Το PSI, το πιστωτικό γεγονός και οι αναβαθμίσεις

Στην τελική ευθεία εισέρχεται το σχέδιο απομείωσης του ελληνικού χρέους. Το PSI αναμένεται να επιφέρει ζημίες κοντά το 70% στους ιδιώτες, σε όρους καθαρής παρούσας αξίας, ενώ το επιτόκιο των νέων ομολόγων θα κυμανθεί στο 3,5%. Η δημόσια διαδικασία του PSI θα ανακοινωθεί τη Δευτέρα ή το αργότερο την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου. Δηλαδή το υπουργείο Οικονομικών θα απευθύνει πρόσκληση προς τους ομολογιούχους της Ελλάδας ανά την υφήλιο να προσέλθουν στην ανταλλαγή των ομολόγων.
Ταυτόχρονα θα δημοσιοποιηθεί και η λίστα με τα περίπου 80 ομόλογα τα οποία εντάσσονται στο PSI, όπως επίσης και οι κωδικοί των δανείων που έχουν λάβει οι ΔΕΚΟ και τα οποία έχει εγγυηθεί το Δημόσιο. νΗ δημόσια ανακοίνωση του PSI θα θέτει προθεσμία στους πιστωτές να απαντήσουν μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου και να δηλώσουν εγγράφως πως αποδέχονται τους όρους του PSI και να κοινοποιήσουν τους κωδικούς και την ποσότητα των ομολόγων που κατέχουν. Στόχος είναι η συμμετοχή του 100% των ομολόγων προκειμένου να αποφευχθεί η ενεργοποίηση της ρήτρα συλλογικής δράσης, αλλά θεωρείται απίθανη εξέλιξη να προσεγγίσει το 100% η εθελοντική συμμετοχή. Στις αρχές του Μαρτίου προχωρεί με ταχύτατες διαδικασίες η διαδικασία ανταλλαγής ομολόγων λίγο πριν (στις 20 Μαρτίου) τη λήξη του τριετούς ομολόγου ύψους 14,4 δισ. ευρώ. Στους κατόχους ελληνικών ομολόγων δίδονται μετρητά (15% της αρχικής ονομαστικής αξίας) και νέα ομόλογα ονομαστικής αξίας στο 35% της αξίας των ακυρωθέντων.

ΕΚΤ

Στο «μέτωπο» της ΕΚΤ, η οποία έχει στην κατοχή της ελληνικά ομόλογα, αξίας περίπου 50 δισ. ευρώ, οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως η ευρωτράπεζα δέχεται να ανταλλάξει τους τίτλους που έχει στην κατοχή της δέχτηκε. Εφόσον το PSI προχωρήσει, και η ΕΚΤ θα ανταλλάξει τα ελληνικά ομόλογα σε τιμές χαμηλότερες της ονομαστικής τους αξίας, κάτι που σημαίνει ότι η Ελλάδα θα απαλλαχθεί από χρέος έως και 11 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια να καταστεί το χρέος βιώσιμο, καθώς το ΔΝΤ αλλά και άλλοι πολιτικοί αναλυτές επιμένουν ότι το PSI δεν επαρκεί για να μειωθεί το χρέος στο 120% του ΑΕΠ έως το 2020. Επίσης, η υποχώρηση της ΕΚΤ αναμένεται να πείσει περισσότερους ιδιώτες πιστωτές να συμμετάσχουν στην εθελοντική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Πολλά hedge funds επέμεναν ότι η εξαίρεση της ΕΚΤ από το «κούρεμα» των ομολόγων είναι άδικη, και για αυτό αρνούνταν να συμμετάσχουν στο PSI.

Επαναγορά ομολόγων 35 δισ.

Η Ελλάδα θα δανειστεί έως και 35 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) για τη χρηματοδότηση ενός προγράμματος επαναγοράς ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε την προηγούμενη Παρασκευή. Το 19σέλιδο νομοσχέδιο για το νέο μνημόνιο περιλαμβάνει ένα σχέδιο με το οποίο η Ελλάδα θα επαναγοράσει τα ομόλογα που κρατούνται ως collateral από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες των χωρών της ευρωζώνης. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, το EFSF θα δανείσει χρήματα στην Ελλάδα προκειμένου για να πραγματοποιήσει την επαναγορά των ομολόγων από την ΕΚΤ. Η ΕΚΤ θα λειτουργήσει ως «μεσάζων» σε αυτή τη συναλλαγή, αγοράζοντας τα ομόλογα για λογαριασμό της Ελλάδας.

Συγκεκριμένα, στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή αναφέρεται ότι «προτείνεται η έγκριση της σύμβασης χρηματοδοτικής διευκόλυνσης (η «Σύμβαση Πιστωτικής Ενίσχυσης ΕΚΤ») ύψους μέχρι Ευρώ 35.000.000.000, προκειμένου να μπορέσει η Ελλάδα να χρηματοδοτήσει την προσφορά επαναγοράς, με την οποία η ΕΚΤ, ενεργώντας ως εκπρόσωπος της Ελλάδας, προσφέρεται να επαναγοράσει από εθνικές κεντρικές τράπεζες του Συστήματος του Ευρώ ορισμένα κρατικά ομόλογα εκδόσεως της Ελλάδας, τα οποία βρίσκονται στην κατοχή των ΕθΚΤ ως εξασφάλιση για νομισματικές πράξεις ή πράξεις ανοιχτής αγοράς με αποδεκτά (επιλέξιμα) τρίτα μέρη».

Τα CAC's και το πιστωτικό γεγονός

Πάντως, το PSI φαίνεται ότι οδηγεί με μαθηματική βεβαιότητα στο πιστωτικό γεγονός (credit event), που αρχικά οι Ευρωπαίοι ήθελαν να αποφύγουν, για να μην ενεργοποιηθούν και τα CDS επιβραβεύοντας τους κερδοσκόπους, όπως έλεγε παλαιότερα ο Τρισέ. Και αυτό γιατί η συμμετοχή των ιδιωτών στο PSI, λόγω του μεγάλου «κουρέματος», αναμένεται ότι θα είναι πολύ χαμηλή, από 50% έως 80%, σύμφωνα με τις προβλέψεις των αναλυτών. Με τόσο χαμηλή εθελοντική συμμετοχή, η ελάφρυνση της Ελλάδας θα είναι πολύ μικρή και το PSI θα θεωρηθεί αποτυχία. Μόνη δυνατότητα για «κούρεμα» όλων των πιστωτών είναι η εισαγωγή και ενεργοποίηση των λεγόμενων CAC's (ρήτρες συλλογικής δράσης), με τις οποίες θα υποχρεωθεί η μειοψηφία των «αρνητών» του «κουρέματος» να το αποδεχθεί. Η ενεργοποίηση των CAC's, όμως, θα χαρακτηρισθεί πιστωτικό γεγονός και η ISDA, ο διεθνής φορέας της αγοράς παραγώγων, θα ζητήσει την πληρωμή των CDS, δηλαδή των συμβολαίων ασφάλισης των ομολόγων έναντι χρεοκοπίας. Αυτό δεν φαίνεται να ενοχλεί πλέον ούτε τις κυβερνήσεις της Ευρώπης ούτε τις τράπεζες. Το καθαρό ποσό που θα πληρωθεί από τα ελληνικά CDS είναι μόνο 3 δισ. ευρώ και η ενεργοποίηση των συμβολαίων επιδιώκεται από τις τράπεζες, ώστε να διατηρήσουν την αξία τους ως εργαλεία προστασίας των επενδυτών από τον κίνδυνο χρεοκοπίας και να μην καταρρεύσει η σχετική αγορά. Η ενεργοποίηση των CDS δεν φαίνεται να ενοχλεί ούτε την Κομισιόν: Ίσως να είναι αναγκαία, αν όλοι οι κάτοχοι ομολόγων δεν συμμετάσχουν στο PSI, δήλωσε στο Bloomberg ο Μάρκο Μπούτι, ιταλός επικεφαλής του οικονομικού τμήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι αναβαθμίσεις

Τι θα σημαίνει το πιστωτικό γεγονός για την Ελλάδα; Με την ενεργοποίηση των ρητρών συλλογικής δράσης, η χώρα θα ελαφρυνθεί σημαντικά από το χρέος της και όπως υποστηρίζουν κάποιοι οι αναλυτές θα αρχίσουν οι αναβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγηση, γεγονός που θα ανοίξει το δρόμο στην Ελλάδα προς στις αγορές. Παράλληλα θα αναβαθμιστεί η αξιολόγηση και των ελληνικών τραπεζών, γεγονός που θα οδηγήσει σε άνοιγμα της διατραπεζικής αγοράς. Ηδη η Standard & Poor's δήλωσε πως πιθανόν να αναβαθμίσει την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας από την κατηγορία της «επιλεκτικής χρεοκοπίας» μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος ανταλλαγής των ελληνικών ομολόγων.

Τα τρία σενάρια της BNP Paribas

Τα τρία πιθανά σενάρια για το ελληνικό χρέος και τη διαδικασία του PSI παραθέτει η BNP Paribas, ενώ παράλληλα εξηγεί γιατί η ΕΚΤ δεν θα πρέπει να διατηρήσει στην κατοχή της ελληνικά ομόλογα στην περίπτωση που ενεργοποιηθούν οι ρήτρες συλλογικής δράσης (CAC).

Η γαλλική τράπεζα εκτιμά ότι ο μόνος τρόπος να επιτευχθεί συμμετοχή 100% στο PSI  είναι μέσω της ενεργοποίησης των CAC. Σε αυτό το σημείο μπαίνει στο παιχνίδι η συμμετοχή του επίσημου τομέα στο κούρεμα των ελληνικών ομολόγων.

Σύμφωνα με την BNP Paribas, αν χρησιμοποιηθούν οι CAC, δεν υπάρχει λόγος να μην επηρεαστεί και η ΕΚΤ. “Το να εξαιρείται η ΕΚΤ από τις επιπτώσεις των CAC είναι κάτι πολύ διαφορετικό από το να επιλέγει η ΕΚΤ να μην συμμετάσχει στο PSI”. Αν φτάσουμε σε αυτό το σημείο υπάρχουν τρεις επιλογές.

1. Η ΕΚΤ εξαιρείται με κάποιο τρόπο από το PSI, ας πούμε μέσω ενός όρου στις CAC που θα εξαιρεί τους κρατικούς φορείς από τη συμφωνία. Οι επιπτώσεις σε αυτή την περίπτωση είναι ότι η ΕΚΤ δεν θα χρειαστεί να εγγράψει ζημιές και συνεπώς θα θεωρηθεί ότι αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο σε σύγκριση με τους ομολογιούχους. Η ΕΚΤ θα θεωρηθεί τότε “βασικός πιστωτής”, κάτι που θα είχε επιπτώσεις για τους κατόχους πορτογαλικών, ιρλανδικών, ισπανικών και ιταλικών ομολόγων. Επίσης οι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων θα μπορούσαν να κινηθούν νομικά κατά της Ελλάδας, ότι μεταχειρίστηκε προτιμησιακά την ΕΚΤ, παρά το γεγονός ότι το ελληνικό δίκαιο αποτελεί τρομερό “μαξιλάρι” σε τέτοιες περιπτώσεις.

2.Η ΕΚΤ συμμετάσχει στο PSI και καταγράφει απώλειες 70% στην  παρούσα ονομαστική αξία. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ θα αντιμετωπιστεί όπως όλοι οι άλλοι ομολογιούχοι. Αυτό θα ήταν το καλύτερο σενάριο για τη μείωση του ελληνικού χρέους, αλλά θα είχε μεγαλύτερες συνέπειες σε γενικότερο πλαίσιο. Η ΕΚΤ στην ουσία θα επιχορηγούσε την Ελλάδα, σε αντίθεση με την απαγόρευση “νομισματικής χρηματοδότησης” από τη Συνθήκη της Ε.Ε. Θα ήταν επίσης το τέλος των αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ, καθώς η κεντρική τράπεζα θα ήταν διστακτική να διατηρήσει κρατικά ομόλογα άλλων κρατών της περιφέρειας, μετά τις ζημιές στους ελληνικούς τίτλους

3. Η ΕΚΤ ξεφορτώνεται τα ελληνικά ομόλογα που κατέχει στην αγορά κτήσης πριν την ενεργοποίηση των CAC. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να γίνει αυτό, όμως ο πιο πιθανός, σύμφωνα με την BNP είναι η ΕΚΤ να πουλήσει τα ελληνικά ομόλογα στον EFSF στην τιμή κτήσης, κάτι που ωστόσο αρνήθηκε σήμερα ο Mario Draghi, και να λάβει σε αντάλλαγμα ομόλογα του EFSF.   sofokleous   10