους χορηγήσει το καθεστώς υποψήφιας χώρας.

Για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, των οποίων οι ηγέτες προσκλήθηκαν σε μια διάσκεψη πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από τη Γαλλική Προεδρία του Συμβουλίου, θα το θυμούνται ως απόλυτο φιάσκο.

Αντί να δώσουν το πράσινο φως για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων τόσο με την Αλβανία όσο και τη Βόρεια Μακεδονία και να προωθήσουν την ατζέντα της διεύρυνσης της ΕΕ για τις άλλες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της απέτυχαν για άλλη μία φορά να σεβαστούν τις πολλές ανεκπλήρωτες υποσχέσεις τους στην περιοχή.

Η γαλλική διπλωματία παίρνει βαθμό κάτω από τη βάση

Η Σύνοδος Κορυφής ήταν επίσης μια θλιβερή αποτυχία για τη γαλλική διπλωματία. Αντί να υποβάλει πρόταση για το διαπραγματευτικό πλαίσιο το οποίο θα καθορίσει τη διαδικασία ένταξης με τη Βόρεια Μακεδονία και θα ξεπεράσει τη συνεχιζόμενη διμερή διαμάχη μεταξύ αυτής και της Βουλγαρίας, ενέκρινε σχεδόν όλα τα βουλγαρικά αιτήματα ενώ αγνόησε τις ανησυχίες της κυβέρνησης των Σκοπίων. Αυτό όπως είναι κατανοητό, προκάλεσε αναστάτωση στον λαό της Βόρειας Μακεδονίας ο οποίος το θεώρησε ως προσβολή.

Δεν αποτελεί έκπληξη τότε που το βουλγαρικό κοινοβούλιο ενέκρινε στη συνέχεια τη γαλλική πρόταση στις 24 Ιουνίου και ήρε το βέτο για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία, υπό κάποιους όρους.

Αυτοί περιλαμβάνουν και ένα αίτημα ότι το σύνταγμα της Βόρειας Μακεδονίας θα πρέπει να αλλάξει για να συμπεριλάβει μια αναφορά στην ύπαρξη βουλγαρικής κοινότητας στη Βόρεια Μακεδονία, αν και η Βουλγαρία αρνείται οποιαδήποτε παρόμοια αμοιβαιότητα και έχει αγνοήσει όλες τις σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ECHR) σχετικά με τη μειονότητα στη χώρα. Ένας άλλος όρος που απαιτεί η Βουλγαρία, είναι ότι τα πρωτόκολλα που σχετίζονται με την εφαρμογή της Συνθήκης Φιλίας Βουλγαρίας-Βόρειας Μακεδονίας, να γίνουν μέρος του διαπραγματευτικού πλαισίου, και η Κομισιόν θα πρέπει να ελέγχει την εφαρμογή αυτών των συμφωνιών.

Ανεξαρτήτως από τα παραπάνω, η κυβέρνηση των Σκοπίων έχει ήδη καταστήσει σαφή την άρνηση της να αποδεχθεί τη γαλλική πρόταση στην τρέχουσα μορφή.

Εάν, μετά την ψηφοφορία στο βουλγαρικό κοινοβούλιο και την άρση του βέτο, η κυβέρνηση των Σκοπίων αποδεχόταν αυτό το δηλητηριασμένο δισκοπότηρο, θα επέτρεπε την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Αλλά θα έβαζε τη χώρα σε ζουρλομανδύα, με τη Βουλγαρία να κρατάει το κλειδί. Δεν θα υπάρχουν εγγυήσεις ότι η Βουλγαρία δεν θα δίσταζε να επιβάλει περαιτέρω βέτο με ακόμη περισσότερες απαιτήσεις ή να κάνει κατάχρηση της μεθοδολογίας της διεύρυνσης αποκλειστικά για εγχώριους σκοπούς.

Εάν ο πρόεδρος μακράν ή οι διπλωμάτες του έμπαιναν στον κόπο να διαβάσουν κάποιες από τις οδηγίες του ΟΑΣΕ για διαμεσολάβηση σε σύγκορυση, θα είχαν δει ότι η προσέγγιση τους σε αυτή τη διαφωνία έχει παραβιάσει όλους τους βασικούς κανόνες για μια επιτυχημένη διαμεσολάβηση. Ούτε έχουν σκεφτείτε διεθνή προηγούμενα για την προστασία των δικαιωμάτων μειονοτήτων, τη διαιτησία ή τη διευκόλυνση του διαλόγου.

