Το Κουρδιστάν, η Εxxon Mobil καιι το Ιράκ

exxon
Πίσω από τις κλειστές πόρτες των γραφείων τους στις ΗΠΑ, κορυφαία στελέχη και δικηγόροι της Exxon Mobil μελετούν προσεκτικά δύο σετ συμβάσεων, ζυγίζοντας μία απόφαση που θα μπορούσε να αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στο Ιράκ.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ιρακινός πρωθυπουργός Νουρί αλ Μαλίκι συγκάλεσε βιαστικά συνάντηση με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Exxon, κύριο Rex Tillerson, σε μία προσπάθεια να «καλοπιάσει» την αμερικανική εταιρεία-κολοσσό, η οποία φαινόταν αποφασισμένη να αποσυρθεί από την αξίας 50 δισεκατομμυρίων πετρελαιοπηγή Δυτική Κούρνα-1 στο νότο, σε μία περιοχή που είναι υπό τον έλεγχο της Βαγδάτης. 

Μετά την υπογραφή για έξι μπλοκ με την περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν το 2011, η Exxon βρίσκεται σε μία από τις βαθύτερες διαχωριστικές γραμμές του Ιράκ, προκαλώντας τριβή μεταξύ του βόρειου θύλακα και της Βαγδάτης, η οποία υποστηρίζει ότι μόνο αυτή έχει την εξουσία χορήγησης συμβολαίων πετρελαίου και ελέγχου των εξαγωγών αργού πετρελαίου.
Πηγές του κλάδου λένε ότι ο Μαλίκι έχει προσφέρει στον Tillerson σημαντικά κίνητρα για την παραμονή του στις νότιες πετρελαιοπηγές του Ιράκ, εφόσον η εταιρεία συμφωνήσει να χάσει τα περιουσιακά της στοιχεία στην αυτόνομη κουρδική περιοχή.
Η τελική απόφαση αναμένεται εντός των προσεχών ημερών, δήλωσε ο Υπουργός Πετρελαίου του Ιράκ Abdul Kareem Luaibi την Κυριακή. Μένει να δούμε ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσει η Exxon. Η εταιρεία αρνήθηκε να σχολιάσει την επικείμενη απόφαση.
«Η απώλεια γοήτρου θα είναι τεράστια», δήλωσε πρώην διπλωμάτης των ΗΠΑ, εξετάζοντας τις επιπτώσεις για το Κουρδιστάν αν η Exxon εγκαταλείψει την περιοχή προς όφελος της Βαγδάτης. «Η παρουσία της Exxon εδώ εξισορροπεί το πολιτικό πεδίο» 
Ως η πρώτη μεγάλη πετρελαϊκή εταιρεία που διακινδύνευσε την οργή της Βαγδάτης πραγματοποιώντας εγχειρήματα στο βορρά, η Exxon παρείχε στους Κούρδους μία νίκη στον πόλεμο για τον έλεγχο της περιοχής με την κεντρική κυβέρνηση για την εκμετάλλευση του πλούτου υδατανθράκων του Ιράκ.
Η ψήφος εμπιστοσύνης των ΗΠΑ άνοιξε τον δρόμο για άλλες εταιρείες όπως την Total, την ρωσική Gazprom Neft και τη Chevron Corp, η οποία πρόσφατα πρόσθεσε ένα τρίτο μπλοκ στο κουρδικό της χαρτοφυλάκιο και έχει βάλει στο μάτι περαιτέρω εξαγορές.
Ωστόσο, τρία από τα μπλοκ της Exxon βρίσκονται σε «αμφισβητούμενες περιοχές». Πρόκειται για μία ζώνη εδάφους πλούσια σε πετρέλαιο, της οποίας τη δικαιοδοσία διεκδικούν και η Βαγδάτη και οι Κούρδοι και όπου ο ιρακινός στρατός και τα κουρδικά στρατεύματα βρίσκονται αντιμέτωπα.
Αυξάνονται οι ανησυχίες για την ασφάλεια
Πηγές του κλάδου αναφέρουν ότι ο Tillerson εξέφρασε τις ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια σε συνάντησή του στην Ελβετία με τον πρόεδρο της Κουρδικής περιοχής του Ιράκ, Μασούντ Μπαρζανί, παρόλο που το Κουρδιστάν δήλωσε αργότερα ότι η Exxon επανέλαβε τη δέσμευσή της να παραμείνει στην περιοχή.
Από την άλλη μεριά, η Βαγδάτη περιμένει από την Exxon να έρθει με το μέρος της.
«Είμαστε σίγουροι ότι η εταιρεία δεν είναι διατεθειμένη να εγκαταλείψει τη Δυτική Κούρνα» δήλωσε Ιρακινός αξιωματούχος του Υπουργείου Πετρελαίου, επισημαίνοντας ότι η παραγωγή αυτού του τομέα από μόνη της, υπερβαίνει την συνολική παραγωγή του κουρδικού τομέα.
«Πιστεύουμε ότι η Exxon θα διακόψει τη λειτουργία της στο Κουρδιστάν και θα περιμένει μέχρι να βρεθεί λύση σε όλα τα εκκρεμή ζητήματα», πρόσθεσε, ζητώντας να διατηρήσει την ανωνυμία του επειδή δεν ήταν εξουσιοδοτημένος να μιλήσει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Η νέα ρύθμιση για τα τέταρτα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο έχει παγιδευτεί εδώ και χρόνια σε μία διαμάχη για το πώς θα μοιραστεί η εξουσία μεταξύ Σουνιτών του Ιράκ και κουρδικών φατριών, μία διαμάχη που έχει ενταθεί από όταν αποσύρθηκαν τα αμερικανικά στρατεύματα πριν από ένα χρόνο.
Οι Κούρδοι λένε ότι το δικαίωμα να υπαγορεύσουν τη δική τους πολιτική, κατοχυρώνεται στο ομοσπονδιακό σύνταγμα της χώρας, ωστόσο η Βαγδάτη απορρίπτει τις συμβάσεις που έχουν υπογραφεί στην περιοχή ως παράνομες, και έχει βάλει σε «μαύρη λίστα» ορισμένες από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εκεί.
Οι διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες έχουν προετοιμαστεί να πάρουν αυτό το ρίσκο με αντάλλαγμα ευνοϊκότερους όρους σύμβασης στο Κουρδιστάν, την ασφάλεια και το ευκολότερο περιβάλλον εργασίας, σε αντίθεση με τη γραφειοκρατία και τα σημεία συμφόρησης στις υποδομές που εμποδίζουν τα έργα πετρελαίου στο υπόλοιπο Ιράκ.
Η Βαγδάτη θα χρειαστεί να υποσχεθεί ευνοϊκούς όρους στην Exxon ώστε να την δελεάσει μακριά από το βορρά, ωστόσο αναλυτές και πηγές του κλάδου εκφράζουν αμφιβολίες για την ικανότητα του Μαλίκι να παρέχει τα παραπάνω, και λένε ότι θα ήταν σφάλμα να κάνει κάτι τέτοιο.
«Αν επιλέξουν τη Βαγδάτη, είμαι σίγουρος ότι (η Exxon)θα θέλουν και κάτι έξτρα», δήλωσε ανώτερο στέλεχος αντίπαλης εταιρείας. «Αλλά εάν λάβουν ευνοϊκότερους όρους, θα θελήσουν και άλλοι το ίδιο».
Ορισμένες πηγές του κλάδου έφτασαν στο σημείο να προτείνουν ότι μπορεί να ήταν μέρος του σχεδίου της Exxon εξ’ αρχής: ότι αψηφώντας τη Βαγδάτη, η εταιρεία θα μπορούσε εν τέλει να χρησιμοποιήσει τις κουρδικές συμβάσεις ως μέσο πίεσης για την εξασφάλιση παραχωρήσεων στο νότο. 
«Σημείο χωρίς επιστροφή»
Παρά την απώλεια γοήτρου, αν η Exxon υποχωρήσει από το Κουρδιστάν, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι μια τέτοιου είδους κίνηση θα πετύχαινε εν τέλει ελάχιστα ως προς την επιβράδυνση της πορείας της περιοχής προς μεγαλύτερη ενεργειακή αυτονομία από τη Βαγδάτη.
«Η Exxon ήταν ο παίκτης που θα άλλαζε το παιχνίδι για πάντα, ωστόσο μετά τα πράγματα άλλαξαν», δήλωσε στέλεχος της βιομηχανίας.
Τώρα υπάρχουν και άλλες μεγάλες εταιρείες που περιμένουν να κατοχυρώσουν επιφάνεια στην περιοχή που έχει χαρακτηριστεί ως το τελευταίο σύνορο εξερεύνησης πετρελαίου ξηράς, και είναι απίθανο να αποθαρρυνθούν.
Η πραγματική πρόκληση έγκειται στην εξεύρεση νέων τρόπων πώλησης του κουρδικού πετρελαίου, το οποίο μέχρι τώρα διοχετεύεται στις παγκόσμιες αγορές μέσω του αγωγού Κιρκούκ-Τσεϊχάν, ο οποίος ελέγχεται από τη Βαγδάτη.
Ωστόσο, οι κουρδικές εξαγωγές μέσω του εν λόγω αγωγού στέρεψαν το Δεκέμβριο και έπεσαν από το ανώτατο των 200.000 βαρελιών ημερησίως, ως αποτέλεσμα αντιπαράθεσης σχετικά με πληρωμές στη Βαγδάτη.
Μη μπορώντας να περιμένουν άλλο, οι Κούρδοι έχουν ήδη αρχίσει να παρακάμπτουν το ομοσπονδιακό δίκτυο αγωγών, μεταφέροντας με φορτηγά μικρές ποσότητες αργού πετρελαίου πέρα από τα τουρκικά σύνορα, με αντάλλαγμα διυλισμένα προϊόντα. Η ανταλλαγή είναι μικρή, αλλά συμβολική.
«Όσον αφορά το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, πρόκειται για ένα σημείο χωρίς επιστροφή», δήλωσε στέλεχος της βιομηχανίας. «Από εδώ και στο εξής, οι Κούρδοι δε θα συμφωνήσουν σε μία συγκεντρωτική πολιτική πετρελαίου και φυσικού αερίου. Άλλες περιοχές θα ακολουθήσουν στην ίδια λογική». 
Το Κουρδιστάν στρέφεται προς την Τουρκία για απαντήσεις. Μία ευρεία ενεργειακή συνεργασία μεταξύ τους, βρίσκεται στα σκαριά εδώ και ένα χρόνο.
«Πρόκειται για μία τεράστια συμφωνία. Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος να γίνει κάτι τέτοιο, με τη συμμετοχή των πάντων την ίδια στιγμή», δήλωσε διπλωμάτης, εξοικειωμένος με τις διαπραγματεύσεις.
Οι λεπτομέρειες δεν είναι ακόμα σαφείς, ωστόσο πηγές του κλάδου λένε ότι θα κυμανθεί από την εξερεύνηση και την εξαγωγή μέχρι την προσπάθεια ανοίγματος ενός νέου «ενεργειακού διαδρόμου» στην Τουρκία, ο οποίος θα μείωνε την εξάρτηση της Άγκυρας από τη Ρωσία και το Ιράν όσον αφορά το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Η συμφωνία θα περιλαμβάνει μία νέα τουρκική οντότητα με μερίδιο σε αρκετά κουρδικά μπλοκ και εναλλακτικό αγωγό, κάτι που αποθαρρύνουν ενεργά οι ΗΠΑ με το φόβο ότι θα αποσταθεροποιήσει περαιτέρω το Ιράκ και θα απειλήσει την ομοσπονδιακή του ακεραιότητα.
Αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού
Θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει ένα μηχανισμό άμεσης πληρωμής των Κούρδων για τις εξαγωγές τους, έναντι της τρέχουσας ρύθμισης σύμφωνα με την οποία η Βαγδάτη λαμβάνει όλα τα έσοδα και στη συνέχεια μεταφέρει 17% των συνολικών εσόδων της χώρας.
Κούρδοι αξιωματούχοι έχουν παραπονεθεί εδώ και καιρό, ότι στην πραγματικότητα καταλήγουν με περίπου 10%.
«Όταν το χρήμα αρχίζει ξανά να ρέει κατευθείαν στην κουρδική Αρμπίλ, αυτό θα αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού», δήλωσε διπλωματική πηγή.
Κούρδοι αξιωματούχοι λένε ότι θα κρατούσαν το μερίδιο που τους αντιστοιχεί και θα έστελναν το υπόλοιπο στη Βαγδάτη, αλλά μία ανεξάρτητη ροή εσόδων θα παρείχε θεωρητικά τα μέσα που χρειάζεται η περιοχή για να σταθεί στα πόδια της οικονομικά.
«Αν υποθέσουμε ότι θα μπορούσαν να εξάγουν 1 εκατ. Βαρέλια ανά ημέρα, θα είχαν περισσότερα έσοδα από αυτό από ότι από το τρέχον μερίδιο τους από τον κρατικό προϋπολογισμό, ανάλογα με το πόσο πετρέλαιο παράγει ο νότος», δήλωσε ο Ρόμπιν Μιλς της εταιρείας ενεργειακών συμβούλων Manaarco των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Ωστόσο, οι πολέμιοι του εγχειρήματος ανησυχούν ότι το Κουρδιστάν θα γίνει υπερβολικά εξαρτημένο από την Τουρκία, η οποία έχει ήδη εντεταμένη σχέση με την κουρδική κοινότητα και θα είναι σίγουρα πρόθυμη να έχει το πάνω χέρι σε οποιεσδήποτε συναλλαγές με τους κούρδους του Ιράκ.
Από την άλλη μεριά, οι υπέρμαχοι της συμφωνίας υποστηρίζουν ότι το ηπειρωτικό Κουρδιστάν δεν έχει πολλές επιλογές, πέραν του απομονωμένου Ιράκ και της εμπόλεμης Συρίας, εκ των οποίων καμία χώρα δεν διαθέτει τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της Τουρκίας.
«Από οικονομική άποψη, είμαστε ήδη στο έλεός τους», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της κουρδικής περιφερειακής κυβέρνησης. «Άπαξ και ξεκινήσουμε τη μαζική παραγωγή, η εξίσωση αλλάζει και η σχέση μας με την Τουρκία μετατρέπεται σε αλληλοεξαρτώμενη.»
Η πλειοψηφία των συνδέσμων των Σουνιτών Τούρκων με το Ιρακινό Κουρδιστάν έχουν ήδη επέλθει με σοβαρό αντίτιμο, αυξάνοντας τις εντάσεις μεταξύ της Άγκυρας και της σιιτικής ηγεσίας της κυβέρνησης στη Βαγδάτη.
Η Βαγδάτη έχει κατηγορήσει την Άγκυρα για συνενοχή σε «λαθρεμπόριο» ιρακινού πετρελαίου, και στα τέλη του προηγούμενου έτους εμπόδισε τον Υπουργό Ενέργειας της Τουρκίας από το να παρακολουθήσει συνέδριο υπό την αιγίδα της Exxon στο Κουρδιστάν, μη αναγνωρίζοντας την άδεια του αεροπλάνου του να προσγειωθεί.
«Η συνεργασία μεταξύ της Περιφερειακής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν και της Τουρκίας για τη μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου στις παγκόσμιες αγορές θα ενισχύσει τους δεσμούς μας», δήλωσε ο υφυπουργός ενέργειας της Τουρκίας Selahattin Cimen στη διάσκεψη.
Αλλά με δεδομένες τις περιφερειακές αναταραχές και τις πολιτικές επιπτώσεις της κατασκευής αγωγού προς την Τουρκία, μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό από ότι λένε οι φήμες.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν έχει ήδη κάνει έναν εχθρό κατά μήκος των μεγαλύτερων συνόρων του με τη Συρία, έχοντας γυρίσει την πλάτη του στον πάλαι ποτέ φίλο του, πρόεδρο Μπασάρ αλ-Άσαντ και υποστηρίζοντας τους επαναστάτες που αγωνίζονται εναντίον του.
«Φυσικά, η Τουρκία θέλει να έχει πρόσβαση στην κουρδική ενέργεια, αλλά αξίζει τον κόπο να δυναμιτίσει τις σχέσεις της με την Βαγδάτη ότι έχει ήδη να αντιμετωπίσει την κρίση στη Συρία;» αναρωτιέται ο Μιλς. «Νομίζω ότι πρέπει να περιμένουν.»http://www.sofokleous10.gr

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Γνωρίζατε ότι το Εθνικό Ζώo της Ελλάδας είναι το δελφίνι;

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΤΑ!