Ελλάδα: η διαφθορά παραμένει απείρακτη…

Πώς μπορεί κάποιος που δηλώνει ετήσιο εισόδημα 25 χιλιάδες ευρώ να έχει καταθέσεις 52 εκατομμυρίων στο εξωτερικό; Τι είδους πρόσθετα έσοδα μπορεί να έχει ένα άτομο που το 2010 δήλωνε έσοδα 5,588 ευρώ κι όμως καταφέρνει να έχει φυγαδεύσει στο εξωτερικό 19.8 εκατομμύρια ευρώ; Και πώς μπορεί ένας Έλληνας υπήκοος με εισόδημα ένα ολοστρόγγυλο... μηδενικό να έχει έξω 9.7 εκατομμύρια ευρώ;http://adserv.quality-channel.de/5/www.spiegel.de/international/artikel/L36/858990819/Middle2/qc/ON2012XX6186XCAXINTXREST/ON2012XX6186XCAXINTXREST_01.html/565569647555357667474541424d6b37?_RM_EMPTY_
Αυτά τα ερωτήματα ετοιμάζονται να υποβάλουν οι ελληνικές φορολογικές αρχές σε έναν αριθμό ατόμων για τα οποία ως σήμερα δεν γνωρίζουμε τίποτα, πέραν των αρχικών γραμμάτων του ονοματεπωνύμου τους.
Έτσι π.χ. στην κορυφή της σχετικής λίστας των 54,000 Ελλήνων που μεταξύ 2009 και 2011 φυγάδευσαν στο εξωτερικό μεγάλα ποσά, γνωρίζουμε πως φιγουράρει κάποιος... «Γ.Δ». Η λίστα, που εκπονήθηκε από την κεντρική τράπεζα της Ελλάδας, βρίσκεται πλέον στα χέρια του υπουργείου οικονομικών. Πρόκειται για την πολυπληθέστερη από τις τέσσερις ανάλογες λίστες που κυκλοφορούν στην Αθήνα, που περιλαμβάνουν όλες ονόματα ατόμων που οι συνθήκες διαβίωσής τους, οι καταθέσεις και τα ακίνητά που κατέχουν δεν δικαιολογούνται επ' ουδενί από τα δηλωμένα εισοδήματά τους.
Κι όμως, σχεδόν τίποτα δεν έχει γίνει για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα. Η ελληνική πραγματικότητα είναι συχνά παράδοξη: την ίδια στιγμή που ο κυβερνητικός συνασπισμός τσακώνεται με τους ξένους δανειστές για το πόσα κατοστάρικα να κόψει από μισθούς των δασκάλων ή των νοσηλευτριών κι ενώ η Αθήνα περικόπτει άγρια τις συντάξεις των χαμηλοσυνταξιούχων, οι πλούσιοι Έλληνες φυγαδεύουν στο εξωτερικό δισεκατομμύρια ευρώ, χωρίς πρακτικά να τους ενοχλεί κανείς.
Η οδύσσεια της λεγόμενης «λίστας Λαγκάρντ» είναι χαρακτηριστική ως προς την ατιμωρησία που απολαμβάνουν οι φοροφυγάδες. Επί πολλούς μήνες εθεωρείτο... χαμένη, αλλά στις αρχές Οκτωβρίου έξαφνα επανεμφανίστηκε. Σήμερα ένα αντίγραφό της βρίσκεται στα χέρια του οικονομικού εισαγγελέα. Σύμφωνα με πληροφορίες, περιλαμβάνει 1,991 Έλληνες, κατόχους λογαριασμών σε ελβετικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων πολυάριθμα γνωστά ονόματα από τον χώρο της πολιτικής, των επιχειρήσεων και του πολιτισμού.
Η εξαφάνιση της λίστας
Η ιστορία αυτής της λίστας αποδεικνύει πρώτα απ' όλα την απροθυμία των πολιτικών να κάνουν οτιδήποτε για να παταχθεί η φοροδιαφυγή. Το φθινόπωρο του 2010, η Κριστίν Λαγκάρντ (Christine Lagarde), που τότε ήταν ακόμα υπουργός οικονομικών της Γαλλίας, παρέδωσε στον Έλληνα ομόλογό της Γιώργο Παπακωνσταντίνου μια ψηφιοποιημένη λίστα τραπεζικών λογαριασμών που διατηρούσαν Έλληνες μεγάλοι καταθέτες στην τράπεζα HSBC στην Ελβετία, με συνολικές καταθέσεις ύψους 1.5 δις ευρώ. Κι ενώ το γαλλικό κράτος αξιοποίησε την ίδια λίστα για να συλλέξει περί το 1 δις ευρώ από τους δικούς του φοροκλέφτες, οι Έλληνες έδειξαν ελάχιστο ενδιαφέρον να προχωρήσουν σε κάτι παρόμοιο.
Χρειάστηκε να περάσουν πολλοί μήνες πριν αποφασίσει επιτέλους ο Παπακωνσταντίνου να κοινοποιήσει... μόλις 10 ονόματα της λίστας στον επικεφαλής της ελληνικής μονάδας δίωξης του οικονομικού εγκλήματος (ΣΔΟΕ). Πριν λίγες μέρες, ο πρώην υπουργός δικαιολόγησε την αργοπορία του αυτή λέγοντας πως... «δεν εμπιστευόταν το ΣΔΟΕ».
Τον διαδέχτηκε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, που σήμερα ηγείται του «πανελληνίου σοσιαλιστικού κινήματος», γνωστότερου ως ΠΑΣΟΚ, μιας εκ των συνιστωσών του κυβερνητικού σχήματος. Ο Βενιζέλος υπηρέτησε ως υπουργός οικονομικών επί εννέα μήνες. Διαπραγματεύθηκε το κούρεμα του ελληνικού χρέους και το δεύτερο πακέτο διάσωσης, και φυσικά θα αφιέρωνε πολύ χρόνο στην επίλυση του προβλήματος της φοροδιαφυγής.
Εντωμεταξύ σε ένα συρτάρι του γραφείου του, παρέμενε ξεχασμένο ένα φλασάκι USB με πληροφορίες που διέθεταν ήδη οι ελληνικές αρχές: η «λίστα Λαγκάρντ»! Αντί όμως να κληθούν οι αρχές να ξεκινήσουν τις έρευνές τους, ο Βενιζέλος δεν τους έδωσε καμία σχετική οδηγία, αλλά ούτε και πληροφόρησε κανέναν άλλον πως η λίστα βρισκόταν στα χέρια του. Οι πάντες στην κυβέρνηση υπέθεταν πως η λίστα είχε εξαφανιστεί. Χρειάστηκε να πληροφορηθεί την ύπαρξη της λίστας ο νυν υπουργός οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας και να διαρρεύσει πως ετοιμαζόταν να ζητήσει αντίγραφο της λίστας από το Παρίσι, για να θυμηθεί υποτίθεται ξαφνικά ο Βενιζέλος το φλασάκι στο γραφείο του και να το στείλει με ταχυμεταφορά στον Έλληνα πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Ο Βενιζέλος επιμένει πως δεν είχε συνειδητοποιήσει πως «κανείς άλλος δεν διέθετε αντίγραφο της λίστας» 
Τώρα οι Βενιζέλος και Παπακωνσταντίνου θα κληθούν να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους ενώπιον της κοινοβουλευτικές επιτροπής, ενώ ήδη άρχισαν να επιχειρούν να ρίξουν ο ένας το φταίξιμο στον άλλο.
Αγνοημένες πληροφορίες
Υπάρχει κι άλλη λίστα, που αν και πολύ μικρότερη έχει μεγαλύτερη πολιτική βαρύτητα. Οι ελληνικές φορολογικές αρχές ερευνούν σήμερα τα περιουσιακά στοιχεία 60 πολιτικών -κι από ότι φαίνεται οι υποψίες που γεννιούνται υπερακοντίζουν το απλό αδίκημα της φοροδιαφυγής. Ο πρόεδρος της βουλής Ευάγγελος Μεϊμαράκης, στέλεχος της κυβερνώσας συντηρητικής Νέας Δημοκρατίας, πρόσφατα ανέστειλε την εκτέλεση των καθηκόντων του λόγω των υποψιών διαφθοράς εναντίον του. Αλλά δεν είναι ο μόνος εμπλεκόμενος: ένας σημαντικός αριθμός πρώην υπουργών βαρύνονται με υποψίες εμπλοκής τους σε κυκλώματα ξεπλύματος μαύρου χρήματος και άλλες ύποπτες συναλλαγές.
Στην Ελλάδα οι υποψίες για διαφθορά δεν είναι πάντοτε θανατηφόρες για τις πολιτικές σταδιοδρομίες, όπως δείχνει η περίπτωση του περιφερειάρχη Θεσσαλονίκης Παναγιώτη Ψωμιάδη. Τον βαρύνουν κατηγορίες πως δωροδοκήθηκε προσωπικά με 1 εκατομμύριο ευρώ για δημόσια έργα που ουδέποτε πραγματοποιήθηκαν. Ο Ψωμιάδης επίσης βαρύνεται με υποψίες πως εμπλέκεται σε μαφιόζικο κύκλωμα τοκογλυφίας. Αλλά καμία από τις κατηγορίες αυτές δεν φαίνεται να έχει πλήξει την πολιτική του ακτινοβολία. Τον Μάιο, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς τον έχρισε επισήμως επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του κόμματός του στην βόρειο Ελλάδα!
«Είμαστε σε πολύ κακή κατάσταση σαν κοινωνία... Είμαστε άπληστοι και αντικοινωνικοί» παρατηρεί ο 75χρονος Κώστας Μπακούρης, επικεφαλής του ελληνικού παραρτήματος της «διεθνούς διαφάνειας». Ο Μπακούρης ακούγεται πολύ διαφορετικά από πολλούς Ευρωπαίους πολιτικούς που έξαφνα διαπιστώνουν θετικές εξελίξεις στα ελληνικά πράγματα. Από την στιγμή που έγινε ξεκάθαρο πως θα συνεχίσουν να πληρώνουν την Ελλάδα, λέει, τι να κάνουν οι άνθρωποι, υποτάχτηκαν στο αναπόφευκτο. Η αλήθεια όμως είναι, συνεχίζει ο Μπακούρης, πως η Ελλάδα συνεχίζει να κυβερνιέται από την ίδια ανίκανη πολιτική τάξη, τους ίδιους ανθρώπους που ακολουθούν τις ίδιες πάντοτε μεθόδους. Επί δεκαετίες έχουν οικοδομήσει ένα σάπιο σύστημα, που πλέον διαπερνάει κάθε πτυχή της κοινωνίας.
Πράγματι, δεν είναι μόνο πρώην υπουργοί και βουλευτές που φαίνεται να έχουν φυγαδεύσει στο εξωτερικό εκατομμύρια ευρώ ύποπτης προέλευσης. Οι ερευνητές ανακάλυψαν 2.8 εκατομμύρια αδήλωτα ευρώ σε έναν λογαριασμό που ανήκει στον δήμαρχο μιας... κωμόπολης της Θεσσαλίας με 14,000 μόλις κατοίκους, που επισήμως ο μισθός του κυμαίνεται γύρω στα 1,500 ευρώ τον μήνα.
Ευνοϊκό περιβάλλον για την διαφθορά
Ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός οργανισμός της χώρας, το ΙΚΑ, έχει χρησιμοποιηθεί από πολλούς σαν προσωπική τους τράπεζα. Το γεγονός πως τα ταμεία του ΙΚΑ ήταν σχεδόν άδεια, καθόλου δεν σταμάτησε υψηλόβαθμα στελέχη του οργανισμού αλλά και απλούς υπαλλήλους του να συνεχίζουν να «μοιράζουν» επιδόματα σε φίλους και συγγενείς που δεν τα δικαιούνταν. Αλλά από το σύστημα της εκτεταμένης διαφθοράς επωφελήθηκαν και απλοί πολίτες: στη Ζάκυνθο π.χ από τους 700 περίπου κατοίκους που λάβαιναν επίδομα τυφλότητας απεδείχθη πως μόνο 60 είχαν προβλήματα όρασης.