Παίρνοντας το μέρος της Βουλγαρία, της ισχυρότερης πλευράς λόγω του ότι είναι ήδη μέλος της ΕΕ, και εάν εγκρινόταν η πρόσβαση, τότε η Γαλλία, και μάλιστα η ΕΕ, θα δημιουργούσαν ένα τρομερό προηγούμενο για τις μελλοντικές ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Αυτό όχι μόνο θα άνοιγε την πόρτα σε μελλοντικές διμερείς διαμάχες (εκ των οποίων πολλές είναι στα Δυτικά Βαλκάνια) αλλά επίσης, με την υποστήριξη ανοιχτά της Βουλγαρίας, θα αποδυνάμωνε τη δύναμη μετασχηματισμού της ΕΕ σε ό,τι αφορά στην προώθηση του κράτους δικαίου και στις μεταρρυθμίσεις για ανεξάρτητη δικαιοσύνη στην περιοχή. Θα υπονόμευε επίσης την όλη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ.

Πώς λύνεις ένα πρόβλημα όπως η Σόφια;

Αν και η Βουλγαρία είναι μέλος της ΕΕ από το 2007, έχει ένα από τα χειρότερα ρεκόρ σε ό,τι αφορά στο κράτος δικαίου, με το πολιτικό της σύστημα να είναι γεμάτο απο΄υποθέσεις φερόμενης διαφθοράς και κατάχρησης εξουσίας. Όλα αυτά αποτέλεσαν αντικείμενο παρατεταμένων διαδηλώσεων στους δρόμους πριν από ένα χρόνο.

Ο απερχόμενος πρωθυπουργός, Kiril Petkoff, είχε ξεκινήσει μια εκστρατεία κατά της διαφθοράς αλλά στη συνέχεια έχασε στην πρόταση μομφής στη Βουλή, μετά από μόλις έξι μήνες στο πόστο.

Πριν από αυτόν, ο Μπόικο Μπορίσοφ κατηγορήθηκε για διαφορά και συμπεριλήφθηκε στη λίστα των κυρώσεων από τις ΗΠ΅αλλά υποστηρίχθηκα στη διάρκεια της 10ετούς θητείας του από τους ηγέτες της ΕΕ που προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (του οποίο το κόμμα είναι μέλος). Αυτό είναι παρόμοιο με την προστασία που δόθηκε στον πρώην πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας, Νικόλα Γκορυέφσκι, τώρα καταδικασμένος εγκληματίας που ζει ως φυγάς στη Βουδαπέστη υπό την προστασία του Όρμπαν.

Είναι αυτό πραγματικά το παράδειγμα που θέλει να δώσει η ΕΕ σε εκείνες τις χώρες που φιλοδοξούν να γίνουν μέλη;

Δυστυχώς τίποτα από αυτά δεν βοηθούν την κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας που τώρα βρίσκεται ως θύμα των περιστάσεων και βρίσκεται μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης.

Ο καλύτερος τρόπος να δράσει θα ήταν πιθανώς να παραμείνει σταθερή, να ρίξει τη μπάλα πίσω στο γήπεδο της ΕΕ και να επιμείνει στη δηλωμένη θέση της ότι τα διμερή ζητήματα που έθεσε η Βουλγαρία, θα αντιμετωπιστούν χωριστά, σε μια παράλληλη διαδικασία.

Στη συνέχεια, το ζήτημα θα συζητηθεί από την τσεχική κυβέρνηση, η οποία λαμβάνει την προεδρία την 1η Ιουλίου. Είναι ήδη καταγεγραμμένο να δηλώνει τον Δεκέμβριο του 2020, ότι: "Δεν θα επιτρέψουμε η Ένωση να είναι ο κριτής της κοινής μας ιστορίας, το πώς αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας ή τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε. Αυτά τα ζητήματα ανήκουν στις δύο πλευρές που εμπλέκονται και είμαστε εδώ για να τους υποστηρίζουμε με την εμπειρία των δικών μας διαδικασιών θεραπείας”.

Η καλύτερη κληρονομιά της Τσεχικής Δημοκρατίας στο τέλος της προεδρίας της θα ήταν να πείσει την ΕΕ να συμφωνήσει σε μια συνολική και διπλωματική διαδικασία διαμεσολάβησης για την αντιμετώπιση όλων των εκκρεμών διμερών ζητημάτων στα Δυτικά Βαλκάνια (η οποία θα ήταν παράλληλη παρά ως προϋπόθεση για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Θα έδινε στην ατζέντα της ΕΕ για τη διεύρυνση στα Δυτικά Βαλκάνια νέα πνοή, και θα αποκαθιστούσε κάποια δυσπιστία απέναντι στην ίδια την ΕΕ.

© Copyright CEPS. Η μετάφραση του κειμένου έγινε από το Capital.gr. Η δημοσίευση της ελληνικής μετάφρασης δεν αποτελεί προϊόν επίσημης συνεργασίας

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://www.ceps.eu/yet-another-failure-of-eu-leadership-in-the-western-balkans/

https://www.capital.gr

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Γνωρίζατε ότι το Εθνικό Ζώo της Ελλάδας είναι το δελφίνι;

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΤΑ!