Πακέτα διάσωσης και αναδιανεμητική Eυρώπη

Η ευρωζώνη με την οικονομική βοήθεια στην Ισπανία παραδέχεται την αδυναμία της να διαχειριστεί την κρίση. Οι ευνοϊκοί όροι δείχνουν το δρόμο προς την αναδιανεμητική ένωση.   Όπως τονίζεται σε δημοσίευμα της Deutsche Welle, μέχρι 100δις ευρώ θα κοστίσει η εξυγίανση των ισπανικών τραπεζών, με το ποσό να είναι γιγαντιαίο, αν και λίγο πολύ αναμένονταν. Ένα είναι σίγουρο ότι τέτοιου τύπου διασώσεις υποκρύπτουν μεγάλους κινδύνους για την ευρωζώνη. Και εξηγούμαστε. Η ισπανική κυβέρνηση προχωρά σε παραδοχή μερικής χρεοκοπίας λέγοντας ότι δεν είναι σε θέση με τις δικές της δυνάμεις να εξυγιάνει τον τραπεζικό της τομέα και γι αυτήν την παραδοχή γίνεται δεκτή με έπαινο. Το χρηματιστήριο ανεβαίνει, όπως και το ευρώ. «Είναι σαν να παραδέχεται και η Ευρώπη ότι έχει χάσει τη μπάλα» υποστηρίζει ο Μίχαελ Χύτερ, διευθυντής του Ινστιτούτου Γερμανικής Οικονομίας. «Το ότι η Ισπανία εδώ και καιρό βρίσκεται στο στόχαστρο των χρηματαγορών και πρέπει γι αυτό να πληρώνει υψηλότερα επιτόκια για την αναχρηματοδότηση του χρέους της, οφείλεται στο ότι οι επενδυτές δεν βλέπουν να επέρχεται χρεοκοπία στο ισπανικό κράτος μόνο αλλά και θέμα μακροημέρευσης της ίδιας της ευρωζώνη", λέει ο Χύτερ. «Οι επενδυτές προφανώς δεν είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν κρατικά ομόλογα μιας χώρας που μπορεί να μη τα πληρώσει σε ευρώ». Αυτή η ανησυχία των επενδυτών απομακρύνθηκε καταρχήν. Αλλά η επενέργεια της ηρεμιστικής δόσης μπορεί γρήγορα να περάσει, υποστηρίζει ο Γιόργκ Κρέμερ, επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank. «Το βιώσαμε και στο παρελθόν, όταν η Ιρλανδία και η Πορτογαλία μπήκαν στο ευρωπαϊκό δίκτυ προστασίας. Στην αρχή επικράτησε ανακούφιση γιατί ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης σταμάτησε για λίγες μέρες. Αλλά δεν νομίζω ότι κι αυτή τη φορά θα κρατήσει πολύ γιατί τα προβλήματα της Ισπανίας συνεχίζουν να υπάρχουν». Οι ισπανικές τράπεζες πλέουν μέσα σε τοξικά δάνεια από τη φούσκα των ακινήτων. Το κράτος προσπαθεί να τιθασεύσει το τεράστιο δημοσιονομικό χρέος γι αυτό και δεν είναι σε θέση να ελέγξει το τραπεζικό της σύστημα. Ένας στους τρεις Ισπανούς είναι άνεργος. Η οικονομία καταρρέει, τον περασμένο Απρίλιο μειώθηκε η βιομηχανική παραγωγή πάνω από 8%. Για τον Γιόργκ Κρέμερ η ύφεση δεν οφείλεται μόνο στην πολιτική λιτότητας. «Το αντίθετο μάλιστα» υποστηρίζει. «Η Ισπανία δεν βάδισε το δρόμο της λιτότητας τους πρώτους τρεις μήνες γιατί υπήρχαν εκλογές στις περιφέρειες. Είναι ο κύριος λόγος που δεν υλοποίησε τις υποσχέσεις για μείωση του χρέους. Αυτό δημιούργησε πρόβλημα εμπιστοσύνης στις αγορές». Οι όροι για τη βοήθεια που παίρνει η Μαδρίτη δεν είναι οι ίδιοι με αυτούς της Αθήνας, του Δουβλίνου και της Λισαβόνας. Αλλά έλεγχος θα υπάρχει για την πρόοδο και την αποτελεσματικότητα του προγράμματος βοήθειας. Το ότι η 4η σε μέγεθος οικονομία της ευρωζώνης δανείζεται με ευνοϊκότερους όρους δείχνει προς τα πού οδεύει η νομισματική ένωση. «Βήμα - βήμα εξελίσσεται η ευρωζώνη σε μια αναδιανεμητική ένωση με κοινή ανάληψης ευθύνης», υποστηρίζει ο οικονομολόγος Κρέμερ.  Κοινή ανάληψη χρεών δεν σημαίνει βέβαια ότι οι υπερχρεωμένες χώρες βαδίζουν τον δρόμο της αναπτυξιακής αρετής. Γι αυτό και ο Γιόργκ Κρέμερ αρνείται όλη τη φιλοσοφία των πακέτων διάσωσης. Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα της Deutsche Welle: «Οι χώρες της περιφέρειας μπορούν να διασωθούν μόνο από δικές τους προσπάθειες», υποστηρίζει. «Με το να βλέπουν την πραγματικότητα, να προσαρμόζουν αναλόγως την οικονομική τους πολιτική και να εφαρμόζουν τις απαραίτητες, ακόμη κι αν είναι βάρβαρες, μεταρρυθμίσεις. Τα λεγόμενα προγράμματα λιτότητας αγοράζουν χρόνο, τίποτα άλλο».

Greek Finance Forum