Χάρη σε παρόμοια κόλπα, ο διώκτης της διαφθοράς Λέανδρος Ρακιντζής λέει πως υπολογίζεται πως το 40% του ελληνικού ΑΕΠ εξακολουθεί να μην αποδίδει ούτε ένα ευρώ στα κρατικά έσοδα.
Σύμφωνα με τον Κώστα Μπακούρη της «διεθνούς διαφάνειας», στην Ελλάδα έχουν συγκεντρωθεί όλες οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της διαφθοράς: η γραφειοκρατία ευδοκιμεί, το δικαστικό σύστημα δυσλειτουργεί, η νομοθεσία είναι γεμάτη «παραθυράκια» και υπάρχει οικονομική πίεση. Ο Μπακούρης υπήρξε κι ο ίδιος επιχειρηματίας και έζησε στην Ελβετία 20 χρόνια. Επισημαίνει πως Έλληνες σαν κι αυτόν, που έχουν ζήσει πολλά χρόνια στο εξωτερικό, διαγιγνώσκουν με μεγαλύτερη σαφήνεια τα προβλήματα της πατρίδας τους. Ο Μπακούρης υπηρέτησε για λίγο ως πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής των ολυμπιακών αγώνων του 2004, που έγιναν στην Αθήνα. Μετά από δύο χρόνια «λίγο πολύ παραιτήθηκε», όπως λέει. Αποκαλύπτει πως δεν μπορούσε να δεχθεί πως όλες οι προσφορές για τα έργα προετοιμασίας των αγώνων, από τις μεγαλύτερες υποδομές ως τις μοκέτες στο ολυμπιακό χωριό, ήταν τουλάχιστο τρεις φορές ακριβότερες από τις αντίστοιχες στο Σίδνεϊ, που είχε φιλοξενήσει τους αγώνες τέσσερα χρόνια νωρίτερα.
Ο Μπακούρης δεν πιστεύει πως θα αξιοποιηθούν δικαστικά όλες οι πληροφορίες που παρέχουν οι λίστες. Ως σήμερα μόνο ένας κορυφαίος πολιτικός έχει φυλακισθεί, και περιμένει έξι μήνες να ξεκινήσει η δίκη του: ο πρώην υπουργός εθνικής άμυνας 'Ακης Τσοχατζόπουλος. Κατηγορείται πως δωροδοκήθηκε με πολλά εκατομμύρια ευρώ προκειμένου να εγκρίνει μεγάλα εξοπλιστικά συμβόλαια. Ο Τσοχατζόπουλος, που αρνείται όλες τις κατηγορίες, υπήρξε προστατευόμενος του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, του σοσιαλιστή Αντρέα Παπανδρέου, πατέρα του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου.
Η παράδοση της πολιτικής διαφθοράς είναι μακρά. Την εποχή που κυβερνούσε την χώρα ο Παπανδρέου ο πρεσβύτερος, όταν διέρρευσε πως ο επικεφαλής της κρατικής εταιρείας ηλεκτροδότησης είχε υπεξαιρέσει ένα τεράστιο ποσό για την εποχή εκείνη, λέγεται πως ο πρωθυπουργός αντέδρασε λέγοντας το περίφημο: «είπαμε να κάνει ένα δωράκι στον εαυτό του, αλλά όχι και 500 εκατομμύρια δραχμές!».

Η Julia-Amalia Heyer είναι ανταποκριτής γερμανικών ΜΜΕ στην νοτιοανατολική Μεσόγειο
PPOL
Der Spiegel
 
Greek Finance Forum

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Γνωρίζατε ότι το Εθνικό Ζώo της Ελλάδας είναι το δελφίνι;

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΤΑ!